Vísir - 06.11.1941, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri 1
Blaðamenn Sfmi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
31. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 6. nóvember 1941.
253. tbl.
Þjóðverjar herða
■ ■' ■■■ í1v>* y. . , l/
**> • 'S*
sóknina til Moskvu-

Rússar ætla, að þetta sé
fkrslitatilrauni til þess
að hertaka borgina.
ElNKASKEYTI frá United Press. New York í morgun.
Fregnir frá Kuibishev 1 gær hermdu, að Þjóðverj-
ar hefði nú byrjað þriðju sóknarlotuna á víg-
stöðvunum við Moskvu, og benti allt til, að
hér væri um að ræða lokatilraun þeirra til þess að her-
taka borgina áður en enn harðnar í veðri.
Útvarpið í Moskvu skýrði frá því, að óvinaherinn
hefði gert margar og ítrekaðar tilraunir til þess að ryðj-
ast gegnum varnarbeltið í skriðdrekumi, en öllum til-
raunum Þjóðverja í þessa átt var hrundið. Þrátt fyrir
gífurlegt manntjón halda Þjóðverjar áfram áhlaupum
sínum og flytja stöðugt nýtt varalið á vettvang.
Lozovsky sagði í gær við blaðamenn, austur í Kuibishev, að
Þjóðverjar sendi til Moskvuvígstöðvanna allt það varalið, sem
þeir hafi í hernumdu löndunum, til þess að hertaka Moskvu
fyrir 7. nóvember (föstudag). Hitler ætlaði sér að vísu að vera
búinn að taka Moskvu fyrir löngu, en nú átti að gera lokahríð-
ina og ná settu marki hvað sem tautaði og þótti 7. nóvember —
byltingarafmælið — vel valinn dagur fyrir lokasigurinn. Loz-
ovsky sagði, að þessi áform Þjóð.verja myndi misheppnast sem
hin fyrri. Vitanlega, sagði Lozovsky, er orustan um Moskvu
jafn mikilvæg hernaðarlega sem nokkuru sinni, en nú einnig
stjórnmálalega. — Talið er, að Þjóðverjar hafi flutt 19 her-
fylki til austurvígstöðvanna frá hernumdu löndunum einum.

Það eru iloiíkurar líkur til, að
i uppsiglingu sé milcil sólcn í
lofti á austurvigstöðvunum. Að
því er United Press hefir fregn-
að liafa Bretar sent Rússum
mikinn fjölda sprengjuflugvéla
og orustuflugvéla undangengn-
ar 6 vikur, og eru flugvélar þess-
ar mannaðar brezkum flug-
inönnum. Þegar búið er að efla
aðstöðuna þannig lofthernaðar-
lega á austurvígstöðvunum er
búist við, að hafin verði mikil
sókn í lofti.
Hergögn
«n ekki vélar.
Fregnir fná Washington
herma, að ýmsir helztu menn
Bandaríkjanna leggi til, að
Hússar fái engar vélar til her-
gagnaframleiðslu frá Banda-
i'íkjunum, því að ef þessar vél-
ar kæmist í hendur Þjóðverja
Væri ver farið en heima setið.
Er því lagt til, að lögð verði á-
herzla á, að senda Rússum sem
hiest af fullgerðum hergögnum.
Að því er United Press hefir
ffegnað komust menn að þeirri
hiðurstöðu á Moskvuráðstefn-
ánni, að Bandaríkin yrði að láta
Eússum í té hergögn og fleira
fyi'ir 1500 til 2000 milljónir doll-
í,ra árlega meðan styrjöldin
stendur.
Seinustu fregnir frá Moskvu
Wma, að Þjóðverjum hafi ekki
fekizt' að sækja neitt frekara
f^am á miðvígstöðvunum, þrátt
fyrir það, að Þjóðverjar halda
^Ham að senda þangað aukið
Við Kalinin hafa Rússar
^ert áköf gagnáhlaup og við
°lokoIamsk og Mozhaisk,
l>ar sem skriðdrekaorustur hafa
Ver‘ð háðar, varð Þjóðverjum
ekkert ágengt.
. Eióðverjar segjast sækja fram
^ breiðu belti á Krímskaga og
6rna til sjávar milli Feodosija
^ebastopol. Rússar segja, að
n(lanhald þeirra til Sebastopol
20 SKIPAEIGENDUR
SENDIR í FANGA-
BÚÐIR 1 NOREGI.
Tuttugu norskir skipaeig-
endur hafa verið sendir i
fangabúðir, vegna þess að
þeir vildu ekki aðstoða Þjóð-
ver ja til þess að ná yfirráðum
yfir 11 norskum skipum, sem
þeir eiga, og liggja ónotuð í
sænskum höfnum.
Sænskur dómstóll hefir nú
til meðferðar kröfur, sem
bornar hafa verið fram, að
undirlagi Þjóðverja, um að
norsk skip, sem kyrrsett eru
í Svíþjóð, fái að fara til
norskra hafna.
I¥ýr bátur á sjo
Kafbátntim Gato lileypt af stokkunum í New London i
Connecticut, þar sem verið er að smíða 40 kafbáta fyrir Banda-
ríkin. Báturinn kostaði 6 milljónir dollara.
Fjöldahandtökur
í Belgrad.
hafi verið skipulegt. Búa Þjóð-
verjar sig nú undir að hertaka
Sebastopol, en Rússar búast til
varnar. 1 hálfhring um Seba-
stopol er virkjabelti og eru ystu
virkin um 30 kílómetra frá
borginni sjálfri. Engar fregnir
hafa borizt um, að árásir séu
byrjaðar á virkjabeltið. Á Tula-
vígstöðvunum fyrir sunnan
Moskvu eru horfurnar enn
taldar ískyggilegar.
Rússar skutu niður 27 flug-
vélar fyrir Þjóðverjum í gær, í
nánd við Moskvu, en 30 í fyrra-
dag.
Japönsku skipi sökkt
við strendur Kóreu.
Japanska stjórnin tilkynnir,
að japanskt farþegaskip liafi
1 farist við strendur Kóreu. Margt
farþega var á skipinu og er ekki
kunnugt hversu morgum hefir
verið bjargað.
Mótmæli hafa verið send
sovétstjórninni, þar sem talið
er, að skipið hafi farist á rúss-
nesku tundurdufli.
Orustur háðar í nánd
við borgina.
Samkvæmt þýzkri tilkynn-
ingu hafa fjöldahandtökur farið
fram í Belgrad og verður fólk
þetta haft i haldi sem gislar. —
Ef elcki verður liætt skemmdar-
verkum og árásum á þýzka her-
menn verða gislarnir teknir af
lífi.
Serbneskir ættjarðarvinir láta
hinsvegar ekki bugast og fregn-
ir frá Tyrldandi herma, að or-
ustur séu háðar í nánd við Bel-
grad og hafi Þjóðverjar sent
stórskotalið hersveitum sínum
til styrktar.
ROOSEVELT FLYTUR
RÆÐU í KVÖLD.
Fregn frá Washington
hermir, að Roosevelt ávarpi
Alþjóða verklýðsráðstefnuna
í kvöld.
Ræðunni verður útvarpað
og er talið, að Roosevelt hafi
mikilvægan boðskap . að
flytja.
Ræðan mun verða flutt um
kl. 7 eftir íslenzkum tíma.
I STUTTU MALI
Stjórnarvöldin í Hollenzlcu
Ausfur-Asíu hafa bannað bens-
•ínflutning til Timoreyju, þar
scm Japanir ætla að hafa enda-
stöð fyrir póst- og farþegaflug-
Aðalfundui* Ægis
S^élíig'saiieMii liátfsi sett
134 met á 15 árnm.
vélar, með levfi portúgalskra
yfirvalda.
Talsmaður kínversku stjórn-
arinnar í Cllltilgking hefir kom-
izt svo að orðí, að eltlföldasí
væri fyrir Japani, að biðja
Bandaríkjaflotann að vera á
verði á hagsmunasvæði Japana
í Austur-Asiu -— kröfurnar í
Japan Times Advertiser væri í
rauninni ekkert annað en sund-
urliðuð, grímuklædd skýrsla
um hvaða kröfum Bandarikin
væri þegar búin að hafna.
Roosevelt mun ræða við leigtoga
dekokrataflokksins í dag. Búizt
ér við, að umræðum um breyt-
ingarnar á hlutleysislögunum
verði lokið í dag. Clark senator
liefir lagt til, að aðeins verði
leyft að vopna kaupför að þessu
sinni, eins og fulltrúadeildin
hefir þegar samþykkt.
Japanir eru enn að gera til-
raunir til að hafa áhrif á stefnu
Bandaríkjastjórnar. Eitt blaðið
— Japan Times Advertiser —
segir í dag, að Bandaríkin sé
ekld sladdbundin til að styðja
Kína ófram svo sem gert hafi
veríð. Ólíklegt er, að Banda-
ríkjastjórn taki þessa bendingu
tíl greina.
Bandaríkjaher hefii’ skilað
aftur miklu af vélbyssum, sem
ætlaðar voru í flugvélar, og
skriðdrekabyssum allmörgum,
lil frandeiðenda, vegna smíða-
galla. Hin gölluðu hergögn eru
að verðmæti 5 milljónir dollara.
G-menn eða leynilögreglu-
menn Bandaríkjastjórnar liafa
handtekið 5 Japani, sem gerðu
tilraun til þess að komast undir
fölskum nöfnum í flotahöfnina
Pearl Harbor iá Hawaii.
Aðalfundur Sundfélagsins
Ægis — hinn 15. í röðinni — var
haldinn í gærkveldi.
Áður en gengið var til stjórn-
arkosninga gaf form., Eiríkur
Magnússon, skýrslu um starf-
semina á árinu. Afrek liafa ver-
ið góð, enda þótt þau hafi eklti
verið eins glæsileg og oft áður,
en það stafar af því að Jónas
Halldórsson hefir dregið sig í
Idé, en hann liefir sett 52 met og
vegna erfiðra aðstæðna gat Ingi
Sveinsson ekki æfl sem skyldi,
en hann hefir sett 16 met, og
lolcs gat Logi Einarsson ekki
tekið þátt i Sundmeistaramótinu
vegna lasleika.
Félagið vei’ður 15 ára 1. mai
næstkomandi og hafa félags-
rnenn sett 134 met á þeim tíma,
eða til jafnaðar niu met á ári.
í sambandi við afmæli félags-
ins hvatti formaður félagsmenn
til að æfa nú af enn meira kappi,
til þess að gera afmælissund-
mótið sem glæsilegast.
Þá gat formaður þess, að
nokkur breyting yrði ger á
kennslu hjá félaginu. Stafar það
af þvi, að Jón Pálsson, sem hefir
verið stoð félagsins og stytta
frá öndverðu, getur ekki mætt
við kveldæfingarnar, en hann
mun þó hafa allan veg og vanda
af kennslunni. Er ekki )>\'yjð ttð
ákveða hverjiy intlllU sjá Uffl
kennsluna. Færðí formaður Jóni
ajúðarþakkir félag&ins fyrir 15
ára starf í þágií þésS.
Lagðir voru fram feikningar
félagsins. Fjárhagur þess er góð-
ur, félagið er skuldlaust, og má
að mestu þakka það því, að Jón
og aðrir kennarar hafa aldrei
tekið neitt fyrir störf sín.
Er lagðar höfðu verið fram,
skýrslur ýmsra néfnda, var
gengið til stjórnarkösnltlga. Ei»
ríkttr Magnússon, sem verið
hafði förmaður félagsins frá
öndverðu, baðst undan endur-
kosningu. Þakkáðí fundurinn
honmn vel unnin Sförf. For-
maðui’ var kosinn Þórður Guð-
mundsson, sem verið hafði vara-
formaður undanfarin ár. Úr
stjórninni gengu: Ttieodór Guð-
mundsson, Jón D. Jónsson og
Logi Einarsson. Baðst Logi amd-
an endurkosningii, en hinir voru
endurkosnir, og til viðbótar í
stjórnina voru kosnir þeir Ingi-
bergur Sveinsson og Jón Ingi-
marsson. Fyrir voru i stjórninni
þeir Úlfar Þórðarson og Jón
Ingimarsson.
Þá var rætt um ýms áhugamál
félagsins.
ÍSLAND AÐ OPNA SENDI-
SVEITARSKRIFSTOFUR
f WASHINGTON.
New York kl. 3 í dag.
Fregnir frá Washington
herma, að fsland sé að opna
sendisveitarskrifstofur í
Washington og er tekið fram,
að fyrsti sendiherra fslands í
Bandaríkjunum sé Thor
Thors, sem að undanförnu
hefir verið aðalræðismaður
fslands í New York. Minnt er
á samkomulag það, sem gert
var milli fslands og Banda-
ríkjanna um sendiherraskipti
og sagt frá þvi, að MacVeagh,
fyrsti sendiherra Bandaríkj-
anna á íslandi, sé nú þangað
kominn og fckinn til star.fa.
* t ;
Vísir átti tal við utanríkis-
málaráðherra samstundis og
spurði hann? í tilefni af fregn
þessari, hvort búíð værí að
opna sendisveitarskrifstof-
umar, og kvað hanri ekki
hafa borizt neitt skeyti frá
Thor Thors um það, en skip-
unarbréf hans hefði fyrir
> nokkuru verið sent héðan og
mundi sennilega komið eða
úhi það bil að koma í hans
hendur, og væri því líklegi,
að sendisveitarskrifstofurnar
væri um það bil að taka til
starfa.
Luigi Cherubini:
Requiem í c-moli
Hljómleikar Dómkirkjukórsins
Dómkirkjukórinn flytur Requiem eftir Cherubini annað kvöld
í Dómkirkjunni. Hefir kórinn undanfarið unnið af kappi að
æfingum á þessu mikla verki. Tíðindamaður blaðsins hitti Pál
ísólfsson söngstjóra kórsins að máli og bað hann að segja sér
frá starfsemi hans.
„Kórinn hefir æði mikið starf
með höndum, þar sem um allan
messusöng Dómkirkjunnar er
að ræða; en kórinn hefir bætt á
#
sig mjög mikilli fyrirhöfn við
æfingar á þessu Requiem, sem
hanri nú syngur. Á þeim stutta
tíma, sem eg liefi starfað við
dómkirkjuna, höfum við haft á
annað hundrað æfingar. Þessir
tónleikar kórsins geta skoðast
sem upphaf að aukinni tónleika-
i starfsemi hans í framtíðinni.
Verkefnin eru mikil framund-
an, og áhugi kórsins mikill. Væri
og ekki vanþörf á því, að auka
tónleikastarfsemina og auðga
hana, með því að flytja meira af
andlegri tónlist. En á þvi sviði
er af nógu að taka. Er hér um ó-
metanlegt menningaratriði að
ræða, þvi kirkjutónleikar, þar
sem perlur kirkjulegrar tónlist-
ar eru fram bornar, hafa göfg-
andi áhrif á hvern, sem á hlýðir.
Og sízt væri vanþörf á þvi hér
í bæ, að efla andlega starfsemi,
sem vægi upp á móti innantómi?
og yfirborðslegu skemmtanalifi.
Með þessu snilldarverki, sem,
kórinn flytur, væri stefna kórs-
ins mörkuð: að flytja úrvals
verk kirkjulegra tónbókmennta,
og fara þar að fordæmi kóranna
við höfuðkirkjur annai’a menn-
ingarlanda, sem flestir halda
uppi slíkri meimingarstarf-
semi.“