Vísir - 29.11.1941, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri 1
Blaöamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S linur
Afgreiðsla
31. ár.
Reykjavík, laugardaginn 29. nóvember 1941.
273. tbl.
Þjóðverjar eim
í sókn - - -
en gagnáhlaup aí hálfu
Rússa voru gerð víða í gær
og með miklum árangri.
EINKASKEYTI frá United Press. New York í morgun.
Ihinum opinberu fregnun\ frá Moskvu og Berlín í
gærkveldi var lítið sagt annáð, en að áframhald
væri á bardögum. í þýzkum fregnum var hæg-
fara sókn afsökuð með því„ að óvanalega harður vetur
hefði gengið snemma í garð í Rússlandi. En af ýmsum
öðrum fregnum Jíemur í Ijós, að þótt Þjóðverjum miði
enn nokkuð áfram eru gagnáhlaup Rússa aftur að fær-
ast í aukana og víða hefir þeim orðið nokkuð ágengt.
Á Murmanskvígstöðvunum og fyrir norðan Leningrad er
ekki getið um bardaga, en á vígstöðvunum fyrir sunnan Lenin-
grad hafa Rússar tekið nokkur þorp á ný í gagnáhlapum. Á
Kalinínvígstöðvunum, norðvestur af Moskvu, hefir Rússum
einnig orðið nokkuð ágengt, en við Klin, allmiklu sunnar, nær
Moskvu, er framhald á hægxi sókn Þjóðverja. — Fyrir vestan
Moskvu virðist ekki vera um stórbreytingu að ræða, en mikið
hefir verið barizt við Volokolamsk.
Milli Tula og Stalinogorsk er áframhald á bardögum. Bæði
við Tula og er austar dregur. Þjóðverjar hafa tekið bæ nokk-
urn ó þessum slóðum, en biðu mjög mikið manntjón, en annar-
staðar liafa Rússar hrakið Þjóðverja til baka og tekið aftur
nokkur þorp. '
Frv. til laga uiti
vinnudeilur í U.S.
Stjórninni heimilað að
taka verksmiðjurnar.
Verkamiálanefnd fulltrúa-
deildar Þjóðþingsins í Banda-
ríkjunum hefir fallizt á laga-
frumvarp um vinnudeilur. Frv.
lieimilar ríkisstjórninni að taka
1 sína umsjá og til starfrækslu
námur, verksmiðjur o. s. frv.,
ef allar tilraunir til þess að leiða
vinnudeilur friðsamlega til
lykta, liafa misheppnast. En
gert er ráð fyrir, að ekki megi
taka verksmiðjurnar fyrr en
2 mánuðum eftir að verkfall
hefst, og er dejluaðilum þannig
gefinn nægur tími til að reyna
að ná friðsamlegu samkomu-
lagi-
VÍSIR
Næsta blað af Vísi kemur út á
þriðjudag-.
Fregnir frá Kuihieshev
'snemma í morgun herma, að
horfnrnar sé að mörgu leyti
iskyggilegri en nokkuru sinni,
— Þjóðverjar leggi hið mesta
kapp á sóknina á öllum víg-
stöðvum við Moskvu, en mest-
ur kraftur er í sókn þeirra norð-
austur af Klin, þar sem þeir
senda fram öflugar skriðdreka-
og vélahersveitir, og njóta þær
mikils stuðnings flugliðs. Enn-
fremur hafa Þjóðverjar enn
hert sóknina i áttina til Stalino-
gorsk og hafa fengið nýjan liðs-
auka til þeirra vígstöðva.
Eitt rússneskt herfylki hefir
eyðilagt í seinustu hardögum 70
skriðdreka og 4000 Þjóðverjar
féllu i bardögum við það.
19 þýzkar flugvélar voru
skotnar niður i bardögum við
Moskvu í gær, en í fyrradag
skutu Rússar niður 39 flugvélar
og misstu 13 sjálfir.
Áframhald er á sókn Timo-
schenko á Donezsvæðinu og
játa Þjóðverjar, að þar gangi
erfiðlegar fyrir þeim. Einnig
gengur þeim erfiðlegar á Ro-
stowsvæðinu, þar sem Rússar
hafa tekið aftur bæ nokkurn.
Timoschenko virðist miða að
þvi, að króa inni þýzku her-
sveitirnar við Rostow.
Þjóðverjar hafa viðurkennt
harða mótspyrnu Rússa á hæð-
unurn við Sebastopol.
FINNAR BANDAMENN
ÞJÓÐVERJA SEGIR
CORDELL HULL.
Cordell HuII, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, gerði
stefnu finsku stjórnarinnar að
umtalsefni í gær, og sagði að
Bandaríkjastjórn hefði nú feng-
ið staðfestingu á því, að Finnar
hefði tekið sér fyrir hendur að
hjálpa Þjóðverjum í stvrjöld-
inni, og væri því bandamenn
þeirra, en ekki eingöngu að
berjast til þess að ná aftur því
landi, sem þeir misstu í í'tnsk-
rússnesku styrjöldinni.
Finnland hefir nú gerst aðili
að and-komintern sáttmálanum
Horfnrnar i Libyo batn-
andi, segja Bretar.
Aðallegra barizt iiillli Solliini og:
ToKirak ogf fyrir sunnan Holliim.
Eftir seinustu fregnum frá Kairo að dæma er nú að-
allega barizt milli Sollum og Tobruk og á svæðinu til
vesturs og suðurs ’*frá Sollum. Einnig hafa hersveitir
frá Tobruk lagt af stað vestur á bóginn til móts við
hersveitir möndulveldanna þar. Alger sameining To-
brukhersveitanna, sem sóttu suður á bóginn og nýs já-
lenzkra hersveita, sem voru norðarlega á Rezeghsvæð-
inu, hefir nú verið opinberlega staðfest.
í fregnum í gær var sagt frá
miklum árásum brezkra, ástr-
alskra og suðurarfíkanskra flug-
véla á vélahersveitir og skrið-
drekasveitir óvinanna, ekki að-
eins á bardagasvæðinu, heldur
og á straitdveginum fyrir vestan
Benghazi og víða í Tripolitania.
Ellefu óvinaflugvélar voru
SVARTI DAUÐI í KÍNA.
Fregn frá Washington
hermir, að flubonic Plague
(afbrigði af drepsótt þeirri,
sem fyrr á öldum almennt
var kölluð Svarti dauði), hafi
brotizt út í Hunan í Kína og
margt manna beðið bana. —
Rauði Kross Bandaríkjanna
gerði þegar ráðstafanir til að
senda feikna birgðir af Iyfj-
um o. s. frv. til Kína og mun
Rauði Krossinn gera allt, sem
í hans valdi stendur, til þess
að hindra xítbreiðslu drepsótt-
arinnar.
sem Hitler hefir notað sem vopn
til þess að halda áfram á braut
árása og ofbeldis, sagði Cordell
Hull ennfremur..
skotnar niður i fyrradag, en
margar fleiri urðu fyrir
skemmdum.
Haldið var áfram að þjarma
að leifum skriðdrekasveitanna,
sem gerðu árásina á landamær-
unum. Var háð tveggja klukku-
stunda hörð orusta við sveitir
þessar og gerðar á þær loftá-
rásir. Höfðu þessar skriðdreka-
sveitir óvinanna skipst í tvo
flokka, er síðast fréttist. Þær,
sem norðar voru, stefndu til
Gambut, en hinar — og voru
þar allmargir ítalskir slcrið-
drekar, voru sunnar í sand-
auðninni.
ítölsku farþegaskipi var sökt
á Miðjarðarhafi og var það að
sökkva, er siðast sást til þess.
Sprengium var varpað á tund-
urspilli, er átti að verja skipið.
Hæfðu sprengjurnar í mark og
kviknaði í tundurspillinum.
Mikill brezkur liðsafli kom til
Singapore i gær.
Munið hlutaveltu Farfugla
kl. 2 á morgun. Þúsundir eigulegra
muna. Ekkert happdrætti.
Sigursæiir rússneskir flugmenn

Hver þessara rússnesku flugmmann hefir skotið niður margar þýzkar flugvélar í bardögun-
um á Austurvigstöðvunum, samkvæmt textanum, sein henni fylgir.
Farþegarnir sváfu með
bj örgunarbeltin á daginn.
Frá síðustu vesturför Goðafoss.
JXingað hefir borizt fyrir skemmstu stórblaðið New
** York Sun, þar sem birt er viðtal við ameríska
kvikmyndatökumanninn Neil Sullivan, sem hér var um
nokkurra vikna skeið til að taka kvikmyndir. Segir
Sullivan frá för sinni heim til New York héðan, en hann
var meðal farþega á Goðafossi.
Sullivan skýrir frá þvi i við-
tali þessu, að kafbátar hafi veitt
skipalestinni eftirför i fjóra eða
fimm daga og gert árásir á hana
á næturnar.
Farþegarnir á Goðafossi voru
hvað eftir annað kallaðir að
björgunarbátunum þessar næt-
ur, og kom fæstum dúr á auga
Þess í stað sváfu flestir á dag-
inn og til vonar og vara voru
menn þá með björgunarbeltin
á sér eða höfðu þau alveg við
hendina.
Eitt af skipunum i lestinni
var oliuflutningaskipið Salin-
as. Það var svo nærri Goðafossi
í skipalestinni, að þegar tundur-
skeyti liæfði Salinas, heyrðu
menn á Goðafossi afskaplega
sprengingu.
Salinas var eina skipið, sem
áhöfnin á Goðafoss vissi að-varð
áreiðanlega fyrir tundurskeyti,
því að í hvert skipti, sem kaf-
bátarnir byrjuðu órás, eftir að
farið var að skyggja dreifðist
skipalestin i allar áttir.
Næsta morgun var skipunum
svo „hóað“ saman aftur, en þó
að ekki kæmi öll í leitina þurfti
það ekki að stafa af því, að þeim
hefði verið sökkt heldur af þvi,
að þau hefði haldið leiðar sinn- !
ar ein.
Eins óg menn muna, að til-
kynnt var í Bandarikjunum
sökk Salinas ekki, en komst til
hafnar. En nóttina sem skipið
varð fyrir tundurskeytinu vörp-
uðu lundurspillar útbyrðis 60—
70 djúpsprengjum. Komu þær
auðvitað afarmiklu róti á sjó-
inn og valt Goðafoss og steypti
stömpum eins og korktappi í
öldurótinu.
Auk þess voru sendar upp
Ijóssprengjur til þess- að auð-
veldara væri að koma auga á
kafbátana, ef þeir væri enn á
yfirborðinu, eins og venja er
hjá þeim.
Einn af tundurspillunum, sem
voru til verndar Jæssari skipa-
lest var Reuben James. Hann
sneri við þessa umgetnu nótt
lil ,þess að vera Salinas til að-
stoðar. Þá um nóttina var liann
skotinn tundurskeyti því, sem
sökkti lionum og varð iiærri
100 mönnum að bana.
10.000
manna lið gafst
upp yið Gondar
Það var tilkynnt í London í
gær, að það hefðu aðallega verið
Austur-Afríkuhersveitir, sem
tóku þátt í lokaáhlaupinu á
Gondar í Abessiníu, sem gafst
upp í fyrradag, eins og liermt
var í skeyti í gær. Hernaðarað-
gerðir til þess að hrekja ítali
úr Gondar og Gondarhéraði
byrjuðu í febrúarmánuði siðast-
liðnum og eftir það hefir hring-
urinn smáþrengst, hvert virkið
verið tekið á fætur öðru, en er
það varð kunnugt nú i vikunni,
að herliðið í Gondar hefði sýnt
yfirboðurum, sinum þrjózku
öðru sinni, var augljóst, að upp-
gjafar mundi skammt að biða,
enda varð ekki um mikla mót-
spyrnu að ræða, þegar loka-
áhlaupið var gert í fyrradag.
Það voru aðallega Austur-Af-
ríkuhersveitir, sem höfðu sig þá
í frammi, fluglið og brezkar
vélaherstveitir. Árásin hófst í
birtingu og nokkru eftir hádegi
var búið að draga upp hvítan
fána.
Talið er, að um 10.000 manna
iið hafi verið i Gondar, og um
helmingur þess ítalir. Bretar og
bandamenn Jreirra tóku og um
50 fallbyssur þarna.
Auk Breta, Austur- og Vestur-
Afrikumanna tóku þótt í har-
dögunum indverskar hersveitir,
frjálsir Frakkar, Belgíumenn
frá Kongo og abessinskar her-
sveitir.
Roosevelt og liorf-
uroar í Austur-Asíu
Roosevelt forseti tók sér stutta
hvíld í gær. Fór liann til Warm
Springs og hyggst að dveljast
þar til þriðjudags, en er við því
búinn, að hverfa aftur til Wasli-
ington í skyndi, ef horfurnar
versna.
Roosevelt sagði við blaða-
menn áður en liann fór, að sam-
koinulagsumleitunum Banda-
ríkjanna og Japana væri ekki
slitið.
Það varð kunnugt í Wasliing-
ton i gær, að Bandaríkjastjórn
áformar ekki að svo stöddu að
vopna skip, sem sigla um Kyrra-
haf, til Spánar, Portugal eða
Suður-Ameríku. Einn blaða-
mannanna spurði Roosevelt
livenær skipin, sem sigla um
Kyrrahaf, yrði vopnuð, og sagði
Roosevelt, að ef til vill væri hæg-
ara að svara þeirri spurningu
í Tokio.
Japanska stjórnin kom, sam-
an á fund í gær, til þess að í-
liuga greinargerð Cordells
Hull fyrir stefnu Bandaríkja-
stjórnar í Kyrrahafsmálum, en
aðeins var sagt í opinberum
fregnum, að greinargerðin
krefðist frekari ihugunar.
I öðrum fregnum frá Tokio
er enn alið á þvi, að friður við
Kyrrahaf væxi komin undir
því, að Bandaríkjastjórn tæki
aðra stefnu gagnvart Japan.
Ástralska stríðsráðið kom
saman á skyndifund i gær og
athugaði skeyti og orðsending-
ar frá Tokio og Sir Earle Paige,
fulltrúa Ástralíu í London.
/