Vísir - 21.11.1942, Blaðsíða 2

I
VÍSIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Ötgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Heisteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstrwti).
Símar: 1 6 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ðapurleg vinnubrögð.
liijeðan vísitalan hækkar eins
og liiti í sóttveikum
manni, meðan framleiðslan i
jandinu dregst saman á öllum
sviðum, meðan landsmenn
biða eftir karlmannlegum og
viturlegum ráðstöfunum — sit-
ur Aiþingi og ver tveim dögum
í heiftarlegar umræður út af
slúðursögum um kosningu í
einu kjördæmi.
Almeaningur, sem bjóst við
að lausn vandamálanna yrði
látin ganga fyrir öll« öðru,
stendur forviða og orðlaus yfir
þessum sorglegu vinnubrögð-
um þingsins. Menn trúa því yf-
irleitt að á Alþingi séu saman
komnir margir mætustu og
greindustu menn þjóðarinnar.
Hafa þessir menn enga ábyrgð-
artilfinningu eða eru þeir blind-
ir fyrir ástandinu sem er að
skapast i landinu ? Er þeim ekki
ljóst, að hver dagur sem liður
án {>ess að nokkuð sé hafizt
lianda, flækir þjóðina fastar i
neti verðþenslunnar? Vita jieir
ekki að hjól framleiðslunnar í
landinu er að stanza og fram-
undan eru þrengingar atvinnu-
leysis og hruns? Sjá þeir ekki
höndina sem þegar er farin að
skrifa á vegginn? Engan furð-
ar þótt menn spyrji svona, þeg-
ar Alþingi Islendinga notar tvo
daga í óþinglegustu deilur síð-
ari ára — áður en það gefur
sér tima til að kjósa forseta.
Þessi aíburður hefir slegið
óhug á menn. Almenningi er
því nokkur vorkunn þótt trú
hans farí nú dyínandi á það, að
frá þinginu megi vænta þeirra
bjargráða sem duga til við-
reisnar. Hin fyrsta ganga þings-
ins hefir ekki vakið traust al-
mennings. Hún hefir heldur ekki
aukið virðingu og áhrif þings-
ins. Þjóðin hefir orðið fyrir
sárum vonbrigðum, þótt hún
reyni að dylja þau — og kinn-
roðanrt. Til þess að kóróna þetta
allt saman hefir þingfundunum
verið frestað í nokkra daga sök-
um fjarveru eins þingmanns;
og allar nefndarkosningar Iátn-
ar biða komu hans.
Grundvöllurinn
J hverjum flokki ráða fáir
menn hvað gert er fyrir
flokksins hönd. Þessir fáu
menn af öllum flokkum hafa
það í hendi sér að mestu Ieyti,
hvort stofnað verður hér til
pólitiskra lijaðningavíga eða
hvort tekin verður upp þjóðholl
og ábyrg stefna í opinberum
málum. I>ess gengur enginn
dulinn, að allir flokkar vilja
að settar séu skorður við dýr-
tíðarflóðinu, en þeir hafa mis-
munandi skoðanir á því hvaða
leið beri að fara til þess að ná
þvi marki. Eins og nú er kom- '
ið, verður ástandið ekki bætt .
nema með sameiginlegu átaki
allra stétta í landinu. Og sú
byrði sem þjóðin verður að
leggja á sig, að minnsta kosti
um stundarsakir, verður ekki
lögð á eina stétt, heldur verður
hún að koma á bak öllum
stéttum, ðllum atvinnuvegum,
eftir þeim mætti sem hver. um
sig hefir til að standa undir
byrðinni. JEn matið á þeim ráð-
stöfunum sem gera þarf má
ekki leggja í hendur á grunn-
hyggnum æsingamönnum eða
pólitískum angurgöpum. Sé vit
og sanngirni látin sitja í fyrir-
rúmi er ekki vafi á því að ger-
legt er að samræma skoðanir
flokkanna um' leiðina að mark-
nu. Deilan er ekki um það hvað
gera þarf, heldur hvernig á að
gera það. Og ef allir .eru fúsir
til að taka á. sig byrðarnar og
láta hagsmuni þjóðarinnar
ganga fyrir öllu öðru, þá geta
menn unnið saman. Hitt er öll-
um ljóst, að verði þjóðinni ekki
bjargað nú úr því ófremdar-
ástandi, sem skapazt hefir í
landinu, þá verður þess skammt
að bíða, að menn óski þess að
þeir hefðu í tíma fórnað öllu til
að forðast hörmungar hams-
lausrar dýrtiðar.
Nóg vatn í
Gvendar-
brunnum.
Helgi Sigurðsson skýrði tíð-
indamanni Vísis frá því í gær-
kveldi, að nú væri ekki lengur
neinum vatnsskorti til að dreifa
í liænum.
Eins og kunnugt er hefir bor-
ið á allmiklum vatnsskorti í
bænum í sumar, einkum í þeim
bæjarhlutum, sem hæst liggja,
svo sem Landakotshæð og
Skólavörðuholti. Stafaði vatns-
skorturinn af því, að vatn var
lítið í Gvendarbrunnum vegna
þurrkanna. Fyrir skemmstu fór
vatnsmagnið að aukast—haust-
rigningarnar fóru að segja til
sin, og um miðjan þennan mán-
uð var vatnsborðið í Gvendar-
brunnum orðið eins og það hefir
verið mest.
En þrátt fyrir þetta, sagði
Helgi Sigurðsson, hefir borið á
vatnsskorti í bænum, sem ekki
getur stafað af því, að setuliðið
noti mikið vatn, því að vatn er
meira en nóg til allra þarfa
bæjarbúa og setuliðsins.
Orsök vatnsskortsins nú get-
ur ekki verið önnur en sú, að
bæjarbúar séu ekki búnir að
átta sig á því, að nægt vatn sé
fyrir héndi og birgi sig því upp
á kvöldin, fylli baðker og ýms
ílát, en þegar svo vatn er í krön-
unum árdegis daginn eftir, láta
menn vatnið, sem Látið var
renna í baðker og íl^t, renna í
holræsin. Kemur þetta heim við
fyrri reynslu.
Er því ástæðulaust fyrir fólk,
að safna vatnsbirgðum nú,
sagði verkfræðingurinn og er
það þess vert að benda fólki á
þetta.
Gerir Vísir það hér með.
Kr. 100.00010
iflö erlendra islií,
ii
Frá 31. des. 1941 til 30. sept.
b. 1. hafa inneignir Landsbank-
ans í erlendum bönkum aukizt
um 100 milljónir króna, eða úr
115.1 millj. í 215.5 millj. kr.
Innstæðufé í bankanum hefir
aukizt á sama tíma um rúml.
40 millj. þar af nærri 20 millj.
kr. í reikningsláni og hlaupa-
reikningi og um 23 millj. kr. í
sparisjóðsdeildinni. I septem-
berlok nemur innstæðuféð í
bankanum alls 160 millj. kr.
Innlög í bankanum hafa auk-
izt stórlega síðan stríðið byrj-
aði. I janúarlok 1941 námu inn-
lögin 140 millj. kr., en í sept-
embermánuði s. 1. Voru þau
komin upp í 313 millj. kr.
Útlán hafa einnig nokkuð
Hiflaveitan:
UNNIÐ að UNDIRBUNINGI
AÐALFRAMKVÆMDA.
Undanfama daga hefir mátt sjá verkamannaflokka
að störfum á allmörgum stöðum í bænum við Hitaveitu-
framkvæmdir, þ. e. að grafa upp Hitaveiturennurnar
í götunum, en það er einn þáttur undirbúningsstarf-
anna, sem unnið er að í vetur, en næsta vor og jafnvel
fyrr, ef vel viðrar, verður byrjað á aðalýerkinu.
Vísir átti stutt viðtal við Helga Sigurðsson, verkfræðing, í
gærkveldi og leitaði hjá honum upplýsinga um undirbúnings-
störfin, sem unnið er að nú og þar til næsta vor.
Aðalleiðslan.
Vatnsgeymarnir.
Helgi skýrði tíðindamannin-
um svo frá, að auk þess, som
hyrjað væri á að grafa upp úr
rennunum fyrir pípurnar, sem
lagðar verða í göturnar, væri
verið að steypa kafla, sem ekki
voru fullgerðir, á aðalleiðslunni
frá Reykjum.
Auk þess er verið að koma
upp tveimur geymum. á öskju-
hlíð, en þeir eru gerðir úr járn-
bentri steypu. Var upphaflega
gert ráð fyrir, að geymar þessir
yrðu úr járni.
Rennumar í bænum.
Það er nú verið að moka upp
úr þeim á nokkrum stöðum í
bænum og verður þvi haldið á-
fram, eftir því sem tiðarfar
leyfir. Helgi Sigurðsson kvað
þetta verða það fyrsta, sem
unnið væri að í hænum, eftir
að vinnan liófst á ný.
Yfirleitt verður allt gert sem
hægt er í vetux-, sagði liann, til
-þess að flýta fyrir aðalfram-
kvæmdunum næsta vor og
sumar, en á þeirn verður byrjað
eins fljótt og unnt verður, kann-
ske fyrir vorið, ef tíðarfar verð-
ur gott. Því að í vor er ráðgert
að bvrja af fullum krafti.
Vinnuáætlun.
Helgi Sigurðsson kvað ekki
vera gengið frá vinnuáætlun-
inni að öllu leyti, en það væri
unnið að henni, og mundi verða
gengið frá henni til fullnustu
bráðlega.
Markið:
Vatnið í bæinn sem fyrst.
Helgi Sigurðsson kvað.stefnt
að þvi marki, að fá vatnið í
bæinn sem fyrst, og það væri
kleift að koma því í bæinn fyrir
næsta haust, þótt sökkt hefði
verið skipi með pípur í sem svar-
aði aðra aðalleiðsluna, og von-
andi koma pípur í hina nægi-
lega snemma, til þess að engin
stöðvun verði á framkvæmd-
um.
Gert er ráð fyrir að vatnið
verði leitt í bæinn þannig, að
hvert hverfi af öðru fái vatnið,
og unnið að leiðslum í hús og
nauðsynlegum breytingum
samfara því, sem vatnið er leitt
í bæinn, svo að menn fái not
af vatninu jafnóðum og það er
leitt í hvert hverfi um sig.
Nína Tryggvadóttir
opnaði málverka-
sýningu í dag.
Nína Tryggvadóttir listmálari
opnaði í dag málverkasýningu
í Garðastræti 17, þriðju hæð. —
Á sýningu þessari eru um 70
myndir og er þar um mikla
fjölbreytni í motivavali að
ræða: Mannamyndir, landlags-
myndir, húsa- og götumotiv og
samstillingar. Þar er og eftir-
líking á heimsfrægri Rem-
brandtsmynd sem Nina hefir
gert.
Hér er um að ræða árangur
fjögurra ára úr ævi listmálar-
ans, en Nína er kox-nung og
mjög efnileg listakona. Ætti
listvinum þessa bæjar þvi að
vera forvitni á að sjá þá þróun
sem átt hefir sér stað hjá mál-
aranum á þessum árum. Þetta
gerir sýninguna líka fjölbreytt-
ari bæði í verkefnavali og með-
ferð.
Þetta er fyrsta sjálfstæða sýn-
ingin, sem Nína heldur liér á
landi, en hún hefir áður tekið
þátt í samsýningum listamanna.
En það sýnir áræði og dugnað
listakonunnar, að jafnhhða
þessari sjálfstæðu sýningu sinni,
tekui\hún einnig þátt í samsýn-
ingu listamanna sem opnuð
verður á morgun í Oddfellow-
húsinu í sambandi við lista-
mannaþingið.
Sýningu sína hyggst Nína að
hafa opna í hálfan mánuð.
ljistamanna|»insrid
opnað á morgnn.
Listamannaþíngið hefst á morgun með athöfn í hátíðasal
háskólans kL 1.30. Þar flytur Sveinn Björnsson ríkisstjóri
ávarp og Sigurður Nordal prófessor erindL
Á morgun verður opnuð sam-
sýning málara í Oddfellow, og
eins og getið var um í Vísi í gær
verða hátíðahljómleikar i Gamla
bíó kl. 2 á morgun, þar sem
aukizt en ekki nándar nærri að
samá skapi. í janúarlok 1941
námu þau 92 millj. kr. en í lok
september s. 1. voru þau komin
upp í 147 millj. kr.
Þannig hafa útlánin ekki auk-
izt á þessu tímabili nema um
50—60 millj. kr. en innlögin
hinsvegar um rúml. 170 millj.
kr. %
í lok septembermánaðar í ár
voru nærri 90 millj. kr. af seðl-
um í umferð, en í ársbyrjun
1941 ekki nema rúml. 24 millj.
kr.
einungis verða flutt islenzk tón-
verk.
Á mánudag, þriðjudag og
fimmtudag verða rithöfunda-
kvöld og einsöngvar í hátíðasal
háskólans.
Þessir rithöfundar munu lesa
upp úr verkum sinum:
Á mánudaginn:
Gunnar Gunnarsson, Jón
Magnússon, Elinborg Lárus-
dóttir, Ólafur Jóh. Sigurðsson,
Guðmundur Gíslason Hagalín,
Margrét Jónsdóttir, Theódór
Friðriksson, Steinn Steinarr.
Á þriðjudaginn:
Kristmann Guðmundsson,
Guðmundur Böðvarsson, Þór-
unn Magnúsdóttir, Sigurður
Helgason, Þórbergur Þórðarson,
Gunnar M. Magnúss, Jóhannes
úr Kötlum.
Bcbíof
fréttír
Messur á morgun.
I dómkirkjunni kl. u, síra Bjarni
Jónsson (altarisganga) ; kl. 5, síra
FriSrik Hallgrímsson.
IIal Ifjr'm isprestakall. BarnaguÖs-
þjónusta í Áusturbæjarskólanum á
morgun kl. 11 f. h. Síra Sigurbjörn
Einarsson. Messa kl. 2 e. h. Síra
Jakob Jónsson. Sumjudagaskóli í
gagnfræðaskólanum viÖ Lindargötu
kl. IO f. h.
Nesþrestakall. BarnaguÖsþjón-
usta í Mýrarhúsaskóla kl. 11. —
MessaÖ í skólanum á GrímsstaÖa-
holti kl. 2)ý síðdegis.
MessaÖ á Elliheimilinu kl. 11, síra
Sigurbjörn A. Gislason.
Laugarnesprestakall. Kl. 2, síra
GarÖar Svavarsson. Barnaguðs-
þjónusta kl. 10 f. h.
Fríkirkjan. Kl. 1.30 barnaguðs-
þjónusta, síra Árni SigurÖsson. Kl.
5 síðdegisguðsþjónusta, síra Árni
Sigurðssoti.
Hafnarfjarðarkirkja. Messa á
morgun kl. 2, síra Garðar Þorsteins-
son.
Kaþólska kirkjan. 1 Reykjavík:
Hámessa kl. 10 og bænahald kl. 6(4
síðd. í Hafnarfirði: Hámessa kl.
9 og bænahald kl. 6 síðd.
Anglia
hélt skemmtifund í gærkveldi.
Flutti þar Björn Sigfússon magist-
er mjög fróðlegt og skemmtilegt
erindi um Ara _ Þorgilsson hinn
fróða.
Hlutaveltu
heldur frjálslyndi söfnuðurinn á
morgun í Varðarhúsinu, og hefst kl.
2y2 e. h. Verður þar margt ágætra
muna, og skal fólk hvatt til að koma
á hlutaveltuna. Þeir, sem eiga eftir
að gefa muni á hana, geta komið
þeim í Varðarhúsið, uppi, eftir kl.
6 í kvöld.
Næturlæknar.
I nótt: Halldór Stefánson, Rán-
argötu 12, sími 2234. Næturvörður
í Reykjavíkur apóteki.
Aðra nótt: Kristján Hannesson,
Mímisvegi 6, sími 3836. Nætur-
vöður í Lyfjabúðinni Iðunni.
Dansleik
heldur Kvennadeild Slysavarna-
félagsins í Oddfellowhúsinu í kvöld
kl. 10. Dansað verður bæði uppi og
niðri, og hefst aðgöngumiðasalan
kl. 8.
Málverkasýningu
Höskuldar Björnssonar í Safna-
húsinu, efstu hæð, er nú senn lokið.
Verður hún aðeins opin í dag og
á morgun. Sýningargestir hafa ver-
ið heldur fáir, en allmargar mynd-
ir hafa þó selzt. Á sýningunni eru
17 olíumálverk, 28 stórar vatnslita-
myndir og um 20 teikningar. Hér
er um einn vinsælasta og bezta lista-
mann okkar að ræða, af yngri kyn-
slóðinni, og ættu bæjarbúar ekki
að sitj'a sig úr færi með að sjá
þessa sýningu hans. R.
Á fimmtudaginn:
Halldór Kiljan Laxness,
Magnús Ásgeirsson, Gunnar
Benediktsson, Friðrik Ásmunds-
son Brekkan, Stefán Jónsson,
Sigurður Einarsson, Tómas
Guðmundsson.
Einsöngvarar verða þessi
kvöld Eggert Stefánsson, frú
Elísabet Einarsdóttir og Gunnar
Pálsson.
Á miðvikudaginn verður
kammermúsikkvöld með verk-
um eftir Björgvin Guðmunds-
son, Árna Thorsteinsson, Bjama
Þorsteinsson, Emil Thoroddsen
og Helga Pálsson.
Á föstudaginn verður hátíða-
sýning á „Dansinum í Hruna“,
eftir Indriða Einarsson. Leik-
stjóri er Indriði Waage.
Auk þess er dagskrá útvarps-
ins alla dagana að meira eða
minna leyti lielgað listamanna-
þinginu.
Halla Waage
Fara, liverfa — aðrir erfa
unað, sorgir, hryggð og gleði.
Einhver þessu öllu réði
annar en ég og þú, og hann,
sem við nefnum náungann.
— Orðaleikir ekki gagna,
allar raddir skulu þagna.
Er af snilli, anná milli
óma fékkstu gítar-strengi.
Bað eg þig að lifa lengi.
Lékstu fyrir gesti þína.
Rifjaði hver upp söngva sína.
Lögin stundum kát og kímin.
Kvöldin löng, en stuttur tíminn.
Nú í óði — erfiljóði —
aðeins þakka góðar stundir,
— spil, og yl á allar lundir.
Af mér kvödd í siðsta sinnni,
svo þú mæltir hörpn þinni.
— Kveðjur fjölda fyrri vina
fylgi þér inn í eilífðina.
Guðrún Stefánsdóttir.
l jA >reri':'I71
»Þórc<
fer til Vestmannaeyja og
til Bolungarvikur næstkom-
andi mánudag.
Flutningi i skipin veitt
móttaka til liádegis samdæg-
urs eða eftir því sem rúm
leyfir.
ENSKAR
kvenblússur
og undiríöt
í miklu úrvalL
)>rzl. n»F
Laugavegi 4. u
Útvarpið í kvöld.
Kl. 15.30—16.00 MíSdegisútvarp.
18.30 Dönskukennsla,j 1. vfL
Enskukennsla, 2. fL Í9.25 Hljóm-
plötur: Samsöngur. do.oo Fréttir.
20.30 Kvöld Guðspekifélagsins: a)
Ávarp (Sigurður Ólafsson, rakara-
meistari). b), Samleikúr á fiðlu og
harmóníum (Esra Pétursson og
Kristinn Ingvarsson). c) Ræða
(Jón Ámason prentari). d) Ræða
(Hallgrimur Jónsson f. skólastj.).
e) Einsöngur (ungfrú Kristín Ein-
arsdóttir). f) Ræða (Þorlákur
Ófeigsson byggingameistari). g)
Ræða (Grétar Fells rithöfundur).
h) Samleikur á fiðlu og þarmóní-
um. i) Kveðjuorð (Sigurður Öl-
afsson). 21.50 Fréttir. 22.00 Dans-
' lög til 24.00.
Útvarpið á morgun.
KI. 10.00 Morguntónleikar (plöt-
ur): a) Rósariddarinn; tónverk éft-
ir Rich. Strauss. b) iBrúðkaupið,
tónverk eftir Stravinsky. 11.00
Messa í dómkirkjunni (síra Bjarni
Jónsson). 12.10—13.00 Hádegisút-
varp. 13.30 Setning : Hstamanna-
þings í hátíðasal Háskólans: Ávörp
og tónleikar. Erindi: Listir (Sig-
urður Nordal prófessor). 15.30—
16.30 Miðdegistónleikar (plötur):
Tónverk við leiki eftir Shakespeare.
18.15 Islenzukennsla; aukatími fyr-
ir byrjendur. 18.40 Barnatími
(Ragnar Jóhannesson o. fl.). 20.00
Fréttir. 20.25 Dagskrá listamanna-
þingsins: a) Andante fyrir strok-
kvartett, eftir Emil Thoroddsen
(Þórarinn Guðmundsson, Þórir
Jónsson, Indriði Bogason, Þórhall-
ur Árnason). b) 20.30 Skáldaþing:
Stutt erindi um efnið: Höfundur-
inn og verk hans. Þessir tala: Þór-
bergur Þórðarson, Gunnar Gunnars-
son, Guðmundur Gislason Hagalín,
Tómas Guðmundsson, Hálldór Kilj-
an Laxness, Kristmann Guðmunds-
son. c) 21.35 Sönglög eftir Svein-
björn Sveinbjörnsson og Markús
Kristjánsson (Pétur Á. Jónsson
syngur). 22.00 Danslög til kl. 23.00.