Vísir - 16.05.1942, Qupperneq 3

VlSIR
upp. Það kvartar ekki. Það geng-
ur í fangajbúningi, etur lélegan
fangamat, vinnur nauðungar-
vinnu undir stjórn hrottafeng-
inna og dýrslegra þýzkra fanga-
varða. Það situr í myrkvastof-
ura, en lætur ekki hugfallast.
Meðferðin, sem það sætir, gæti
gert það brjálað, en það stælir
viljann. Það vill lifa, það vill
berjast áfram, það vill lifa frels-
un Noregs undan þýzkri kúgun-
arstjórn.
Fréttirnar af hinni miklu
haráttu úti í heimi valda Norð-
mönnunum heima oft sárum
voobrigðum, en þeir táta ekki
hugfallast, þeir duga, þeir hafa
aðeins eina hugsun, eina von,
eina fullvissu:
Noregur skal verða frjáls á
ný. Noregnr skal verða heim-
kynni Norðmanna á ný.
★
Agætir stjórnmálamenn,
norskir og aðrir, hafa sagt, að
það sé Noregur, sem i dag berj-
ist fyrir málefni Norðurlanda.
Já: Noregur berst fyrir Norð-
urlöndum, fyrir frelsi, fyrir lýð-
raéði.
Noregur berst baráttu andans
gegn ofbeldinu. Og barátta Nor-
egs mónuðina tvo vorið 1940
hafði úrslitakenda þýðingu fyrir
striðið..
*
Þjóðardagur Noregs — hinn
17. maí er haldinn hátíðlegur
um allan heiminn, hvarvetna
þar seni Norðmenn dvelja. Hann
er haldinn hátiðlegur af einsetu-
veiðimönnum á yzta norður-
liveli og suðurhveli, á eyðilegri
ey, í öræfasöndum, hvarvetna
þar sem Norðmaður dvelur og
hugsar sitt til ættjarðarinnar.
Þvi að 17. maí er frelsisdagur
norsku þjóðarinnar. Hann er
þjóðardagurinn, sem ekki er
liægt að afmá, hversu marga
„þjóðernislega minningardaga“
sem quislingssvikararnir stofna,
saínkvæmt valdboði Þjóðverja.
Hinir nýuppteknu minningar-
dagar munu sálast með Herr
Quisling og öllum þýzka naz-
ismanum, á þeim degi sem villi-
menska Hitlers er brotin á bak
aftur.
Vorið 1940 var það aðeins sá
hluti Noregs, sem enu var frjáls,
er gat haldið 17. maí hátíðlegan.
I Suður-Noregi stóð flaggstöng-
in auð.
í ár, hinn 17. maí, stendur
flaggstöngin auð um allan Nor-
eg, en i hjarta hvers Norðmanns
brennur ástin til ættjarðarinnar,
og sérhvert norskt auga sér með
innri sjón þrílita fánann blakta,
með nýútsprunginn ljósgrænan
birkiskóg að baki. Hver ehiasti
Norðmaður vonar, að næsta 17.
mai verði Hákon konungur á
ný í höllinni í Osló. í hverjum
einasta Norðmannshug hljóma
tónar þjóðsöngsins „Ja vi elsker
detta landet“ og ættjarðarsálms-
ins „Gud signa várt dyre fedre-
land“.
tJti í heimi og heima í Noregi
beitir hver einstaklingur orku
sinni til þess að Noregur megi
verða frjóls og sjálfstæður á ný.
Hver heiðarlegur Norðmaður
berst fyrir málefni Noregs.
Hin norska hróðurkeðja nær
um allan heim, og liún slitnar
ekki. Norðmenn láta aldrei und-
an þýzkri nazistavillimensku.
Höldsandi Norðurlanda er sterk-
arí en hinn þýzki „korpóráls-
andi“ Hitlers.
Og Noregur skal verða frjáls
á ný. Og þetta, að einbeita kröft-
rnn sinum fyrir heill Noregs, er
heit allra Norðmanna — heima
og erlendis -— á hinum tignar-
lega frelsisdegi Noregs,
hinu 17. maí.
Næturlœknar.
1 nótt: Björgvin Finnsson, Lauf-
ásvegi ii, simi 2415.
Aðra nótt: Gísli Pálsson, Lauga-
vegi 15, simi 2474.
Ncehtrvörður t Lyfjabúðinni ItS-
unntt.
Hátíðahöld Norðmanna.
Framh. af 1. síðu.
lauftréð, sem útsprungið var að
fullu, var heggurinn. Og uppi í
hlíðunum, þar sem sí-dumb-
grænn greni- og furuskógurinn
lók að gisna, var hvit jörð af
snjó. Kollurinn á Högeberg —
Háabergi — var eins og jökull.
En akrarnir og engin niðri í dal-
botninum voru álíka græn eins
og gróðurblettirnir í Reykjavik
eru nú —- sterkgræn og þrnngin
af lífi.
Snemma morguns heyrðust
drunur ofan úr fjalli. Þar var
engin fallbyssa til i Hallingdal,
en það var siður, að sprengiéfni
var sett i borholu á kletti, sem
átti að „fara ofan hvort sem var“
og kveikt i tundrinu. Þessi samá
siður er í tízku viða í Norgi. En
líklega verður hann afnuminn
eftir þetta stríð. Eg býst við, að
þá verði flestu norsku fólki illa
við, að heyra sprengjudrunur,
hvort heldur er 17. maí eða aðra
daga. Það hefir heyrt svo marg-
ar og örlagaríkar siðustu tvö
árin.
Árdegis var lialdið til kirkju,
og þangað héldu öll börnin i
skipulegum hóp frá barnaskól-
anum. Ekki aðeins frá barna-
skólanum í Nesbyen. Lika frá
öllum öðrum barnaskólum i
sveitinni, og þeir eru margir.
Aðkomubörnin höfðu sum hver
þurft að fara á fætur fyrir allar
aldir, því að leiðin var löng. Og
ekki allsstaðar bílfært heim til
þeirra. Og þurftu að ganga
nokkurn hluta leiðarinnar. Eg
man eina kennslukonu, sem
sagði: „Hér koma öll börnin
mín, nema öitt. Hann Sjur litli
liafði ígerð á lágiljinni, og treysti
sér ekki til að ganga það.“
— Fyrir utan allflestar sveita-
kirkjur í Noregi stendur bauta-
steinn, hár drangur, liögginn út
úr forngrýtisbergi. Þessir bauta-
steinar voru settir upp árið 1914,
á 100 ára afmæli hins norska
sjálfstæðis, eftir haráttuna 1810
—14, og á hann eru letruð nöfn
þeirra manna úr kirkjusókninni,
sem féllu.i ]>eirri frelsisbaráttu.
Skrúðfylking barnanna skipar
sér í liring kringum bautastein-
inn, —- j>að myndast hringur af
norskum fánum um minningu
þeirra, sem hörðust fyrir sjálf-
stæði Noregs. Stutt ræða er
lialdin, miðuð við j>að, sem börn
mega skilja — ekki áróður, held-
ur áminning um að muna, að
landinu smu eigi maður alla
sína skuld að gjalda, og aldrei
bregðast Jiví.-----
Svo heldur skrúðgangan út í
bæinn. Lúðraflokkur gengur i
fararbroddi og leikur ættjarðar-
lög öðru livoru. En á milli kem-
ur önnur hljómlist, sem lirifur
meira en þótt það væri bezti
lúðraflokkur veraldar, sem lék
á undan.
I>að eru börnin, sem syngja.
í smá-sveitabæ er börnunum
raðað þannig, að þau stærstu eru
látin ganga fremst, og svo fer
röðin smálækkandi, og þar eru
ekki aðeins yngstu börnin úr
olról nr\u t>v h <« Tlitu l í f Vtl/-
o IVUiu*. - -1 —
ingunni böm, sem eru svo ung,
að þau eru ekki farin að ganga
í neinn skóla. Fjögra ára böm
— og enn yngri. Meðfram aftur-
fylkingunni sést fullorðið fólk,
sem ber unghörnin sín í fanginu,
eða ekúr j>eim i bamavagni. Eg
minnist Jæss, að í Jietta skipti var
m. a. litill drengur, sem var bor-
inn. Hann hafði líka fáua í hend-
inni. Allt i einu segir hann við
móður sína: „Nu skal jeg gá
sjöl (sjálfur), mor.“
Og hann gekk svona á að
gizka 200 metra. Svo sagði hann
við móður sina: „Du skal bære
meg litt, —• men s& skal jeg g&
igjen.“
Þann 17. maí 1940 átti eg
heima í litlum bæ i Suður-Nor-
egi. Þá var hernaður i landinu
og umboðsmenn Þjóðverja
bönnuðu öll hátiðahöld 17. mai.
Það er, held eg, það eina rétta,
sem Þjóðverjar hafa gert i Nor-
egi. Það hefði orðið dapurlegt
yfir J>eim hátiðahöldum — af
skiljanlegum ástæðum. Og þó
að það væri ekki þeirra hhita
vegna, sem Jæir bönnuðu að
draga norskan fána að hún, þá
var J>etta gott samt. Því að fyrir
bragðið mun norski fáninn ekki
hafa það í sínum, annálum, að
hann hafi blaktað yfir ófrjálsum
Noregi, 17. mai. —
Skúli Skúlason.
Til sölu
er eignin Jaðar við Sundlaugaveg. Semja ber við Pál Magnússon,
lögfræðing. — Sími: 4964.
Motor
35—45 hestöfl, með 800—1000 snúninga á mínútu, óskast nú
J>egar.
Land§iniðjan
Strætisvap til sðlo
Tilboð óskast í strætisvagninn R. 975 i því ástandi, sem hann
er í, i húsi félagsins við Hringbraut 56. Tilboðin sendist á skrif-
stofu félagsins fyrir 20. þ. m. Nánari uppl. hjá Björgvin Jóhann-
essyni á verkstæði félagsins.
Höfum flutt
teiknistofu okkar úr Ingólfsstræti 9 í Bankastræti 11, 2. hæð.
Helgri Hallgríinsson
Þör Sandlioli
Verkamenn
V
Mig vantar nokkura verkamenn og múrara í byggingavinnu.
Löng vinna. Upplýsingar í síma 4381, eftir kl. 8 e. h.
KORNELÍUS SIGMUNDSSON.
Bárugötu 11.
Tilk.Yiiiiiu:;
frá
Post- ogr simamálastförninni.
Hinn 17. maí næstkomandi hefst af nýju beint símskeytasam-
band við Ameriku. Frá sama tíma eru öll símskeytaviðskipti
við útlönd háð skeytaskoðun Bandaríkja-setuliðsins og gilda um
J>á skeytaskoðun og skeytaviðskiptin við útlönd yfirleitt sér-
stakar reglur, sem fást í afgreiðslusal landssimans í Landssíma-
húsinu.
Öll skeyti til útlanda, sem afhent verða á landssímastöðinni i
Reykjavik, skulu vera í 2 samhljóða eintökum.
Landsmálafélagið Vörður
heldur almennan fund fyrir alla sjálfstæðiskjósendur í Gamla Bíó á morgnn (sunnu-
dag) og hefst hann kl. 1*4 e- h- — FUNDAREFNI:
Kjördæmamálið og stj órnarskiptin.
Frummælandi hr. alþm. Magnús Jónsson 1. þingm. Rvíkur. Einnig munu margir
aðrir þingmenn flokksins taka til máls á fundinum.
Allir Sjálfstæðismenn velkomnir á fundinn meðan húsrúm leyfir.
StjómizL
Sumarbústaður
til sölu
Nýr sumarbústaður á ágætum stað 17 km. fra bænum, er til
sölu nú þegar. Áætlunarbilar ganga þangað daglega.
Húsið er: 35 ferm. gólfflötur — steinsteyptur grunnor —•
húðað utan með skel — skifa á þaki — raflýstur. — Innrétting:
Stór stofa, svefnherbergi, eldhús, forstofa og geynxslnskápur
— þiljað innan með oliusoðnu masonite — allt málað og takh-
erað.
Tilboð, merkt: „Sumarhús“, sendist Visi fyrir 20, þ. m. —
• - ■
Veitingahúsið
Broadway
opnað aftur
Hefi á boðstólum ágætan mat
kaffi öl og gosdrykki.
lýr §tör salnr — Mosik
Reynið eitt kvöld á Broadway
Tiðskiptaskráin
er nauðsynleg handbok fyziz
alla þá, sem eitthvað þnrfa að
vita nm atvinnu- og viðskipta*
starfsemi í landinu.
IIiiu gefnr upplýsingar amr
539 félög og stofnanir í Reykjavík.
Í043 félög og stofnanir utan Reykjavikui
1582
eða samtals
félög og stofnanir viðsvegar á landinu..
1887 fyrirtæki og einstaklinga i Reykjavík
1892fyrirta>ki og einstaklinga utan Reykjavikex
eða samtals
0*7*70 fýrirtæki og einstaklinga, víðsvegar á l»ii««iíiini»;
^ sem koma á einhvern hátt við viðskiptL
CCA starfs- og vöruflokkar eru i
Vamings- og starfsskrá, með samtads
8760
411 skip, en J>að er allur skipastóll Islands 1ÍM2L
nöfnum, heimilisfangi og símanúmeri.
skip, en J>að er allur skipastóll Islands
12 smál. og stæi'ri (62 eim- og 349 mótonskip)
Sundnámskeið
hef jast að nýju í Sundhöllinni mánud. 18. þ. m. l>átt-
takendur gefi sig fram sem fyrst. UppK i síma 40581
Ath. Fullorðnir þurfa nú aðeins að greiða aðgangsr
eyri. Kennslan er ókeypis.
Sundhöll Reykjavíkur

/