Vísir - 30.06.1939, Qupperneq 2

2
Ví SIR
Föstudaginn 30. júní 1939.
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
RitBtjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifstofa: Hverfisgötu 12
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)
S í m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
— (kl. 9—12) 5377
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10, 15 og 20 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
ísland -
ferðamanna-
land.
JjJLDRAÐUR Dani kom ný-
lega inn á ritstjórnarskrif-
stofu Vísis, og var erindið að
skýra frá ferð sinni hér um
landið, og þá aðallega í nágrenni
Reykjavíkur. Hann lét vel að
flestu leyti yfir dvöl sinni hér,
— þótti landið fagurt, þjóðin
kurteis og greiðvikin, og kvaðst
hann fara héðan með hinar á-
nægjulegustu ændurminningar,
þótt nokkuð skorti á góðan að-
búnað.
Þessi sami maður gat þess
einnig, að hingað myndu koma
á þessu ári fleiri ferðamenn, en
íslendingar gerðu sér fyllilega
grein fyrir, og Iægi það meðal
annars í hinum ótryggu liorf-
um Mið- og Suður-Evrópu og
í alþjóðamálum yfirleitt.
„Allir vilja út, en allir vilja
forðast ófriðarsvæðin, og þá
geta menn aðeins leitað mót
norðri, — liingað til íslands, —
lands friðarins og fegurðarinn-
ar,“ sagði hann.
Honum virtist landið blásið
og bert, en auðn þess þó voldug
og sterk, — en fegurra sólarlag
en hér við Faxaflóa kvaðst
hann hvergi hafa augum litið,
og bætti litfegurðin gróðurleys-
ið upp til fullniistu. Það, sem
þessi maður fann okkur til for-
áttu var aðallega það, að hann
taldi að of lítið væri að því gert
að leiðheina ferðamönnum hér
í bænum, og brys.'i lögregluna
nauðsynlega tungumálakunn-
áttu, er menn leituðu til hennar.
Leit hann svo á, að úr þessu
mætti bæta að nokkru, ef gefið
væri út kort yfir bæinn og leið-
arvísir, þar sem unt væri að sjá
leiðir strætisvagnanna, sem og
ferðir áætlunarhifreiða víðsveg-
ar um nágrenni bæjarins. Shkur
leiðarvísir þyrfti að vera á hoð-
stólum i öllum bókahúðum, af-
greiðslustöðvum bifreiða, og
öðrum stöðum, sem ferðamenn
leituðu til. Að því yrði að gæta,
að þótt séð væri til fullnustu
fyrir farþegum þeim, sem
kæmu með erlendum skemti-
ferðaskipum, væru þeir þó
margir, sem vildu fara sinna
eigin ferða, og á slíkum ferða-
lögum græddi landið rnest. Öll
óþægindi, sem ei'lendir ferða-
menn yrðu hér fyrir, þótt smá-
vægileg væru, skygði nokkuð á
þá lánægju, sem þeir ella liefðu
af ferðinni, en bæði land og
þjóð ættu það vissulega skilið,
að þeim væri borin sagan vel á
erlendum vettvangi.
Þótt segja megi, að hér sé
ekki um stórvægilegar aðfinsl-
ur að ræða, mun það þó mála
sannast að okkur Lslendingum
er margt betur gefið en það, að
sjá fyrir smávægilegum þörfuin
ferðamanna, eða að sýna þeim
þá nærgætni, sem nauðsynleg
er, til þess að þá fýsi þeirra |
hluta vegna að koma hingað 1
aftur, eða hvetja. aðra til þess.
Víða úti urn landsbygðina
hafa Iiallir verið reistar, sem
taka við ferðamönnum að sum-
arlagi, eu mjög Iiefir sumstaðar
á það skort, að aðbúnaður væri
fullnægjandi, og jafnvel al-
mennasta þrifnaðar ekki gætt
svo sem skyldi í umgengni allri.
Það er ýmsum erfiðleikum
bundið fyrir óvana, að ferðast
hér um landið, enda vegir lé-
legir og þola engan samanhurð
við þjóðbrautir í öðrum lönd-
um. Þegar þar við bætist að all-
ur aðbúnaður er lakari en gerist
með öðrum auðugri þjóðum,
verður landið sjálft að liafa æði
margt umfram önnur lönd, til
þess að erlendir menn sæki
liingað.
Við íslendingar verðum að
gera okkur það Ijóst, að við hina
erlendu gesti ber okkur að gæta
fylstu kurteisi og greiðvikni,
þannig að þeim megi verða
hingaðkoman og viðkynning við
þjóðina sem ánægjulegust.
Greiðastaðir verða að gæta
fylsta þrifnaðar og flutninga-
stöðvar allar ítrustu árvekni, ef
viðkynningin við þjóðina á ekki
að slanda kynningunni af land-
inu langt að baki.
Við íslendingar höfum engan
auð annan en náttúru landsins
til þess að standast samkepni
við aðrar þjóðir um ferðamenn-
ina, en við eigum að kappkosta
að auka hina ytri og innri fágun
með þjóðinni, þannig að útlend-
ir menn sækist eftir að kynnast
henni, en flýi hana ekki.
Fyrsta skemtun að Eiði verð-
ur á þessu sumri haldin á
sunnudaginn er kemur, og er
það Sjálfstæðiskvennafélagið
Hvöt, sem ríður á vaðið með
undirbúning skemtunarinnar.
Hefir verið til þess kjörin sér-
stök nefnd innan félagsins, og
er hún skipuð þeim konum,
sem hér greinir: Guðrún Guð-
Iaugsdóttir form., María Maack,
Guðbjörg Bjarnadóttir, Gunn-
fríður Rögnvaldsdóttir, Sigríð-
ur Bjarnadóttir, Ástríður Guð-
mundsdóttir og Gróa Péturs-
dóttir.
Skemtunin hefst kl. 3 síðd. og
setur María Maack hana með
stuttri ræðu. Því næst munu
þau Pétur Halldórsson borgar-
stjóri og frú Guðrún Guðlaugs-
dóttir flytja ræður, þá verður
upplestur, fimleikasýning
kvenna, hljóðfæraleikur o. fl. til
skemtunar.
Það þarf ekki að efa, að verði
veður gott verður mikill mann-
söfnuður samankominn að Eiði
að þessu sinni, þótt aðrar sam-
komur verði haldnar hinn sama
dag. Eiði liefir upp á margt það
að bjóða, sem allir vilja sækja,
meðal annars sjóinn og sólskin-
ið, en hetri aðstöðu liér í nánd
getur ekki, enda er þar skjól fyr-
ir öllúm átlum.
Veitingar á staðnum annast á
þessu sumri Guðjón Jónsson
bryti, og er það fylsta trygging
fyrir því, að þær verði góðar og
greiðlega af hendi látnar.
Sjálfstæðismenn eiga að fjöl-
menna að Eiði á sunnudaginn
kemur.
Tveir botnvörpungar
fóru norður í gær til síldvei'ða,
þeir Jón Ólafsson og Rán. Eins og
Vísir hefir skýrt frá áður keypti
h.f. Djúpavík Rán frá Hafnarfirði
fyrir nokkuru.
Hitler i þann vegiim að láta
tfl §karar §kríða í Hanzig:,
Hitler aðvaraður af helstu stjórn-
málamönuum stórveldanna.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Meðal Breta, Frakka og Pólverja gætir nú hins
mesta ótta um, að Hitler ætli að láta til skarar
skríða í Danzig. Ræður þeirra Daladiers, Win-
stons Curchills, og Halifax lávarðs, sem talaði í gær-
kveldi, eru í rauninni allar strengilegar aðvaranir til
Þjóðverja. í blöðum Bretlands, Frakklands og Póllands
eru birtar f jölda margar fregnir, sem benda til óvana-
legs undirbúnings í Danzig, svo sem að S.A.-menn
haldi áfram að streyma þangað, fallbyssur hafi verið
fluttar þangað og önnur hergögn o. m. fl. En í Berlín
er því harðlega neitað, að mikill viðbúnaður eigi sér
stað. Hinsvegar haldi Pólverjar áfram að hervæðast.
Halifax lávarður var mjög' ákveðinn í ræðu þeirri, sem hann
flutti í gærkvöldi. Hann líkti ástandi og horfum í fyrra við
horfurnar nú og taldi þær jafnvel öllu ískyggilegri nú, en þegar
verst horfði í fyrra.
Hann kvaðst Breta vera við öllu búna. Flugher Breta væri
nú svo öflugur orðinn, að þeir þyrfti ekkert að óttast á því
sviði. Hann lýsti vilja Breta til þess að leiða öll deilumál til lykta
með samkomulagi og neitaði því eindregið, að Bretar vildi ein-
angra Þjóðverja. Þjóðverjar hafa sjálfir einangrað sig með
framkomu sinni, sagði Halifax lávarður. Bretar og allur heim-
urinn vissi, að ekki væri nokkur fótur fyrir lygaáróðrinum, sem
dreift væri út um allan heim af einræðisríkjunum, til lítilsvirð-
ingar Bretum, og væri það nauðsynlegt grundvallarskilyrði af
hálfu Breta, að nýtt andrúmsloft skapaðist, áður en gengið væri
til samninga, en ef gagnkvæmt traust fengist á ný, væri Bret-
land fúst til þess að ræða nýlendumálin, réttlátari skiftingu
hráefnanna, viðskiftahömlur og takmörkun vígbúnaðar.
Blöðin lofa Halifax mjög fjTÍr ræðu hans og telja hana á-
kveðna og skörulega. Jafnvel þau blöðin, er iðulega hafa gagn-
rýnt stjórnina mjög. Blöðin telja öll, að ræðan sé alvarleg að-
vörun til Hitlers. Bresku blöðin og þó enn frekar frönsku
hlöðin, eru þeirrar skoðunar, að stórkostlegir atburðir sé í
þann veginn að gerast I álfunni og fara ekki dult með, að þau
ætla að þessir atburðir uni gerast í Danzig. Eitt franska blaðið
segir, að hvað sem gerist muni Frakkar berjast gegn ofbeldinu.
Mörg önnur taka í sama streng. Bresku blöðin segja líka, að
Bretar muni berjast án þess að hika. Bresk blöð og frönsk geta
um orðróm um, að Hitler og Mussolini hafi hist með leynd á
landamærum Ítalíu og Þýskalands í lok fyrri viku, líklega á
laugardag. Þessu eru hvorki játað eða neitað í Berlín.
OPINBER PÓLSK TILKYNNING UM STOFNUN
STORMSVEITA í DANZIG.
Skömmu eftir miðnætti var opinberlega tilkynt í Varsjá, að
það væri ekki lengur neinum vafa bundið, að verið væri að
skipuleggja stormsveitir í Danzig. Hermannaskálar hafa verið
útbúnir handa stormsveitunum og mikið lagt í geymslu af
frosnu kjöti, fatnaði o. fl. handa stormsveitunum. Á öllum
þýskum saumastofum í Danzig er unnið að kappi að því að
sauma einkennisbúninga handa stormsveitarmönnunum. Alt
þetta er auðvelt að sanna, segir í tilkynningunni, þótt þýska
stjórnin haldi áfram að neita sannleiksgildi fregna þeirra sem
berast frá Danzig.
ÞJÓÐVERJAR HVERGI SMEYKIR.
ÞEIR ÓTTAST EKKI BRETA.
Þýsku blöðin í morgun eru æf út í Halifax lávarð fyrir ræðu
hans og lýsa yfir því, að Þjóðverjar muni halda sitt strik og ekki
óttast hótanir Breta.
FRAKKAR ÁNÆGÐIR MEÐ HALIFAX LÁVARÐ.
Frakknesk blöð í morgun eru afar ánægð yfir ræðu Halifax
lávarðs. Ræðan er skilin sem hii alvarlegasta áminning tilÞjóð-
verja og sýni, að Bretar sé ákveðnir í að berjast, ef til ofbeldis
og ágengis komi af Þjóðverja hálfu í garð annara þjóða.
PÓLLANDSFORSETI
FLYTUR RÆÐU.
Moscicki Póllandsforseti hef-
ir flutt ræðu og sagði hann m.a.,
að órjúfandi tengsl hefði öldum
saman verið milli Póllands og
Danzig. Sjálfstæði og öryggi
landsins væri undir því komið,
að Pólverjar gæti haldið uppi
viðskiftaleiðum til hafsins, og
þess .vegna væri Danzig og
Gdynia svo mikilvægar, að
sjálfstæði Jandsins væri undir
því komið, að þeir héldi Gdynia
og nyti áfram sömu réttinda í
fríríkinu.
I Gdynia stendur yfir flota-
vika og er unnið að því að efla
samhug þjóðarinnar fyrir öfl-
ugri flota. 70.000 manns lýstu
yfir í heyranda hljóði í Gdynia
í gær, að þeir myndi leggja
fram lífið til verndar ströndum
Póllands.
VIÐRÆÐUR
STJÓRNMÁLAMANNA.
Miklar viðræður stjórnmála-
manna fara fram í öllum höf-
uðborgum álfunnar. Daladier
hefir rætt við fjármála-, flota-
og flugmálaráðherra sinn, en
hann er sjálfur hermálaráð-
herra. Bonnet ræðir við rúss-
að áliti Pohcrjja, Frakka og Ilreta.
'OMi/er
^TCownitz
POMOi
FiríChi
W LatKQWica,
ydaosrczJ/y
SchneideTni
Mlawa
.Tórun
P O S E N
-----^
WAnsAW
ÞAÐ, SEM PÓLVERJAR OG ÞJÓÐVERJAR DEILA UM.
Uppdrátturinn sýnir hafnarborg Pólverja Gdynia og Danzig,
sem nú kemur svo mjög við sögu. Svarti bletturinn er Danzig-
fríríkið. Uppdrátturinn sýnir livernig pólska bliðið aðskilur
Austur-Prússland (East Prussia á uppd.) frá Þýskalandi.
neskla sendiherrann í djag. —
Rússneski ræðismaðurinn í
Riga hefir verið kvaddur heim í
skjoidi og er ókunnugt um or-
sakirnar. Rússar hafa kallað
heim settan sendherra sinn í
Tokio, til þess að gefa skýrslu.
United Press.
Ræðii Cliurcliill.
Oslo, 29. júní. FB.
Winston Churcliill flutti al-
vöruþrungna ræðu um ásland
og horfur í álfunni og sagði m.
a. að í júli, ágúst og september
myndi mestar liættur á, að alt
færi í blossa, og bann vildi segja
það sem sitt álit, að það væri
undir einUm manni komið
bvort. friðurinn varðveittist. Eg
óska að segja við Hitler sagði
liann: Hugsið yður um, áður en
þér takið stökkið út í bina
hræðilegu óvissu. Athugið,
bvort afleiðingin jrrði ekki sú,
að Iífsverk yðar eyðilegðist svo,
að aldrei jnði hægt að bæta um
fjrrir ejrðilegginguna. NRP.
Alþj oða\Tiðskífta<
iiiáliii.
Oslo, 29. júní. FB.
Alþj óðaverslunarráðið sam-
þykti í gær einróma áskorun
; þess efnis, að mæla með því, að
i ríkisstjórnir Bretlands, Frákk-
lands, Ítalíu, Jajian, Þýska-
lands og Bandaríkjanna bver
um sig Iiefji viðræður við belstu
kaupsýslumenn í löndum sín-
um, til þess að koma ])ví til leið-
ar, að glögt yfirlit fáist jrfir fjár-
bags- og viðskiftaástæður með
tilliti til albeimsviðskifta og
livers þau megi auka og koma i
i betra borf. Þegar þessar viðræð-
ur og athuganir bafa farið fram
eiga fjármálasérfræðingar að
taka til meðferðar niðurstöður
þær sem fást. NRP.
Nýr stórbruni
í London.
Oslo, 29. júni. FB.
Eldur kviknaði á ný í gær í við-
skiftaliverfi i austurhluta Lund-
únaborgar og brann fimm liæða
bús til kaldra kola. Tjónið nem-
úr um 2 milj. kr. — Getgátur
bafa komið fram um, að irskir
liermdarverkamenn sé valdir að
eldsupptökum, en ekkert hefir
enn komið fram sem staðfestir
þann grun. Rannsókn stendur
yfir. NRP.
Rússar treysta ekki
Bretum. 77 daga sam-
komulagsumleitanir.
London i morgun.
Einkaskeyti.
Shtanoff, rússneski stjórn-
málamaðurinn, hefir skrifað
grein á eigin ábyrgð i Pravda,
og lætur í Ijós mikinn efa á ein-
lægni Breta og Frakka í sam-
komulagsumleitununum. —
Grein er talin túlka skoðanir
lielstu stjórnmálamanna Rússa,
þrátt fyrir að Shtanoff tali á
eigin ábyrgð. Ilann er forseti
utanrikismálanefnar og auk
þess j'firmaður útbreiðslumál-
anna og þvi mjög ábrifamikill
maður. Shtanoff heldur þvi
fram, að Bretar og Frakkar vilji
ekki samninga, sem leggi jafn-
ar byrðar á alla aðila heldur
mundi mestur þungi hvíla á
Rússum.
ítölsk og þýsk þlöð geta mik-
ið um þessa ræðu og segja sum
að nú sé 77 dagar liðnir frá þvi
Bretar fóru að semja við Rússa
og ekkert liafi gengið, en altaf
þegar bjartsýni sé látin í Ijós
Icomi rússneskir stjórnmála-
menn og kveði niður alla bjart-
sýni.
United Press.
íslandssýningin í New York.
2S3 þús. s|nirprgest-
ir til 27. J. m.
Eftirfarandi tilkynning hefir
Vísi borist frá Ragnari E. Kvar-
an, ritara framkvæmdastjórnar
íslandssýningarinnar í New
York:
Samkvæmt skeyti frá New
York 27. júni hefir aðsókn að
íslandssýningunni til þess tíma
numið 253.000 manns. Þessi
tala sýnir stöðuga aukningu á
aðsókninni, þvi að um mán-
aðamót maí—júní (það er eftir
eins mánaðar sýningu) var tala
gesta 83.000. Samkvæmt þessu
hefir því aðsóknin 27 fyrstu
daga júnímánaðar verið helm-
ingi meiri en allan maímánuð.