Vísir - 21.03.1942, Qupperneq 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. haeð).
Ritstjórl 1
Blaðamenn Síml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
32. ár.
Reykjavík, laugardaginn 21. marz 1942.
45. tbl.
Viðsjár
]pir ueröa
Oriklir lií
fiiipseyjm.
með Rúmenum
og Ungverjum.
Vaxandi andúð gegn
kröfum Hitlers.
Búlgarar sagðir hafa fallizt á að
senda tíu herfylki til austurvíg-
stöðvanna.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregnirnar, sem berast frá Balkanskaga, eru að
mörgu næsta óljósar, og erfitt að átta sig fylli-
lega á öllu, sem þar er að gerast, en eftir því
sem næst verður komizt af þeim, sem bezt skilyrði hafa
til að fá nokkurnveginn i^éttar fregnir þaðan, það er
stjórnmálamönnum og fréttariturum í Ankara, eru við-
sjár miklar með Rúmenum og Ungverjum. Mikil og
vaxandi andúð er í Rúmeníu gegn kröfum Þjóðverja,
en Búlgarar hafa ekki árætt að spyrna lengur gegn
kröfum Þjóðverja, og hafa lofað að senda .10 herfylki
til austurvígstöðvanna eða upp undir 200.000 manna lið.
Utanríkismálaráðherra Rúmeníu hélt fyrir skemmstu mikil-
væga ræðu í Búkarest. Þegar ræðan var flutt var komið fyrir
gjallarhornum á götum borgarinnar, til þess að menn gætu hlýtt
á ræðuna, og kváðu margsinnis við fagnaðaróp, er ræðan var
flutt. En ráðherrann ræddi sambandið við Ungverja og kvað
Rúmena hafa varðveitt friðinn við þá vegna þess, að þeir voru
aðilar að vopnahléi við þá, og þrátt fyrir það, að Rúmenar hefði
borið mjög skarðan hlut frá borði og að Rúmenar í Transylvaníu
sættu ofsóknum af hálfu Ungverja, hefðu þeir haldið friði við
þá. Varaði ráðherrann Ungverja við afleiðingum frekari ýfinga.
Gullu þá við fagnaðaróp á torgunum.
segir MacArthur.
Curtin: Vér náum aft-
ur öllu, sem vér
höfum misst.
MacArthur., yfirhershöfðingi
handamanna í Ástralíu og á Fil-
ippseyjasvæðinu, veitti hlaða-
mönnum áheyrn í gær, í fyrsta
sinn eftir komuna til Ástralíu.
Curtin forsætisráðherra var við-
staddur. MacArthur kvaðst
liafa fengið fyrirskipun um það
frá forsetanum, að „brjótast í
gegn frá Baatanskaga og Cor-
regidorvirki“ og fara lil Ástralíu
til þess að undirbúa sókn af
liálfu Bandaríkjanna, — og væri
það eitt höfuðmarkmið liennar,
að ná aftur úr liöndum Japana
öllum Filippseyingum. „Eg
komst hingað heilu og höldnu,
og sá timi kemur, er eg fer aftur
til Filippseyja“, sagði hann. —
Curtin tók undir það, sem Mac-
Arthur sagði, og bætti við:
„Vér munum halda þvi, sem
vér enn höfúm, og ná aftur öllu
Jþvi, sem, vér höfum misst.“
Aðrai’ fregnir varðandi
:stríðið gegn Japönum.
Engar stórorustur hafa enn
verið háðar i Burma, en húizt
<er við að Japanar hefji sókn
inikla þá og þegar.
Stillwell, liershöfðingi frá U.S.
A., sem hefir tekið við stjórn 5.
>og ö. herjanna í Burma, sagði í
3»ær, að hann hefði á hendi yfir-
Ætjórn alls herafla U.S.A. í Ind-
landi, Burma og Kína.
Dr. Ewert, ástralski ráðherr-
ann, er nú kominn til Washing-
ton. Mr, Casey, sendiherra
Bandarikjanna í Washington,
fór til Kyrrahafsstrandarinnar,
111 þess að taka á móti dr. Ewert.
Mr. Casey sagði við blaða-
menn:
„Vér munum hindra öll áform
Japana að ná fótfestu í Ástraliu.
Það verður erfitt, en oss mun
takast það.“
Dr. Ewert á að ræða hin mik-
ilvægustu mál við stjórnina í
Washington.
Ford, hermálaráðherra Ást-
ralíu, fór i gær i fyrstu heim-
sökn sína í amerískar lierbúðir
i Ástralíu.
Tirpitz, Admiral
Scheer og Prinz
Eugen liggja á
Þrándheimsíirði.
Tilkynning var birt í London
í gær þess efnis, að brezkar flug-
vélar í könnunarflugi liefði
komizt að raun um, að þýzku
herskipin Tirpitz, Admiral Scliee* 1-
og Prinz Eugen liggja nú á
Þrámlheimsfirði. Kunnugt er, að
beitiskipið Prinz Eugen er lask-
að.
Tekið var fram í tilk., að sam-
kvæmt upplýsingum frá norsk-
Undir þessa ræðu taka nú
rúmensku blöðin í kór. Eins og
jnenn muna voru það Þjóðverj-
ar, sem „leystu“ deiluna milli
-Ungverja og Rúmena, en Rúm-
enar hafa alla tíð unað lausninni
illa, og þó verst, að Ungverjar
hafa komið lirokalega fram við
Rúmena í Transylvaníu og
heimta liana alla. Þá segja
Rúmenar, að Ungverjar hafi
sloppið hlutfallslega miklu bet-
ur en Rúmenar í styrjöldinni,
en þeir hafa látið Þjóð-
verja fá meira lið, og manntjón
Rúmena er margfalt meira en
Ungverja. Er manntjón Rúmena
svo mikið, að ný andúðaralda
hefir risið um allt land gegn
því, að þeim verði látið hlæða
frekara.
í mótmælaskyni gegn frek-
ari liðssendingum sagði yfir-
maður rúmenska herforingja-
ráðsins af sér nýlega og vegna
andúðar -jsinnar hafa margir
rúmenskir herforingjar og aðr-
ir háttsettir foringjar ýmist sagt
af sér eða verið sendir heim.
Þá eru Rúmenar gramir yfir því,
að Þjóðverjar liafa hirt svo mik-
ið af hveiti og matvælum, að
Rúmenar, ein af mestu korn-
framleiðsluþjóðum lieims, hefir
orðið að taka upp hi-auð-
skömmtun, og er Þjóðverjar
gerðu enn frekari kröfur fyrir
skemmstu um aukið hveiti-
magn frá Rúmeníu, sagði land-
búnaðarráðherrann af sér. —
Leiðtogar tveggja helzlu flokka
landsins hafa lýsjt yfii*, að það
geti ekki verið mikil von um
fullnaðarsigur Hitlers, ef úrslit-
in velti á þvi, að hann fái nokkur
herfylki frá Rúmeníu. Kemur
hér enn fiam, að rúmenska
uin, sérfróðum mönnum í
London, væru engin skilyrði til
þess að draga herskip af þess-
um stærðum á land til viðgerðar
í Þrándheimi.
þjóðin er stöðugt meira uggandi
um si'nn hag, .vegna þess, að trú-
in á sigur Hitlers er hratt dvín-
andi.
Það liggja ekki enn fyrir
hendi neinar áreiðanlegar upp-
lýsingar um hversu mikils liðs
Hitler hefir krafizt af Rúmen-
um, Ungverjum, Itölum og
Búlgörum, en það er ekki dreg-
ið i efa, að hann hefir heimtað
lið frá þeim öllum til vorsókn-
arinnar, og að þær hafa allar
streitzt gegn þessum kröfum, en
ahnennt búast menn við, að þær
neyðist til þess að verða við
kröfum hans, því að Þjóðverjar
hafa i rauninni allt í járngreip-
um sinum i þessum löndum.
Aðeins eitt gæti veitt þeim þrek
til þess að risa upp og liafna
kröfunum: Að Rússum tækist
að ná úr greipum Þjóðverja
snarlega hinum mikilvægu víg-
girþi borgum, sem Hitler ver
nú af öllu kajjpi, Smolensk, Orel,
Kursk, Kharkov og Taganrog,
en’ef hann missti þær, eru likur
til, að vorsóknai áform hans fari
út um þúfur.
FRÉTTIR
í STUTTU MÁLI.
Sir Stafford Cripps kom til
Kairo i gær á leið til Indlands.
1 Með honum var varaforseti
bi*ezka alríkisherforingjaráðs-
ins. Ræddu þeir í gær við her-
leiðtoga Breta í Kairo og brezka
landstjórann, egipzka ráðherra
o. s. frv.
Stillwell herforingi Banda-
ríkjamanna og Kínverja í
Burma, sagði í gær:
Vér hættum ekki fyrr en
amerískur og kinverskur her er
kominn inn i Tokio.
Flugvélar bandamanna liafa
laskað 3 japönsk skip til, norð-
ur af Ástralíu.
NpiTiagitai'iuir liæfdn I niark
Þegar Þjóðverjar voru í
sókn í Rússlándi á s. 1. ári
lögðu þeir mikla áherzlu á
að sprengja upp þær brýr,
sem Rússar þurftu að fara
yfir á undanhaldinu. Nú er
þessu snúið við, Rússar í
sókn, en Þjóðverjar á undan-
haldi, svo að nú eru það Rúss-
ar, sem spreiigja brýrnar til
þess að tefja undankomu
^jóðverja, svo að liægara
verði að 'umkringja hójia og
sveitir. — A myndinni sést
livernig fjórar sprengjur hafa
lent á járnbrautarbrú i Yest-
ur-Rússlandi.
Nauðsyn víðtækrar
h j álparstar f semi
eftir styrjöldina.
Úr ræðu Sir John Russells.
Brezki vísindamaðurinn Sir
John Russell sagði á ráðstefnu
í London í gær, að gera yrði ráð
fyrir, að þegar síga færi á ó-
gæfuhlið hjá Þjóðverjam
myndir jieir neyðast til að hörfa
úr hernumdu löndunum, en þeir
myndu taka með sér allt, sem
þeir gætu, matvæli o. fl. og valda
mikilli eyðileggingu. Það verð-
ur eitt erfiðasta hlutverkið, sagði
Sir John, að bæta úr öllum
hörmungum liernumdu land-
anna eftir striðið, m. a. afleið-
ingum þess, að fólkið hefir búið
við matarskort, og er því mót-
tækilegra en ella fyrir hverskon-
ar sjúkdómum. Iljálparstarf-
semina þarf að undirbúa nú þeg-
ar, og grundvöllurinri er i raun-
inni hafinn, með birgðasöfnun
og skipun nefnda, m. a. land-
búnaðarsérfræðinga, sem vinna
eiga að hjálparstarfseminni.
Beitiskip Japana, sem varð
fyrir sprengju i Rabaul, var 10
þús. smálestir. 4 skip önnur
lösluiðust.
Rússar liafa tekið þýzka varn-'
arstöð 20 km. suður af Gzhatsk,
sem er nú umkringd að mestu.
Svisslandsfregnir lierma, að
Hitler hafi kallað helztu her-
ráðunauta sína á fund í aðal-
bækistöðvunum á austurvig-
stöðvunum. Von Brauchitscli
hefir nú fengið það hlutverk, að
lijálpa von Bock á Kharkovvíg-
stöðvunum.
Flugvélasprengjur
falla í Eyjafirði - -
aðeins örfáa metra frá bóndabæ.
| gær gerðist sá atburður hjá Syðra-Hóli í Kaup-
angssveit, Eyjafirði, að tvær sprengjur féllu úr
fíugvél ofan á túnið og sprungu aðeins 70 metra frá
íbúðarhúsinu. Yar það mesta mildi, að ekki skyldi verða
siys á fólki, því að mold, grjót og klakakögglar þeyttust
í allar áttir, svo að tugum metra skipti og tvö börn bónd-
ans voru að leika sér utan dyra.
Bóndinn á Syðra-Hóli, Sigurð-
u r Sigurgeirsson, kom til Akur-
eyrar í gær og tilkynnti lögregl-
unni, að þá um morguninn,
klukkan rúmlega 10, hefði grá
flugvél komið fljúgandi yfir
Ivaupangssveit, og þegar hún var
yfir túninu i Syðra-Hóli heyrði
fólk á bænum tvær mildar
sprengingar og um leið sá það 2
moldarstróka gjósa upj) úr tún-
inu, skammt frá íbúðarhúsinu.
Heimamenn fóru strax til að
athuga þetta nánar og sáu þá,
að tveir miklir sprengjugígir
höfðu myndazt í túninu. Voru
30—40 metrar á milli þeirra, en
fjarlægð þeirra frá bænum var
70 metrar. Við mælingu reynd-
ust gígirnir vei*a 7Va metri í
þvermál og 3 metrar á dýpt.
Moldarhnausar og klaka-
stykki höfðu tvístrast í allar átt-
ir og lenti einn á þaki íbúðar-
hússins. Var þungi hans og
kraftur svo mikill, að járnplata
skemmdist, en ekki komst
klakastykkið i gegnum þakið.
Þá fundu heimamenn líka mörg
sprengjubrot hingað og þangað.
Tvö börn voru að leika sér
fyrir utan bæinn, en þótt mold-
arhnausum og klakastykkjum
rigndi allt i kringum þau, urðu
þau ekki fyrir neinurii meiðsl-
um.
Er þetta hafði gerzt, gætti
fólkið á Syðra-Hóli þess, hvað
orðið hefði af flugvélinni, og sá
það hana fljúga til Akureyrar
og lenda þar á pollinum. (Syðri-
Hóll er austan Eyjafjarðarái*,
um 5—6 km. suður af Akur-
eyri.)
Nokki-u síðar komu norskir
hermenn að Syðra-Hóli í sjúkra-
bil og fóru þeir að athuga verks-
ummerki. Munu þeir einnig liafa
haft lækni með, til þess að geta
veitt hjúkrun, ef einhver liefði
særzt við sprengingarnar.
Fréttaritari Visis. á Akureyri
fór fram að Syðra-Hóli í gær,
lil þess að skoða verksummerki.
Var (i þumlunga (um 15 senti-
metra) klaki í jörðu, en klaka-
kögglarnir og moldarhnausarn-
ir höfðu þeytzt allt að þvi 120
metra frá gígnrim. Var mdkill
hluti túnsins þakinn með því,
sem uj>j> úr þeim kom. Sem
dæmi um afl sprenginganna má
geta þess, að um 300 punda
steinn hafði kastazt 11 metra
frá öðrum gígnum.
Mál þetta er nú i rannsókn,
svo að ekki verður sagt ennþá,
liver var orsök þess, að sprengj-
urnar féllu úr flugvélinni, þótt
hitt megi teljast vist, að hér liafi
ekki verið um viljaverk að ræða.
En óhug hefir slegið á fólk á
Akureyri og víðar, því að flug-
vélar eins og sú, sem hér um,
ræðir, eru oft á flugi yfir manna-
bústöðum og þéttbýli.
Góður afli á báta frá
Eyjum og Hornafirði.
Góð.ur afli er á báta frá Eyj-
um og Hornafirði úm þessar
mundir, enda er loðnan komin.
í gær lönduðu bátar i Horna-
firði 210 smál. af fiski, slægð-
um með haus og fer þessi fiskur
allur í ís til Englands. Frá
Hornafirði róa nú innan við 30
bátar.
Á Vestmannaeyjabáta er lika
góður afli. Er netavertið byrjuð
þar.