Vísir - 13.06.1939, Page 3

V I S í fí
íslandsferðir Vestur-
íslendinga.
Fólk á öllum aldri kemur til að sjá
„gamla landið“ eða land
„afa og ömmu“.
Þeir eru furðu margir, Vestur-íslendingarnir, sem
leggja leið sína til „gamla landsins“ á sumrin. Stundum
er um að ræða fólk, sem mjög er farið að hníga á efri
ár, og hefir lengi borið þá þrá í brjósti, að mega ísland
augum líta enn einu sinni, áður en hið hinsta kall kem-
ur. En vitanlega eru það ekki nema sárfáir af öllum
þeim skara, sem vildu koma heim þessara erinda, er sjá
óskir sínar rætast. En f agnaðaref ni má oss íslendingum
vera, að hitta gömlu Vestur-íslendingana, sem heim
koma, og leitt er, þegar þeir koma og fara án þess að
þess sjáist nokkursstaðar getið, að þeir hafi verið á
ferðinni. En svo vill oft verða. Margt af þessu fólki
ferðast um sveitirnar til æskustöðvanna og hefir hér
skamma viðdvöl. Væri æskilegt, að ættingjar og vinir
slíks fólks kæmi þeim í kynni við blöðin, svo að þau
geti haft tal af þeim.
En það eru ekki að eins menn
og konur.sem farin eru að lmiga
á efri ár, er heim koma. Meðal
þeirra, sem koma að vestan eru
iðulega börn og jafnvel bama-
börn landnemanna,sem koma til
þess að sjá land föður og móður
eða afa og ömmU. Sumt þessara
gesta fluttist vestur á barns-
aldri, aðrir fæddust vestra.
„Röm er sú taug, er rekka
dregur föðurtúna til“ — í annan
og þriðja lið.
Viðtal vlð ungfrú
Thorapson frá Allierta.
Af tilviljun frétti eg -í gær um
systur tvær, sem bingað komu
fyrir nokkuru frá Canada. Þær
voru meðal farþega utan á
Goðafossi í'gærkveldi og náði
eg tali af annari þeirra um liá-
degisbilið í gær. Systur þessar
eru ungfrú S. Tbompson, frá
Edmonton í Alberta, og frú
George Eby, frá Winnipeg, og
átti eg tal við bina fyrrnefndu.
Bað eg liana segja Vísi litils-
báttar frá ferðalagi þeirra, en
fyrst bar á góma hvaðan for-
eldrar þeirra væri ættaðir.
„Við erum báðar fæddar í
Manitoba,“ sgði ungfrú Thomp-
son, „og fluttust foreldrar
okkar vestur um liaf fyrir lið-
lega 50 árum. Faðir okkar
Sveinn Tómasson, frá Svigna-
skarði í Borgarfirði er enn á
lífi, búetlur í Selkirk, Man., og
befir hann slundað þar söðla-
og aktygjamíði. Móði okkar,
Sigurlaug Steinsdóttir, lést í
fyrra. Hún var ættuð úr Fljót-
um. Eg er búsett í Edmonton
Alberta, en systir mín í Winni-
peg.“
„Hvenær lögðuð þið af stað í
Íslands-ferðina?“
„Við lögðum af stað í byrjun
maímánaðar til New York og
lögðum af stað þaðan 10. maí
og fórum austur yfir liaf á
Queen Mary. Frá Bretlandi fór-
um við á Gullfossi og komum
bingað 23. maí,“
„Komuð þið á íslandssýning-
una í New York?“
„Það gerðum við að sjálf-
sögðu og var þar mjög ánægju-
legt að lcoma. Leist okkur vel á
sýninguna og erum þess full-
vissar, að liún sé Islandi til
sóma. Luku og þarlendir menn
lofsorði á sýninguna.“
„Og eftir að hingað kom —
hafið þið ferðast mikið um?“
„Við höfum skoðað okkur um
víða, komið á ýmsa fagra og
sérkennilega staði og erum
mjög brifnar af landinu og
þakklátar fyrir mikinn blýleik
og velvikl allra, sem við böfum
komist í lcynni við, en bæði liér
í Reykjavík og upp um Borgar-
fjörð höfum við liitt mörg
skyldmenni. Því miður gátum
við ekki séð æskustöðvar móð-
ur okkar, því að okkur var sagt,
að þangað væri erfitt um ferða-
lög svo snemma sumars.“
„Og hverjir eru nú helstu
staðir, sem þið hafið skoðað?“
„Við böfum farið víða um
Borgarfjarðarbérað og Suður-
landsundirlendi. Við böfum
komið að Laugarvatni, Laugar-
ási í Biskupstungum, Gullfossi,
Geysi og Múlakoti í Fljótsblíð,
svo að nokkurir kunnir staðir
séu nefndir.“
„Hafið þið verið hepnar með
veður?“
„Við fengum oft rigningu —-
en það böfum við ekki látið á
okkur fá?“
Ungfrú Tliompson talar
sæmilega íslensku og spurði eg
bana liversu liún fengi oft tæki-
færi lil þess að tala íslensku.
„Einu sinni á ári,“ sagði bún,
„þegar eg liefi skroppið lieim
til Selkirk. íslendingar ern til-
tölulega fáir í Edmonlon og
þegar um bjón er að ræða er
oft annaðhvort bjóna borið og
barnfætt í Canada. Enskan er
þvi nær eingöngu töluð, en þeg-
ar biáðir foreldrar eru íslenskir
og fæddir á íslandi var algeng-
ast, að þau töluðu íslensku við
börnin, og þannig lærðum við
islenku. En sannast sagna er, að
það verður víðast æ erfiðára að
lialda íslenkunni við.“
„Hafið þið nú í huga að koma
aftur?“
„Við vildum báðar gjarnan
koma aftur — og eg held að
systir mín liafi ákveðið að koma
aftur, ef til vill að ári, og vera
þá lengur“.
Er eg kvadd ungfrú Tliomp-
son bað búnVísi að skila kærum
kveðjum þeirra systra til allra
sem þær bafa komist í kynni
við, og geri eg það bér með.
Símslit á Skeið-
arðrsandi.
Eins og Vísir skýrði frá fyrir
lielgiiia, var lítið farið að sjatna
í Skeiðará og var bún farin að
grafa sig niður vestan til. — Nú
er svo komið, að liún er búin að
slita símasambandið áustur yfir
og verður eklci bægt að gera við
það, fyr en flóðið minkar.
Pósturinn, sem teptur var, er
bann ætlaði austur yfir sandinn,
gafst upp við að bíða þess, að
ílóðið minkaði og fór upp á
jökul til að komast austur yfir.
Valur vanu K. R. með
yfirburðum.
Sumir héldu í gær að Valur myndi gefa K. R. þenna leik í af-
mælisgjöf, en svo var nú ekki alveg. Þeir gáfu K. R. blómvönd
í upphafi leiks og f jögur mörk í „smáskömtum“. En það verður
þó að segja K. R.-ingum til vorkunnar, að það var eins og þeir
hefði enga sérstaka löngun til að vinna og þeir hefði vafalaust
getað gert betur, ef þeir hefði reynt að spjara sig.
Fyrra hálfleik léku K.R.-ing-
ar undan vindi og var sá hálf-
leikur alljafn að því leyti, hvar
knötturinn lá á vellinum, en
Valsmenn voru hættulegri i
upphlaupunum. Uppblaup K.R.-
inga gengu svo seint, að fjöldi
manna var kominn í vöm, þeg-
ar reka átti smiðsböggið á upp-
hlaupið og ]>ar með var sá
draumur búinn. En Valsmenn
kunna að lilaupa rakleiðis af
stað með knöttinn og reka hann
þangað, sem honum er ætlað
að lenda. En K.R.-ingar áttu aft-
ur bá og löng spörk í stóru og
fjölbreyttu úrvali, í stað þess
að hafa stuttan samleik sem
Valur.
Valsmenn reyndu tvo nýja
meistaraflokksmenn og eru þeir
mjög efnilegir. Annar, Geir að
nafni, fór úr axlarlið í fyrra
hálfleik.
Fyrsta mark Valsmanna kom
á elleftu mínútu, beint úr upp-
blaupi. Það gerði Björgúlfur.
Annað markið, á 28. mín., gerði
Jóliannes, bið þriðja Gísli K.
Það kom á 40 mín. Fleiri mörk
komu ekki í fyrra hálfleik, en á
5. mín. í siðara lxálfleik skall-
aði Sigurpáll inn. K.R.-ingar
settu ekki sitt mark fyrri en 10
mín. voru eftir af leiknum.
Eftir þenna leik verður ekki
annað sagt, en að Valur liafi
sigrað vegna yfirburða sinna á
leikvellinum og svo vegna þess,
að þeir tóku þenna leik alvar-
legar en K.R.-ingar. En eg efast
um, að K.R.-ingar liefði getað
unnið, þótt þeir befði orðið „al-
vörugefnir“.
Eftir leikinn bauð Iv. R. til
kaffidrykkju í Oddfellowbúsinu
og gáfu Val haglega útskorinn
ask lil miningar um leikinn.
Veður var kalt og áborfendur
um 2 þúsund. h.
Á fimtudag keppa K.R.-ingar
við Víkinga, og verður binn
þýski þjálfari Víldnga, Fritz
Buchloli, í rnarki lijá þeim. —
Mun mörgum leika hugur á að
sjá liann sýna leikni sína.
Hafa leikir K.R.-inga og Vík-
inga verið skemtilegir að und-
anförnu og tvísýnt um úrslitin.
K.R.-ingar
í fyrsta og öðrum flokki: Æfing
á grasvellinum í kvöld kl. 8.30.
Erfltt að fá færeyisk
skíp tíl síldveiða, vegna
anklnnar utgerðar við
Grænland.
Svo virðist, sem hörgull sé á
skipum til síldveiða hér innan-
lands, og fer það rnjög í vöxt,
að leigð eru skip frá Færeyjum
til þeirrar veiði. Munu 8 færey-
isk skip stunda síldveiðar hér
við land á þessu sumri, öll leigð
af íslenskum útgerðarmönnum.
Hefir Eggert Jónsson frá
Nautabúi þannig tekið þrjú
skip á leigu í Færeyjum, Þórð-
ur Einarsson kaupmaður í Nes-
kaupstað tvö skip, en tvö eða
þrjú skip önnur bafa verið leigð
til veiðanna á þessu sumri, en
Vísi er ekki kunnugt með vissu
um, hver eða bverjir það eru,
sem þau hafa leigt.
Annars liefir verið erfiðara
að fá færeysk skip til síldveiða
í gærmorgun setti Jónas Hall-
dórsson 50. sundmet sitt, í 300
metra sundi á 3:51.9 mín. Er
þaðl2.9 sek. lægra en eldra met-
ið —• 4:04.8 mín. — sem Jónas
átti líka.
Þegar Jónas liafði sett þetta
met, færði Eiríkur Magnússon
bonum gjöf frá Sundfélaginu
Ægi.
Jónas Halldórsson er 25 ára
í dag og liefir iðkað sund í 10
ár. Hann er einn af allra glæsi-
legustu íþróttamönnum oklcar,
og gæti margir liinna yngri og
eldri manna tekið hann sér tíl
fyrirmyndar.
á þessu sumri en verið hefir til
þessa. Ber þar fyrst og fremst
til, að Færeyingar bafa fengið
'bætta aðstöðu að ýmsu leyti við
fiskveiðar .‘ýnar við Grænland.
Munu þeir t. d. liafa nú afnot
af fjórum liöfnum í Grænlandi,
en áður liöfðu þeir að eins eina
böfn til afnota. Þá munu þeir
einnig fá heimild til að fiska í
grænlenskri landlielgi á stórum
svæðum og bætir það mjög að-
stöðu þeirra við veiðarnar. —
Munu Færeyingar leggja alt
ka.pp á línufiskirí á þessari sum-
arvertíð, enda fer það mjög i
vöxt, þótt bandfæri sé einnig
stundað svo sem verið hefir.
Þá fara og til Grænlands á
þessu sumri 30—40 trillubátar
og flytja þeir með sér vistir og
bús til sumardvalar. Hafa bús
þessi verið smíðuð í Færeyjum í
vetur, og þau tilliöggvin þannig,
að fljótlegt verður að setja þau
saman. Verða 33 bús bygð
þannig af Færeyingum í græn-
lenskum höfnum í sumar. Er
livert hús ætlað einni skipshöfn.
Alt þetta veldur því, að erfitt
var fyrir islenska útvegsmenn
að fá báta leigða til síldveið-
anna i Færeyjum.
Auk }>ess, sem Færeyingar
balda þannig xiti þilskipaútveg
sínum, verða gerðir út þaðan 10
til 11 togarar, sem Færevingar
bafa fest kaup á síðustu árin.
Sjötuqur;
GuSíaríur Vigfússon.
Sjötugur er i dag Guðvarður
Vigfússon, Grettisgötu 57 bér í
bæ. — Hann fluttist bingað til
Reykjavíkur um aldamólin og
befir búið bér síðan. Fyrst
framan af veru sinni bér stund-
aði bann sjómensku á þilskip-
um á vetrarvertíð, en fór jafn-
an á sumrum til Austfjarða og
var þá formaður á smábátum
á ýmsum stöðum þar. Gaðvarð-
ur var afla- og dugnaðarmaður,
meðan liann stóð í blóma lífs-
ins, og þótti livert það rúm, er
bann var í, vel skipað. Bendir
það nokkuð til dugnaðar
mannsins, að lionum tókst að
koma upp átta börnum án
lijálpar frá öðrum en sinni á-
gætu konu, og má slíkt kallast
þrekvirki undir þeim kringum-
stæðum, sem menn böfðu við
að búa á þeim tímum, og vildu
víst fáir það eftir leika nú á
timum, þótt mikið sé af því lát-
ið, hvað búið sé að bæta bag
almennings með samtökum og
allskonar trygginga-ráðum. —
Eg, sem þessar línur rita, befi
háft þá ánægju að þekkja Guð-
varð síðastliðin 15 ár. Á þessum
árurn hefir fundum okkar oft
borið saman. Höfum við rætt
okkar á milli ýms þau mál, er
mest hefir borið á í það og það
sinnið. Ekki böfum við ætíð ver-
ið jábræður, eins og gerist og
gengur, en ætíð liefi eg fundið
inni glöggan skilning og frjáls-
lyndi og fiillan drengskap í þeim
viðræðum' frá bans hendi. Og
margt mundi betur fara lijá
þjóð vorri, ef slíkt liið sama
mætti sfegja um allan fjöklann.
Þegar menn eru orðnir sjöt-
ugir, mun það alment, að vægð-
arlausri baráttu fyrir þörfum
lífsins liafi tekist að beygja þá
andlega og líkamlega og gera
þá að meira eða minna leyti ut-
anveltu við það umbverfi, sem
þeir lifa í. En ekkert J>essbiáttar
verður sagt um Guðvarð. Hann
gengur á hverjum degi með
þeirri atorku, sem altaf liefir
einkent bann, að sínum störf-
um, og í sínum bóp er liann
brókur alls fagnaðar, ef því er
að skifta. Vegna þess, að bon-
um hefir tekist að verða lífinu
samferða fram á þennan dag,
vildi eg óska þess, að honum
mætti auðnast að lifa mörg ár-
in ennþá til gagns og gleði fyrir
sjálfan sig, og ekki einungis sig,
beldur sína vandamenn og vini.
Kunningi.
Læknarnir
Jónas Sveinsson og Bergsveinn
Ólafsson eru nú komnir heitn og
byrjaðir að taka á mótj sjúkling-
um.
Alt með mltfdfnm.
Fyrra sumar auglýsti Stefán
Guðmundsson óperusöngvari,
að liann syngi bér í Reykjavík
ákveðinn dag, svo og hvar og
livenær aðgöngumiðar yrðu
seldir. Eg var á förum úr bæn-
um, en vildi lieyra söng Stefáns,
spurði því, bvort tekið væxá
móti aðgöngunxiðapöntunum í
Grindi M. Voillery rafi-
Ismanns um FrakWaut
M. Voillery, ræðúxjaðoc'
Frakklands, flutti l'róðlegt ogi
skemtilegt erindi *xm vinyrkja £
Frakkandi, i Nýja Bíó í gær-
kveldi. Víriyrkja er einn af liöf-
uðatviimuvegum Frakka og var
einkar fx-óðlegt að Iilusta á er-
indi í'æðimannsins, sem var
mjög skenxtilega flutt og greini^
legt.
FjTÍrlesturinn var fluftur aS
lilblutan Alliance Francaise og
bauð foi-seti þess, P. 1». J.
Gunnarsson stórkaupm. féfags-
menn og gesti velkomna. Vora
ýnxsir kunnir menn hér í iras
boðnir til Jxess að blýða á cr-
indið. Voi-u áheyi-endur rnargir^
þegar tekið er tillit til þesx, aS
það er enn nokkuð takmai'katSuxr
bópur liér i bæ, sem Ixefír fdB
not af fýrirlestrum á frönskis.
Forseti félagsnis minti á, aW
eitt af viðfangsefnum þess vzerti
að kynna Frakkland, ekkí aW
eins tungu þess, bóknxenfir og
listir, beldur einnig atviimnvegS
og lifnaðai'háttu. Hefði það jivfi
vei’ið með þökkum þegiS, er
í'æðsnxaður Frakka hér, Inr.
Voillery, bauðst til þess að láxxa
félaginu kvikmyndir og jafn-
frarnt að flytja ei’indi í sam-
bandi við efni þeirra, en eíns og
l>eir yita, sagði hr. P. Þ. J. G-,
senx til þekkja, er í'æðismaðnr-
imi mjög snjall og skexntllegur
fyrirlesari, og.auk l>ess matma
best kunnugur efni því, sem
myndirnar og erindi lians f jalla
um, þvi að bann er fæddur og
npp alirin í einu þeiri-a Iiéraða
landsins, Bourgogne, þar sena
vinyi’kja stendúr í mesfnnœ
blóma Er vínyrkjá eiri af aðal-
atvinnuvegum landsins og veitir
7 miljónunx manna atvinna. AÉ
lokunx óskaði forsetinn l>ess, a@
kvöldstundin mætti verða fé-
lagsmönnum sem gestum tifi
ánægju og þakkaði br. VoiIIeiy
bugulsemi hans í garð félags-
ins.
Flutningur erindisins sjálfs
stóð yfir í klukkustund og að
þvi búnu bófst sýning kviíc-
myndanna . M. a. mátti þar sjá
bvei’nig kampavínið — kontmg^
ur vínanna — er búið til, alt fra
því drúfunum er safnað og vm
fi’eyðir á skálum.
Var að hvorutveggja, eriná-
inu og myndunum, gerður íiiim
besti í'ómur.
síma. Var því synjað. Daguns,
senx salan var auglýst, var eg^
við dyr útsölustaðar, þegar open-
að var, en fékk engan aðgönga-
miða. — Alt seltk
I gær er auglýst í Vísi:
„Óperusöngvari Stefán GtiS~
mundsson syngur í Gamla Bíc
þriðjudaginn 13. þ. m. ld. 19,1%
með aðstoð Áma Kristjánsson-
ar píanóleikara. AðgöngumiSar
seldir í Bókaverslun Sigfúsar
Eymundssonar á þriðjudqg."
Eg var við. Bókavei’sluxx SlgE.
Eymundssónar þegar verslunm
var opnuð í morgun og bað. ínro
aðgöngumiða. llHif-
„Alt uppselt“, var svarið.
Eg veit vel, að viðskiftalif héxr
á Iandi er og iiefir um nokkosr
ár verið óheiU>rigt. En er ni«
samt þörf á að viðhafa ldæki £
l'.cssari litlu grein viðskiftanna.
— aðgöngumiðasölunni?
Sigurður Kristjánssoii*
Skipafregnir.
Gullfoss er i Kaupniannaböffe.
Goðafoss fór i gær til xítlandá: Brá-
arfoss var á Siglufirði í morgtHUi
Dettifoss fer frá. Hull siðclegis..F
dag. Lagarfoss og Selíoss ens J ,
Reykjavílx.