Vísir - 08.07.1941, Blaðsíða 3

VISIR
í dag er næstsíðasti söludagur í 5. flokki,
MappciFætíid*
Þjódverjap hefja
stórsókn -
Neg:|ast liafa f»rotizt
g-egrmieii Stæliiftlíiiiiiia
Rússar gepa gagnáhlaap með
miklnm ápangpl.
EINKASIvEYTI frá United Press. London í -morgun
Þjóðverjar, sem að undanförnu liafa verið að
boða mikla sigra fyrirfram á austurvígstöðv-
unum, tiJkynntu í gær, að mikil sókn væri
byrjuð á StalinJínuna á breiðu svæði, og væri úrvalsliði
teflt fram og nyti það stuðnings steypiflugvéla. Áður
hafði veri^r tilkynnt, að nýr þáttur væri byrjaður. 1
morgun tilkynntu Þjóðverjar svo,,að þeir hefði brotist
gegnum Stalinlínuna á nokkrum stöðum, og er það
furðulegur árangur, ef rétt reynist, því að Stalinlínan
er í raun og veru virkjakerfi á breiðu belti, sem er allt
að því 200 enskar mílur eða 320 kílómetra breitt.
Rússar liafa líka allt aðra sögu að segja. Þeir segjast hafa
stöðvað framsókn Þjóðverja livarvetna, gert gágnáhlaup og
hafi Þjóðverjar heðið mikið manntjón. Víst er um það, að í
seinustu hernaðartilkynningum Rússa — að minnsta kosti —
er rætt um bardaga á sömu slóðum og áður, — sömu bæir nefnd-
ir, svo sem Otrov, Polotsk, Novograd Volynsk og fleiri. En til
skamms tíma var leikurinn allt af að smáfærast austur á bóg-
inn. En brátt mun koma í ljós hvert réttara reynist, hvort Þjóð-
verjar liafa brotizt í' gegn, eða sókn þeirra hefir verið stöðvuð.
I Finnlandi er barizt við Mur-
mansk og ekki enn tilkynnt op-
inberlega, að borgin sé fallin.
Er og kunnugt, að liún er ram-
lega víggirt. Varnarstöð Rússa
á Hangö verst og enn og Þjóð-
verjar og Finnar hafa ekki brot-
izt í gegn á Kyrjálaeiði. Vestan
Ladogavalns er einnig barist.
Á landamærum Lettlands og
Rússlands er mikið barist og
þar innan rússnesku landamær-
anna (við Ostrov), við Polotsk
og á Borosov. og Bobroisksvæð -
unum. Rússar segjast hafa
hrundið tilraunum Þjóðverja til
þess að komast yfir Dniepr.
Á Bessarahiuvígstöðvunum
eru nokkrar líkur til, að Rússar
hörfi undan, til þess að rétta
línuna.
Geoffrey Cox:
Hermaður og blaðamaður
lýsir innrásinni á Krít.
Geoffrey Cox var stríðsfréttaritari Daily Express, þangað til
Frakkland féll í fyrra. Var hann m. a. í Finnlandi, meðan það
átti í stríði við Rússa og hann sendi einnig blaði sínu fréttir
frá innrásinni í Niðurland og orustunum um Frakkland. Þeg-
ar hann kom heim frá Frakklandi eftir það, ákvað hann að
gerast hermaður og er nú liðsforingi í her Ný-Sjálendinga.
EIR svifu yfir hinum ryk-
gráu olívutrjám í Perivoliu
og voru líkastir hvítum papp-
írstætlum; reyknum af sprengi-
kúlurri eða livítum krónublöð-
um.
Hver hópurinn á fætur öðr-
um kom í ljós fyrir neðan hinar
stóru Ju-52, sem voru með gul-
málaðar trjónur og komu þrjár
og þrjár saman yfir fjallsaxl-
irnar.
Martin sagði: „Guð minn
góður -— beint ofan í olívu-
trén.“ En enginn sagði: „Fall-
hlífarhermenn!“ Það var eins
og við forðuðumst það orð. Eins
og það væri ekki mögulegt, að
þetla væri raunverulega fall-
hlífarhermenn á leið niður og
Þjóðverjar væri að reyna að ná
fótfestu þannig.
Það var allt í einu svo hljótt
í morgunmistrinu á skógi vax-
inni sléttunni og' lágu liæðun-
um að baki Canea. Þvi að nú
voru fallhlífarhermennirnir á
leið til jarðar, og sprengju- og
orustuflugvélarnar voru liættar
árásinni, sem þær höfðu lialdið
uppi.
Síðan ld. 7 árdegis hafði allt
ætlað um koll að keyra. Hver
orustuflugvélin af annarri
hafði steypt sér niður á fullri
ferð og lálið lailnagusurnar
standa út úr vélbyssunum, en
sprengjuflugvélarnar sáðu
förmum sínum liingað og þang-
að, og loftvarnabyssurnar
þrumuðu meðfram ströndinni,
þar sem aðeins mátti greina
rauðan díl í móðunni — Mal-
eme-flugvöllinn.
p RÁ því í birtingu höfðu Bo-
íors-hyssur gjammað eins
og stórir hundar. Gsköpin náðu
hámarki, þegar fimm sprengju-
flugvélar vörpuðu 1000 kg.
sprengjum í röð frá fjöllunum
niður að tjaldbúðasjúkraliús-
inu á ströndinni.
Stórar, brúnar moldargusur
köstuðust upp í loftið, hver á
fætur annarri. Andartak heyrð-
ist ekkert og maður vissi ekki
hvað þetta var, en svo kom
liljóðið og loftþrýstingurinn og
þá var fengin vissa fyrir þvi.
Við vorum fimm, sem horfð-
um á þetta frá varðstað okkar
á Akrotiri, hinum hrjóstruga
höfða, sem gnæfir eins og Gí-
braltar yfir Canea og Suda-
flóa.
Við höfðum alltaf verið að
hlaupa i skjól frá því í dögun,
meðan flugvélarnar þutu yfir
okkur og létu kúlnáhriðina
dvnja á fjallshlíðinni, þangað til
þær skipuðu sér í fylkingar í 50
—60 feta hæð yfir sjó og héldu
heimleiðis.
Þetta "var mikil árás, en við
vorum ýmsu vanir og ekkert
sýndi að neitt óvenjulegt væri
á seiði. En svo höfðu þessar
hægfara flugvélar komið úr
vesturátt — þrjár í hóp — og
undir þeim hirtust þessir livítu
dílar, sem gerðu þetta svo óeðli-
legt og ægilegt.
Y F-IR útjaðri Canea sveif
flugvél, sem sífellt lækkaði
flugið. „Þarua er a. m. k. ein,
sem liefir orðið fyrir skoti“,
sagði eg við Iiarry.
En ekkert reykský lagði .frá
henni og hún var ólík Junkers
og Messerschmitl-flugvélunum,
sem enn voru yfir höfðum, okk-
ar. Vængjaliafið var miklu
meira og bolurinn styttri. Hún
tók krappa beygju og lenti svo
lijá loftskeytamöstrum og þá
vissum við allt í einu hvað
þetta var — sviffluga.
Það, sem maður veitti strax
alhygli, var hversu skjótt þetta
hafði skeð. Fallhlífarhermenn-
irnir stukku útbyrðis í aðeins
100 m. hæð og þeir svifu niður
á hálfri mínútu i mesta lagi.
Það voru engir menn svífandi
i loftinu, sem hægt væri að
skjóta á. Á fám mínútum voru
þeir horfnir úr loftinu, og það
eiua, sem sást, var hvítur blett-
ur, þar sem fallhlíf hafði koni-
ið niður í tré eða utan í fjalli.
JJ N jafnskjótt og þessi fyrsti
hópur hafði lent, voru
strendurnar og dalurinn fyrir
neðan okkur jafn yndisleg og
áður. Aðeins tvær eða þrjár
flugvélar voru enn uppi.
Það var ómögulegt að gera
ijér í hugarlund, að breiði trjá-
vaxni dalurinn að baki Canea
3'rði nú vígvöllur', að við yrðum
að berjast um græna renning-
inn, sem lá niður að sjónum lijá
sjúkrahúsinu og að fyrstu grá-
klæddu sveitirnar, vopnaðar,
vélbyssum og handsprengjum,
gæti nú komið upp brekkuna
þá og þegar.
Ivyrrðin var rofin. Hljóðið,
sem ranf hana, var bæði ljótt
og þægilegt, þurrlegt snai’kið í
Bren-byssum, sem skutu innan
um olvíutrén. Reykinn af þeim
lagði upp í loftið.
Balc við Perivolia voru Ný-
Sjálendingar að umkringja
fallhlífarhermennina, sem þar
liöfðu lent. Hjá Maleme byrj-
uðu tvær Bofors-bjrssur að
skjó'ta aftur og þá vissum við,
að Þjóðverjar voru að reyna að
setja menn niður á Vflugvöllinn
sjálfan.
JT
jgG hljóp niður eftir veginum
og sviiinn bogaði af mér.
Eg liugsaði um þrennt.
í fyrsta lagi — að nota riff-
ilinn i slað skammbyssunnar,
nema á stuttu færi.
I öðru lagi — að segja mönn-
um þeim, sem eg hafði unnið
með undanfarna 10 daga við að
koma út blaði þeirra, að’ eg
yrði bardagamaður aftur, þang'-
að til aðstæður breyttust.
í þx-iðja lagi — að komast til
aðalstöðvanna, þar sem min
deild var samansöfnuð, svo að
þeir gæti ekki sigrað okkur,
sem vorum á höfðanum.
Eg var varla lcominn inn á
milli olivutrjánna og búinn að
taka riffilinn minn, þegar liim-
ininn fyrir ofan oklcur fylltist
af flugvélum. Nxi var árásinni
bcint gegn héraði okkar.
Byssulcúlur hvi’nu rnilli
trjánna, sniðu blöðin af þeim
-r -4 -♦••‘•v
___tó-3.
og þyrluðu upp rykhnoðrum,
þar sem þær komu í jörðina.
Eg sá svifflugurnar milli trjá-
topþanna. Eina — tvær, þrjár,
fjórar, fimm. Þær svifu ótrú-
lega liratt, beygðu beinl í áttina
lil okkar — og i'aspurinn, sem
eg notaði lil að lireinsa byssu-
hlaupið, sat fastur í því.
Eg einblíndi á flugurnar og
gat ekki gert mér ljóst, að þær
væi'i fullar af hermönnum, sem
gæti verið meðal okkar eftir
andartak.
En á síðasta augnabliki var
flugunum beint upp á við og
þær þutu i áttina til tindsins,
500 fet fyi'ir ofan okknr.
Eg hljóp til aðalstöðvanna, Ul
að tilkynna þetta, en þar vissu
menn það þegar og Brenbyssu-
vagnar voru þegar á leið upp
brekkuna. Mennirnir sátu ein-
beittir og þögulir við vélbyssur
sínai'.
Á landabi’éfinu í jarðhúsi því,
sem hersveitarstjórnin hafði til
umráða, fjölgaði rauðu hring-
unum í sífellu.....„Fallhlífar-
hermenn lentu hér kl. 8.00, þ.
20. maí. Tilkynnt urn 3 svif-
flugur liér ld. 8.45. Fallhlífar
féllu hér. Talið aðeins birgðir‘“
Liðsfoi'ingjar rituðu tilkynn-
ingarnar á körtið, eins og eklc-
ert væri eðlilegra en að fallhlíf-
arhermenn lentu. Myndin varð
sifellt skýx-ari.
p ALLHLlFAR-hermennirni r
og svifflugurnar höfðu
aðallega kornið í tveim hópum.
Annar lenti hjá Maleme-flug-
vellinum, 20 km. vestur af Can-
ea, en liinn lenti á þrem mis-
munandi stöðum umhverfis
Canea — á höfðanum, seixi áður
getur, í olivutrjálundunum í
suðvestur af sjúkraliúsinu og a
strandveginum niilll Malerne og
Canea.
Hjá Maleme var harðast bar-
izt. Herliðið umhverfis völlinn
lá í klukkustund i gröfum
þeim, sem vora :til að skýla fvr-
ir loftárásum, meðan sprengju-
ununx rigndi yfir þá og látlaus
kúlnahríð dundi á þeim — qg
þá sá það allt í einu, að himrn-
inn var fullur af mönnum og
birgðum, sem svifu til jai’ðar í
falllilifum. Þeir þurftu ekki
annað en að lyfta byssunum,
nxiða og skjóta.
„Af þeim fvrstu konxst eng-
inn lifandi til jarðar í gegnum
kúlnahríðina, sem myndaði
eins og tjald yfir flugvellinum,“
sagði foringi í véíbyssudeild.
»Ógr ynni hergagna og ýxn-
isra hirgða var látið svífa til
jax’ðai’. Það fyrsta, sem eg sá,
var tveggja punda fallbyssa á
gúmmíhjólum og liéklc lxún
neðan í þrem faUhlífum. Yið
náðum henni, en maður átti
auðsjáanlega að taka hjólin
undan henni, því að þegar skot-
ið í-eið af, var afturkippurjcnn
svo mikill, að hún rann hálfa'
leið upp hæðina og var næst-
unx búin að drepa okkur allaf ‘
Flugvellinum stafaði engin
hætta af þessurn í'yrstu flokk-
uni. En vestar var árfarvegur,
þar sem fallhlífarhermennirn-
ir.gátu stx-ax kornizt í skjól og
fvlkt liði.
í þessa lægð dembdu Þjóð-
vei-jar nú mönnum -sínum.
Fleiri en 20 svifflugur lentu
þarna og nokkrum herflutn-
ingaflugvélum var lent þar og
eyðilagðar um leið.
Um íxiiðjan íxxoi'gxxn höfðu
þeir nægan liðsafla til þess að
hefja skothrið á stöðvar okkar
unxhvei’fis flugvöllinn, svo að
þeir, sem nxx voru látnir svífa
þar til jarðar, höfðxx meiri líkxxr
til þess að komast heilir á húfi
niður ....
Stúlka
vön nxatai'- og kökxxgerð ósk-
ast á veitiiigastað * utan
Beykjavíkin. Uppl, á Óðijis-
götu 24 A i d;>g og á morgun.
Gúmmískógerðin
Laugavegi 68. Síxxii 5113.
LEÐURVÖRUR margskonar
HERRASOKKAR nýkomnir
og fleira.
Fæði og húsnæði
Unglingspi'Jtur óskar eftir
herbergi, fæði og þjónustu,
öllu á sanuj stað, sem næst
f lugveKinum — Herbergið
xnætti vei’a með öðrum pilti.
Tilboð, merkt: „Unglings-
piltui’“ sejidist afgr. Vísis. —
[iSkð SlÚlkD
vantar sem fvrst golt lxer-
þergi til lengri tíma. Má vera
án húsgagna. Uppl. í skrif-
stofu brezka sendiráðsins kl.
10—12 og 2—5. Sími 5883.
Eúsnæði
Miðaldra maður óskar eft-
ir sólai'herbergi í kyrlátu
lxúsi senx næst miðbænum
nxeð eða ón húsgagna um ó-
ákveðinn tinxa. — Tilboð,
nxerkt: „Sólax'herbergi“ send-
ist afgr. Vísis.
Herfeergi
Reglusöm stúlka í fastri
atvinnu óskar eftir hex'bergi
senx næst nxiðbænum. Til-
boð, merkt: ,,Miðbær“ send-
ist afgi’. Vísis.
I$kipstiórafélag:ið
ALDiAI
heldur framhaldsaðalfund í Oddfellowhúsinu uppi kl. 8.30 í
kvöld, þriðjudaginn 8. júlí.
Fundax’efni: Breytingar á lögum félagsins og skipulagsskrá
styrktarsj óðsins til fullnaðarafgreiðslu.
STJÓRNIN.
Fri Soraardvalanefnd.
Aðslandendur barna, sem dvelja að baniaheimilum
og sveitaheimilum á vegum nefndarinnar, eru vinsam-
lega beðnir að ;greiða áfallinn dvalarkostnað, í skrif-
stofu nefndarinnar í Iðnskólanum. Opið kl. 2—4 og
5—7 e. h. alla virka daga, nema laugardaga.
FRAMK VÆMDANEFN DIN.
Giímmíkápur
á böm og unglinga.
Rýkfrakkar
bláir með belfi, á drengi, unglinga og fullorðna.
Nýkomið í ágætu úrvali.
«EI§IR
FATADEILDIN.
Trillnbátnrinn RE 18
til sölu. Stærð 4V> smálest. 12 ha. Sóló-vél. Báturinn er til
sýnis við Verbúðabryggju, Tilboð, merkt: „RE 18“ seixdist
Vísi sem fyrst.
Uixmista mín og móðir,
Guðríður Ingibjörg Guðmundsdóttir
andaðist á Landspítalanum 5. þ. m.
Steinn Júlíus Árnason og börn.