Vísir - 28.01.1941, Síða 1

Riístjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
31. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 28. janúar 1941.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 iínur
Afgreiðsla
26. tbl.
Um 200.000 Italir
tepptir í Abessiníu
Milcill fjöldi ítala safiiast
saman í Addis Abbeba og er
allt í óvissu hvað um þetta
fólk verðup.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
er talið, að í Abessiníu séu nú um 200.000 ít-
alir, landnemar, Verzlunar- og iðnaðarmenn
og skyldulið þeirra. Hefir fólk þetta sezt að á
ymsum stöðum í landinu, flest í bæjunum eða í grennd
við þá og setuliðsstöðvar Itala. Nú hefir ótti rnikill grip-
ið fólk þetta víða og þyrpist það til bæjanna, þar sem
það hyggur helzt verndar von gegn árásum Abessiníu-
manna, en þar er hættan raunverulega mest, vegna loft-
árása. í Addis Abbeba er inesti sægur af Itölum. Þyrp-
ast menn þangað úr nágrannahéruðunum og eru m. a.
ítölsk börn í þúsundatali í höfuðborginni. — Matvæla-
skortur er þar mikill og horfur óvænlegar.
I brezkum blöðum er nú all-
mikið rætt um hvað verða muni
um þetta fólk, er bardagarnir
harðna. Það er nú svo komið,
að búast má við börðum átök-
úm hvarvetna, þar sem Italir
bafa herlið í Abessiníu og veita
viðnám. Að sjálfsögðu yrði létt.
ara að greiða fyrir þessu fólki,
ef ítalir yfirgæfi landið eða
gæfist upp bardagalítið. En það
•er leidd athygli að því, í Lönd-
on, að ítalir geti ekki ásakað
Breta um neitt, ef illa fari fyrir
sumu af þessu fólki, því að vel-
Brezkar vélabersveitir eru
sagðar komnar að útbverfum
Agordat, endastöð járnbrautar-
innar frá Rauðahafi (Massawa)
í Eritreu. — Virki eru engin við
Agordat, nema þau, sem gerð
eru af manna höndum. En Ital-
ir liafa hlaðíð þarna. steinveggi,
grafið skot- og skriðdrekagryfj-
ur, komið upp gaddavírsgirð-
ingum og gert fleira til tálm-
unar. Bretar hafa tekið yfir
1100 fanga i Eritreu, mikið af
byssum og bílum og öðru lier-
fangi.
I Somalilandi eru hersveitir
Suður-Afríkumanna frá Kenya
ferð þess hefir borið á góma í
brezka þinginu og þá hafi Chur-
chill tekið fram, að fyrsta skref-
ið til þess að stuðla að öryggi
eða brottflutningi þessa fólks
bæri ítölum að taka, en Musso-
lini liefir ekki hreyft hönd né
fót í þessa átt enn sem komið
er, en því lengra sem líður því
erfiðara verður að greiða fyrir
fólkinu.
Fregnir liafa borist um, að
lierlið frá Addis Abbeba bafi
verið sent til vígstöðvanna.
livarvetna komnar nokkra leið
inn yfir landamærin.
YFIRGEFA ÍTALIR
ABESSINIU?
Brezkur her hefir sótt fram
til svæðisins fyrir norðan Tana-
vatn. I fregnum, sem bárust til
Bretlands í gær, segir að Italir
séu að reyna að flytj a á brott
birgðir frá Abessiniu (livert er
ekki getið um) og séu nokkrar
líkur til, að Italir muni yfirgefa
Abessiníu.
KONGOHERINN BELGISKI
LEGGUR BRETUM LIÐ.
Belgiski nýlendumálaráðherr-
TVEIR ÍTALSKIR
FASISTALEIÐ-
TOGAR SENÐIR
TIL ALBANÍU.
Það vekur mikla athygli,
að Cobolli-Gigli, ráðherra
>pinberra verka, og Bottai
menntamálaráðherra, hafa
'ærið sendir til Albaníu, til
þess að taka þar við stjóm
Alpahersveita. Ciano greifi
hefir tekið við stjóm
sprengjuflugvéla hersveitar-
innar „Desperata“. Áður var
fasistaleiðtoginn Farinacci
farinn til Albaníu.
Lundúnablöðin segja, að
mannaskiptin muni ekki
vekja tiltrú almennings til
fasista á ný. Gagnrýni sé að
aukast og fasistaleiðtogarnir
efist um hollustu hersins.
Seinustu fregnir frá Grikk-
•andi herma, að öll áhlaup
ítala hafi misheppnast. —
Grikkir tóku upp undir 100
fanga í gær og nokkurt her-
fang.
ifitífii tiviriir ii
Þegar Halifax lávarður á-
varpaði um 50 blaðamenn í
sendiherraskrifstofunum i gær,
ræddi liann m. a. um styrjöld-
ina í Afríku og sagði:
„Vér höfum alltaf litið svo á,
að úrslitabardaginn yrði um
Bretland, en það er ekki liægt
að gera of mikið úr hversu
hernaðarlega mikilvægt það
væri,- ef það tekst að gersigra
Itali í Afriku, eins og nú horfir
að takast muni. Þá verður
Egiptaland úr þeirri hættu, sem
yfir vofði í vesturátt.
Sigrar Breta liafa líka liaft
mikil álirif á skoðanir manna í
Balkanlöndum og víðar og auk-
ið trú þeirra á sigur Breta — og
trú þejrra á sjálfa sig. Hið sama
gildir um sigra Griklcja. Það
hefir baft mikil áhrif, einkan-
lega i Grikklandi og Tyrklandi,
hversu glæsilega sigra Bretar
liafa unnið í Libyu.“
Eignir Rotschildættarinnar
gerðar upptækar.
Parísarfréttaritari þýzku
fréttastofunnar simaði í gær til
Berlín, að Petain hefði fyrir-
skipað, að gera skyldi upptækar
eignir Rotschildættarinnar.
Verður liandbært fé látið renna
lil velferðarstarfsemi, m. a. til
lxjálpar æskulýðnum, en aðrar
eignir „notaðar betur en áður
ann, sem er i heimsókn í Höfða-
borg í Suður-Afríku, sagði í
gær, að nýlenduherinn belgiski
(í Belgiska Kongo) myndi berj- j
ast með Bretum í Siulan og fara i
tii Abessiniu, ef þörf krefði.
Hefir Bardi herforingi
tekifl við af Braziani?
Bretar sækja fram á öllum vígstöðvum í Afríku
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Útvarpsstöðin í Ankara, Tyrklandi, birti fregn um
l>að í gærkveldi, að Graziani herforingja hefði verið
vikið frá yfirherstjórninni í Afríku, en við störfum
hans hefði tekið Bardi herforingi, sem hafði herstjórn
með höndum í Abessiniustyrjöldinni. Hefir hann því
kynni af nýlenduhernaði. En eins og kunnugt er, var
Graziani marskálkur talinn færasti herforingi ítala, að
Badoglio einum undanteknum, og einkanlega öllum
hnútum kunnur í nýlenduhernaði. Fregnin hefir ekki
verið opinberlega staðfest, og áður hafa gosið upp
fregnir um, að Graziani væri fallinn í ónáð, og að her-
stjórnin yrði öðrum falin.
Brezki flugherinn heldur áfram að gera harðar loftárásir á
flugstcðvar ítala allt til Benghazi og þar fyrir sunnan. Undir-
búningi undir Iokaáhlaup á Derna er haldið áfram og eru brezk-
ar vélahersveitir komnar miklu vestar. Land er hæðótt þar sem
nú er barist, og betra til varnar. En það virðist vofa yfir ítölum,
að missa úr höndum sér alla víggirta staði á þessu svæði, óg er
ekki gert ráð fyrir öflugri mótspvrnu, fjrrr en ef til vill við
Benghazi.
Haliíax lávarður
um ustyrjaldar-
markmiðcc Breta.
EinkaskeytL frá United Press.
London í morgun.
Halifax lávarður, sendiherra
Breta í Wasliington, sagði í á-
varpi til blaðamanna í gær, áð
helzta styrjaldarmarkmið Breta
væri að sigra í styrjöldinni.
FjTsta friðarmarkmiðið verð-
ur, sagði hann „endurskipun“,
þ. e. að koma á nýrri skipan á
álfunni, til þess að tryggja sam-
vinnu þjóðanna, öryggi og frið,
að hver þjóð geti búið að sínu,
verið sjálfstæð, frjáls og örugg.
Halifax lávarður lýsti yfir
því, að Bretar hefði enga leyni-
samninga gert við nokkura
þjóð um skiptingu landa, að
stjTjöldinni lokinni. Bretar fóru
út í þessa styrjöld í allt öðrum
Úlgangi, sagði hann, — til þess
að berjast fyrir frelsi og lýð-
ræði.
Um hjálp Bandaríkjanna
sagði hann:
Það er ykkar — Bandaríkja-
manna — að ákveða hvernig og
í hve stórum stíl þér hjálpið-
oss í þessari baráttu. En það,
sem vér þörfnumst fyrst af öllu
er: Flugvélar, þar næst hvers-
konar hergögn önnur og skip.
Halifax lávarður sagði, að
Hitler reiddi sig ekki mest á að
vinna, vegna árása kafbáta hans
og flugvéla á skip þau, sem eru
í förum milli Bretlands og ann-
arra landa.

Hann er sjálfur
ufanríkisráðherra.
London í morgun.
Það var tilkynnt í gær-
kveldi, að Antonescu hefði
myndað 12 manna herfor-
ingjastjíórn. Engir járnvarð-
liðsmenn eiga sæti í henni
eða neinir, sem voru ráðherr-
ar í stjórnartíð Karls kon-
ungs. En allir ráðherrarnir
eru herforingjaf, enda er það
ljóst af öllu, að það er her-
valdið, sem á að verða ráð-
andi í Rúmeníu eftir þetta, og
samvinnan við Þjóðverja
verður efld sem mest. Fór
Antonescu ekki dult með
þetta í ávarpi til þjóðarinnar
í gær. Lagði hann ríka á-
herzlu á það, að allir gerði
sér ljóst, að yfirvöldin ætl-
uðu ekki hér eftir að nota
nein vetlingatök.
Að kalla má allur iðnaður
í landinu hefir verið settur
undir stjórn hins opinbera.
1 Bukarest er verið að at-
huga öll hús með það fyrir
augum, að velja loftvarna-
byrgi.
Engar áreiðanlegar fregnir
eru enn fyrir hendi um af-
drif Sima, foringja járnvarð-
liðsmanna.
X A-listinn
Oagsbrúnarmenní
Kjósið í dag! X H-iistinn
J gærkveldi höfðu kosið í Dagsbrún alls 10911 menn, eða
um helmingur félagsmanna. Ættu Dagsbrúnarfélagar
að hafa það hugfast, að nauðsyn ber til, að þeir liggi ekki á liði
sínu, en neyti atkvæðisréttar síns, sem fyrst. Það er ekki vert
að fresta því til morguns, sem unnt er að. gera í dag, og gera
má ráð fyrir að aðsókn að kjörstað verði hvað mest er líður að
kosningalokum.
Öllum er það Ijóst að baráttan stendur að þessu sinni millum
lista þess, er sjálfstæðismenn styðja, og frambjóðenda komm-
únista, sem hafa nú að vísu afneitað flokki sínum, — svona til
málamynda, — í þeirri fánýtu von, að einhverjir verkamenn
kunni að blekkjast til fylgis við þá, að fram förnum þessum
Pilatusarþvotti. Hitt er víst, að kommúnistar liggja ekki á liði
sínu, en munu leiða lið sitt allt á kjörstað, og ber því öllum
sjálfstæðsmönnum að svara þeim á hinn eina viðeigandi hátt,
með því að mæta allir og nejúa kosningaréttar síns.
Alþýðuflokkurinn hefir lítið fylgi og er öllum atkvæðum á
glæ kastað, sem honum verða léð.
Dagsbrúnarmenn! Kjósið í dag!
X A-LISTINN.
Loftárás
á Narvik
EINKASKEYTI FRÁ U. P.
London í morgun.
Sænsku blöðin birta þá fregn
frá Kína, að 'brezkar sprengju-
flugvélar liafi gert loftárás á
sunnudagskvöld á liöfnina í
Narvik. Urðu þar fyrir miklum
skemmdum nýreist hafnar-
mannvirki, jiárnbrautarbrú fvr-
ir utan borgina og bermanna-
skálar. Árásin var allmikil og
var Iiin þriðja, sem gerð var í
þessum mánuði.
Dómsmálaráðhezra
Petainstjórnarinnar
biðst lausnar.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Það var opinberlega tilkynt í
Vicby í morgun, að Alibert
dómsmálaráðherra hefði beðist
lausnar vegna heilsubrests, og
bafi Josepli Bartbelemy verið
tekinn i stjórnina í hans stað. —
Verkamálaráðlierrann hefir
einnig beðist lausnar. — Ekki er
kunnugt, að aðrar breytingar
verði gerðar á stjórninni á
næstiinni.
Utanrikisverzlmnin 1940:
V erzlunarjöfnuðurinn
hagstæður um ca. 60
króna.
var
milj.
Þótt ekki hafi mátt birta skýrslur um inn- og útflutn-
ingsverzlun landsmanna í blöðum og útvarpi um all-
langt skeið, hefir þó jafnan síast út til almennings um
skýrslur þessar og tölur úr þeim. Nú mun Eysteinn
Jónsson, viðskiptamálaráðlierra, flytja útvarpserindi i
kveld um viðskiptamálin á siðasta ári og þar sem telja
má fullvíst, að hann segi þá frá niðurstöðutölum utan-
ríkisverzlunarinriar, er leyndin i þessu efni raunveru-
lega afnumin.
Útflutningurinn á árinu sem
leið nam samtals kr. 132.908.-
000, en innflutningurinn var
Italskir fangar.
Fréttaritarar brezkra blaða
legg'ja áherzlu á það, hve it-
ölsku fangarnir sé- fegnir, þeg-
ar búið er að taka þá til fanga.
Segja þeir frá því, að einu sinni
hafi 11 „bílhlöss“ af föngum
verið á ferð austur af Bardia,
þegar ítalslcar flugvélar gerðu
árás. Vörubíl'arnir voru stöðv-
aðir og fángarnir yfirgáfu þá
til þess að forða lífinu. Þegar
árásin var lijá liðin, bjuggust
brezku varðmennirnir við því,
að enginn fanganna kæmi til
skila. En þeir flýttu sér upp
í og ekið var af stað aftur.
Dagsbrúnarmenn!
Kosningaskrifstofa „óðins“ hefir
síma 5619. — X A.
hinsvegar kr. 72.317.200. Er þvi
hagstæður verzlunarjöfnuður í
árslok 1940 kr. 60.590.8000.
t lok ársins 1939 böfðu verið
fluttar út innlendar afurðir fyr.
ir kr. 69.654.160, en innflutning-
urinn það ár nam 61.639,240. —
Var þvi hagstæður verzlunar-
jöfnuður það ár kr. 8.014.920.
Þótt verzlunarj öfnuðurinn
hafi verið svo hagstæður, sem
að ofan greinir, hefir greiðslu-
jöfnuðurinn ekki verið alveg
eins liagstæður, jafnvel þótt
mikið fé hafi komið inn i land-
ið við komu brezka setuliðsins,
bæði í kaupgreiðslur lianda her-
mönnunum sjálfum, svo og til
þeirra verkamanna, sem setulið.
ið hefir veitt vinnu.
Inneignir bankanna um ára-
mótin námu 2.137.000 sterlings.
pundum — eða um 56V2 milj.
króna.
Þetta stafar af því, að mikltt
fé hefir verið varið til að greiða
gamlar skuldir, sem safnast
liöfðu fyrir erlendis.
\
é
/