Vísir - 14.05.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðíaug sson
Skrilstofur:
Féiagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1:660
Gjaidkeri S íínur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 14. maí 1940.
108. tbl.
FR
cn
SLANDI?
Ungir járiibrautaflutningar milli Basel ®ig JÞý^kalaiicls wegiia
herf lutninga Þjoðver ja. — Alþjóðabankinn f luttur frá Basel.
Hollendiograr liafa orðið að láta oodao
sígra til aðalvariiaj'stöðva
§miia.
Vilhelmina drottning farin til BretLands og ríkistjómin
flutt írá Haag. Heiftarlegir bardagar við Liége og víðar
EINKASKEYTI frá Únited Press. London í morgun.
Fregnir í morgun herma, að miklir herflutningar standi yfir í Þýskalandi í nánd viS sviss-
nesku landamærin. Járnbrautarferðalög milli Þýskalands og Basel hafa lagst niður.
1 Svisslandi hefir enn verið gripið tilmjög aukinna varúðarráðstafana. Ein þeirra er,
%ð Alþjóðabankinn hefir verið fluttur frá Basel.
1 Hollandi hefir Þjóðverjum orðið allmikið ágengt. Þeir óðu þegar, í upphafi innrásarinnar inn
|~Nbrðaustur-Holland og munu hafa talsverðan eða jafnvel mestan hluta Norður-Hollands á sínu
yaldi. Þá hafa þeir brotist yfir Ysel-fljót á nokkurum stöðum og hafa Hollendingar orðið að hörfa
undan til aðalvarnarstöðva sinna, en innan þeirra eru þrjár mestu borgir landsins: Haag, höfuð-
borgin Rotterdam og Amsterdam. Það verður að Iíta svo á, að alvarlega horfi í Hollandi, enda
þótt hollenski herinn haldi enn ramgerustu virkjum sínum, og hann fái stöðugt aukinn liðsafla frá
Bretum og Frökkum.
Wilhelmina Hollandsdrotning er nú komin til Bretlands og er gestur bresku konungshjónanna.
Áður var Juliana prinsessa farin þangað með dætur sínar tvær og fylgdi maður hennar, Bernard[|
prins, henni þangað. Hollenska stjórnin tilkynti í gærkveldi, að markmið Þjóðverja hefði verið aðjj
taka Wilhelminu drotningu til fanga. Hefði hún því fIúið til Zeelands, en ekki verið þar örugg vegna |
loftárása, og tók drotningin því ákvörðun um, að ráði helstu ráðherra sinna, að fara til Bretlands,
og stjórna landi sínu þaðan um stundarsakir. —
Hollenska stjóroin hefir enniig farið frá Haag, og starfar hún á öðrum stað, þar sem öryggi
meira og næði.
Seinustu fregnir herma, að hollenska ríkisstjórnin sé komin
til London. Fór hún frá Hollandi á bresku herskipi. Ríkisstjórnin
ætlar að stjórna frá Bretlandi. Taldi hún sig ekki lengur hafa
nægt öryggi til starfa í Hollandi. Belgiski sendiherrann var við-
staddur komu stjórnarinnar.
Á vígstöðvunum í Belgíu er barist af hinum mesta ákaf a.
Mest hefir Þjóðverjum orðið ágengt við Máasricht og Liége. Við
Maasricht tókst Þjóðverjum að brjótast í gegn, og hefir Pierlot
forsætisráðherra Belgíu lýst hvernig á því stóð, að ekki tókst að
stöðva framsókn þeirra þar. — Hvarvetna nema þar tókst að
sprengja í loft upp brýr yfir Albertsskurðinn til þess að hindra
framrásina í byrjun. Undir brúm þessum öllum var vélaútbún-
aður, til þess að sprengja brýrnar, og hafði belgiskum liðsfor-
ingja verið falið að sprengja tvær umræddar brýr í loft upp,
en hann fórst á leiðinni af völdum loftárásar. Annar foringi
komst þó afturfyrir hersveitir Þjóðverja og undir aðra brúna
og sprengdi hana í loft upp og fórnaði lífi sínu til þess. Yfir
hina brúna komust Þjóðverjar með vélahersveitir sínar og voru
komnir til Tirlemont, miðja vega milli Briissel og landamær-
anna, er síðast fréttist. Við Liége nokkuru fyrir sunnan Maas-
richt hafa staðið hinir áköfustu bardagar. Liége er mesta iðnað-
arborg Belgíu og þar eru öflugustu virkin. Hafa Þjóðverjar gert
hvert áhlaupið á fætur öðru á virkin og hafa, að því er þeir sjálf-
ir segja, náð sumum virkjunum og eru jafnvel komnir inn í
borgina, en eftir belgiskum fregnum að dæma, eru flest virkin
enn í höndum Belgíumanna.
í Ardennerhálendinu, í Luxembourghéraði í Belgíu, og þar
sem landamæri Luxembourg-f urstadæmis, Belgíu og Frakklands
mætast, er mikið barist.
Undangengin dægur hafa
Bandamenn haldið áfram lið-
flutningi í stórum stíl til Hol-
lands og Belgiu og tekur her-
lið þeirra nú þátt í vörninni
með Hollendingum og Belgíu-
mönnum.Eru það aðallega véla-
hersveitir, sem Bandamenn
hafa sent hinum nýju samherj-
um sínum til aðstoðar. Er her-
sveitum Bandamanna tekið
með miklum fögnuði. Til stór-
kostlegra átaka milli fötgöngu-
liðs hefir enn ekki komið. í
fyrstu einkendi viðureignirnar
mest liðflutningar í lofti og
loftárásir. Hafa Þjóðverjar
vafalaust komið miklu liði til
Hollands loftleiðis, og ein-
hverju til Belgíu. Mikið af
þessu liði hefir verið innikró-
að og handtekið, sumstaðar
eftir að hafa náð á sitt vald
mikilvægum stöðvum, eins og
flugstöðinni við Botterdam, en
þaðan voru Þjóðverjar hraktir
með aðstoð breska flughersins,
sem gerði ítrekaðar loftarásir
á hana. Víða í Holíandi munu.
þó enn vera fallhlífarhermanna-
flokkar, sem ekki hefir tekist
að handsama. Loftárásir hafa
verið gerðar á fjölda margar
borgir, m. a. Haag, Botterdam,
Briissel, Antverpen, Litte Nan-
iy og margar fleiri, og haí'a
menn farist og*særst i hundr-
aða tali, en flugherir Frakka
og Breta hafa sig æ meira í
frammi, verja borgir- Hol-
lands, Belgiu og Frakklands.
og gera árásir á herflutninga-
lestir Þjóðverja og flugstöðv-
ar þeirra. Miklu fleiri fallhlif-
arhermenn hafa verið settir á
land i Hollandi en i Belgíu.
Jafnvel fyrir aftan viglinu
Breta hefir verið reynt að setja
lið á land úr flugvélum, en það
hefir tekist að umkringja það
og handtaka hermennina.
Bandamenn segja, að fall-
hlífahermenn Þjóðverja séu
klæddir einkennisbúningum
Breta, Hollendinga og Belgíu-
manna, eða þeir séu dulklædd-
ir sem klerkar, bændur eða
konur. Hafa Frakkar tilkynt,
að ef fallhlífarhermenn klæddir
einkennisbúningum Banda-
manna finnist, verði þeir skotn
ir tafarlaust. Þjóðverjar hóta
gagnráðstöfunum, jafnvel að
skjóta fanga, segir i fregnum
Bandamanna. Þjóðverjar segja
hins vegar, að fallhlífaher-
menn þeírra hafi sérstaka ein-
kennisbúninga. 1 alþjóðalögum
er bannað, að hermenn noti
aðra einkennisbúninga en sins
eígin lands. Hefir hollenska
Vilhelmína Hollandsdrotning.
stjórnin mótmælt misnotknn
Þjóðverja á hollenskum ein-
kennisbúningum.
1 loftárás á Amsterdam i
fyrrinótt vörpuðu Þjóðverjar
yíir 50 sþrengikúliim: Árásin
stóð í 27 minútur. Hófst hún
kl. 4 um nóttina. Aðallega var
reynt. að valda tjóni á járn-
brautarstöðinni.
TIMES UM
HORFURNAR.
Blaðið Times segir, að Þjóð-
verjar geti ekki tekið fullnaðar-
ákvörðun í þessuiii efniíiii, fyi'i'
en þeir hafi komið i veg fyrir,
að herlið þeirra og herflutninga-
lestir búi við stöðugar árásir
breska flughersins. Þjóðverjar
mvmi þvi að likindum leggja
höfuðáherslu á það fyrst i stað,
að reyna, að sigra breska flug-
herinn, áður en þeir hefja frek-
ari hernaðaraðgerðir á landi i
stórum stil í HoIIandi og Belgíu.
— Times gerir ekki ráð fyrir
því, að Þjóðverjar muni aðeins
gera loftárásir á flugherinn og
hernaðarstöðvar, heldur á hvað
sem fyrir þeim verður.
HANDTÖKUR í BRETLANDI.
Allan síðastliðinn sunnudag
var verið að handtaka ófriðar-
þjóðamenn í Bretlandi, aðallega
Þjóðverja og Austurrikismenn,
en einnig allmarga aðra. Alís var
hér um 3000 menn að ræða, og
hafa þeir verið fluttir i sérstakar
bækistöðvar. Var óttast, að
menn þessir kynni að veita Þjóð-
verjum lið, ef þeir sendi loftleið-
is herlið til Bretlands, en sú
hætla hefir nú færst mjog nær,
sem að ofan greinir. Þeir, sem
handteknir hafa verið, eru á
aldrinum 16—60 ára, alt' kárl-
Þjóðverjar komnir
Norflursjávar.
Bpetap óttast, ad I»jódvei»jai?
sendi hei* loftleidis til Bi?et^
lands. — Vídtælcap vapiidaF—
páðstafaiiiF.
EINKASKEYTI FRA UNITED PRESS. — London í mor^un.
Hollenska herstjórnin viðurkennir í tilkynningum sínum, að
þýskt herlið sé komið yfir Moerdijk-brúna yfir Hollandische
Diep og yfir Maas-fIjót. Hefir Þjóðverjum þannig tekist að slíta
járnbrautarsamgöngur milli Norður- og Suður-Hollands. Einn-
ig eru Þjóðverjar komnir alt til Norðursjávar.
Þá er viðurkent, að Þjóðverjar hafi komist inn í Grebbe-varn-
arlínuna á einum stað, fyrir vestan Yselfljót.
í London er litið svo á, þar sem Þjóðverjar halda áfram sókn
sinni í Mið-Hollandi og eru, að því er virðist, komnir til Norður-
sjávar, byrji nú nýr þáttur í-styrjöldinni, — sá þátturinn, sem
mjög hefir vérið umræddur — er loftárásir Þjóðverja byrja á
Bretland í stórum stil, og jafnvel að þeir fi-eisti að hefja innras
i.Bretland. Er því gripið til hinna víðtækustu varúðarráðslafana
venga þessarar hættu.
Hermálasérfræðingar tclja, að Þjóðverjar muni leggja áherslu
á, að treysta aðstöðu sína í Hollandi, til' þess að hafa þar flug-
stöðvar til árása á Bretland, en frá þeim eiga þeir að eins 100
enskra mílna leið að fara til Brellands, og snúa sér þegar í stað
að þvi, að reyna að hindra, að flugherinn breski haldi áfram
að- gera árásir á hei-flutningalestir þeirra á leið til Hollands og
í Hollandi sjálfu, en það er kunnugt, að árásir Breta hafa valdið
miklum usla í liði Þjóðverja.
Morskir flóttamena
komiifr tU Akwreyrar
Einkaskeyti til Vísis.
Akureyri í morgun.
jgOBSKUR vélbátur kom í
morgun til Akureyrar og
voru á honum 16 manns, flótta-
menn. Menn þessir voru hand-
teknir í greifadæmunum í aust-
ui'hluta Bretlands, alt suður til
Dover og eins i greifadæmunum
á suðausturströnd landsins, eða
alla leið frá Inverness í Skot-
landi til Wight-eyju.
Á þessum svæðum eru um
11.000 útlendingar aðrir, sem
hafa fengið fyrirskipanir um að
gefa sig fram á tilteknum tima
á lögreglustöðvum landsins,
þeirra meðal eru margir Banda-
ríkjamenn. Frá kl. 8 að kveldi
til kl. 6 að morgni mega þeir
ekki vera á ferli. Þeim er að eins
leyft að nota almennings flutn-
ingatæki — ekki bifhjól, einka-
bíla né reiðhjól. Þessar ráðstaf-
anir og margar aðrar miða að
þvi, að hægara verði að Um-
kringja og handsama fallhlifa-
hermenn, sem Þjóðverjar kunna
að setja á land í Englandi.
fólk frá Álasundi i Noregi. Eru
10 kárlmenn á bátnum, en auk
þeirra eru á honum 3 konur og
3 börn.
Bátur þessi heitir Jökul og
er heldur stærri en v.b. Sandöy
I, sem kom til Seyðisfjarðar i
byrjun mánaðarins. Álasund er
ið Raumsdalsfjörð.
Sandöy I er lika kominn til
Akureyrar. Hefir Norðmaður
einn, sem búsettur er þar, heit-
ið skipverjum aðstoð sinni til
þess að gera bátinn út hér við
land.
„Forðum í Flosaporti"
hefir nú verið sýnt 5 sinnum fyr-
ir troÖfullu húsi og við mikla hrifn-
ingu áhorfenda. Hafa jafnan marg-
ir orÖið frá aÖ hverfa viíS hverja
sýningu. Fer nú senn að H8a að
því, að sýningum verði hætt, og
fer því hver a'S vertSa síðastur, að
sjá revyuna.
Krían
er komin. Varð hennar fyrst vart
hér á laugardag.