Vísir - 30.09.1942, Blaðsíða 2

VISIR
z
DAGBLAfi
Otgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1630 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
VerkfölL
FRÁ jwí á áramóíum hefir
ekki á öðru gengið en
verkföllum, enda liafa tvennar
kosningar farið fram á jjcssu
tímabili og jiær jiriðju standa
fyrir dyrum. Þetta er gamall
vani frá blómaskeiði Alþýðu-
flokksins, að efnt sé til vinnu-
deilna og verkfalla fyrir liverj-
ar kosningar, í trausti þess að
flokknum, kynni að áskotnast
eitthvert fylgi úr liópi hinna
óánægðu, sem ekki koma öllum
kröfmn sínum fram. Nokkur
ágreiningur er nú innan flokks-
ins í þessum málum, og hefir
liagfræðingur hans ritað grein-
ar, sem virðast benda í þá átt
að hann telji kaupstreituna
óráð, eins og henni er hagað
nú, og geti liún jafnvel stefnt
atvinnuvegunum í hreinan voða.
Vitað er að ýmsir fleiri áhrifa-
menn innan flokksins eru á
sömu skoðun, en það furðulega
fyrirbrigði skeður, að allir j>ess-
ir menn verða sumpart að þoka
alveg um sel við framboð, en
aðrir eru settir í algerlega von-
laus sæti. Flokksstjórnin lifir
og hrærist í sífelldum ótta við
kommúnistana, enda hafa jieir
fetað dyggilega í fótspor Al-
þýðuflokksins, og tekið hið síð-
asta árið forystuna í vinnudeil-
um og verkföllum. En þá gríp-
ur uppboðsæsing stjóriiendur
Aljiýðuflokksins, og í stað jæss
að bregðast mannlega við og
spyrna við fótum jiegar sjáan-
lega er stefnt út í ógöngur „lok-
ar flokksstjórnin augunum og
gefur bensín“ í þvi augnamiði
að fara fram úr kommúnistun-
um í kaupstreitunni, og fá að
minnsta kosti sinn skerf hinna
óánægðu.
Þeir menn innan Alþýðu-
flokksins, sem jjessari stefnu
eru mótfallnir liafa í rauninni
jiegar hrökklast úr flokknum,
j)ótt j)eir af þegnskap láti slíkt
ekki uppi fyrr en að kosningum
afstöðnum, i því augnamiði að
spilla á engan hátt j>eim árangri,
sem kann að fást í kosningun-
um, ef allt er kyrrt á yfirborð-
inu. Strax og kosningum er lok-
ið mun Alþýðuflokkurinn
sundrast, nema því aðeins, að
hann taki upp einbeitta stefnu
í atvinnu- og verklýðsmálun-
um, í stað jæss að láta stjórnast
af óttanum einum við komm-
únista. Sú manntegund er ekk-
ert óttaleg, jxitt j»að styrjaldar-
fyrirbrigði hafi gerzt, að j>eir
hafi eflst að fylgi í síðustu
kosningum. Fylgi jæirra er
ekki flokksfylgi, nema að ó-
verulegu leyti, og það mun
hrynja fyrr en varir, janvel við
kosningarnar nú í haust.
Fullyrða má að almenningur
í landinu sé nú algerlega frá-
hverfur þessari stefnu, sem
jiróast hefir að undanförnu í
verðlags- og kaupgjalds-málum.
Allir viðurkenna nú að hin
frjálsa samningaleið, sem
Sjálfstæðisflokkurinn lagði til
að farin væri, á síðasta hausti,
hefði verið æslcilegasta úrlausn-
in, ef launastéttirnar hefðu
haft manndóm til að bregðast
svo við þessu sem þeim bar.
Skipun dómnefndar í þessum
málum var virðingarverð til-
raun af hálfu þess opinbera til
j)ess að bjarga út úr ógöngun-
um, en Alj)ýðuflokknum,
kommúnistum og framsóknar-
mönnum tókst jægar i upphafi
að spilla öllum árangri af starfi
dómnefndarinnar, og Jrví er nú
svo komið, sem komið er. Á
núverandi ástandi hera jressir
flokkar alla ábyrgð.
Enn er efnt til verkfalla og
vinnudeilna. Enn eykst dýrtíð i
landinu svo til vandræða horf-
ir. Sumar iðngreinar leggjast
með öllu í rústir, af þeim sök-
um að framleiðsla j)eirra er
seld svo háu verði, að kaupend-
ur fá j)að ekki staðist. Ef svo
heldur áfram, sem horfir, munu
aðrar atvinnugreinar fara hér
á eftir og voði vera búinn þjóð-
inni fyrr en varir í f járhags- og
atvinnumálum. Er ekki kom-
inn tími til að snúast mannlega
á móti og bjarga okkur sjálfir
i stað þess að láta aðra hlutast
til um björgunina?
Kvöldvaka Blaöa-
mannaf éla gsirts
í gærkveldi.
Kvöldvaka Blaðamannafélags-
ins hófst í Oddfellowhúsinu að
aflokinni loftvarnaæfingunni í
gærkveldi. Tókst hún í hvívetna
með ágætum og skemmtu menn
sér hið bezta.
Stýrði Skúli Skúlason, for-
maður Blaðamannafélags Is-
lands samkomunni og ávarpaði
gestina í upphafi hennar.
Skemmtiatriði voru í alla staði
liin ágætustu. Þorsteinn Hann-
esson söng einsöng, og söng tví-
vegis, hið síðara sinn af því, að
einleikur Hallgrims Helgasonar
á slaghörpu féll niður. Ámi
Jónsson frá Múla talaði um dag-
inn og veginn, Árni Óla sagði
magnaða draugasögu í myrkri,
Ragnar Jóhannesson las upp og
loks var lesin mannlýsmg, sem
gestir kvöldvökunnar sömdu að
nokkuru leyti sjálfir.
Á eftir var stíginn dans til
klukkan tvö.
er nú búin að lialda 3 hljómleika
á vegum Tónlistarfélagsins við
góða aðsókn og ágætar viðtökur.
Er j)að alveg einróma álit Jæirra
manna, sem vit hafa á, að hún
sé frábær snillingur, enda hafa
margir ekki getað stillt sig um
að sækja alla hljómleikana,
þrátt fyrir útgjöldin, sem þvi
eru samfara. Hún hefir leikið
all fjölbreytilegt prógramm, en
veigamesta verkið hefir verið
h-moll sónatan eftir Chopin,
sem lmn hefir leikið tvisvar, og
fannst mér mikið til um með-
ferð liennar á því verki, ekki
sízt i seinna skiftið. Yfirléitt hef-
ir hún leikið af meiri móð á
siðari hljómleikunum. Af öðr-
um verkum vil eg nefna a-moll
sónötu eftir Mozart, en í því
verki komu ekki hvað sízt fram
lcostir hennar, innileilcinn, ör-
ugg stílvitund og sönggleðin.
Þegar Riemann kemur að því í
músiksögu sinni að tala um
píanóleikara, j)á skiftir hann
þeim i tvo flokka, annan flokk-
inn nefnir hann blátt áfram
píanóleikara, en hinn nefnir
hann „virtuósa". Hann dregur
þarna skýra linu á milli.
„Virtuósa“ nefnir hann þá, sem
fyrst og fremst leggja áherzlu
á að sýna tæknina; þeir eru
nokkurskonar „akrobatar“ á
hljóðfærið og er tæknin hjá
Vinna hafin á ný við Hitaveituna,
Vinna við hitaveituna er nú hafin á nýjan leik, að því er Val-
geir Björnsson, bæjarverkfræðingur, skýrði blaðinu frá
í gær. Er byrjað að grafa undir Reykjanesbrautina þar sem aðal-
leiðslan frá Reykjum til öskjuhlíðarinnar liggur þvert á veginn.
Næstu daga mun vinna verða
hafin af kappi, jægar búið er
endanlega að ganga frá samn-
ingum við Höjgaard & Schultz
A. S., en þeir munu hafa farið
fram undanfarna daga.
Ekki hefir verið ákveðið um
fjölda verkamanna, sem ráðnir
verða í hitaveituvinnuna, en að
Iíkindum verða fengnir eins
margir og hægt verður. Er ekki
! gert ráð fyrir, að það verði inikl-
| um vandkvæðum bundið að fá
menn í Jæssa vinnu, enda verð-
ur tryggt að hún verður í langan
tíma.
Búið er að gera pantanir á
sumu J)ví efni, sem fórst með
liitaveituskipinu og búið að
heimila pöntun á öðru.
Sctuliðsvinnan
Verkamenn vinna áfram,
þótt ekki væri samið við
verkalýðsfélögin.
Verkamenn, sem vinna hjá setuliðinu, munu hafa unnið áfram
hjá því, þótt þeirri kröfu Dagsbrúnar og Alþýðusambandsins,
að samið væri við verkalýðsfélögin, hafi ekki verið sinnt, en til-
raunir er enn verið að gera til þess að fá herstjómina til þsss
að viðurkenna verklýðsfélögin sem samningsaðila.
VINSAMLEG
FRAMKVÆMD TAXTANS.
Eins og áður liefir verið getið
hér í blaðinu, setti setuliðs-
stjórnin sjálf taxta, sem unnið
er eftir, taxta, sem er verka-
mönnum að sumu hagstæðari
en samningar Dagsbrúnar og
Vinnuveitendafélagsins, en ó-
hagstæðari í vissum greinum.
Einhver brögð munu hafa
verið að j)vi, að menn hættu
vinnu lijá setuliðinu, Jægar
Dagsbrún var að reyna að ná
samningum, en flestir jiessara
verkamanna munu hafa byrjað
vinnu aftur, er taxtinn var birt-
ur. Að því er Vísir liefir fregn-
að frá verkamönnum, er um
vinsamlega framkvæmd taxtans
að ræða af hiálfu setuliðsstjórn-
arinnar, j)annig mun flutningur
verkamanna á vinnustað og af
eiga sér tíðum stað á J)eim tíma,
sem kaup er goldið fyrir, aðra
leiðina, og verkamenn fá að
drekka kaffi sitt í vinnutiman-
um.
BRÉFASKRIFTIR.
Dagsbrúnarstjórnin mun fyr-
ir nokkuru hafa skrifað ríkis-
»eim orðin tilgangur í sjálfu
ér. Það er ekki laust við að
;æti nokkrar eigingimi hjá
leim, j)ví að undir niðri er löng-
min til J>ess að „slá sér upp“ á
erkunum, sem jæir spila. 1
»inum flokknum — píanóleik-
raflokknum — eru þeir, sem
lota tæknina til að leiða í Ijós
egurð tónsmíðanna. Þessir
nenn hafa engu minni tækni
n liinir, en hjá J>eim er hún ein-
;öngu meðal að markinu. Þessir
nenn nálgast tónsmíðamar með
atningu og látleysi og er þetta
ðalsmerki hins sanna lista-
nanns. Það eru ekki skiftar
koðanir um það, i hvorum
lokknum ungfrú Kathleen
>ong á heima. Enginn, sem
leyrt hefir hana spila eins að-
láanlega Mozartsónötuna og
nörg önnur lög, er í nokkrum
afa um það, að hún á í ríkum
næli þá kosti, sem Riemann tel-
ir einkenna píanóleikaraflokk-
nn. Það er einmitt af þessum
stæðum að þeir, sem leita að
egurðinni í tónsmíðunum, hafa
vo mikla nautn af pianóleik
lennar.
Næstu hljómleikar hennar og
leir síðustu verða haldnir á
immtudaginn kemur með
ækkuðu verði. Ættu allir þeir,
em enn hafa ekki hlýtt á þessa
gætu listakonu, að nota tæki-
ærið. B. A.
stjórninni og spurzt fyrir um
það, hvort það væri íslenzkum
lögum samkvæmt, að setuliðs-
stjórnin hefði sett taxta í setu-
liðsvinnunni, og ennfremur
mun hafa verið spurzt fyrir um
taxtann í sambandi við samn-
inga rikisstjórnarinnar við setu-
liðsstjórnina.
Alþýðublaðið skýrir frá því,
að framkvæmdarstjóri Alþýðu-
sambandsins hafi s.l. miðviku-
dag ritað bréf til ameríska hers-
höfðingjans hér og látið i ljós
„ósk sambandsins um það, að
teknir yrðu upp samningar um
kaup og kjör verkamanna.“ —-
Alj)ýðusambandið skrifaði einn-
ig ríkisstjórninni um málið, sem
hefir verið að kynna sér það.
Milli kommúnista og jafnað-
armanna eru harðar deilur um
jiessi mál, stór orð notuð, enda
skammt til kosninga.
Útvarpið í kvöld.
KI. 15,30 Miðdegisútvarp. 19,25
Hljómplötur: Conga- og Rumba-
dansar. 20,00 Fréttir. 20,30 Sam-
leikur á orgel og píanó (Eggert
Gilfer og Fritz Weisshappel) : „Of-
an af himnum hér kom ég“ eftir
Hassenstein. 20,45 Erindi: Dóm-
kirkjan í Þrándheimi (Skúli Skúla-
son ritstjóri). 21,10 Hljómplötur:
íslenzkir söngvarar syngja kirkju-
lög. 21,50 Fréttir.
Næturlæknir.
Halldór Stefánsson, Ránargötu
12, sími 2234. Næturvörður í Lyfja-
búðinni Iðunni.
Hið íslenzka prentarafélag.
Fundur verður haldinn í Alþýðu-
húsinu við Hverfisgötu kl. 5 í dag.
Þess er vænst, að allir félagar mæti.
Skólanefndarformenn
hafa nýlega verið skipaðir í skóla-
hverfum bæjarins. í Skildinganes-
skóla Lárus Sigurbjörnsson. Mýr-
arhúsaskóla Jóhannes Ólafssön,
Austurbæjarskólanum Sigurbjörn
Einarsson, Miðbæjarskólanum
Ingimar Jónsson og Laugarnesskól-
anum síra Garðar Svavarsson.
Stúlku
vantar nú þegar.
MATSALAN,
Hafnarstræti 4.
Okkur vantar
mann
til að kynda miðstöð í Banka-
stræti 9. —
ÁRNI & BJARNl.
Séiidi-
NV4‘Í11I1
óskast í
Reykjsvikur apótek
PELSAR
Ný sending tekin upp í dag.
FELDUR h.f.
Austurstræti 10. — Sími 5720.
Sendisveinar
dskast MATARBÚÐIN Laugaveg 42
BJARNIJÓNSSON
kennari, 80 ára.
Ég kveð nú um Bjarna,
sem brunar um slóð,
barnungan mann sem að væri.
Á verði hann ávalt stöðugur stóð
J)ó stormhryna einatt að 'bæri.
' I
Nú fanga skal vini, ,
sem fræðslu oss gaf
frelsis um dýrustu málin.
Oft þó að skyggði um æfinnar
haf,
andans vel kynnti hann bálin.
Barnssálir fræddi hann
um frelsarans kross,
fjölhæfur öllu að verki.
Berum í huga það blessaða
( hnoss
björtu und frelsisins merki.
Þitt fyrir starfið nú
þakka oss ber,
þjóð vorri unnið sem hefur
og sannleikans fræið, er sáðirðu
liér,
sjálfur guð ávöxtinn gefur.
Opinb. 3, 12.
Jens J. Jensson.
Sendi-
sveinn
óskast til léttra snúninga. —
Uppl. á skrifstofu okkar.
Ólafur Gíslason & Co. kf.
Sími 1370.
HðroreiOslunenii
getur komist að
á Snyrtistofunni
CARMEN
Laugaveg 64. — Sími 3768.
Sendisveinn
óskast.
_ jiP!ÍsíisImÍ ilíl
7rJi"""
Laugaveg 4. — Sími 2131.
Herbergi og
eldhús
til leigu. — Tilboð, merkt:
„Adventa“ sendist Vísi fyrir
fimmtudagskvöld.
Stúlka
óskast í veitingastofu. Upjd.
í veitingastofunni
ALMA, Laugaveg 23,
kl. 7—9 í kvöld.
Várnbíil
Chevrolet, model ’34, til
sýnis og sölu í Shellportinu,
eftir kl. 5.
RÖSKUR
óskast strax hálfan eða allan
daginn.
SKÓRINN,
Bankastræti 14.
Distemper
jvpfmíiw
Til sölo
skuldahréf að upphaíð kr.
25.000; tryggt með öðrum
veðrétti í ágætri húseign
(villu) á eignarlóð. Tilboð
óskast, merkt: „25.000“ send-
ist á afgr. blaðsins fyrir
laugardagskvöld. —
Krlstján Guðlangsson
Hæstaréttarlögmaður.
Skrifstofutími 10—12 og 1—6.
Hverfisgata 12. — Sími 3400.