Vísir - 11.07.1939, Qupperneq 3

V 1 S I R
Störf ogr ályktstiiiii 5.
10 ii þ I ii n* h I ii *. sem
lioldið var á Inafirði
fyrir §kömma
39 fulltpúar mættu á þinginu.
Fimta iðnþingið var háð dag-
ana 23.—26. júni, og var það
í þetta skifti haldið á ísafirði í
fyrsta sinn. Þriðja þingið var
haldið á Aknreyri, en hin i
Reykjavík. — Á þinginu mættu
39 fulltrúar frá 28 sambandsfé-
lögum og 4 iðnráðum. Voru .þeir
frá félögum á Akranesi, Akur-
eyri, í Árnessýstu, Hafnarfirði,
ísafirði, Reykjavík og Vest-
mannaeyjum.
Forseti þingsnis var kosinn
Bárður Tómasson, skipaverk-
fræðingur á Isafirði, formaður
Iðnaðarmannafélags ísafjarðar,
en varaformaður Arngrímur
Fr. Bjarnason, ritstjóri, for-
maður iðnráðs Isafjarðar. Rit-
arar voru þeir Ársæll Árnason
og Ragnar Þórarinsson, og
fréttaritari Sveinbjörn Jónsson,
allir úr Reykjavik.
Þegar lokið var athugun kjör-
bréfa og kosningum, og eftir að
málum hafði verið vísað ti.l
nefnda, voru skýrslur gefnar og
síðan rædd og afgreidd þau mál,
er fyrir þinginu lágu. Skal hér
getið nokkurra þeirra mála, er
þar voru til meðferðar:
msw j
I. Úr skýrslum stjórnarinnar.
1. Vorið 1937 hafði, fyrir
milligöngu sambandsstjórnar-
innar, náðst samkomulag um
það, hvað vera skyldi starfssvið
hverrar starfsgreinar fyrir sig,
húsasmiða og húsgagnasmiða.
Segir þar, að báðum iðngrein-
um skuli meðal annars heimilt
að vinna að smiði á lausum inn-
búnaði í eldhús, en húsasmiða
sé að smíða fastan eldhúsum-
búnað. Haustið 1937 kærði svo
Trésmíðafélag Reykjavíkur yf-
ir því, að liúsgagnasmiður hér
í Reykjavík hefði tekið að sér
að smíða eldhúsbúnað í hús eitt
hér i hænum, og þar með rofið
samkomulag það, er að ofan
getur. Kom þá til athugunar,
hvort um lausan eða fastan inn-
búnað væri að ræða, og urðu að-
ilar ásáttir um, að fela þriggja
manna nefnd að úrskurða þar
um. Skyldu aðilar tilnefna sinn
manninn hvor, en stjórn Lands-
sambands iðnaðarmanna þann
þriðja. I nefndina voru skipað-
ir þeir Guðmundur H. Þorláks-
son, byggingameistari, Einar
Erlendsson, byggingameistari,
Finnur 0. Thorlacius, hygginga-
meistari, og var úrskurður
þeirra svohljóðandi:
„Samkvæmt tilmælum Lands-
sambands iðnaðarmanna, Tré-
smíðafélags Reykjavíkur og
Húsgagnameistarafél. Reykja-
viknr höfum við undirritaðir at-
hugað deilu þá, sem risið hefir
milli hinna tveggja siðast-
nefndu félaga um skilning á
orðunum „fastur“ og „laus“
innbúnaður í eldliús.
Samhljóða álit okkar er, að
„festur“ innbúnaður sé það,
þegar losa þarf skr.úfu, nagla
eða eitthvað annað til þess að
hægt sé að hreyfa hlutinn úr
stað.
Laus innbúnaður er það, þeg-
ar hægt ér að taka hlutinn
burtu eða hreyfa hann úr stað,
án þess að lireyfa nokkuð ann-
að.
Kostnaður við nefndarstörfin
eða þóknun til nefndarmanna
er engin.
Undirskriftir.“
Samkvæmt þessu eru bóka-
liillur, hókaskápar, veggteppi,
ljósakrónur o. fl„ sem fest er
með skrúfum við húsveggi eða
hengt upp í loft í húsum, festur
innbúnaður. Leigjendur i hús-
um mega fara að vara sig á því,
að það verði ekki talið naglfast
og fjdgja húsinu, eftir að þeir
hafa einu sinni fest það þannig
við húsið.
2. Sambandsstjórnin hafði
látið fjölrita og senda út með-
al sambandsfélaga ýmiskonar
skýrslueyðublöð til útfyllingar
og ennfremur reynt að safna
skýrslum frá sýslumönnum og
bæjarfógetum. Gengur íreg-
lega að ná þessum skýrslum og
upplýsingum, sem skrifstofu
sambandsins eru nauðsynlegar.
IJt af því samþykti þingið á-
skorun til sambandsfélaga um
að senda stjórninni ítarlegar at-
vinnu- og framleiðsluskýrslur,
og áskorun til sambandsstjórn-
arinnar um að vinna að því i
samráði við Hagstofuna, að
henni verði sendar fyllri skýrsl-
ur um liag og aflcomu iðnaðar-
ins, og fjölda iðnaðarmanna og
iðnnema á hverju ári.
3. Sambandsstjórnin hafði
ráðið Isleif Árnason prófessor
sem forseta gerðardóms Lands-
sambands iðnaðarmanna. Stað-
festi þingið þá ráðningu.
4. Það hafði komið fyrir, að
eldri meisturum hafði verið
neitað um viðurkenningu, nema
þeir keyptu meistarabréf. Sam-
bandsstjórnin fékk því kipt í
lag.
5. Samkvæmt ósk ríkisstjórn-
arinnar og með samþykki sam-
bandsfélaga tók félagið þátt í
fjárframlögum til íslandssýn-
ingarinnar í New York.
6. Yélstjórafélagið hafði gert
kröfu til þess, að vélstjórar yrðu
viðurkendir vélvirkjar án fulls
námstíma og án sveinsprófs.
Sambandsstjórnin benti á, að til
þess vantaði heimild i lögum
og taldi eðlilegast, að þeir hefðu
fullan námstíma og sveinspróf
til inngöngu í Vélstjóraskólann.
Mun horfið að því ráði nú.
7. Verkamannafélagið Dags-
brún hafði kært yfir þvi, að
tveimur verkamönnum hafði
verið meinað að vinna við skífu-
lagningu á þök. Sambands-
stjórnin leitaði sér víðtækra
upplýsinga i málinu og lagði til,
að skífulagning yrði eftirleiðis
talin húsasmiðavinna. Þó skyldi
norskur maður, sem hér hefir
lengi fengist við þessi störf, hafa
réttindi til þess að leggja skífu
eins og áður, þótt ekki sé liann
húsasmiður.
8. Á árinu 1938 var að tilhlut-
an sambands meistara í bygg-
ingaiðnaði í Reykjavík kosin
nefnd til þess að starfa í sam-
bandi við Gjaldeyris- og inn-
flutningsnefnd að úthlutun inn-
flntningsleyfa á byggingarefni.
Á Sveinbjörn Jónsson sæti í
nefndinni af sambandsins
hálfu.

Til Hjalteyrar.
Þessi skip lögðu afla sinn á
land á IJjalteyri í gær og nótt:
Skutull 1735 mál, Jón Stefáns-
son 302, Jökull 808, Minnie 540,
Iluginn III 518, Pétursey 639,
Iluginn II 658, Sæhrimnir 775,
Huginn I 577, Fjölnir 805,
Hjalteyrin 620 og Gulltoppur
863 mál. — Þá voru þeir að
landa í morgun bv. Skallagrím-
ur, Þorfinnur og Gyllir.
Alls eru þá komin á land #
Hjalteyri um 22 þús. mál síldar,
én 19.800 á sáma tirrta i fvrrá.
9. Vegna kæru pípulagninga-
meistara í Reykjavík yfir því,
að ófaglærðir menn væru látnir
leggja vatns- og skoípleiðslur i
götur í Reykjavik (og víðar),
skrifaði sambandsstjórnin til
allra iðnaðarmannasamljand-
anna á Norðurlöndum og spurð-
ist fyrir um það, hvernig þess-
um störfum væri háttað hjá
þeinn Finnland, Noregur og
Svíþjóð svöruðu ]jví, að hjá
þeim væri þetta iðnaðarvinna,
en Danmörk, að það væri verka-
mannastarf. Málið er óútkljáð
liér.
10. Á vegum Alþjóða-iðnsam-
bandsins, sem Landssamband
iðnaðarmanna er þátttakandi i,
og með stuðningi ríkisstjórnar-
innar, hefir sambandsatjórnin
gengist fyrir því, að koma á
sveinaskiftum við önnur lönd.
Var þetta auglýst í blöðunum,
og sóttu 19 sveinar um að kom-
ast á þennan hátt til útlanda.
Sambandsstjórnin hefir mælt
með 16 þeirra, og hefir von um
að koma þeim utan nú með
haustinu. Stendur enn á því, að
nægilega margir ísl. iðnaðar-
menn fáist til þess að lofa að
taka útlenda sveina í vinnu í
stað þeirra, er fara héðan.
11. Bæjarstjórn Reykjavíkur ;
hafði lieitið 2000 kr. styrk til
sölusýninga á iðnaðarfram-
leiðslu hér á sumrinu 1939. —
Landssambandinu var falið að
leitast fyrir um þátttöku. Ját-
andi svar kom frá 11 fyrirtækj-
um. Var það svo lítil þátttaka,
að sambandssjómin sá ekki á-
stæðu til þess að mæla með því,
að efnt yrði til sýningar að
þessu sinni.
12. Atvinnumálaráðuneytið
hafði óskað umsagnar Lands-
sambandsins um fyrirspurn frá
sendiráði Dana hér, um rétt
danskra iðnaðarmanna hér. Er
fyrirspurn þessi vafalaust frani
komin út af tveimur dönskum
liattasaumastúlkum, sem 'liér
voru í vetur og heimtað var að
tækju sveinspróf til þess að fá
hér vinnuréttindi. Var mál
þeirra gert að umtalsefni í
dönskum blöðum og þess einn-
ig getið í blöðum hér. Þykir
mér því rétt að taka upp fyrir-
spurnir þær, er stjórn Lands-
sambandsins voru sendar og
svör hennar við þeim:
a: Ber að líta svó á, að dansk-
ir sveinar megi stunda hér iðn-
að samkvæmt dönsku sveins-
bréfi ?
Svar: Vér lítum svo á, að
danskir sveinar með danskt
sveinsbréf i höndum hafi rétt
til að stunda hér iðn sína á sarna
hátt og menn með íslenskt
sveinsbréf.
Niðurl.
lögfræðingur
andaðist í gærkveldi. Iians
verður nánar minst síðar hér í
blaðinu.
Cari Fínsen
sextugur.
Carl Finsén, framkv.stjór.
Trolle og Kothe h.f., átti sex-
tugsafmæli í gær. Hefir hann
um langt skeið gegnt þessu
starfi og öðrum mikilvægum
störfum, fyrr og síðar, og nýtur
hins besta trausts og vinsælda,
sakir ljúfmensku sinnar og lip-
urðar.
Sextugsafmæli:
Frú
Arnbjörg Einarsdóftir
frá Breiðabólstað.
filii 0| við DtðOfiOjf.
Flugvélin sá yfir 60 síldartorfur í morgun,
Mikil síld er nú við Grímsey, símar fréttaritari Vísís á Siglu-
firði í morgun, og’ einnig austan við Langanes. T.F. Öra fíang
í morgun alt vestur til Húnaflóa og til Akureyrar aftur. Sá búiá
30 síldartorfur við Drangey og nokkurar torfur víðar á þessœ
svæði. Því næst flaug hún til Þistilf jarðar og sá einnig þar um
30 torfur út af miðjum Þistilfirði. Telur flugmaðurinn, að þar
sé um óhemju mikla síld að ræða.
Siglufjörður í morgun.
1 gær og’ nótt komu þessi skip
til Sigluf jarðar, flest frá Grims-
ey, Skagafirði og Langanesi:
Grótta 450 mál, Valbjöm 500,
Vestri 400, Valur 250, Unnur
400, Geir goði 300, Arthur &
Fanney 400, Gautur 200, Síldin
700, Dagný 1550, ÓlafurBjarna-
son 700, Sjöfn 400, Sæfinnur
1200, Bjarki 1200, Hringur 800,
Gloria 500, Venus 850, Ivári 300,
Þórir 200, Olivette 200, Jón Þor-
láksson 300, Gyllir/Fvlkir 120,
1 r-
Mars 300, Bjarnarey 1100, Er-
lingur I/Erlingur. II 700, Birk-
ir 300, Gyllir 500, Freyja/Sk&15
300, Arni Árnason 500, Veiga
300, Haraldur 500, Höskuldur
300, Snorri 450, Vébjörn 500,
Hilmir 500, Örninn 250, Sae*
björn 630, Stuðlafoss 250, Bjöns
600, Ófeigur/Óðinn 650, Rifsnes
500, Björgvin 500, Ágústa 300,
Isbjörn 600, Villi/Víðir 550„
Rafn 110, Freyja 500.
Þráinnu
ur, eru ókvæntir. Dæturnar eru
báðar giftar, Rósa, gift Þórarni
Árnasyni að Stóra-Hrauni, Kol-
beinsstaðahreppi, og Sigurbjöx*g
gift Braga Steingrímssyni dýra-
lækni.
Frú Ambjörg var orðlögð
fyrir fríðleik fyrr á árum og
framkoman prúðmannleg. Hún
var gestrisin með afbrigðum,
góð lcona og göfuglynd, sem
hefir varðveitt glaðlyndi sitt og
góðan hug til allra, eins og okk-
ur, sem áttum því láni að fagna
að kynnast henni vestra og síð-
ar hér í Reykjavík, er best
kunnugt. Hún er kona list-
hneigð og snildai’bragur á allri
liandavinnu hennar og hefir
hún mörgum leiðbeint á því
sviði.
Þeir, sem kynst hafa frú Ai*n-
björgu, eiga um liana góðar
minningar, og senda lienni í
dag hughlýjar óskir í tilefni af
sextugsafmælinu.
S.
ir eru mjög fagrar, t. d. lit-
mynd frá Mexico-borg, sem ný-
lega var sýnd í Gamla Bíó.
I dag er sextug frú Arnbjörg
Einarsdóttir fi*á Breiðabólstað
á Skögarströnd, ekkja síra Lár-
usar heit. Halldórssonar, er þar
var prestur um 14 ára skeið, e'n
sagði af sér prestskap vegna
heilsubrests og lést úr spönsku
veikinni haustið 1918, en þau
hjónin fluttu þaðaii um vorið
það ár. Frú Arnbjörg er ættuð
af Suðurnesjum. Fluttusl þau
hjónin vestur á Skógarströnd
1904. Nutu þau ástsældar sókn-
arharna sinna og annara, se'ni
kyntust þeim þar vestra, sakir
mikillar ljúfmensku og mann-
kosta. Voru þau hjónin sam-
liend í hvívetna og miðlúðu
öðrum eftir bestu getu, þótt
efnin væri smá, og marga erf-
iðleika við að stríða. Þau hjónin
eignuðust sex börn, fjóra
drengi og tvær stúlkur, og kom-
ust þau öll upp.
Frú Arnbjörg varð fyrir
þeirri miklu sorg að missa tvo
syni sína í sjóinn, er togarinn
Ólafur fórst,- Bárð og Halldór.
Var hinn síðarnefndi kvæntur
pg lét eftir sig ekkju, Hrefnu
Magnúsdóttur, og tvö börn.
Hinir syniniir, Éinar og Svan-
Gamla Bió:
„Með kveðju frá Mr.
Flow“ og „Til Dan-
merkur yfir stóru
brýrnar“
Þetla er bráðskem tileg frönsk
leynilögreglumynd, þar sem
höfuðáhersla er lögð á að lýsa
skoplegu hliðinni. Það liggur
vel fyrir Frakka, að gera slíkar
myndir þannig úr garði, að
menn hafi gaman af. — Sem
inngangsmynd er sýnd myndin
„Til Danmark over de store
Broer“. Þar sér maður París að
næturlagi, með öllum sínum
rafljósaauglýsingum. I þessum
liluta myndarinnar er fagurlega
sýnd sú horg, sem hver einasti
sannmentaður maður elskar.
Enginn heitar þó en A. W.
Sandberg. Hann lýsir París
þannig í myndum sínum, að alt
heillar, hér, „þar sem lijarta
lieimsins slær. — Taka þessar-
ar myiida e'r svo aðdáunarverð,
gerð af svo næmum skilningi á
því mannlega, að maður lirífst
með hvað eftir annað.“
Myndin lýsir ferð alt til Kaup-
mannahafnar og var myndin
sýnd á Heimssýningunni. Slík-
ar myndir vekja ferðalöngun
manna. Það er vel þegið af
mörgum, að fá slíkar myridir
með. Sumar þessar aukainvnd-
Nýja Bió:
Slíkt tekur enginn
með sér.
Kvikmvndin, sem Nýja Bíó
sýnir nú, og heitir „Slíkt tekmr
enginn með sér“, er í senre
skemtileg og alvarleg ámínningu
Þar skiftist á gaman og alvara,
sem heldur huga áhorfandans
föstum alla myndina.
Boðskapui*inn, sem hún flyt-
ur, er sá, að það sé ekld nóg,
að safna fé og liggja á því, eins
og ormur á gulli, með þvi sé
ekki sönn lifshamingja fenghi.
Til þess að sýna þetta er lýst
lífi tveggja íjölskyldna, — ann-
ari ríkri og valdagráðugri, hinnl
ánægðri með sitt, þótt lítið sé.
Ágætir leikarar eru með i
þessari mynd, t. d. Lionel Bar-
rymore, Jean Artliur, Míscha
Auer, Donald Meek, James Ste-
ward o. fl. -—- Þetta er mynd,
sem enginn sér eftir að sjá-
íþróttasýningar
jr
Armanns.
| Eins og búist hafði verið
, við, tókst sýning Svíþjöðarfara
, ágæltega. Það er engum efa
j undirorpið, að þessir flokk-
ar Ármanns eru langbestu leik-
, fimiflokkar, sem við eigum, að
öllum öðrum ólöstuðum.
] Áhorfendur voru 1500—2000
og skemtu sér ágætlega. ——
Fyrst kom k ven naflokkurínre
og tókst vel, Var þeim ósparfc
klappað Iof i lófa.
; Þá kom karlaflokkurinn og
vakti ekki síður hrifnihgju, á-
I liorfenda. Þarf ekkert að ötfc-
ast um það, að þessír flokkar
j muni ekki halda nafni íslands
fagnrlega á loftí,
__
Að lokinni leikfimi fór fram
boðhlanpið nmhverfis Reykja-
vílc.
Svo fóru leikar, að Ármenn-
ingar sigruðu. Runnu þeir
skeiðið á 18 mín. 23.6 sek., era
K.R.-ingar á 18 mín. 27.6 sek.,
svo að ekki var munurínn mik-
ill á jafnlangri leið — Meðaii
lilaupið fór fram utan íþrþtta- .
vallarins sýndu
glímu.