Vísir - 18.12.1941, Qupperneq 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
#
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S linur
Afgreiðsla
31. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 18. desember 1941.
288. tbl.
Þjóðverjar höría undan á
allri víglínunnr
Undaulialdið |áiað í tílkpminsn
frá aðalbækistöð llitlcrs.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Itilkynningum Rússa í gærkveldi segir, að Rúss-
ar hafi sótt fram hvarvetna á öllum vígstöðv-
um í gær. Tóku Rússar tvær borgir í gær, norð-
vestur og suður af Tula, Alexin og Sekinin, og f jölda
þorpa. Einnig bárust fregnir um, að Þjóðverjar væri að
hörfa brott af Mozhaisksvæðinu fyrir vestan Moskvu.
Einnig eru þeir á undanhaldi á Kalininvígstöðvunum.
Þjóðverjar játa nú undanhaldið, því að í tilkynningu
frá aðalbækistöð Hitlers er það réttlætt með því, að her-
inn verði að fá vetrarbækistöðvar og þess vegna ætli
Þjóðverjar að búast til varnar á styttri víglínu. Bretar
segja, að það sé sókn Rússa, samfara erfiðleikum vetr-
arins, sem bitni miklu minna á Rússum, sem valdi því,
að Þjóðverjar eru nú á undanhaldi hvarvetna, og er
þegar farið að líkja undanhaldi þeirra við hrakfarir
Napoleons á sinni tíð.
Framsókn Rússa virðist vera mjög hröð sumstaðar, en ann-
arsstaðar veita Þjóðv. öflugt viðnám, en láta þó undan síga. í
fyrradag að eins náðu Rússar á sitt vald 90 þorpum á.miðvíg-
stöðvunum. Pravda segir, að þess sjáist glögg merki í Kalinin,
að Þjóðverjar hafi verið að búast þar um til langs tíma.
Finnar jóta, að Rússar hafi nú meira lið en þeir á Svirvíg-
stöðvunum milli Onega og Ladogavalns og á Kyrjálaeiði. Rúss-
ar eru einnig í sökn á Nevavígstöðvunum allt suður að Svarta-
hafi. Á Tulavigstöðvunum er framsókn Rússa svo hröð, að þeir
hafa hertekið marga skriðdreka svo snarlega, að Þjóðverjar
gátu ekkert viðnám veitt. Og nú reka Rússar flóttann — í jiýzk-
um skriðdrekum, segir í rússneskri fregn.
Rússar tilkynna, að sókninni
sé haldið áfram, og liafi rúss-
neskar hersveitir tekið fjölda
marga hæi og þorp, svo sem
Kalinin, Yysokoye, Novopetr-
ovsk og Volovo. Framsóknin er
hröðust á Tulavígstöðvunum.
Oflog gagnsókn í þann
veginn að by rja á Malakka
Fregnir frá Singapore herma, að allar líkur bendi til,
að Bretar séu í þann veginn að byr ja gagnsókn á Kedali-
svæðinu. Er talið, að gagnsókn þessi muni verða í stór-
um stil. Horfurnar voru sem hér segir á hinum ýmsu
vígstöðvum Asíu í gærkveldi:
LUZON.
I herstjórnartilkynningunni
frá ManiIIa í gær var frá þvi
sagt, að Randarikjahersveitirn-
ar og Filipseyingar hefði gotl
vald á öUu. -Japanar liafa elcki
enn verið hraktir frá Aspari,
Vigari og Legaspi, en liefir ekki
tekizt að sækja neitt fram, og
Bandaríkjamenn eru farnir að
gjalda þeim í sömu mynt i lofti
og jafnvel hetur. Japanir liafa
verið að draga að sér flugvélar
á vesturströndinni, við Vigan,
en amerískar landflugvélar
gerðu árásir á flugstöð Japana
þarna, skutu niður eina og eyði-
lögðu að minnsta kosti 25 á
jörðu niðri. Árásum var lialdið
uppi á skip Japana.
MALAKKASKAGINN.
Japanir voru i gær aðeins 15
km. fyrir norðan Penang, sem,
var talin i nokkurri hættu. —
Brezkar og indverskar hersveit-
ir, búnar nýtízku vopnum, hafa
verið sendar til styrktar því liði
Breta, sem verst þarna á vest-
urströnd Malakkaskaga.
Á austanverðum skaganum
er framsókn Japana eklci eins
alvarleg enn sem komið er, en
þeir hafa fengið liðsauka, og er
búist við, að þeir herði sókn-
ina einnig þar.
Brezkar flugvélar frá Singa-
pore fóru í eftirlitsflug í gær
yfir Malakkaskaga og viðar, en
mættu engri mótspyrnu.
HONGKONG.
Japanir liafa gert Bretum, í
Ilongkong orð á nýjan leik og
krafist uppgjafar, en brezki
setuliðsforinginn baðst undan
að fá fleiri slíkar orðsendingar.
Seinustu fregnir í gærkveldi
hermdu, að Bretar hefðu valdið
Japönum miklu tjóni með stór-
skotahríð sinni og það hefði orð-
ið þeim dýrkeypt að hertaka
Kowloon-skagann.
SUÐUR-KÍNA.
Kínverjum hefir orðið nokk-
uð ágengt i sókn sinni gegn Jap-
önum við Canton og hafa Jap-
anir orðið að fá liðsstyrk til
þess að verja járnbrautina til
Kowloon.
BORNEO.
Nýjar fregnir höfðu ekki bor-
izt þaðan í gærkveldi. Áherzla
er lögð á það i London, að svo
var um linútana búið, að þeir
fengu þar enga olíu, en sá virð-
ist hafa verið tilgangurinn með
innrásinni.
MACAO.
Því var opinberlega neitað i
Lissabon í gærkveldi, að Japan-
ðreytingar á flota-
stjórn og herstjórn
Bandarlkjanna.
Fregn frá Washington í gær-
kveldi hermir, að ýmsar breyt-
ingar liafi verið gerðar á flota-
og herstjórn Bandarikjanna.
Iíimmel flolaforingi, yfir-
maður Kyrrahafsflotans, lætur
af störfum, og gegnir varaflota-
foringi hans störfum í bili, en i
stað Kimmels hefir verið skip-
aður flotaforingi Chester V.
Nimiz, sem starfað hefir í flota-
málaráðuneýtinu í Washington.
Hann mun leggja af stað til
Pearl Harhour þá og þegar. Ný-
ir menn liafa verið skipaðir yf-
irmenn flughers og landhers á
Sandvíkureyjum.
Áður hafði verið tilkynnt, að
Roosevelt forseti iriyndi bíða á-
tekta, unz hann tæki ákvarðan-
ir um breytingar á stjórn flot-
aris o. s. frv., unz Iínox liefði
gefið skýrslu sína að aflokinni
ferðirini til Sandvíkureyja.
F ulltrúadeild þjóðþingsins
hefir samþykkt að veita Roose-
velt forseta, sem er æðsti mað-
ur landhers og sjóhers Banda-
ríkjanna, aukið vald meðan
styrjöldin stendur. Er þetta
samskonar ráðstöfun og gert
var í Heimsstyrjöldinni, og lief-
ir Roosevelt nú sömu völd og'
Wilson þá.
UMSÁTURSÁSTAND
í BRAZILÍU.
Fregn frá Rio de Janeiro
hermir, að forsetinn hafi lýst
yfir umsátursástandi. Eru
því herlög gengin í gildi. ítar-
legar fregnir eru ekki enn
fyrir hendi, en talið er að hér
gé um öryggisráðstöfun að
ræða, til þess að uppræta
starfsemi 5. herdeildar-
manna, njósnara og skemmd-
arverkamanna.
Herstjórnin í Hollenzku Aust-
ur-Asíu tilkynnir, að barida-
menn hafi hernumið austur-
hluta Timoreyju, vegna þeirrar
yfirvofandi hættu, að Japanir
reyndi að ná þar fótfestu og
koma sér þar upp kafbáta- og
flugstöðvum. Portugal á vestur-
hluta eyjunnar. Japariir fengu
leyfi til þess hjá Portúgal fyrir
nokkuru, að hafa flugstöð á
Timoreyju, og vakti fregnin
um það mikla athygli. Ef Jap-
anir hefðu herflug\rélar á Timor
ætti þeir tiltölulega skammt að
fara til árása á Port Darwin í
Ástralíu (450 enskar mílur) og
með kafbátum sínum fengju
þeir hina beztu aðstöðu til þess
að herja á skip bandamanna.
Timoreyja telst til Sunria-
eyjanna. Eyjan er allstór, um
500 kílómetra löng, og allt að
100 ltm. á breidd. íbúatalan er
upp undir 700.000.
Engin mótspyrna var veitt
gegn hernáminu, en stjórnar-
völdin létu í ljós óánægju sína,
og stjórnin í Portugal hefir á-
kveðið að bera fram mótmæli.
Bandamenn taka fi>am, að
heraflirin verði fluttur á brott
að stríðinu loknu.
Hersveitir Rommels
á hróðu undanhaldi.
ir liefði liernumið eyjuna Macao
í Kína, en hún er eign Portúgals-
manna.
HAWAII.
Engar nýjar árásir hafa verið
gerðar á Ilawaii eða aðrar Sand-
víkureyjar, að því er fregnir
seint í gærkveldi liermdu.
Flotamálaráðuneyti Banda-
ríkjanna tilkynnir, að japönsk
herskip hafi skotið á eyjarnar
Johnston Maui í Sandvikureyja-
klasanum. Tvær loftárásir hafa
verið gerðar á Wakeeyju. —
Bandaríkjamenn verjast enn af
miklu hugrekki á Wakeeyju og
Midway-eyju, en á þessum eyj-
um er lítill lierafli.
I tilkynningu hermálaráðu-
neytisins segir, að dregið hafi
úr hernaðaraðgerðum óvinanna
á Filipseyjum. Sé þar aðeins um
staðbundnar hernaðaráðgerðir
að ræða, þar sem óvinirnir hafa
náð fótfestu.
Bandarikjamenn á Luzon-
eyju slcutu niður 12 japanskar
flugvélar í árás, sem gerð var á
Nichols flugvöllinn.
Farþegaskip hefir rekizt á
tundurdufl undan Manilla Bay
á Filipseyjum. Um 500 manns
af 800, sem á skipinu voru,
drulcknuðu.
Mótspyrnan lirotin á bak
aftur.
Seinustu fregnir frá Kairo
herma, að hersveitir Rommels
séu á hröðu undanhaldi og lítur
út fyrir, að mótspyrria Þjóð-
verja og ítala sé brotin á bak
aftur.
Undangengna . 5 daga hafa
verið háðir harðir bardagar suð-
vestur af Gazala, og gerðu Þjóð-
verjar tvö öflug gagnáhlaup, en
þeim var báðum hrundið. Það
voru Indverjar, sem báru hita
og þunga dagsins í þessum bar-
dögum, og fer hið mesta orð af
fræknleik þeirra. Iridverjar sóttu
fram þrátt fyrir áhlaup Þjóð-
verja og Itala, sem nutu stuðn-
ings skriðdreka og steypiflug-
véla.
Um 8000 þýzkir og ítalskir
fangar eru komnir til Alexand-
ria, þar af um 3000 þýzkir.
. SANDSTORMAR I LIBYU
TEFJA SÓKN RITCHIE.
40 fallbyssur teknar.
I tillíynningum i gær og síðlla
í gærkveldi var sagt, að miklir
sandstormar hefði tafið sókn
bandamanna i Libyu, en þó
hefði verið haldið áfram að
sækja vestur á bóginn. Fyrir
vestan Tobruk náðu Bretar 40
fallbyssum og loftvarnabyssum.
Flugher bandamanna hafði sig
nokkuð í frammi, þrátt fyrir
óhentug skilyrði.
Bretar tefla stöðugt fram
meira liði gegn hersveitum
Rommels, sem nú virðist ekki
eiga annars úrkost en að berjast
til þrautar þar sem hann er
kominn.
Hjálmar G. Björnsson.
Hjálmar Björnsson, heill mun boða
hirigaðkbma þín.
Mæti þér í morgunroða
móður jarðár sýn.
Ei skaí kvartað, þót.t oss þvki
þröngt um vora strönd.
ísland skín i bjarmabliki
blátt og hvítt við sjónarrönd.
Ei er loginn ævintýra
orðin fölskvuð glóð.
Fellur ei á skjöídinn skíra
skuggi af neinni þjóð.
Til vor ljóssins svanir sveigja.
Senn eru komin jól.
Draumur vor og óskir eygja,
undralandið móti sól.
Glæsti hlynur Islands ættar,
Island fagnar þér.
Um þig kveð.jur þúsund-þættar
þöglar fylk.ja sér.
Fylgir stöku fagnaðs-hl jóðri
falslaust handaband.
Studdur ættargiftu góðri,
galdc þú, bróðir heill á land.
Jón Magnússon.
Tiðtal við Iljálmar G. Björns§on:
Liðlega 20 millj.
dollara varið til
fiskkaupa.
Tíðindamaður Vísis náði sem snöggvast tali af Hjálmari
Björnssyni, sem hingað hefir verið sendur af hálfuBanda-
ríkjastjórnar til að sjá um fiskkaup handa Bretum fyrir reikn-
ing Bandaríkjanna.
Hvernig gekk ferðin?
spurði tíðindamaðurinn fyrst.
—- Við vorum 14 daga á leið-
inni og lirepptum vont veður og
stórsjó. Fór skipið stundum 45
milur en stundum aðeins átta.
Við töfðumst auk þess þrjá daga
á leiðinni meðan við vorum að
leita að norsku skipi, sem sent
hafði út neyðarmerki. Við fund-
um það eklci, því að hrezkt skip
mun liafa orðið fyrra til.
— I hverju verður starf þitl
aðallega fólgið?
— Eg mun sjiá um kaup á fiski
þeim, sem til Englands fer liéð-
an, en andvirði hans verður lagt
á reikning í banka i New York.
Er ætlunin að verja liðlega 20
milljónum dollara til að kaupa
fisk þangað til samningstima-
bilið er á enda. Annars get eg
ekki sagt neitt að ráði um störf
mín ennþá.
— Verða nokkrar hömlur á
þvi að við fáum að nota þessa
dollara?
— Eg veit ekki annað en að
þið raðið alveg yfir þeim einir.
— Taka Bandarikin að sér
þær innstæður, sem við eigum
í Bretlandi?
— Samningurinn, sem gerð-
ur hefir verið milli Islands,
Bandaríkjanna og Bretlands,
gekk í gildi þ. 27. nóvember, en
snertir ekki þær innstæður, sem
ísland átti þá í Bretlandi.
— Hvað verður þú hér lengi?
— Eg verð hér um óálcveðinn
tíma.
Eftir þetta berst talið að
ýmsu, svo sem hvernig Hjálm-
ari lítist á landið við fyrstu sýn.
Kveðst liann að visu liafa séð
lítið ennþá, en sér hafi litizt vel
á það, sem hann bafi þegar get-
að komið auga á.
Hjálmar er fæddur 18. marz
1904. Var hann blaðamaður
fyrst, ritstjóri Minneota Mascot
og síðar meðritstjóri Minne-
apolis Ti-ibune. Eftir það vai'ð
hann ritari hjá Shipstead, öld-
ungadeildarþingmanni, alda-
vini Gunnars Björnssonar, en
gekk loks i þjónustú landbún-
aðarráðuneytisins i Washing-
ton og er enn starfsmaður þess.
Hjálmar er kvæntur Ellu
Jonasson, sem er fædd í Ed-
montón i Kanada, islenzk í báð-
ar ættir. Hún er ættuð úr
Straumfirði. Vonast Hjálmar
til að hún komi liingað siðar i
vetur.
Lokunartími verzlana
fyrir jólin.
Verzlanir í bænum verða opri-
ar tvö kvöld til miðnættis nú
fyrir jólin, eins og venja er.
Á laugardagskveld verður op-
ið til kl. 12 og aftur á Þorláks-
messu, sem er á þriðjudag að
þessu sinni.
Enda þótt verzlanir verði opn-
ar svo lengi þessi tvö kveld, ætti
fólk að kappkosta að gera inn-
kaup sín tímanlega, enda kemur
það sér bezt fyrir alla aðila.
i --------—-----------------
Mæðrastyrksnefndin.
Munið jólasöfnun Mæ'Örastyrks-
nefndar. Skrifstofan er opin kl. 2
—6 í Þingholtsstræti 18.