Vísir - 12.10.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S línur
Afgreiðsla
236. tbl.
Horfurnar á Balkan
slce 1111
le§*ri eii áður.
Rússar gera ráðstafan-
ir olíulindum sinum til
verndar.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Horfurnar á Balkanskaga eru enn ískyggilegri en
áður. Það er nú búist við, að stjórnmálasam-
bandinu verði slitið milli Bretlands og Rúm-
eníu. Þjóðverjar herða stöðugt hin hernaðarlegu tök
sín á Rúmeníu, og í Tyrklandi og Grikklandi eru menn
við hverju búnir, sem að höndum ber, og munu Tyrkir
og Grikkir verða trúir Bretum. Afstaða Rússa er ó-
vissari, en þar sem þeir eiga mikilla hagsmuna að gæta
á Balkan og í Asíu, er talið, að þeir muni síður en svo
fagna neinni þýskri „útþenslu“ í þær áttir. Olíuþörf
flugflotans þýska er mikið rædd í sambandi við áform
Þjóðverja og það er talið mjög athyglisvert, að rúss-
neska útvarpið í gær skýrði ítarlega frá loftvarnaráð-
stöfunum þeim, sem gerðar hafa verið olíulindunum í
Baku til verndar.
Margt fleira hefir gerst, sem varðar þessi mál. Breski sendi-
herrann í Bukarest, sem ræddi í gær við Antonescu forsætisráð-
herra Rúmeníu, lýsti yfir því að viðtalinu loknu, að stórhætta
væri á ferðum að því er sambúð Breta og Rúmena snertir. Um-
mælin eru skilin á þá leið, að svo horfi, að stjórnmálasamband-
inu verði slitið, einkanlega þar sem sendiherrann ráðlagði öll-
um breskum þegnum í Rúmeníu að hverfa þegar úr landi.
Breska stjórnin hefir kyrrsett allar f járeignir Rúmena í Bret-
landi. —
Roosevelf íorseti:
London í morgun.
Roosevelt forseti sagði í gær,
er hann hafði skoðað stálverk-
smiðjur í Ohio og Pennsylvan-
ia, að hvaða stórveldi sem væri
mundi hugsa sig um tvisvar, áð-
ur en það réðist á Bandaríkin,
en þótt Bandaríkin væri mikils
máttar, þyrfti þau að víghúast
sem mest, þvi mest öryggi væri
í að vera svo sterkur fyrir, að
enginn freistaði árásar.
Bandaríkjamenn liafa ákveð-
ið að senda hermálasérfræðing
til sendisveitar sinnar i Kairo og
sérfræðinganefnd verður send
til London, til þess að kynna
sér loftvarnir Breta.
Ávarp
til Reykvíkinga frá stjórn
Skátafélags Reykjavíkur.
Góðar fregnir frá
Hollensku Austur-
Asíu.
London i morgun.
Bandarikjablöð og útvarp
slcýra frá því, að Bandaríkja-
stjórn liafi fengið góðar fregnir
frá hollensku Austur-Asíu —
þar sé mikill hugur i mönnum,
að verja sig gegn hverskonar
innrásartilraurium, og baráttu-
kjarkur íbúanna í besta lagi.
Hátlvirtu samborgarar.
Næstkomandi sunnudag, 13.
þ. m., muriu skátar í Reykja-
vik heimsækja livert einasta
lidmili í borginni með merki,
sem þér eruð beðin að kaupa,
til að styrkja hið holla og far-
sæla skátastarf.
Gagnsemi skátastarfsins fyr-
ir þjóðarheildina er löngu við-
urkend af öllum hugsaridi ís-
lendingum. Og fórnfýsi skát-
anna, hjálpfýsi þeirra og vilji til
að vinna fyrir þjóðfélag og ein-
staklinga kemur jafnan glögt í
ljós við hvert tækifæri og nauð-
syn alþjóðar.
En til þess að félagsslíf og
uppeldisstörf skátanna geti not-
ið sín, þarf húsnæði, hita, ýms
áhöld o. m.. f 1., sem alt kostar
peninga.
Þessa peninga vantar skát-
ana, því öll störf sin fyrir þjóð-
félagið vinna }>eir með öllu end-
endurgjaldslaust.
Þess vegna heitum vér nú á
alla Reykvíkinga að kaupa
merki skátanna. Sýnið þeim
ekki tómlæti. Yður niunár ekki
um 50 aura hvert, en kornið
fyllir mælirinn í sjóði skátanna,
ef sem flestir leggja fram sinn
skerf.
Ef þér eruð í vafa um hver
störf skátarnir vinna fyrir yð-
ur og þjóðarlieildina getum vér
nefnt Iiér fyrir yður fáein dæmi
af fjölmörgum.
Þegar landfarsóttir hafa lagt
fjölda heimila í rúmið i einu,
hafa skátarnir skift sér á bjarg-
arlausu lieimilin, unnið heimil-
isstörfin og hjúkrað þeim sjúku.
Um mörg ár hefir sveit skáta
gefið hlóð sitt til bjargar sjúku
og dauðvona fólki.
Brottflutningur barna
haíinn frá Berlin.
Til marks um það liversu
mikill árangur hefir orðið af
árásum breskra sprengjuflug-
véla :ij borgir Þýslcalands, m. a.
Berlín, er það, að Þjóðverjar
eru farnir að grípa til ýmiskon-
ar ráðstafana vegna loftárás-
anna. M. a. hefir hrottflutning-
ur barna verið fyrirskipaður i
Berlín^g er farið að flytja börn
þaðan til Austur-Prússlands og
Austurrikis. Kenslukonur eru i
fylgd með börnunum.
InnrásinJ^England.
Loftárásum á Bretland linnir ekki
og Bretar herða stöðugt sóknina
á hernaðarstöðvar Þjóðverja á
v meginlandinu.
í stuttorðri tilkynningu, sem birt var í morgun í London, seg-
ir að þrátt fyrir þoku og slæm flugákilyrði hafi breskar sprengju-
flugvélar gert árásir á margar hernaðarstöðvar óvinanna á meg-
inlandinu, m. a. á Ermarsundshafnirnar. — í fyrri nótt voru
gerðar viðtækari árásir á meginlandsstöðvar óvinanna en nokk-
ui*u sinni, aðallega olíustöðvar, svo sem í Leauna, Hamborg,
Hanau, Hannover, Köln, Gelsenkirchen og víðar. — Þjóðverjar
og Bretar skiftust á skotum af hinum lang^lrægu fallbyssum
sínum yfir Doversund í gær og breskar sprengjuflugvélar vörp-
uðu sprengjum á fallbyssustæði Þjóðverja á Gris Nez höfða. —
Sprengikúlan gat
ekki sprungið.
Aðvörunarskot til íslensks togara.
Fyrir nokk.uru söífðu sum blöðin frá því, að sprengi-
kula hefði hlaupið úr fallbyssu, sem setuliðið hefir á
Kjalarnesi. Hefði hún komið niður í túninu á Þara-
völlum i Innri-Akraneshreppi, sprungið þar og legið
við að mannt jón hlytist af.
150 þýskar sprengjuflugvélar
voru á sveimi yfir Bukarest í
gær og olíulindasvæðinu við
Dóná.
Þá voru bdrtar' fregnir um
það í gær, í ameriska blaðinu
New York Times, að fjórir
þýskir kafbátar væri nú á
Svai’tahafi, og hefði bækistöð í
Rúmeníu. Fregnin var frá
fréttaritara blaðsins i Belgrad.
Herflutningunum til Rúmeniu
er haldið áfram, og þýskur
stormsveitar-lierforingi er kom-
ínn til Galatz við Svartahaf, og
heilt lierforingjaráð með lion-
um.
Margskonar skoðanir koma
fram um markmið Þjóðverja.
Sum hlöð halda því fram, að
höfuðmarkmiðið sé að tryggja
yfirráðin yfir olíulindunum i
Rúmeniu, vegna þarfa flugliers-
ins þýska, og hindra að Ung-
verjar og Rúmenar fari i stríð,
en samkomulagið milli þessara
tveggja þjóða er nú svo slæmt,
að þær liafa báðar sent kærur til
Berhn. Má þar um segja, að
klögumálin gangi á víxl, því
hvorþjóðin um sig ber liina ótal
sökum, flestar varðandi ofsókn-
ir á hendur þjóðernisminnihlut-
urii, skemdar og hryðjuverk o.
s. frv. 1 öðrum blöðum er búist
við árás á Grikkland og Tyrk-
land, og eigi Italir að kljást við
Grikki, en Þjóðverjar við Tyrki,
og er markmiðið að ná olíulind-
unum í Irak og Iran (Persíu).
En bandamenn liafa mikið lið
til varnar og Þjóðverjar eiga
þarna langa leið að fara og yrði
slík sókn þeim erfið að margra
áliti.
Áformaðri ferð griskra her-
foringja til Berlín hefir verið
frestað.
í tyrknesku útvarpi í gær var
sagt, að Þjóðverjar liugsuðu sér
til hreyfings á Balkan og myndu
ef til vill freista að vinna sigra,
þar sem mótspyrna yrði minni
en hjá Bretum, en brölt Þjóð-
verja á Balkan stafaði af því,
að Bretar hefði þegar unn-
ið varnarstríðið og væri nú
að herða sóknar-vopnin, og
ætluðu Þjóðverjar nú að
gera „úrslitatilraunina“
annarstaðar.
En því er við bætt, að sókn á
hendur Tyrkjum og lier banda-
manna í löndunum við austur-
enda Miðjarðarhafs kynni að
verða Þjóðverjum dýrkeypt.
jepsnif m að
nð eigi ðiivriir
inn að íara rólega
London í morgun.
Annar vindur virðist nú vera
kominn í seglin hjá Japönum,.
og verður Bandaríkjablöðum
tíðrætt um. Blöðin i Japan
leggja til dæmis áherslu á, að
Matsuoka hafi sagt, að hann
vonaði einlæglega, að vinsamleg
samlnið Bandaríkjamanna og
Japana héídist. Talsmaður jap-
anska utanríkismálaráðuneytis-
ins talaði við blaðamenn í gær-
og var miklu hógværari en
vanalega. Sagði hann, að nú
væri þeir tímar, er ábyrgir
stjórnmálamenn ætti að vera
rólegir og atliuga málin í næði.
/
. *
Flotaæfing í Yokoliama.
Japanskeisari skoðaði 100 her-
skip og 500 flotaflugvélar í
Yokohamahöfn í gær.
Forðum í Flosaporti
var sýnd í fyrsta. sinn í gær í
,,á'standsútgáfii“. Fjöldi nýrra
söngva og „lirandara" eru í þessari
útgáfu. Húsið var troðíult í gær
og skemtu áhorfendur sér vel.
Það var opinberlega tilkynt í
London í morgun, að fyrri
helming sl. nætur hafi verið
gerðar árásir á marga staði í
London og víðar, en merki um
að liættur væri hjá liðnar ýoru
gefin fyrr en vanalega, og var
alt tiltölulega rólegt síðari liluta
nælur.
Álta þýskar flugvélar voru
skotnar niður í gær og 9 bresk-
ar orustuflugvélar, en 6 flug-
manna björguðust.
Breskar sprengjuflugvélar
hafa gert árásir á Ben Ghazi,
Tobroukhöfn og fleiri hafnir
ítala í Afríku.
S.l. misseri hafa skátarnir j
Iagt mikið á sig að læra slysa- j
og hrunavarnir af flugárásum
og hafa nú skipulagðar hjálpar-
sveitir shr. Skátablaðið (júní-
liefti s.l.).
Þá liafa skátarnir aðstoðað
Vetrarlijálpina á hverju ári af
áhuga og dugnaði.
Skátar hafa og safnað fyrir
kirkjubyggingarsjóði Reykvík-
inga.
Þó er ef til vill þyngst á met-
unum, að skgtastarfið og skáta-
félagsslcapurinn hefir alið upp
skátana sjálfa og á þann hátt
skapað holt og giftudrjúgt lífs-
viðhorf upprennandi og starf-
andi æsku. Skátarnir hafa og
stuðlað að þvi, að lceima þjóð-
inni ást og trú á landið, með
göngu og hjólferðum sínum um
sveitir og óbygðir.
Kjörorð skátans er „Viðbú-
inn“. — Slíkt lcjörorð slcapar
djarfa, bjartsýna og dugandi
borgara, sem liafa ráð undir rifi
hverju og vekja traust og kjark
allra, sem þeir umgangast.
Takið skátunum vel, þegar
þeir hjóða yður merki sín. Þeim
peningum verður eigi á glæ
kastað, heldur sáð í akur, sem
mun bera margfaldan, frjó-
saman ávöxt.
Með skátakveðju
Skátafélag Reykjavíkur.
Esja í enskri
höfn.
Vísir hefir fengið eftirfarandi
tilkynningu til birtingar frá ut-
anríksmálaráðuneytinu:
Esja liggur nú í breskri eftir-
litsliöfn. Óákveðið er livenær
hún heldur áfram ferðinni til
Reykjavíkur.
Dæmdur í 5 ára
bindindi.
MORGUN var kveðinn upp
dómur hjá sakadómara, sem
er einsdæmi hér á landi. — Er
hann samkvæmt hegningarlög-
unum nýju.
Maður að nafni Sigurður Sig-
fússon hefir komist undir
manna liendur alls 43 sinnum,
þar af 8 sinnum fyrir þjófnað,
eri liin skiftin fyrir fyllirí.
Maður þessi var í morgun
dæmdur i 2ja ára fangelsi, en
þegar hann hefir afplánað þá
refsingu, er honum hannað að
neyta áfengis í fimm ár. Þá var
hann og sviftur lcosningarrétti
og kjörgengi lil almennra op-
inherra starfa.
Dönsk stjórnarnefnd — likt
og sú tékkneska og pólska —
hefir verið sett á laggirnar i
Londop. Ætlar hún að ná sam-
bandi við öll félög Dana í Bret-
landi og U. S. A.
Rannsókn liefir nú farið fram
á þessu máli og er lokið. Voru
hlaðamönnum gefnar upplýs-
ingar um það í gær af fulltrú-
um setuliðsstjórnarinnar.
Málsatvik eru sem hér segir:
íslenskur togari var á siglingu
fyrir Hvalfirði. Fór hann ekki
að settum reglum, svo að skoli
var lileypt af fyrir framan liann,
til merkis um að hann ætti að
nema staðar. Lenti sprengjan í
sjónum, en vegna þess hversu
henni var skotið í lágan boga,
fleytti lmn kerlingar og kastað-
ist á land.
Þar sem kúlan kom fyrst
niður myndaði hún rauf nokkra
í jörðina og grófst lolcs ofan í
jarðveginn skamt frá. Ilún var
síðan grafin upp af flokki
breskra hermanna og ge/’ð ó-
skaðleg.
Sprengjan sprakk ekki, þeg-
ar hún kom niður, því að hún
var þannig úthúin, að luin gat
það ekki, enda þótt hún yrði
fyrir höggi. Hafði tæki það
(fuse), sem kveikir í púðrinu í
kúlunni, verið tekið úr henni,
svo að um hættu af sprengingu
átti ekki að geta verið að ræða.
Merkjasaia skáta.
Skátarnir hafa merkjasölu á
morgun til styæktar starfsemi
sinni, og þeir knýja elclti svo
oft á náðardyr Reylcvíkinga, að
ekki sé ástæða til að hjálpa
þeim til framhaldandi statTs.
Venjulega eru það slcátarnir,
sem lijálpa Reykvíkingum, við
mörg og margvisleg verkefni.
Metum starf þeirra og þöklc-
um þeirn drenglund og þjóð-
holla starfsemi með þvi að
kaupa merki þeirra á götunum
á morgun.
Fyrbekkingafélag.
Eyrbekkingar búsettir hér í bæn-
um hafa ákveÖið aÖ stofna með sér
félag og verÖur' stofnfundurinn
haldinn í VarÖarhúsinu á mánu-
dagskvöldiÖ kl. 8)4. Er þess vænst,
að sem allra flestir Eyrbekkingar
mæti á fundinum.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir leikritiÖ „Loginn helgi“,
eftir W. Somerset Maughaín ann-
að kvöld. Frumsýning var siðastl.
miðvikudag fyrir fullu húsi og féklc
leikurinn hinar bestu viðtökur.
Stórfenglega hlutaveltu
heklur Knattspyrnufélag Reykja-
víkuf á morgun kl. 3)4 síðd. í Varð-
arhúsinu. Er þar margt af ágætum
dráttum, svo sem: Matarforði,
saumavél, ágæt tegund, öll verlc
Davíðs Stefánssonar í skinnbandi,
mikið af peningum (500 lcrónUr),
farseðill á Skíðavikuna á ísafirði,
farseðill til Akureyrar; mikið af
kolum og öðru eldsneyti, allskonar
nauðsynjavörur, vefnaðarvara, m.
m. — Munu bæjarbúar áreiðanlega
fjölmenna á þessa ágætti hlutaveltu
og er vissara að koma tímanlega.
Hjúskapur.
Gefin veða saman í hjónaband
laugard. 11. þ. m. ungfrú Ásdís
Vidalín og Lárus Ingimarsson,
Jónssonar skólastjóra. — Heimili
þeira verður á LIáteigsveg 13.
t