Vísir - 11.12.1942, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guölaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
32. ár.
Ritstjórar w
Blaðamenn Síml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
Reykjavík, föstudaginn 11. desember 1942.
261. tbl.
48 dago hrðkningðr
á
Raunir 7 Norðmanna,
eins Dana og Svía.
Blöð Dana og- Norðmanna í
London skýra frá miklum
hrakningTim, sem nokkrir
Norðurlandasjómenn lentu í á
síðasta sumri, en ekki var hægt
að segja frá fvrr en þetta.
Mennirnir voru niu að tölu,
þar^if sjö Norðmenn, auk Dana
'Og Svía, á aldrinum 20 til 59
ára. Þeir elztu stóðu . |ig litlu
verr en hinir yngri og sá næst-
elzti, 57 ára gamall maður, er
liafði verið bátsmaður á segl-
skipum í gamla daga, gat alltaf
lialdið félögum sinum í góðu
skapi, svo að þeir misstu aldrei
’inóðinn.
Mennirnir voru á norsku
skipi, sem var skotið timdur-
skeyti í júnímánuði. Ellefu
menn fórust við sprenginguna,
en 29 skiptu sér á tvo fleka og
björgunarbát. Þeir, sem björg-
uðust f>Tst, áttu að láta hefja
leit að hinum. Björgunarbátur-
inn fannst fljótlega, en þó að
víðtæk leit væri gerð að flekun-
um, lánaðist ekki að hafa uppi á
þeim.
Flekarnir höfðu samflot og
þegar hlýtt var í veðri og gott i
sjóinn stungu mennirnir sér út-
byrðis og liðkuðu sig með því
að synda. Þoi*sti þjáði þá ekki,
þvi að þótt vatnsskammturinn
yrði oft lítill, þá rigndi oft og
bjargaði það frá þorsta, þvi að
þrisvar var hægt að fylla*vatns-
ilátin.
Þegar tímar liðu fram, fór að
ganga á vistirnar og var þá ekki
annað f\TÍr, en að reyna að afla
fæðu á einhvern hátt. Tókst
þeim 57 ára gamla að búa til
öngla úr lásnælum og á þá
veiddu þeir fisk, sem liktist
hrislingi, en hann fór í torfum
umhverfis flekana. Skjaldbök-
ur gerðu og vart við sig og
tókst að handsama þær. Spikið
af þeim var brætt í sólarhitan-
um og var þá ljúffengt mjög, en
fiíðan var þurrkuðum fiskinum
dýft i feitina.
Þessi fæða hafði mjög slæm
áhrif á meltinguna, en með þvi
að drekka dálitið af sjó gátu
þeir, sem þjáðust af hægða-
leysi, náð fullri heilsu að því
leyti.
Allur júlímánuður leið án
þess að skipbrotsmennirnir sæi
nokkuru sinni skip eða reyk.
Yar komið framundir miðjan
ágúst, þegar þeim var loks
. bjargað, en á þeim 48‘ dögum,
sem liðnir voru frá því að skip
þeirra fórst, Iiafði þá rekið 750
mílur eða rúmlega 15 mílur á
dag að jafnaði. Þeir voru að
visu nokkuð máttfarnir og
stirðir eftir volkið, en gátu samt
komizt hjálparlaust um borð í
b j örgunarskipið.
Á skipi þvi voru tveir læknar,
annar norskur en hinn amer-
ískur, og liófu þeir þegar ná-
kvæmar rannsóknir á mönnun-
um, svo sem hvaða áhrif hinn
langvarandi sultur hefði haft á
líffæri þeirra o. s. frv. Er það í
fyrsta skipti, sem svo nákværrf
rannsókn hefir farið fram á
sUipbrotsmönnum strax eftir að
þéim er bjargað eftir hrakn-
inga. Er vönazt til j>ess, að nið-
urstöður þeirra rannsókna geti
komið að miklu gagni framveg-
Ný steypiflugvé|.
Myndin er af einni af nýjustu stevpiflugvélum Bandarikja-
manna, Vultee „Vengeance“, sem er útbúin 1700 hestafla hreyfli
og fer með um 500 km. liraða með fullfermi. Þessi flugvél er
lika notuð af Bretum.
Þessar flugvélar hafa fæstar
verið fluttar þangað frá Rúss-
landi, Noregi og Frakklandi.
Dregið hefir aftur úr bardög-
unum i Tunis eftir að hersveit-
um ítala og Þjóðverja tókst
ekki að hrekja bandamenn úr
hæðunum umhverfis Tebourba.
Gerðu möndulsveitimar eitt
álilaup í gær. — Úrkomur hafa
líka gert það að verkum, að
erfitt er um allar lireyfingar,
bæði manna og véla.
Landslagið er þama fjöllótt og
í dalbotnunum eru viða salt-
mýraflóar, sem eru næstum ó-
færir yfii-ferðar jafnvel i góðu
veðri.
Þetta liefir líka i för með sér,
að flutningar þungra liergagna,
sem 'uú ráða mestu um úrslit
orustna, eru erfiðir mjög.
Bandamenn hraða þó þessum
fluhiingum eftir mætti. Til Te-
bourba-vigstöðvanna berast
daglega margir brezkir og am-
eriskir skriðdrekar og brvn-
varðir bílar.
Miklar loftárásir.
Italir, og Þjóðverjar gera
mjög harðar loftárásir á stöðv-
ar bandamanna og fara þær
jafnt og þétt harðnandi eftir því
sém flugvellir jieirra verað
fullkomnari.
Þjóðverjar erú líka farnir að
nota svifflugvélar i Tunis. Eru
]>ær m. a. notaðar til að flytja
lið inn í land frá Gahes, sunnar-
lega á austurströnd Tunis.
is við meðferð manna, sem hafa
lent i langvarandi hrakningum.
Flestir mannanna léttust um
36—51 pund, en einn léttist þó
aðeins um 27 pund. Á þrem
dögum þyngdust þeir aftur um
,13—20 pimd. Sá yngsti — tvi-
tugur þyngcþst mest.
ior i
Skotið yfir Doversund
Stórskotahríð stóð yfir í
klukkustund yfir Doversund í
gær.
. . Bretar hófu skothríðina og
voru þejr búnir að skjóta i
! stundarfjórðung, þegar Þjóð-
i verjár svöruðu. Síðan kom hvér
„hreiðsíðan“ af annari með
taaprar minúlu millibili, i þrjá
stundarfjórðunga.
Sir Hugh Knatchbull-Huges-
sen, sendiherra Breta í Ankara,
er nú staddur i London til
skrafs og ráðagerða,
Möndulherirnir í Norður-
Afríku njóta stuðnings
1000 flugvéla.
Megnið af þeim er í Túnis og Sikiley.
Hermálasérfræðingar meðal bandamanna eru þeirrar skoð-
unar, að möndulveldin hafi dregið að sér á Sikiley, í
Tunis og Tripolitaniu um eitt þúsund flugvélar og sé
megnið af þeim í Tunis og á Sikiley.
„Austurvígstöðv-
arnar“ í Afríku.
Hjá E1 Agheila hefir ekki
komið til neinna verulegra á-
taka ennþá. Framvarðasveitir
Breta eru jafnan á ferli og segir
í herstjórnartilkynningunni frá
Kairo í morgun, að þær aðgerð-
ir virðist gei-a ítali og Þjóðverja
all taugaóstyrka.
Miklar handtökur hafa farið
fram í búlgörsku borginni
Plovdiv.
I Var tilkvnnt, þegar húsrann-
sóknirnar fóru fram ineð aðstoð
, fjölmennrar lögreglu frá öðrum
borgum, að leit færi fram að
tortryggilegum mönnum.
■ Hinir síðustu atburðir í Búl-
garíu eru taldir sönnun þess, í
löndum bandamanna, að mót-
spyrna sé meiri gegn stjórninni
og Þjóðverjum, en fram kemur
í fregnum.
Rússar játa að Þjóð-
verjar vinni á í
gagnárásum.
En segjast lialda áfram
ad mola virki þeirra
umhiverfis Staltngrad.
Halder hefir verið settur af og
Zeitzler tekinn í staðnn.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Rússar hafa nú sagt frá því, að gagnáhlaup Þjóð-
verja hafi borið þann árangur, að þeim hafi
tekizt að vinna aftur landsvæði á niiðvígstöðv-
unum, sem hersveitir Rússa voru búnar að hrifsa úr
höndum þeim. 1 fregnum Rússa, bæði opinberum til-
kynningum og fregnum blaðamanna erlendra blaða,
hefir verið lögð aukin áherzla á það, hversu mjög gagn-
árásir Þjóðverja hafi farið í vöxt undanfarið og einu
sinni áður hefir Moskva skýrt frá því, að Þjóðverjar
hafi unnið landsvæði aftur, sem þeir voru búnir að
missa, þó að Rússar teldu sig þá hafa getað rétt hlut
sinn á ný. Þess var ekki getið nú.
Þjóðverjar segjast liafa umkringt allmikið lið Bússa hjá
Toropetz á miðvígstöðvunum og bíði þess ekkert annað en
glötunin. Að öðru leyti segja Þjóðverjar það af bardögunum i
Rússlandi, að þeir hrindi hverju áhlaupi Rússa af öðru, en þeir
tefli fram miklu Iði og skeyti ekki um manntjón.
Casey í London.
Ánægður með viðbúnað-
inn í löndunum ausfan
Miðjarðarhafsins.
Richard Casey, ráðherra í
stríðsstjórn Breta með aðsetri í
líairo, er fyrir skemmstu kom-
inn til London.
Áður en hann lagði af stað
til Bretlands tókst hann ferð á
liendur um Sýrland, Iran, Irak
og Palestinu. Lét hann svo um
mælt við blaðamenn i London,
er þeir spurðu hann um. horfur
austur þar, að liann hefði bjarg-
fasta trú á því, að bandamenn
væri við öllu búnir þar.
Síðn§tu fréttir
Þjóðverjar tefldu fram um 70
skriðdrekum í gagnárósinni
mdklu, sem getið er liér að of-
an og vai’ ofsinn svo mikill, að
Rússar neyddust til að hopa á
hæli nokkurn spöl. Segjast þeir
hafa getað stöðvað Þjóðverja,
]ægar búið hafi verið að eyði-
lcggja 42 af skriðdrekunum, en
geta þess ekki, að þeir liafi unn-
ið aftur það land, sem þeir urðu
að hörfa af.
Stalingrad.
Eins og fyrr kveðast Rússar
hrekja Þjóðverja smám saman
i úr húsum og virkjum i Stalin-
grad. Gera þeir það aðallega í
norðurhverfunum, þar sem þeir
j segjast hafa náð sambandi \áð
hersveitir Timoshenkos, er
sækja að norðan og hafi þvi betri
aðstöðu til sóknar.
Fyrir norðvestan borgina segj-
ast Rússar hafa upprætt all-
mörg virki og fyrir suðvestan
hana — þ. e. hjá Kotelnikovo —
segjast þeir hafa eyðilagt 95
virki fyrir Þjóðverjuin. ,
Blöðin í Rússlandi birta
margar myndir af föngum, sem
rússnesku hersveitirnay liafa
tekið að undanförnu. Eru þeir
mjög illa til fara, hafa sjal vaf-
j ið um höfuðið, teppuin sveipað
um axlirnar og sumir voru í
: skipnkápugörimim, sem voíi’u
með snöggum skellum.
Halder — Zeitzler.
Fyrir um sex vikum bárust
fregnir um það til Bretlands,
að upp úr hefði soðið milli Hitl-
ers og Halders, forin. herfor-
ingjaráðsins þýzka, og hefði
Halder verið settur af, en lítl
þekktur hershöfðingi í fótgöngu-
liðinu \"erið settur í staðinn.
Nú liefir birzt mynd af Hitler
,4neð formanni herforingja-
ráðsins“ í blaði einu í Berlin.
Sá, sem er með Hitler er ekki
Halder, heldur Kurt Zeitzler, sá
hinn sami sem bandamenn
héldu fram að liefði komið í
stað Halders.
Zeitzler þessi var gerður of-
ursti árið 1935 og til ársins 1941
slóð liann í stað, en var þá hækk-
aður upp i lægstu herforingja-
tign. Ilann er sagður mikill vin-
ur Himinlers.
Berlín kl. 1: Möndulhersveit-
imar í Tunis hafa brotizt í
gengum varnir bandamanna á
einum stað og tekið eða eyði-
lagí 37 skriðdreka.
Frá hæstarétti:
....é*. ..—.....
getur sagt
upp starfi
Óréttmæt uppsögn bakar bóta-
skyldu. — Gjald til eftirlaunasjóðs
er einnig endurkræft.
Mikla athygli vakti það á sínum tíma er lögreglustjórinn í
Reykjavík vék nokkrum lögregluþjónum frá störfum, og ein-
um þeirra, Bjarna Eggertssyni, án þess að nokkrar sakir væru
tilgreindar. Lögregluþjónarnir höfðuðu mál gegn borgarstjóra,
fjármálaráðherra og lögreglustjóra til þess að fá hlut sinn rétt-
an. Kvað hæstiréttur í morgun upp dóm í máli Bjama Eggerts-
sonar og fer hann hér á eftir:
i Þann 11. des. 'var kveðinn
upp dómur i hæstarétti í málinu
Bjarni Eggerfsson gegn borgar-
I stjóranum í Reykjavílc f. h. bæj-
I arsjóðs, lögreglustjóranum í
Revkjavík og fjármálaráðherra
f. Ji. ríkissjóðs.
Málavextir eru þeir, eins og
áður hefir komið fram í hlöð-
um, að áfrýjandi var lögreglu-
maður hér í bænum.. Var hann
settur til þess starfa 1. nóv. 1933,
en skipaður lögreglumaður hér
frá 17. jan. 1935. Þessum starfa
gegndi hann svo samfleytt sið-
an, en með bréfi dags. 26. nóv.
1941 sagði lögreglustjórinn i
Reykjavík Bjarna upp starfan-
um frá 1. júní 1942, án þess að
nokkrar sérstakar ástæður væru
færðar fyrir uppsögninni. Á-
frýjandi taldi uppsögnina ó-
réttmæta. llöfðaði hann mjál
gegn framangreindum aðiljum
og krafðist þess aðallega, að
uþpsögnin yrði talin óréttmæt
og viðurkennt að hann Iiefði
rétt til starfans áfram með
sömu kjörum og áður. Til vara
krafðist hann skaðabóta í eitt
skipti fyrir öll, kr. 40.000.00, og
að réttur hans til eftirlauna úr
Eftirlaunasjóði Reykjavíkur
framvegis yrði viðurkenndur.
í héra'öi voru kröfur Bjarna
að engu leyti teknar til greina,
en i liæstarétti urðu úrslit máls-
Frh. á bls, 2.
t