Vísir - 14.05.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðfaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Ðlaðamcnn Sími:
Auglýsingar (660
Gjaldkcri 5 iínur
Afgreiðsla í
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 14. maí 1940.
108. tbl.
ER RÖÐIN
LANDI?
§iima.
Vilhelmina drottning farin til Bretlands og ríkistjómin
flutt frá Haag. Heiftarlegir bardagar við Liége og víðar
Engir járnbrautafluÉiiiiig'ar uiilli IlaseS og Pý^kalaiacls vegna
lierflutninga Þjoðverja. — Alþjóðalaankinn fluttur frá Haisel.
Hoftleiiding^r liafo orðið oð láfa iincftaii
tíl aðalvarnariítöðfaL.
Þjoöverjar kommr
til Noröursjávar.
HFetai? óttast9 að I»jóðvei»jái»
sendi Iiof loftleiðis tll Bret-
laxids. — ¥íðt»kar vaFÚdaF-.
páðstafanir.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Hollenska herstjórnin viðurkennir í tilkynningum sínum, að
þýskt herlið sé komið yfir Moerdijk-brúna yfir Hollandische
Diep og yfir Maas-fljót. Hefir Þjóðverjum þannig tekist að slíta
járnbrautarsamgöngur milli Norður- og Suður-Hollands. Einn-
ig eru Þjóðverjar komnir alt til Norðursjávar.
Þá er viðurkent, að Þjóðverjar hafi komist inn í Grehhe-varn-
arlínuna á einum stað, fyrir vestan Yselfljót.
í London er litið svo á, þar sem Þjóðverjar halda áfram sókn
sinni í Mið-Hollandi og eru, að því er virðist, komnir til Norður-
sjávar, byrji nú nýr þátlur í-styrjöldinni, — sá þátlurinn, sem
mjög liefir vei’ið umræddur — er loftárásir Þjóðverja byrja á
Bretland í stóruni stíl, og jafnvel að þeir freisti að befja innrás
í Bretland. Er því gripið til hinna víðtækustu varúðarráðstafana
vcnga þessarar liættu.
Hermálasérfræðingar tclja, að Þjóðverjar muni leggja óherslu
á, að treysta aðstöðu sína í Ilollandi, til þess að hafa þar flug-
stöðvar til árása á Bretland, en frá þeim eiga þeir að eins 100
enskra mílna leið að fara til Brellands, og snúa sér þegar í stað
að þvi, að reyna að hindra, að flugherinn breski haldi áfram
að- gera árásir á herflutningalestir þeirra á leið til Hollands og
í Hollandi sjálfu, en það er kunnugt, að árásir Breta hafa valdið
miklum usla í liði Þjóðverja.
Morskir flóttamenn
jkomnlr tit Aknreyrar
EINKASKEYTI frá Únited Press. London í morgun.
Fregnir í morgun herma, að miklir herflutningar standi yfir í Þýskalandi í nánd við sviss-
nesku landamærin. Járnbrautarferðalög milli Þýskalands og Basel hafa lagst niður.
1 Svisslandi hefir enn verið gripið tilmjög aukinna varúðarráðstafana. Ein þeirra er,
:að Alþjóðabankinn hefir verið fluttur frá Basel.
í Hollandi hefir Þjóðverjum orðið allmikið ágengt. Þeir óðu þegar í upphafi innrásarinnar inn
|Norðaustur-HolIand og munu hafa talsverðan eða jafnvel mestan hluta Norður-Hollands á sínu
yaldi. Þá hafa þeir brotist yfir Ysel-fljót á nokkurum stöðum og hafa Hollendingar orðið að hörfa
undan til aðalvarnarstöðva sinna, en innan þeirra eru þrjár mestu borgir landsins: Haag, höfuð-
borgin Roíterdam og Amsterdam. Það verður að líta svo á, að alvarlega horfi í Hollandi, enda
þótt hollenski herinn haldi enn ramgerustu virkjum sínum, og hann fái stöðugt aukinn liðsafla frá
Bretum og Frökkum.
Wilhelmina Hollandsdrotning er nú komin til Bretlands og er gestur bresku konungshjónanna.
Áður var Juliana prinsessa farin þangað með dætur sínar tvær og fylgdi maður hennar, Bernard
prins, henni þangað. Hollenska stjórnin tilkynti í gærkveldi, að markmið Þjóðverja hefði verið aðj
taka Wilhelminu drotningu til fanga. Hefði hún því flúið til Zeelands, en ekki verið þar örugg vegna
joftárása, og tók drotningin því ákvörðun um, að ráði helstu ráðherra sinna, að fara til Bretlands,
ng stjórna landi sínu þaðan um slundarsakir. —
Hollenska stjórnin hefir enniig farið frá Haag, og starfar hún á öðrum stað, þar sem öryggi
meira og næði.
Seinustu fregnir herma, að hollenska ríkisstjórnin sé komin
til London. Fór hún frá Hollandi á bresku herskipi. Ríkisstjórnin
ætlar að stjórna frá Bretlandi. Taldi hún sig ekki lengur hafa
nægt öryggi til starfa í Hollandi. Belgiski sendiherrann var við-
staddur komu stjórnarinnar.
Á vígstöðvunum í Belgíu er barist af hinum mesta ákafa.
Mest hefir Þjóðverjum orðið ágengt við Máasricht og Liége. Við
Maasricht tókst Þjóðverjum að brjótast í gegn, og hefir Pierlot
forsætisráðherra Belgíu lýst hvernig á því stóð, að ekki tókst að
stöðva framsókn þeirra þar. — jHvarvetna nema þar tókst að
sprengja í loft upp brýr yfir Albertsskurðinn til þess að hindra
framrásina í byrjun. Undir hrúm þessum öllum var vélaútbún-
aður, til þess að sprengja brýmar, og hafði belgiskum liðsfor-
ingja verið falið að sprengja tvær umræddar brýr í loft upp,
en hann fórst á íeiðinni af völdum loftárásar. Annar foringi
komst þó afturfyrir hersveitir Þjóðverja og undir aðra brúna
og sprengdi hana í loft upp og fórnaði lífi sínu til þess. Yfir
hina brúna komust Þjóðverjar með vélahersveitir sínar og voru
komnir til Tirlemont, miðja vega milli Briissel og landamær-
anna, er síðast fréttist. Við Liége nokkuru fyrir sunnan Maas-
richt hafa staðið hinir áköfustu bardagar. Liége er mesta iðnað-
arborg Belgíu og þar eru öflugustu virkin. Hafa Þjóðverjar gert
hvert áhlaupið á fætur öðru á virkin og hafa, að því er þeir sjálf-
ir segja, náð sumum virkjunum og eru jafnvel komnir inn í
borgina, en eftir belgiskum fregnum að dæma, eru flest virkin
enn í höndum Belgíumanna.
í Ardennerhálendinu, í Luxembourghéraði í Belgíu, og þar
sem landamæri Luxembourg-furstadæmis, Belgíu og Frakklands
mætast, er mikið barist.
Undangengin dægur liafa
Bandamenn haldið áfram lið-
fiutningi í stórum stíl til Hol-
lands og Belgiu og tekur her-
lið Jæirra nú Jjátt í vörninni
með Hollendingum og Belgíu-
mönnum. Eru það aðallega véla-
hersveitir, sem Bandamenn
hafa sent hinum nýju samherj-
um sínum til aðstoðar. Er her-
sveitum Bandamanna tekið
með miklum fögnuði. Til stór-
kostlegra átaka milli fötgöngu-
liðs liefir enn ekki komið. í
fyrstu einkendi viðureignirnar
mest liðflutningar í lofti og
loftárásir. Hafa Þjóðverjar
vafalaust komið miklu liði til
Hollands lof tleiðis, og ein-
hverju til Belgíu. Mikið af
þessu liði Iiefir verið innikró-
að og handtekið, sumstaðar
eftir að hafa náð á sitt vald
mikilvægum stöðvnm, eins og
fiugstöðinni við Rotterdam, en
þaðan voru Þjóðverjar hraktir
með aðstoð breska flughersins,
sem gerði ítrekaðar loftárásir
á hana. Víða í Hollandi munu
þó enn vera fallhlífarhermanna-
flokkar, sem ekki liefir tekist
að liandsama. Loftárásir liafa
verið gerðar á fjölda margar
borgir, m. a. Ilaag, Rotterdam,
Briissel, Antverpen, Litte Nan-
iy og margar fleiri, og hafa
menn farist og*særst í hundr-
aða lali, en flugherir Frakka
og Breta hafa sig æ meira í
frammi, verja borgir- Hol-
lands, Belgíu og Frakklands.
og gera árásir á herflutninga-
lestir Þjóðverja og flugstöðv-
ar þeirra. Miklu fleiri fallhlif-
arhermenn liafa verið settir á
land í Hollandi en í Belgíu.
Jafnvel fyrir aftan víglínu
Breta hefir verið reynt að setja
lið á land úr flugvélum, en það
hefir tekist að umkringja það
og liandtaka hermennina.
Bandamenn segja, að fall-
hlífahermenn Þjóðverja séu
klæddir einkennisbúningum
Breta, Ilollendinga og Belgiu-
manna, eða þeir séu dulldædd-
ir sem klerkar, bændur eða
konur. Hafa Frakkar tilkynt,
að ef fallhlífarhermenn klæddir
einkennisbúningum Banda-
manna finnist, verði þeir skotn
ir tafarlaust. Þjóðverjar hóta
gagnráðstöfunum, jafnvel að
skjóta fanga, segir í fregnum
Bandamanna. Þjóðverjar segja
hins vegar, að falllilifaher-
menn þeírra liafi sérstaka ein-
kennisbúninga. í alþjóðalögum
er bannað, að liermenn noti
aðra einkennisbúninga en síns
eígin lands. Hefir Iiollenska
Vilhelmína Hollandsdrotning'.
stjórnin mótmælt misnolkun
Þjóðverja á hollenskum ein-
kennisbúningum.
í loftárás á Amsterdam í
fyrrinótt vörpuðu Þjóðverjar
yfir 50 sprengikúlum. Árásin
stóð i 27 mínútur. Hófst húh
kl. 4 um nóttina. Aðallega var
reynt að valda tjóni á járn-
brautarstöðinni.
TIMES UM
HORFURNAR.
Blaðið TimeS segir, að Þjóð-
verjar geti eliki tekið fullnaðar-
ákvörðun í þessuiií éfinmi, fyíT
en þeir liafi komið í veg fyrir,
að herlið þeirra og herflutninga-
lestir búi við stöðugar árásir
breska flughersins. Þjóðverjar
muni þvi að likindum leggja
höfuðálierslu á Jiað fyrst i stað,
að reyna, að sigra breska flug-
herinn, áður en þeir hefja frek-
ari liernaðaraðgerðir á landi í
stórum stil í Hollandi og Belgíu.
— Times gerir ekki ráð fyrir
því, að Þjóðverjar muni aðeins
gera loftárásir á fluglierinn og
hemaðarstöðvar, heldur á livað
sem fyrir þeim verður.
HANDTÖKUR í BRETLANDI.
Allan síðastliðinn sunnudag
var verið að handtaka ófríðar-
þjóðamenn í Bretlandi, aðallega
Þjóðverja og Austurrikismenn,
en einnig allmarga aðra. Alls var
hér um 3000 menn að ræða, og
hafa þeir verið fluttir í sérstakar
bækistöðvar. Var óttast, að
menn þessir kynni að veita Þjóð-
verjum lið, ef þeir sendi loftleið-
is lierlið til Bretlands, en sú
liætta liefir nú færst mjög nær,
sem að ofan greinir. Þeir, sem
handteknir hafa verið, eru á
aldrinum 16—60 ára, alt kárl-
Einkaskeyti til Vísis.
Akureyri í morgun.
J^ORSKUR vélhátur koni í
morgun til Akureyrar og
voru á honum 16 niamis, flótta-
menn. Menn þessir voru hand-
teknir í greifadæmunum i aust-
urhluta Bretlands, alt suður til
Dover og eins i grcifadæmunum
á suðausturströnd landsins, eða
alla leið frá Inverness í Skot-
landi til Wight-eyju.
Á þessum svæðum eru um
11.000 útlendingar aðrir, sem
hafa fengið fyrirskipanir um að
gefa sig fram á tilteknum tima
á lögreglustöðvum landsins,
þeirra meðal eru margir Banda-
ríkjamenn. Frá kl. 8 að kveldi
til kl. 6 að morgni mega Jieir
ekki vera á ferli. Þeim er að eins
leyft að nota almennings flutn-
ingatæki — ekki bifhjól, einka-
híla né reiðhjól. Þessar ráðstal-
anir og margar aðrar miða að
því, að hægara verði að tun-
kringja og handsama fallhlífa-
liermenn, sem Þjóðverjar kunna
að setja á land í Englandi.
fólk frá Álasundi í Noregi. Eru
10 kárlm,enn á bátnum, en auk
Jieirra eru á lionuni 3 konur og
3 börn.
Bátur þessi heitir Jökul og
er heldur stærri en v.b. Sandöy
I, sem kom til Seyðisfjarðar í
byrjun mánaðarins. Álasund er
ið Raumsdalsfjörð.
Sandöy I er lika kominn til
Akureyrar. Hefir Norðmaður
einn, sem búsettur er þar, heit-
ið skipverjum aðstoð sinni til
þess að gera bátinn út hér við
land.
„Forðum í Ftosaporti"
hefir nú verið sýnt 5 sinnum fyr-
ir troðfullu húsi og vi'ð mikla hrifn-
ingu áhorfenda. Hafa jafnan marg-
ir orðið frá að hverfa vi'S hverja
sýningu. Fer nú senn a'Ö líða að
því, að sýningum verði hætt, og
fer því hver að verða síðastur, að
sjá revyuna.
Iírían
er komin. Varð hennar fyrst vart
hér á laugardag.