Vísir - 26.03.1940, Qupperneq 4

VítS'I R
JLfli glæðisf í Vest-
mannaeyjjum.
Wi»stmannaeyj um i morgun.
Tálsrert af toðnu hefir
■reiðst og hafa þeir bátar,
aem l>eita henni fengið
góðan afla.
Annnn páshadag var óvenju-
góðnr áfli á báta héðan ef tir þvi
sem um hefir verið að gera á
ftessari veríiS. Á iaugardaginn
ffyrir páslca veiddlsí allmikið af
loðrni hér við eyjarnar og fengu
|ieír Mtar sem beittu henni til
snuna betri afla en hinir sem
beíliusíld. Tveir bátar, Yeiga og
Muggar, fengu uppundir 2000
ffislta. Einnig fékk Blikinn í
Scringum 1800 í net. Tveir bátar,
Yonín ogSleipnir, sem báðir eru
aneS iroTl, hafa og fengið ágætis
afla. Fékk Sleipnir yfir 20 tonn
af þroski. Veður er liér ágætt.
Loftur.
FJárði fyrirlestur
«3r. Fanars Ölafs Sveinssonar.
Eríndi þetta var yfirlit yfir
Sesfi Sturlungaaldarinnar, og
var þá auðvitað á milli drepið á
tdygSirnar. Fyrirlesarinn hafði
Ihér Miðsjön af þessu á öðrum
oldnm og lagði mikla áherslu á,
atí Sl.nrJun gaöldin a i væri elclci
ígjört rangt til móts við þær.
Hann reyndi að gjöra grein
ffyrir þvi, livaða lesti menn
iiefKu þá hér miklað fyrir sér
ur hófi, og var það. einlcanlega
lans»mg í kynferðísmálum, en
ámæli það væri eins og froða
borið saman við nútímann.
Sami værí af nógu að talca.
F'yrírlesarinn reyndi þá að
greína, hverjir lestir aldarinnar
værts nýjlr og hverjir gamlir,
frverjir hefðu þorrið og hverjir
horfíS. Með nýju löstunum taldi
hami limiestingar, sem vafalaust
væra erlendar að uppruna, enda
um þessar mundi regluleg refs-
ang snður á Ítalíu. önnur of-
hddísvnrk og svik hefðu verið
algengjr brestir í þá daga.
IHatm benti á að naumast
’araerí. rélt að kalla Sturlungaöld-
ina horgarastyrjöld, því hún
vrerí óleilur milli höfðingja
dnna, eniía væru það þeir og
fylgdarhð þeirra, sem einvörð-
amgB. yrðn fjaár Imjaslcinu. ör-
Sfáar undanteknhigar væru frá
þessn, t d. þegar Kolbeinn fór
suður i Dali 1245—44 og eins
efíír Flóabardaga, því þ.á var
,«ngn þyrmí.
.Á. Mnn bóginn hefði það ver-
íð algild regla, að börnlim, lcon-
tm? og sjúkum mönnum væri
þyrmt, og væri sá siður bæði
gamaíJ og nýr.
Kirkjugriðin svo nefnduliefðu
•auSvilað verið erlend að upp-
i
i
runa, en misjafnlega hefðu þau
verið haldin.
Allsstaðar þar sem þetta at-
hæfi var viltast, urðu jafnan
einhverjir til að fordæma það.
Þegar Órækja var gintur við
Hvítárbrú buðust menn Kolbeins
til að berjast með honum gegn
fyrirliða sínum.Slíkur dómur al-
mennings um rétt og rangt var
algengur.
Að þvi leyti sem öldin var spilt-
ari en aðrar aldir þar í kring,
má gjöra ráð fyrir, að það stafi
að töluverðu leyti af baráttu
milli tveggja siðferðisskoðana,
annarar innlendrar og heiðinn-
ar að uppruna, en hinnar er-
lendrar og kristinnar að upp-
runa. Hugur manna var á hvörf- j
um milli þeirra, og af því vilt- !
ust rnenn og brutu á víxl við
liáðar.
Þessi barátta milli forns og
nýs, erlends og innlends lýsti
sér hvað greinilegast í því,
hvernig menn urðu við dauða
sínum. Samlcvæmt hinu inn-
lenda viðliorfi var, er hann bar
að liöndum, aðeins litið á þelta
líf, og rnenn skyldu verða karl-
mannlega við dauða sínum; tólc
fyrirlesarinn þar dæmið af Þóri
jökli. Samkvæmt hinu erlenda,
lcristna, viðhorfi, sneru menn
við andlátið huga sínum til ann-
ars lífs og reyndu að búa í hag-
inn fyrir sig þar, skriftuðust,
létu olea sig og husla.
Stundum lcom það fyrir, að
bæði jiessi viðhorf rynnu sam-
an, eins og t. d. þegar Vatns-
firðingar skriftuðust fyrst og
börðust svo. Annars var það al-
gengt, að menn hefðu alveg
lcristinn liátt á andliti sínu.
Heiðni hugsunarhátturinn
var yfirliöfuð sá, að bera sig
karlmannlega í andlátinu og
sýna það, enda vildu menn sem
af voru teknir oft elcki láta hinda
fyrir augu sér. En það var sér-
stakt auðlcenni hins kristna
hugsunarháttar, að menn ósk-
uðu beint eftir písluin í dauðan-
um, til þess að plána með því
hérna megin liegningar, sem
þeir liefðu annars orðið að taka
út liinum megin. Þess vegna
voru kristnir menn mjög áfram
um, að þeir væru teknir af lífi
með pintingum og limlesting-
um, en á slílcu liöfðu þeir, er
heiðnir voru í huga, liina mestu
andstygð. Er gott dæmi þess, er
lífláta slcyldi Hákon Laufæsing,
því hann lcaus að láta limlesta
sig áður en honum væri greitt
banahögg, en Þorgrímur alikarl
neitaði og vildi drepa hann
hreinlega.
Bókmentir þeirra tíma voru
— eins og jafnan er — sprottnar
af dygðum þeim, sem tíminn
átti á að skipa, en liöfðu átt í
vök að verjast. Bókmentirnar
eru því neilcvæðar í garð þess,
sem yfirgnæfði í 310314310110.
Tvö næstu erindin snúast um
lcirkjuna. br.
LESIÐ SÖOUNA
„Á ÓKUNNUM LEIÐUM“
Eftir
W. Somerset Maugham.
Sagan „Á ókunnum leið-
um“, sem nú birtist í Vísi, er
eftir einn af kunnustu skáld-
sagnahöfundum Bretlands,
W. Somerset Maugham og
þykir ein hin besta skáld-
sagna hans. — 1 upphafi sög-
unnar er greint frá Allerton-
ættinni, sem notið hefir hinn-
ar mestu virðingar, enda
höfðu menn þessarar ættar,
hver fram af öðrum, verið
göfugir menn og drenglynd-
ir, sem ekki máttu vamm sitt
vita. En nú kemur til sögu
maður af þessari ætt, sem á
marga kosti forfeðra sinna,
er glæsilegur maður og gáf-
aður, en honum er lítt að
treysta, og skeytir hann lítt
um að halda uppi veg ættar-
innar, eyðir fé sínu, konu
og barna óspart, og fer svo að
lokum, að ættarsetrið gamla
er selt, til mestrar raunar
dóttur hans Lucy, sem hefir
til að bera alla kosti hinna
gömlu Allertona, en mark-
mið hennar er nú að styðja
bróður sinn, sem er yngri en
hún, til þess að honum auðn-
ist að hefja hið fallna merki.
Skyldmenni þeirra systkina
hjálpa þeim og er hér er kom-
ið sögu, er Lucy gestur konu
að nafni frú Crowley, sem er
af amerískum ættum, og þar
kynnist Lucy betur en áður
sérkennilegum manni, Alec
MacKenzie, sem ber sömu þrá
í brjósti og hinir miklu land-
könnuðir, sem lagt höfðu líf-
ið í sölurnar til þess að kom-
ast að leyndardómum Afríku,
hinnar dökku heimsálfu.
Sagan fer nú að verða við-
burðaríkari og er greint frek-
ara frá hvernig fór fyrir All-
erton, föður Lucy.
MERKTUR lindarpenni hefir
lapast. Skilist gegn fundarlaun-
um á Hringbraut 190, uppi. —
(789
ST. VERÐANDI nr. 9.
Fundur í kvöld kl. 8.
1. Inntaka nýrra félaga.
Að fundi loknum: Systra-
sjóðskvöld.
Ungfrú María Maack flytur
erindi og sýnir skuggamyndir
úr öræfum og víðar.
Dans.
SL ÍÞAKA nr. 194. Fundur i
lcvöld á venjulegum stað og
tíma. Br. Guðjón Halldórsson
flytur erindi. Æ.t. (799
| Félagslíf |
NÆSTA fimtudag hefst
þriðja skíðanámskeið Ármanns,
og stendur það yfir í þrjá daga.
Kennari er Guðmundur Hall-
grímsson. Þátttaka þarf að til-
lcynnast fyrir annað kvöld til
Þórarins Björnssonar, sími 1333
(798
ÆFINGAR i öllum
flokkum hefjast á
morgun, miðvikudag.
(803
5889 er símanúmerið í fisk-
búðinni á Brelckustig 8. (278
EUOSNÆflll
ÓSKA EFTIR 2—3 her-
bergja íbúð. Ólafur Sigurðsson,
fátækrafulltrúi, sími 5231. (801
MAÐUR í fastri stöðu óskar
eftir tveggja herbergja íbúð á
góðum stað í bænum. Uppl. í
sima 2485.___________(783
TIL LEIGU frá 14. mai 4—6
herbergja íbúð í Tjarnargötu
16. Þuríður Bárðardóttir. (784
KJ ALL AR AHERBERGI og
eldhús til leigu 14. maí. Tilboð
sendist Vísi fyrir miðvikudags-
kvöld, merkt: „Sólskin". (788
EITT lierbergi og eldhús eða
eldunarpláss óskast nú þegar
eða 1. april. Uppl. í síma 3833.
(791
LÍTIL íbúð, eitt stórt her-
bergi og eldhús, til leigu i
Skerjafirði. Sími 3978. (792
SÓLRÍK þriggja herbergja i-
búð til leigu. Blómagarður gæti
fylgt. Sömuleiðis fjögra her-
bergja íbúð. Tilboð merkt
„Skamt frá miðbæ“ sendist
Vísi. (802
ÞVOTTUR þveginn vel og ó-
dýrt. Sóttur. Sendur. Þvottaliús
EIli- og hjúkrunarheimilisins
Grund, sími 3187. (365
HÚSSTÖRF
STULKA óskast til 14. maí.
Uppl. Túngötu 6. (785
GÓÐ stúlka óskast í vist. —‘
Tvent í lieimili. Hávallagötu 1.
_____________________ (790
STÚLKU vantar nú þegar i
vist. Sími 3978. (793
UMGENGNISGÓÐUR og
reglusamur kvenmaður óskast
til að sjá um lítið lieimili, strax
eða 14. maí. A. v. á. (796
VIÐGERÐIR ALLSK.
GERI VIÐ allskonar eldhús-
áhöld, tauvindur og rullur. —
Ennfremur lími eg slcrautvörur
o. fl. úr „Keramik“ og leir. —
Sendi og sæki um allan bæ. —
Viðgerðastofan, Hverfisgötu 64,
sími 3624 e. li. (699
GERI VIÐ og lireinsa mið-
stöðvarkatla og önnur eldfæri
og minka eldsliol með góðum
árangri, geri ennfremur við klo-
setkassa og skálar. Sími 3624
s. h. Hverfisgötu 64. 731
KKdtlPSKUPURI
EINBÝLJSHÚS, skamt frá
laugunum, fremur lítið, en með
öllum þægindum, er til sölu á-
samt rælctuðu landi. Góðir
greiðsluskilmálar, ef samið er
strax. Nanari upplýsingar gefur
Jónas H. Jónsson, Hafnarstræti
15. Simi 3327.______794
GÓLFDREGILL til sölu hjá
Andersen & Lauth h.f., Vestur-
götu 3. (804
FRlMERKI
ÍSLENSK FRÍMERKI kaupir
hæsta verði Gísli Sigurbjörns-
son, Austurstræti 12, 1. hæð. —
(216
VÖRUR ALLSKONAR
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
BRAGI, kjöt- og nýlendu-
vöruverslunin, Bergstaðastræti
15, sími 4931. Nýtt kjðt, salt-
kjöt, fiskfars, kjötfars, súr hval-
ur og margt fleira. (474
FULLVISSIÐ yður um, að
það sé FREIA-fiskfars, sem þér
kaupið. (410
NOTAÐIR MUNIR
KEYPTIR
KOPAR kej^ptur i Lands-
smiðjunni. (14
KAUPUM FLÖSKUR, stórar
og smáar, whiskypela, glös og
bóndósir. Flöslcubúðin, Berg-
staðastræti 10. Sími 5395. —
Sækjum. — Opið allan daginn.
__________________________(1668
GÖMUL rafmagnstæki, svo
sem: rafsuðuplötur, ofnar,
skaftpottar eða könnur, strau-
járn og ýms önnur úr sér gengin
rafmagnstæki eru keypt á Grett-
isgötu 58, kjallaranum. Shni
2395. Sótt heim ef óskað er. —
___________________________(787
GÓÐ RITVÉL (helst ferðarit-
vél) óskast keypt. Tilboð merkt
„Ferðavél“ sendist afgr. Vísis,
(797
NOTAÐIR MUNIR
TIL SÖLU
NÝLEGUR barnavagn til
sölu Bergþórugötu 23 (gengið
inn frá Vitastíg). (800
ÚTVARPSTÆKI til sölu. —
Uppl. Lokastíg 4, kl. 6—8 síðd.
____________________(782
gffr^ GÓÐ fermingarföt til
sölu. Verð kr. 85. Sími 4592. —
____________________(795
BORÐSTOFUHÚSGÖGN úr
eik, vönduð, til sölu með sann-
gjörnu verði, ennfremur lclæða-
skápur, kommóða o. fl. hús-
gögn. Til sýnis Sellandsstíg 1,
niðri, kl. 7—9. (803
Skömmu síÖar ríÖur riddarinn, sem
nú hefir tekið niður rauðu hárkoll-
una, á brott frá kastalarústunum.
— Eru allir riddararnir sarnan
komnir? — Já, herra, þeir hafa
beðið lengi eftir yð’ur.
— Þið verðið að afsaka, hvað eg
kem seint, eg tafðist. En vagninn
er *auðvitað kominn, heilu og
höldnu.
— Hvað segið þið, er hann ókom-
inn Þá er eg hræddur um að það
hafi verið ráðist á hann.
HRÓI HÖTTUR OG MENN HANS.
492. RIDDARINN.
'W. Somerset Maugham: 23
OxKUNNUM LEIÐUM.
fjeir, sem á Öðru máli eru sltja með blað og blý-
ant í hendinni.“
(0jg frú Crowley lyfti hinum fögru höndum
shnum elns og í mótmæla skyni.
iEn’það var sem Dick gæti elcki liætt.
„JEg 'ffyrír mitt leyti á hvorki konu né börn,“
sagði liann, „og eg hefi nægar tekjur. Því skyldi
<eg Inko brauðið frá munni einhvers annars. Og
’þíið er eklci verðleikum sjálfs mín að þakka, að
«2g Tæ mál að flytja, lieldur af því að eg hafði
íælcífæri til þess áð verða félagi í kunnu mál-
fflýtjendafirma. Og mér finst, að allar þessar
ðeilur, sem menn fara í mál út af, nauða ómerki-
Begar. I flestum tilfellum stafar alt af því, að ann-
ar aðilinn er sauðþrár og ósanngjarn. En það
er atvinnugrein að flytja mál eins og hvað ann-
að, en heldur ekki neitt meira. Og ef maður get-
ur koniiát af án þess að vera málflytjandi, get
«g ekící séð áð neinar lcenningar um virðingar-
Ijóma vinnunnar þurfi að vera þess valdandi, að
snenin flytji mál fyrir þá, sem aldrei geta lifað
íátn þess að karpa. Og eins og eg liefii þegar tek-
ið fram liefi eg ákveðið að bjóða mig ekki fram
aftur.“
„Mér sýnist á öllu, að þér séuð að hverfa af
braut sem verða mundi framabraut, ef þér kys-
uð að fara liana áfram. Þér mynduð sennilega
verða gerðir að aðstoðarráðherra í næstu stjórn.“
„Það >æði að eins til þess að eg sparkaði í fá-
eina menn til, sem eg fyrirlit.“
„Þér eruð að gera mjög hættulega tilraun.“
Dick horfði beint í augu McKenzie.
„Og þú ert að ráðleggja mér að gera jietta ekki
— af því að það sé hættulegt. Vissulega eru allar
tilraunir skemtilegar, ef þær eru liættulegar.“
„Og livemig, ef eg má spyrja, ætlið þér að
verja tímanum?“ spurði frú Crowley.
„Eg vildi vinna að því, að litið yrði á aðgerða-
leysið sem liina mestu list. Nú gretta menn sig
framan í listvini og — jæja — eg ætla að verða
listvinur. Eg er nú orðinn fertugur og eg veit
elcki hvað eg kann að eiga langt eftir. Það sem
eftir er æfinnar ætla eg að lcynnast heiminum —
listunum fyrst og fremst — öllu því fegursta,
sem heimurinn hefir upp á að bjóða.“
Alec varð mjög liugsi. Hann starði í eldinn.
Alt í einu dró hann andann djúpt og reis upp úr
stól sinum. Svo rétti hann úr sér.
„Eg geri ráð fyrir, að slíkt líferni mundi geta
talist hvorki belra eða verra en annað. Hver get-
ur sagt um hvað sé rétt og hvað sé best? En eg
fyrir mitt leyti vildi lielst lialda áfram, þar til
eg dett niður og get ekki meira. Það er svo ótal
margt, sem mig langar til þess að gera. Þótt eg
hefði tíu líf gæti eg ekki gert helminginn af því,
sem eg vildi. Og þetta þarf alt að gera sem fyrst.“
„Og liver lieldurðu nú að endirinn verði?“
„Fyrir mig?“
Diclc kinkaði kolli, en sagði ekkert. Alec
bi-osti að eins.
„Kannske dey eg drotni mínum í einhverri
mýrinni, fjarri mannabygðum, eftir að hafa
þjáðst af ofþreytu og sótthita. Bui’ðarmenn mín-
ir hirða byssur mínar og villidýrin ganga fná
skroklcnum.“
„Mér finst það hræðilegt,“ sagði frú Crowley.
Það fór hrollur Um liana.
„Eg er forlagatrúarmaður. Eg hefi verið svo
lengi meðal fólks sem er rótgróinnar forlagatrú-
ar, fólks sem trúir því að örlög þess séu fyrir-
fram ákveðin og þein-ar trúar, að enginn
megi sköpum renna. Eg ekki heldur.“
Hann brosti við dálítið liugsi.
„En eg trúi líka á læknismátt kinins og eg
held, að ef maður notar kínin daglega á ferða-
lagi í hitabeltislöndunum, verði dauðanum erf-
iðara að slöklcva lifsfjörið.“
Lucy gat ekki hugsað um annað en hinar ó-
liku skoðanir, sem hér komu fram, skoðanir þess
mannsins, sem af lífi og sál gaf sig að viðfangs-
efnum sinum — og liins, sem gaf alt frá sér, öll
störf sín, til þess að dást að listum og þvi fagra
i lífinu, eins og þegar menn ganga um garð og
virða fyrir sér blómin, sem þar er að sjá.“
„Og verst af öllu er, að eftir eina öld verður
alt eins,“ sagði Dick. „Þá verðum við löngu
gleymdir, þú með þitt þrauk, og eg með mitt
iðjuleysi.“
„Og hvaða ályktun dragið þér af þvi?“ spurði
frú Crowley.
„Að eins þá, að nú sé réttur tími til þess kom-
inn að fá sér glas af whisky og sódavatni.“
IV.
Skotveiðar mátti stunda á landssetri því, sem
frú Crowley hafði leigt, og daginn eftir fór Dick