Vísir - 03.01.1941, Blaðsíða 3

VlSIR
Anitar ísl. sjómannaztna sem íluttir
voru til Englands kominn heim - ■
Vidtal vid Hafstein Axelsson.
■ £
í fyrradag- kom fyrsíi Esju-farþeginn, hinna þriggja, sem far-
ið Var með til Englands, heim til íslands aftur. Það var annar
sjómannanna, Hafsteinn Axelsson að nafni.
Vísir hafði tal af Hafsteini í gær og spurði hann um ferða-
lög hans og tildrögin til Englandsfararinnar x haust.
mál okkar fóru og lét okkur
jafnóðum vita og úr málum
okkar rættist.
Svo var það þann 21. desenv
ber, að við báðir sjómennirn-
ir vorum látnir lausir og
sendir heim til Péturs Bene-
diktssonar. Hann sá okkur fyr.
ir gistingu á gistilnisi og uppi-
baldi að öllu leyti, þar til á jóla-
dag, að við fórum með járn-
braut til Blackpool, gistum þar
og héldum svo ferð okkar, dag-
inn eftir, áfram til Fleetwood.
Þar fengum við vegabréf okkar
afgreidd bjá lögreglunni og fór
eg að því búnu um borð í ís-
lenzka togarann, sem flutti mig
heim.“
Það var 4. jan. 1940, eða fyrir
réttii ári, að Hafsteinii yfirgaf
ísland, til að sigla á norsku
skipi, — „Roald jarl“ hét það,
— og fór það héðan til Napoli,
Livorno og Genua á Ítalíu. Frá
Italíu fór það til Spánar, frá
Spáni til Englands, frá Englandi
til Tromsö í Noregi, frá Tromsö
til Narvíkur, og þar var skipið,
þegar Þjóðverjar réðust inn í
Noreg.
„Þegar Þjóðverjarnir komu
til Narvíkur, fluttum við okkur
til Rörvik“, segir llafsteinn.
„Þangað komu tvö brezk her-
skip upp að hliðinni á okkur og
vildu fá að vita hvort við liefð-
um nokkra Þjóðverja innan-
borðs. En þegar skipstjórinn á
„Roald járl“ liafði tjáð þeim,
að á skipinu væri ekki aðrir út-
lendingar en tveir íslendingar,
létu þeir okkur afskiptalausa,
og við sigldum inn í Leksvik,
lítinn fjörð, í þeim tilgangi, að
fela okkur þar fyrir Þjóðverj-
um. Við láum þar í 11 daga.
Þýzkar flugvélar flugu yfir okk.
ur, en létu okkur annars af-
skiptalausa.
Eg sótti um leyfi til að mega
ganga í norska herinn, en þvi
var synjað.“
„Hvert hélduð þið svo?“
„Til Þrándheims. Þár fékk
ég vinnu við forðageymslu lijá
Þjóðverjum óg vann þar fram
á mitt sumar. En um miðjan
ágústmánuð frétti ég að Esja
væri væntanleg til Finnlands
að sækja íslendinga, er dveldu
á Norðurlöndum. Ég vildi kom-
ast heim, með henni, hætti
vinnu í Þrándheimi og fór með
járnbraut til Oslo. Það eina, sem
ég hafði upp úr þeirri ferð, var
það, að ég beið í 11 daga á sjó-
mannaheimili þar í borg, unz ég
fékk tilkynningu um það frá
danska konsúlatinu, að það yrði
ekkert úr för Esju. Jafnframt
var mér ráðlagt, að ráða mig á
eitthvert skip, þar eð ég væri
sjómaður. En ég var ákveðinn
í því, að sigla ekki í þágu Þjóð-
verja og kaus heldur að fara
aftur til Þrándheiins og taka
upp sömu vinnu og áður. Það
gerði ég, og þar var ég búinn
að vinna í hálfan niánuð, þegar
ég dag nolckurn sá hvar Esja lá
á höfninni í Þrándheimi.“
„Þetta hefir komið yður á
óvart.“
„;Tá, ég varð alveg undrandi.
Ég fór strax um borð, og þá
frétti ég að Þjóðverjar hefðu
hertekið skipið, er það var á
leiðinni til Petsamo, en jafn-
framt frétti ég, að það myndi
losna á næstunni og halda för
sinni áfram norður.
Um sama leyti fékk ég skeyti
frá danska konsúlatinu i Þránd-
'lieimi, um það, hvort ég vildi
fara með Esju heim eða ekki.
Hafði konsúlatið þegar fengið
fararleyfi mér til handa lijá
þýzku hernaðaryfirvöldunum.
Fór ég svo um borð i Esju í
Þnándheimi, og þaðan norður
með ströndum Noregs, norður
til Petsanio, og þaðan, eins og
öllum mun kunnugt, til Eng-
lands, svo inn á Reykjavílcur-
höfn og þaðan til Englands aft.
ur.“
„Kostaði það ekki mikið um-
stang, að komast úr Noregi?“
„Nei, ég var einskis spurður
nema um vegabréf. Það var allt
og sumt.“
„Voruð þér ekki tekiiir til yf-
irhejrf5?lu í Englandi, þegar
Esja flutti ykkur þangað?“
„Jú, ég var tekinn til mjög
rækilegrar yfirheyrzlu, ^æði um
ferðir mínar, liernaðaraðgerðir
i Noregi, um þýzk herskip, sem
höfðu legið í Þrándheimi, og
yfir liöfuð allt, sem ég vissi. Þá
óraði mig ekki fyrir því, að mér
yrði neitað um landgönguleyfi
í niitt eigið föðurland, og að ég
yrði fluttur sem, fangi þaðan á
brott aftur.“
„Fenguð þér vitneskju um
það strax og liingað kom, að
þér fengjuð hér ekki landgöngu-
leyfi ?“
„Nei, það er lieil saga, að
segja frá því. Mér var aðeins
sagt, að ég fengi ekki að fara
strax í land, vegna þess, að ég
væri ekki á farþegalista. Ég var
yfirlieyrðir liér, bæði af brezk-
um foringjum og norskum for-
ingja. Sá norski vildi fá vitn-
éskju um ástandið i Noregi,
matvælaskömmtun, hernaðar-
aðgerðir og fleira.
Svo vorum við fluttir yfir í
Ægi, og enn vissum við ekki
annað en við fengjum landfar-
arleyfi, enda fullvrti brezlcur
foringi það við okkur, að okkur
myndi bráðlega verða leyft að
fara í land. En okkur brá illa í
brún morguninn eftir, þegar við
lásum það í Morgunblaðinu, að
séíida ætli ókkur út til Ettg-
lands.
Þetta sama kvöld vorum við
þrcmenningarnir svo sóttir um
borð i Ægi og fluttir út í brezkt
flugvélamóðurskip, sem hér lá
á höfninni.
Vorum við fluttir á land í
Skotlandi. Þar vorum við yfir-
lieyrðir mjög vandlega, en að
því búnu fluttir í fangelsi. Við
vorum geymdir þar í tvo sólar-
liringa, en fluttir svo í annað
stærra og fullkomnara fangelsi,
— einskonar letigarð. Þar vor-
um við í átta daga.
Að þessum tírna liðnum sótti
brezk herlögregla okkur, flutti
okkur fyrst til Glasgow, en það-
an til London. Við vorum hafð-
ir í IV2 sólarhring í vörzlu á
Scotland Yard og yfirheyrðir
þar — en svo fluttir í Penton-
ville-fangelsið, sem er alþekkt
fangelsi í Lundúnaborg.“
„Hvað voruð þið þar lengi?“
„í sjö vikur, eða þar til 21.
desember.“
„Gátuð þið landarnir nokk-
urntíma talazt við?“
„Já, daglega. Við fengum að
fara út í fangelsisgarðinn kl. 10
að morgni og fram til miðdegis.
verðar, og svo eftir mat til kl.
4. Og þá gátum við liitzt og tal-
azt við. En frá kl. 4 e. h. til lcl.
10 að morgni vorurn við lokaðir
inni. Sömuleiðis vorum við allt-
af reknir intt ef loftárás var í
aðsigi.“
„Þér liafið þá ekki orðið neitt
varir við árásirnar á borgina?“
„Aldrei af eigin sjón.“
„Hvernig fenguð þið svo vitn-
eskju um að þið yrðuð látnir
lausir ?“
„Það var í gegnum Pétur
Benediktsson, sendifulltrúa ís-
lendinga i London. Hann reynd.
ist okkur frá upphafi með af-
brigðum vel, og við erum lion-
um allir innilega þakklátir fyrir
drenglund hans og vinsemd.
Hann sendi okkur peninga og
vindlinga og gerði allt fyrir okk-
ur, sem i hans valdi stóð. Hann
talaði við foringja*þá, sem með
Skriftarkennsla
Byrja kenslu mánudaginn
6. janúar. —-
Guðrún Geirsdóttir.
Sími 3680.
Bílskúr
óskast til leigu nú þegar. —
Uppl. í síma 1216.
Vil leigja
12—20 tonna bát í tvo mánuði.
Upplýsingar í sima 2454 eftir kl. 18. —
SIGURÐUR ÁGÚSTSSON,
Stykkishólmi.
ULUTAFÉ
Arðvænlegt framleiðslu- og verzlunarfyrirtæki vantar 80—
100 þúsund króna hlutafé. —
Leggið nafn og heimilisfang lásamt hugsanlegu fjárframlagi
á afgreiðslu blaðsins i lokuðu umslagi, merkt; „Hlutafé“. —
Sökum stóraukins kostnaðar verða iðgjöld
til Sjúkrasamlags Reykjavíkur að hækka
nú frá áramótum, og hafa þau verið ákveð-
in fyrst um sinn kr. 5.50 á mánuði. .
Sjíkrasanlag ieykjavikiii.
Flutiiing'or til
9
Iilands.
Reglulegar hálfsmánaðar ferðir frá vesturströnd
Bretlands til Reykjavíkur. 3—4 skip í förum. Sérstak-
lega hagkvæm flutningsgjöld ef um stærri vörusend-
ingar er að ræða.
Tilkynningar um vörur sendist
CullifoFd & Clark Ltd.
Bradleys Chambers,
London Street, Fleetwood,
eða
Geip H, Zoéga
Símar 1964 og 4017,
er gefur frekari upplýsingar.
Tilkynning frá
ríkisst j óminni:
MYRKURTÍMINN í sambandi við umferðatakmark-
anir vegna hernaðaraðgerða Breta hér á landi, verður í
janúar sem hér segir:
Hafnarf jörður til Borgarf jarðar:
Frá kl. 4.20 síðd. til kl. 8.50 árd.
Hrútaf jörður:
Frá kl. 4.00 síðd. til kl. 9.00 árd.
Skagafjörður til Skjálfanda:
Frá kl. 3.30 síðd. til kl. 9.00 árd.
Seyðisf jörður til Revðarf jarðar:
‘ Frá 'kl. 3.30 siðd. til kl. 8.40 árd.
o 25
Ö Öllum þeim, sem minntust min á sextugsafmæli mínu, «
;j sendi eg kærar þakkir og beztu kueðjur. 8
I
x
íOOÍíQOOOOOOOOÍXSOOOOOOOOOOOOOSHlOaOOOOOCIXítSOCXSOOOOOOCSOtX
Guðm. T. Hallgtimsson.
waOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOíSC
á
$5 lnnilegar þakkir fyrir auðsýnda vináttu á fimmtugs-
;; afmæli mínu 28. desember.
g
Bjarni Jónsson.

ooooooooooj
Vflkymimg’
írá Verkamannafélaginu Dagsbrún
Félagsfundur haldinn í Verkamannafélaginu Dags-
brún 1. janúar 1941 samþykkti að fela stjórn félagsins
að tilkynna eftirfarandi kauptaxta í almennri verka-
mannavinnu frá 1. janúar 1941:
Frá kl. 7 f. h. til kl. 5 e. h. kr. 1.62 fyrir klukkustund,
frá 5 e. h. til 9 e. h. kr. 2.43, frá kl. 9 e. h. til kl. 7 f. h.
kr. 3.24 fyrir klukkustund.
Grunntaxti þessi greiðist með fullri dýrtíðaruppbót,
samkvæmt aukningu dýrtíðar frá 1. janúar 1939. Dýr-
tíðaruppbótin greiðist samkvæmt útreikningi kauplags-
nefndar í næsta mánuði á undan.
Þetta tilkynnist hér með öllum hlutaðeigendum.
Verkamönnum er stranglega bannað að vinna hjá
nokkrum vinnuveitanda nema þeir séu þess fullvissir að
viðkomandi vinnuveitandi hafi gefið stjórn Dagsbrún-
ar skriflega viðurkenningu fyrir því, að hann greiði
hinn auglýsta taxta félagsins, og gildir það jafnt um
brezka setuliðið sem aðra vinnuveitendur.
STJÓRN VERKAMANNAFÉLAGSINS DAGSBRÚN.
Vinnuveitendafélag íslands
tilkynnir
félögum sínum, að þar sem Verkamannafélagið^Dags-
brún hefir ekki samþykkt uppkast það að nýjum samn-
ingi milli félaganna, sem samkomulag hefir orðið um
milli samninganefndar Dagsbrúnar og Vinnuveitenda-
félagsins þá er hér með lagt fyrir félaga Vinnuveit-
endafélagsins að láta ekki vinna samkvæmt hinum aug-
lýsta taxta Dagsbrúnar.
Ef verðmæti liggja undir skemmdum, eru menn
beðnir að snúa sér til skrifstofu vorrar.
Reyk javík, 2. janúar 1941.
VINNUVEITENDAFÉLAG ÍSLANDS.
Eggert Claessen.
Ný kolaverzlun
Kolaverzlun Suðurlands tekur til starfa nú um ára- j
mótin. Hún mun gera sér far um að hafa ávallt á boð-
stólum GÓÐ KOL með lægzta verði. — Hröð og góð
afgreiðsla. — Hringið í síma 1964 og 4017.
Virðingarfyllst
kOI. V\ I K/.I.( \ Sl »( KI.AMKS".
1
GrammofoiiplöÉiir
Hot og Swing
Amerísk og ensk danslög.
Klassiskar plötup.
Stærri tónverk. — Nýkomið.
Hljódf æraliúsid.