Vísir - 12.01.1943, Síða 2

VlSiR
VISIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN ylSIR HJ.
Ritstiórar: Kristján Guðlangsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: FélagsprentsmiSjunnL
AfgreiSsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 16 6 0 (fimm línur).
VerS kr. 4,00 á mánuSL.
Lausasaia 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fátitt fyrirbrigði
jþ afi fátiða fyrirbrigði hefii
skeð, að iandsmenn eru all -
ir á einu tnáli, til sjávar og
sveita, og fagna því að starf-
hactf 8tjórn hefir fengizt í iand-
inu, sem vænta má af að setji
metnað sinn í að bæta allt það,
sem aflaga hefir farið, og ráða
atrk þess sem aðrar ríkisstjómir
fram úr hverjum vanda, sem
að höndum ber, en á þessum
tímum má heita að hver dagur
feli i skauti sér ný og erfið við-
farigsefni. Svo er þetta með öðr-
um þjóðum, og erfiðleikar Is-
leqdinga máske ekki eins til-
finnanlegir og ýmsra þjóða ann-
ara, Þjóðin var .öll á einu máli
i þvi efni, að eins og sakir stæðu
færi, illa á því, að flokkarpir
efldu með sér fjandskap einn,
en forðuðust samvinnu eins og
heitan eld. Sjálfstæðisflokkur-
inn gerði allt, sem unnt var að
gera til þess að sameina þjóðina
i samstíii'fi flokkanna, en sú vjð-
leitní har ekki árangur, þótt
í'ram • úT'nettist á óvenjulegan,
en heilbrigðan hált.
Alþingi hefir tekið hinni nýju
ríkisstjórn vel, og farið að úsk-
um hennar, en ríkisstjórnin hef-
ir hinsvegar sýnt Alþingi fullan
trúnað og sainstarfsvilja, og fer
vei á hvorttveggju.-Þessir aðilai'
hljóta sameiginlega að fjalla
um og ráða fram úr vandamál-
unum, og sæmir þá bezt að efna
ekki til óþarfrár útfúð&r einnig.
á þessu sviði, hvað sem um for-
sögu. og-aðdraganda núverandi
ástands má segja. Að sjálfsögðu
hlýtur sú skylda að hvíla fyrst
og frems-t á ríkisstjórninni, að
hafa forgöngu um lausn vanda-
málanna, og J)á einnig ]>eirra,
sem verið haía: deilumáj mill-
um flokkanna, sem ]>eim hefir
ekki lekizt að jafna með sér.
Þessum málum verður að miðla
að svo miklu leyti, sem slikt'er
nauðsynlegt til þess, að vænleg-
ur árangur náíst af starfi stjóm-
ar og þings.
Ætla má að vandinn hvili
þyngst á rikísstjórninni í upp-
hafi, og á meðan öruggt sam-
starf er ekki liafið millum henn-
ar og Alþingis. Ríkisstjómin
liefir hafið starf sitt með því
að stöðva frekari verðbólgu í
landinu um tveggja mánaða
skeið, en þann tíma notar liún
vafalaust til þess að koma fram
nýjuih ráðstöfunum, sem þjóðin
á svo að húa að í framtíðinni,
eða þar til úr rætist að nýju.
Hinsvegar hefir ríkisstjórnin
einnig tekið viðskiptamálin öðr-
um tökuip, en gert hefir verið
til þessa, og miða aðgerðir lienn-
ar fyrst og fremst að þvi, að
gera mál þessi einfaldari í með-
ferðinni og koma þeim öllum
undir eina stjórn, að svo miklu
leyti sem frekast er unnt. Jafn-
framt hefir ríkisstjómin talið
sér nauðsyn að afla sér heimilda
til enn frekari ráðstafana, ef
nauðsyn krefur, og hefir þann-
ig m. a. lagt til, að rikisstjórnin
eða viðskiptaráðið geti sjálft
hlutast til um innflutning vara,
virðist slikt nauðsyn. Með þessu
er hinn gullni meðalvegur fet-
aður milli landsverzlunar og
liins fyn-a verzlunarkerfis, sein
vel hefir gefizt og mörgum
myndi ofbjóða að hverfa frá.
I gær afgreiddi fjárhagsnefnd
efri deildar frá sér nefndarálit,
sem virðist vera mjög svo að
óskum rikisstjórnarinnar, og
að svo miklu leyti sem þar er um
breytingar að i’æða, eru þær
orðabreytingar einar, sem miða
fyrst og fremst að því, að gera
ákvæði frumvarpsins ótviræð-
ari en ella, en breyta ekki efni
þess að neinu leyti. Allt miðar
þetta í rétta átt, og ber að fagna
því.
Einstaka menn hafa haft orð
á því, að afstaða ríkisstjómar-
innar væri *ekki sterk innan
þingsins, með því að hún stydd-
ist þar ekki við ákveðna meiri-
hluta flokka. Þetta er misskiln-
ingúr. Aðstaða hennar er sterk
af því einu, að hún nýtur einskis
Jieins flokksstuðnings, heldur
þjóðarinnar allrar, — alls al-
inennings í landinu, sem lifir
og hrærist utan þingsins sala.
Meðan að þjóðin nýtur óskipt
trausts þess aðila, eru lienni og
verða allir vegir færir, en auk
þess má vænta að samstarf
hennar og þingflokkanna geli
orðið með ágætum, með því að
stjórnin mun ekki að ástæðu-
lausu draga taum eins floklcsins
öðrum frekar; en leitast liins-
vegar við að velja skynsamleg-
ustu leiðirnar til úrlausnar í
hverju máli, og taka þar fyrst
og fremst tillit til almannahags,
en , ekki einstakra flokka eða
stétta. Meðan að stjórnin gætir
þessa, er henni ekki hætt við
falli, og meira að segja er hæpið
að .Iiún sæti nokkrum veruleg-
um andróðri, með því að kjós-
endur allra flokka i landinu eru
styi-kasta vörn liennar, hvað
sem líður . tiUniPÍginguni og
persónulegum hvötum einstakra
þingmanna, sem kunna illa
hinni nýju skipan, sem talin
var lagateag réttmæt, en auk
])ess sjálfsögð, af öllum álmenn-
ingi. Einnig þeir munu því
skin-ast við í lengstu lög að
hefja áróður gegn ríkisstjórn-
inni.
Slysavarnastarfsemin 1942.
Alþýðasainliaiidlð vlll
láta rlkið tiera reksturs-
hallann af hraðfrysti-
hnsunnm.
í gær sendi Alþýðusambandið
svar sitt til hraöfrystihúsaeig-
enda, út af tilmælum þeirra um
grunnkaupslækkun. Svar AI-
þýðusambandsins var á þá leið,
að það telur sér ekki fært að
verða yið ósk þeirra.
Svarið er á þessa leið:
„Höfum móttekið bréf yðar,
dags. 8. þ. m., og rætt það ítar-
lega. Sambandsstjórnin hefir
kómizt að þeirri niðurstöðu, að
ltún geti ekki mælt með því við
viðkomandi verkalýðsfélög, að
]>au lækki grunnkaup sitt við
vinnu við hraðfrystihúsin....
.. Sambandsstjórnin telur það
eðlilegast, ef rekstur hraðfrysti-
liúsanna er það örðugur, sem
fram kemur í hréfi yðar, að hið
opinbera létti á einhvern hátt
undir með þeim, en að sú. leið
verði ekki farin, að rýra afkomu
þeii-ra manna, er við þau vinna,
sem yrði þá beinn skattur á þá
tiltölulega fáu menn, er að þess-
ari framleiðslu starfa.“
Gjafir til Blindraheimilisins,
er borizt hafa til Btindravinafé-
lags Islands, Ingólfsstræti 16.
(Blindra iðn) : B.P. 250 kr., Stína
Ólafs 50 kr. A.J.B. 50 kr. M.M.
1000 kr. M.B. 300 kr. N.N. 10 kr.
Borghildur 20 kr.
Blinda fólkið
á vinnustofu Blindravinafélags
íslands, Ingólfsstr. 16, og i Kópa-
vogi, biður blaðið að færa Rebekku-
stúku Oddfellowreglunnar hjartan-
legar þakkir fyrir jólagjafirnar og
óskar henni farsældar og blessunar.
Um 16000 manns eru nú í
sly sa varnaí élögunum.
Félagið nær yfir allt land og
stjórnar því Landssamband
slysavarnadeildanna.
Vidtal vid Jón Bergsveinsson
erindreka.
|WV eð stofnun Slysavamafélafes íslands var lagður
grundvöllur að starfsemi, sem þjóðarnauðsyn
var að kæmist á laggirnar og hefði fyrr átt að vera. Mæt-
ir og þjdðkunnir menn beittu sér fyrir stofnun félags-
ins. Því hefir smám saman vaxið fiskur um hrygg og
nær nú yfir allt landið, en í félögunum munu vera vfir
16.000 manns.
Eyrirkomulagsbreytingar.
Tíðindamaður Vísis hefir átt
viðtal við Jón Bergsveinsson, er-
indreka, félagsins, og . spurt
hann um starfsemi félagsins,
fyrirkomulagsbreytingar þær,
sem gerðar liafa verið, félaga-
fjölgun, björgunarstöðvarnar,
starfsémi Sæhjargar og fleira.
Um fyrirkoniulagsbreytingarn-
ar komst Jón Bergsveinsson svo
að orði:
Slysavarnafélag íslaiids hefir
starfað á svipaðan hátt og á
undanförnum árum. Sú breyt-
ing var þó gerð á stjórn og fyrir-
komulagi félagsins, samkvæmt
samþyktum JLandsþings, sem
llaldíð var í Reykjavík dagana
.27.—81. marz í fyrra, að í stað
fimm manna stjórnai', Séftl
verið hafði frá því er félagið
var stofnað, var nú f jölgað um
6 og skipa hana þvi nú 11 menn.
Af þeim skipa 5 karlmenn og
tvær konur framkvæmdaráð og
skal það hafa aðsetur í Reykja-
vík og Hafnarfirði. Auk þess eru
4 menn, sinn úr hverjum lands-
fjórðungi.
Þessi breyting var gerð til
þess að leggja á það enn meiri
áherzlu en áður, að félagð nái
yfir allt landið og er stjórnin því
landssamband slysavarnadeild-
anna. Er þessi breyting tvímæla-
laust lil höta og mun það koma
betur í ljós, er frá líður.
Stofnun deildarinnar
Ingólfur í Reykjavík.
Þá var stofnuð sérstök slysa-
varnadeild í Reykjavík og hefir
hún sína sérstöku stjórn, skip-
aða fiinm mönnum, og starfar
hún á sama hátt og aðrar deild-
ir félagsins, og hefir sömu rétt-
indi og skyldur og þær.
Landsþingið.
í stað aðalfundar, sem hald-
inn var ár hvert í Reykjavík,
koin Landsþing, haldið annað
hvort ár af kjörnum fulltrúum
slysavarnadeildanna, í réttum
hlutföllum við félagafjölda
hverrar deildar.
Merkjasalan o. fl.
Slysavamadeildin Ingólfur
tók að sér merkjasöluna, sem
félagsstjómin í Reykjavík hefir
áður annast um. Þau störf, sem
slysavamadeildirnar í Reykja-
vík hafa með höndum, annast
skrifstofan, að svo miklu leyti
sem deildimar óska eftír og hún
getur annað. Deildimar í
Reykjavík hafa sameiginlega
skrifstofu með félaginu, halda
þar stjómarfundi og nefnda-
fundi eftir þvi, sem þær vilja og
þörf krefur og njóta aðstoðar
skrifstofunnar eftir þvi sem
unnt er.
16.000 félagar.
’ Það mun mega óhætt að full-
yrða, að félagatalan hafi aukizt
eitthvað á árinu, en ekki er unnt
að segja hversu mikið það er,
fyrr en skýrslur frá félagsdeild-
um liafa borizt skrifstofunni, en
* skýrslur þessar berast henni í
byrjun ársins og fram eftir
febrúar. Er full ástæða til að
ætla, að félagatalan sé nú orðin
yfir. 16.000. Sýnir það hversu
félagsskapnum liefir vaxið fisk-
ur um hrygg, en væntanlega á
félagsmönnum eftir að fjölga
mikið.
Björgunarstöðvamar 44 alls.
Fjórum björgunarstöðvum var
bætt við árið 1942, á Fljótshól-
ufn, við Hjörleifshöfða, í Hnífs-
dal og að Holti undir Eyjafjöll-
um, og hafði félagið alls 44
bj örgunarstöðvar víðsvegar
meðfram ströndum landsins um
áramóf seinustu.
Skip brotsmannaskýli.
Byggt var eitt ákiphrots*
mannaskýli — við Iljörleifs-
höfða, en annað er langt komið.
Stendur það við Skaptárós. Þótt
það sé ekki fullgert, geta skip-
brotsmenn fengið húsaskjól og
mat þar, ef á þarf að tialda, en
ýmislegt vantar þó enn í skýlið,
svo að þar sé allt i sama liorfinu
og í hinum skýlúnum.
Tekjur af áheitum,
gjöfum o. s. frv.
Tekjur af áheitum, gjöfum,
minningarspjöldum og slíku
eru svipaðar og áður, en það
mun mega gera ráð fyrir, að
tékjur félagsins frá deildunum
verði töluvert meiri en nokkurn-
tima áður, en um þetta fást ekki
fullar uipplýsinar fyrr en allar
skýrslur hafa bórizt skrifstof-
unni.
Björgunarskipið Sæbjörg.
Sæbjörg var leigð Skipaút-
gerð ríkisins allt árið, en eririd-
reki Slysavarnafélagsins hafði
með höndum, í samráði við yfir-
menn skipsins, fi-amkvæmdir
þess um hjörgunarstörf á vetr-
arvertíðinni, og á öðrum tíinum,
sem skipið starfar við Faxaflóa
cg Suðurland.
26 skipum veitt aðstoð.
Skipíð hefir veitt 26 bátum
aðstoð á árinu og voru á skipum
þessum samtals Í50 menn. Það
hefir aldrei þurft að halda á
hjálp björgunarstöðvanna á
landi, en nokkrum sinnum hef-
ir þeim verið gert aðvart um
að vera tilbúnar. Nokkru fé var
varið til þess að leita að bátum,
sem óttast var um. — Um 60
íslenzkir sjómenn munu hafa
drukknað árið 1942.
Útvarpsráð
hefur heitið tvennum verðlaun-
um fyrir lx:7.ta frumsamið útvarps-
leikrit. Verðlaunin eru 1000 krón-
ur og 500 krónur. Flutningurinn má
ekki taka skemmri tíma en 30 mín.
og helzt ekki lengri en 60 mín. —
Handritin eiga að vera komin til út-
varpsráðs fyrir 31. marz næstk.
Þingmál.
Viðskiptaráðið.
Fjárhagsnefnd neðri deildar
hefir skilað áliti um frumvarp
stjórnarinnar um innflutning
og gjaldeyrismál og leggur til,
að ]>að verði samþykkt með
nokkrum breytingum. Aðal-
breytingin er um bankana og
forkaupsrétt á gjaldeyri. Vill
nefndin að báðir bankarnir hafj
rétt til að kaupa erl. gjaldeyri
en heldur skiptingu þeirri, sem
ákveðin var í frumv. stj. —
Framsögumaður nefndarinnar
er Ásgeir Ásgeirsson.
Fiskveiðasjóður.
Meiri hluti sjávarútvegsnefnd-
ar mælir með fiw. S. Kr. um efl-
ingu Fiskveiðasjóðs íslands.
Gísli Guðmundsson er einn í
minnihluta.
í fi-umvarpinu er gert ráð fyr-
ir, að sjóðurinn fái allt útflutn-
ingsgjald af sjávarafurðum.
Breyting á útsvarslögunum.
Frumvarp Áka Jakobssonar
um breyting á útsvarslögunum
(vegná liagsmuna Siglufjarðar-
kaupstaðfii’) var feilt eftir liarð-
ar umræður.
3 glæpa-
félagar
dæmdir
Nýlega var af sakadómara
kveðinn upp dómur í máli
þriggja ungra manna, er höfðu,
þrátt fyrir ungan aldur, all
mikinn og óvenjulegan glæpa-
feril að baki sér.
Þessir riienn heita: Haukur
Hlöðver Hjálmarssoiv frá Hofi
á Kjalárnesi, 23ja ára að aldri.
Var liann dæmdur í 2ja ára
fangelsi, Ari Guðmundur Guð-
nnmdsson frá Blönduósi 19 ára,
dæmdur í 18 mánaða fangélsi,
og missa þeir báðir horgaraleg
réttindi. Þriðji maðurinn heitír
Svavar Pálsson frá Smyrlabergi
í Húnavatnssýslu, einnig 19 ára.
Var hanri dæmdur í 6 mánaða
fangelsi skilorðsbundið.
Þessir þremenningar höfðu,
svo sem áður ér tekið fram, tek-
ið þátl í margskonar glæpum
svo' sem þjófnaði, innbrotum,
fjársvikum, víxilfölsunum, fjár-
þvingunum, skrifað hótunar-
hréf og fyrirhugað og undirbúið
morð.
Störfuðu þeir ýmist þrír sam-
an, tveir, eða hver út af fyrir
sig. Voru glæpirnir framdir
flestir eða allir liaustið 1941,
eða snemma vetrar 1942.
Þeir voru teknir fastir og settir
í gæzluvarðhald hér í Reykja-
vík í september og nóv. s. 1. Voru
tveir þeirra teknir á Norður-
landi, og fannst þá í fórum ann-
ars þeirra vasabók, merkilegt
plagg, þar sem haldin er dag-
bók yfir alla glæpina og jafn-
framt getið fyrirhugaðra glæpa,
svo sem morða og annars þess
liáttar.
Listmálara-
oliulitír, vatnslitir i köss-
um. — Léreft og pappír. —
71

^ ^ m
Belti
ensk og amerísk.
TízLn
___Laugaveg 17.
Kaupum afklippt
SÍtt lliíl*
HÁRGREIÐSLUSTOFAN
P E R L A.
Bergstastræti 1.
Stúlku
vantar til Keflavíkur, sem
vön væri matreiðslu. Hátt
kaup. Uppl. á Lindargötu 65,
Reykjavík.
Laugaveg 4. — Simi 2131.
Stúlka
vön skrifstofustörfum, óskar
eftir góðri atvinnu. Tilboð
sendist afgr. blaðsins fyrir
miðvikudagskvöld, merkt:
„600“. —
Utanborðs-
mótor
óskast til kaups.
SIGURJÖN SIGURÐSSON,
Hafnarstræti 15.
\
Maghogniborð
(kringlótt) sem nýtt til sölu.
— Verð kr. 500.00.
INNBÚ,
Vatnsstíg 3. —- Sími 3711.
PILOT
pakningar
1/16”
fyrirliggjandi.
FERRUM
UMBOÐS- & HEILDVERZLUN
SéKiywm: cAlliíuvuix viiax ua\í$ai>j
SlMNEFNI .FERRUM* SlMI 52V6.
Brigde
Stúlkur
Tveir ungir reglumenn (á
tóbak og áfengi) óska eftír
að komast í kynni við 2 stúlk-
ur, 18—25 ára, er ekki hafa
lent i ástandinu.
Áliugamái: Bridge, dans.
Tilboð, merkt: „4 lijörtu“
sendist Vísi fyrir 25. janúar
ásamt mynd (ekki nauðsyn-
leg). —
Ath. Þau tílboð sem ekki
koma til greina, verða endur-
send viðkomanda samstund-
is. Þagmælsku heitið.
Auglýsingar,
sem eiga að birtast
i blaðinu samdatg-
urs verða að vera
komnar fyrir kl. 11
fyrir hádegi.
I
HafiO bér revnt DERB 1-veOreiOaskonnuna?
V IS I R
Með innrásarsveitunum
á Guadalcanal.
Dagbók blaðamanns.
Robert C. MiIIer var fréttaritari United Press við innrásina
á Guadalcanal. Grein sú, er hér fer á eftir og önnur, sem síðar
verður birt, er byggð á dagbók Millers, en hann lenti í marg-
víslegum ævintýrum í þessum leiðangri.
Það ei- „dagurinn“ — sjötti
ágúst. Við erum allir iæknir
miskunnariaust á fætur klukkan
fjögur árdegis —- það er óguð-
legur tími að leggja út í stríð á.
Fékk nautasteik, kartöflur og
egg í morgunverð. I>að getur vel
verið að það verði langt þangað
til við fáum næst að borða. Samt
varð eg að neyða matinn ofan i
mig. Eg veitti þvi eftirtekt, að
þannig vai’ ástatt með fleiri, sem
borðuðu við sama borð og eg.
Við erum allir í grænum her-
klæðum. Foringjar og óbreyttir
liðsmenn eru alveg eins til fara
að öllu leyti. Japanir fá tíu stig-
um meira, ef þeir koma liðsfor-
ingja fyrir kattarnef, að því er
við höfum heyrt. Eg sting græna
blaðamannsmerkinu mínu i
vasann. I>að er ekki að vita nema
þeir gulu gefi fimmtán stig fyr-
ir að skjóta blaðamann, svo ekki
ér vért að láta það sjást.
Dögun. Eg er sannarlega
orðinn taugaóstyrkur núria.
Kyrrðin er svo mikil að það er
eins og hún sé ékki Jiessa heims.
Hvers vegna hefja Japanir ekki
skothríð á okkur? Eg er ekki sá
éini, sem er á riálum. Eg lek
eftir því, að allmargir maim-
átina éru að þerra svitann af
erininu. Bara þetta fari nú að
hefjast. Eg tala i hálfum hljóð-
uni — hugsa i hálfum hljóðum
líka, held eg. Við siglum eftir
sundi milli eyja. Það er ekki
enn orðið almennilega bjart.
Við eruiii byrjaðir. Fallbyss-
urnar okkar senda tiverjakúlna-
gusuna á land af annari. Flug-
Vélárnar' okkar eru lika uppi og
VicS getuni séð rákirnar eftir
ferilkújlurnar þeirra. Japariir
hafá ekki svarað okkur ennþá.
Kg er alveg á nálum. Sólin er að
koma úpp og við getum séð
stróka af sandi og vatni gjósa
upp, þar sem kúíurnar okkar
koma niður. Reýkský mikil
stíga og til himins.
Það er verið að renna hátun-
um niður með skipshliðinni.
Bátur nr. 2 leggur frá skipinu.
Landgönguliðar flotans þýrpast
niður eftir netjunum, sem eru
hengd út fyrir borðstokkinn.
Einhver klappar á öxl mér* Það
er komið að mér að klifra nið-
ur. Eg gríp andann á lofti,
sveifla bakpokanum mínum
upp á öxlina. Við leggjum taf-
arlaust af stað til strandar. Við
getum komið auga á mennina,
sem eru jiegai' komnir á land —
þeir eru eins og maurar, sem
hlaupa allt- hvað af tekur upp
eftir sendinni ströndinni. Sá,
sem stjómar bátnum okkar, gef-
ur vélinni allt það benzín, sem
hún getur í sig látið. Þegar við
rennum upp í sandinn eru þar
bátar allt í kringum okkur, sem
eru í sömu erindagerðum — en
jafnskjótt og þeir eru búnir að
losa sig við einn farminn, þjóta
þeir aftur út að skipunum og
sækja meira. Litlu „leifturtík-
urnar“ þjóta upp fjöruna, full-
fermdar af mönnum og allskon-
ar nauðsynjum. Þá heyr-
ist allt í einu riffilskot. Hver
einasti maður beygir sig eða
hleypur í skjól — nema land-
gönguliðinn, sem skaut skotinu.
Hann gengur að kókospálma og
tekur þar upp hnetu, sem liann
hafði skotið niður. „Þetta er í
fyrsta skipti, sem mér hefir gef-
izl tækifæri til að skjóta eina af
þeim þessum“, segir hann.
8. ágúst: Eg er með liarð-
sperrur, allur aumur og sár eft-
ir bit mj'flugnanna því að við
urðum að láta fyrir berast um
, uóttina undir berum himni á
ströndinni. Við höldrim upp eft-
ir pálmalundi. Þar eru fjöldi
gíga eftir fallbyssukúlur skip-
anna okkar. „Leifturtíkurnar“
aka með þvilikum liraða og
ökumennirnir sýna þvílíka fifl-
dirfsku, til að hraða flutning-
um sem mest, að það stafar
meiri hætta af þeim en Japön-
um. Eg sá þarna á göngunni
fyrstu dauðu Japanina .... þeir
voru ljótir .... líkin voru rifin
og tælt eftir sprengikúlurnar
okkar.
Séinna: Allt á öðrum endan-
um. Við erum húnir að taka
fýrsta fangann — með aðstoð
tveggja sveita landgöngumanna.
Monty (Sherman Montrose,
ljósmýndari frá Acme) hjó sig
lil að taka myndir og honum
tókst að ná mynd af þeim öðr-
um, sem telcinn var. fundum
tvær fallbyssur og drógum þær
til strandar með „leifturtíkinni"
! okkar.
Skemmtilegasta sjónin: Illað-
ar af spáijnýjum bílalijólbörð-
um; sem Japanir hlupu frá.
Frétti, að við hefðum náð
flugvelli á vald okkar og fékk að
sitja á vörubíl ]>angað, Þar eru
lilaðar af allskonar birgðum og
útbúnaði .... og það er áreið-
anlegt, að margir japanskiv
skattgreiðendur yrði gramir, ef
þeir sæu hverju hermennirnir *
þeirra hlupu frá. Þarna eru líka
nokkrir japanskir fangar, sem
eru notaðir til að taka grafir
harida föllnum félögum sínum.
.... Eg verð að vera lengi í föt-
iínúm, sem eg er i núna, því að
eg er húinn að týna öllum far-
angrinum mínum.
Tveim döguni síðar: "Reýridi
að gera mig skiljanlegan við
nokkra innborna menn með því
að tala hrognamál við þá. Þeir
liöfðu bjargað einum af flug-
mönnum okkar, sem hrapaði
ofan í frumskóginn hjá þeim.
En þeir gerðu ekki annað en að
brosa eða muldra eittlivað i
barm sér. Hinir innbornu tala
yfirleitt ekki mikið, en liafa
bara þeim mun betri gætur á
öllu, sem við tökum okkur fyrir
hendur. Eg get alls ekki skilið
hvernig hinn ástralski túlkur
okkar getur talað við þá.
11. ágúst: Það er farið að gera
loftárásir á okkur með jöfnu
millibili. í gær horfði eg á þrjá-
tíu silfurlitar japanskar flug-
vélar, meðan þær hnituðu
hringa yfir flugvellinum í tutt-
ugu og fimm þúsund feta hæð.
Svo snéru þær frá — hafa vafa-
laust verið að leita að skipun-
um.
Dick Tregaskis (fréttaritari.
Internews-fréttastofunnar)
hættist i hópinn í dag. Hann
hafði verið með öðrum, þegar
innrásin var gerð. Sagði hann
okkur, að Japanir veittu litla
sem enga mótspyrnu ennþá.
Það var ekki neitt gabb í dag,
þegar gefið var merki um að
loftárás væi’i yfirvofandi. Tutt-
ugu og fjórar sprengj uflugvélar
komu yfir eyna. Ein þeirra
flaug beint fyrir ofan okkur
blaðamennina, en skeytti ekk-
era um okkur ... Við vorum
vel faldir bak við kókospálma
.... og eg gat séð sprengju-
farminn detta úr henni.
þegar eg horfði á hana í sjón-
auka.
Seinna: Næturnar eru heldur
kyrrari. Varðmönnunum hefir
verið skipað svo fyrir, að þeir
skuli beita byssustingjunum en
ekki skjóta, ef þeir sjá grun-
samlega skugga á ferð. Fann
tvo japanska peningaskápa fulla
af yen-seðlum. Ha! .... Jap-
anskir kafbátar skutu á okkur
í nótt sem leið. Það er leiðinlegt
að verða fyrir slíkum óþægind-
um, en þeir ollu ekki neinú
tjóni. En þeim var bölvað heil-
mikið. Það er haldið, að hópur
þeirra sé skammt frá eynni.
Sjóorusta: Þetta var sú fyrsta,
sem eg liefi tekið þátt í og það
get eg sagt með sanni, að mér
leið alls ekki vel á meðan á
henni stóð. Það voru tveir land-
göngubátar flotans og einn
prammi til að setja skriðdreka
á land, sem áttu í höggi við jap-
anskan kafbát. Hann var ó-
venjulega hraðskreiður, vel-
vopnaður og skuggalegur —
það verð eg að segja.
Við unnum siðferðilegan sig-
ur — við komumst nefnilega
undan. Eg hafði fengið að fljóta
nieð til Tulagi með öðrum þess-
ara báta. Kafbáturinn varð olck-
ar var um ellefuleytið um
kveldið og hóf strax skotliríð á
okkur með fallbyssu sinni. Kúl-
an féll iim hundrað metra frá
okkur. Við hreyttum stefnunni
og hugðumst komast til Flor-
ida-eyju. Það • var mjög ó-
jafn leikur, því að kafbáturinn
fór með tuítúgu mílna liraða, en
við virtumst varla geta komizt
úr sporunum. Ellsworth Banta,
skytta i landgönguliði flotans,
var fyrir bátunum. Hann skip-
aði okkur að gæta þess að vera
í skjóli við borðstokkinn, og
reyna að hæfa skyttur kafbáts-
ins með vélbyssu okkar, ef hann
kæmi í færi. Við Tregaskis vor-
um aðeins áhorféndur — en við
fylgdumst með öllu af lifandi
áhivga. Tvö skot í viðbót misstu
af „flotanum" okkar, en hreyf-
ill eins bátsins þoldi ekki á-
reynsluna og bræddi úr sér. Við
tókum áhöfn haris um borð,
meðan kafbáturinn sendi okkur
hvert skotið af öðru. Hann var
nú kominn svo uærri, að við sá-
um greinilega fallbyssuna og
skýtturnar umhverfis hana.
Horfur voru orðnar allískvggi-
legar. Þá urðu menn á Tulagi
varir við það, sem var að gerast
hjá okkur og ein af fallbyssun-
um þar tók til máls. Ivafbátur-
inn sendi okkur síðasta skotið
og fór síðan í kaf. Það var vel
sloppið — fyrir okkur!
—o—
Aftur á Guadalcanal: Njósna-
sveit frá okkar herbúðum, er
send var í leiðangur i nótt, sem
leið, var næstum því stráfelld.
Aðeins þrír mannanna komu
aftur. Svo hafði verið til ætlazt
að eg færi með þeim i þenna
leiðangur, en hætti við það og
fór þess í stað til Tulagi. Hver
vill halda þvi fram, að heppni sé
ekki til í þessu heimi?
Flugvélarnar okkar koma: Eg
er þegjandi hás. Þegar fyrstu
flugvélamar okkar komu æpti
eg mig hásan, og sama var að
segja um livern einasta hermann
á eyjunni. Elti Mangrum, flug-
major, á „leifturtík“ eftir öllum
vellinum, til þess að bjóða liann
velkominn tíl Guadalcanal....
Leikúrinn liefr verið heldur ó-
jafn að undanförnu — Japanir
hafa getað sent of mikið af
sprengjuflugvélum í heimsókn
til oklcar...Það er ekki svo
bölvað, ef Jieir varpa sprengjun-
um frá vestri til austurs' — þvi
að ef fyrsta sprengjan liæfir
ekki, þá er manni óliætt. Þegar
þeir varpa sprengjunum frá
austri til vesturs, þá sér maður
þær fyrstu þeirra koma niður
og hinar nálgast^síðan liverja af
annarri. Ein, sem vóg 1000
pund, gusaði mold niður á háls-
inn á mér í gær. Það er óþægi-
leg tilfinning að vera svo ósjálf-
bjarga eiris og maður er gagn-
vart ]>essum óvættum, þar sem
maður liggur á jörðinni og
re\Tiir að krafsa sig ofan í hana,
meðan hún leikur öll á reiði-
skjálfi undan sprengingunum.
Skákþing
Reykjavíkur.
Keppni um titilinn Skákmeist-
ari Reykjavíkur hefst n. k. föstu-
dagskveld kl. 8.
Fer keppnin fram í Verzlun-
arinannafélagshúsinu, miðhæð.
Keppt verður i meistaraflokki og
einnig í 1. og 2. flokki, ef þátt-
Iaka verður nægileg.
Útlit er fyrir allgóða þátttöku
í mótinu. Vitað er þegar um
])átttöku Áka Péturssonar (nú-
ver. meistara), Árna Snævars,
Steingrims Guðmundssonar,
Baldurs Möller, Sigurðar Giss-
urarsonar, en góð von um þátt-
töku Eggerts Gilfer, Ásmundar
Ásgeirssonar, Guðmundar Ól-
afssonar, Sæmundar Ólafsson-
ar, Benedikts Jóliannsonai’, Óla
Valdemai’ssonar, Kristjáns Syl-
veríussonar og ef til vill fleiri.
Eru horfur á mjög skemmti-
legri keppni milli hinna þraut-
reyndu meistara og ungu
„stjarnanna”, sem eru að rísa
upp.
Japanir þarfnast
20 millj. smál.
skipastóls.
Japanskt blað hefir birt eftir-
tektarverða grein um skipa-
smiðar landsins.
Grein þessi er eftir stórskipa-
eiganda og ræðli’ hann hinar
stórauknu kröfur, sein það
liljóti að gera til skipastóls
landsins, hversu mjög yfirráða-
svæði þess hefir þanizt út á ör-
skömmum tima.
Ivemst höfundurinn að þeirri
riiðurstöðu, að um 20 millj.
smál, skipjastóll sé nauðsynlegur
til að sjá öllum yfirráðasvæð-
um ríkisins -fyrir nauðsynjum.
Þá sé hægt að tryggja fultnægj-
andi flutninga til allra bæki-
stöðva hersins og sjá uin verzl-
unina við þau lönd, sem Japan
hefir aðgang að.
Japanir voru taldir eiga um 8
millj. sinál. skipastól árið 1941,
en þá var aðeins liægt að smíða
um 600.000 smál. á ári. Síðan
hefir verið lagt meira kapp á
skipasmíðar, en þó mun langt
frá þvi að hinu æskilega marki
sé náð.
Kafbátar farast.
Italir tilkynna, að einn af kaf-
bátum þeirra hafi farizt, en
megnið af áhöfninni liafi bjarg-
azt. — Bretar telja lika einn af
kafbátum sinum af. Hann liét
Utmost og starfaði á Miðjarðar-
hafi. Hann sökkt m. a. 8000
smál. ítölsku beitiskipi af
Trieste-flokki.
B cb)of
Hjónaefni.
fréttír
Nýlega hafa opinberað trúlofun
sína ungfrú Jóhanna Jónsdóttir,
Mið-Grund undir Eyjafjöllum, og
Gunnlaugur Sigurðsson, Hruna,
Vestmannaeyj um.
NÝKOMIÐ
S
Amerískar hvítar Man-
chettskyrtur med föstum
flibba.
Einnig SPORTPEYSUR
mjög fallegax.
GEYSIR H.F.
Fatadeildin
Okkur vantar börn til að ber»
blaðið til kaupenda um eftir-
greind svæði:
KLEPPSHOLT
SOGAMÝRl
Talið við aígrei'öfúuna..
DACBLAÐIÐ
Húsgögn
í dagstofu, sófi, 3 stólar klætt með Gobe.im í svefn-
herbergi, 1 tvöfalt rúm með fjaðradýuoni, 2 nátt-
skápar og Toiletmöbla.
Bæði settin eru lítið notuð og eru til.sölo og sýnis í
\ r
Húsgagnavepzlun
Kristjáns Siggeirssonap
atlinpð
Get skaffað allar tegundir af GÓÐRI MÖL. Veggja- og lofta-
möl, einnig perlu. Allt með sama verði.
Uppl. í síma 3957.
Jarðarför systur okkar,
Karólínu Sigriðar Ottesen
fer fram frá heimili hennar, Laugavegi 134; ú morgun, mið-
vikudaginn 13. þ. m. og hefst með húskveðju M. 1 e. h..
\ Systkinm.
♦
Næturlæknir. \ ,
Björgvin Finnsson, Láufásvegi
ii, sími 2415. Næturvörður í
Reykjavíkur apóteki.
Leikflokkur Hal'narfjarðar
sýnir „Þorlák þreytta" annað
kvöld kl. 8yí. Aðgöngiimiðar fást
i G.T.-húsinu frá kl. 5—7 í dag
og eftir kl. 3 á morgun. Er nú hver
siðastur með að sjá þenna vinsæla
gamanleik, er notið hefur mjög
mikilla vinsælda til þessa, því að
sýningum verður hætt á næstunni.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir Dansinn í Hruna annað
kvöld, og hefst sala aðgöngumiða
kl. 4 í dag.
Útvarpið í dag.
Kl. 18.30 Dönskukennsla, 1. fl.
19.00 Enskukennsla, 2. fl. 20.30
Tónleikar Tónlistarsk. Strengja-
hljómsveit leikur, undir stjórn dr.
Urbantschitsch: a) Canzonetta. Op.
61, eftir Sibelius. b) Fjögur lög fyr-
ir strokhljómsveit eftir Helga Páls-
son. c) Hátiðarljóð eftir Henry
Bedford. 20.55 Erindi: Um gróð-
urfar (Ingólfur Davíðsson, náttúru-
fræðingur). 21.20 Hljómplötur:
Kirkjtitónlist.
■niummiimiiiau uiuiHHimHWtMniHM >
Bezt að augtfsa i VM
Cínitar
em nýl-, 1 liJsniðnum um-
búðum, til satn. — A. v. á.
skipautcepo
Irimbsi wsl
uFreyjaa
i áætlunarléTð til Brciða-
fjarðarhafníi.
Vörumötiaka fyrir hádégi
á morgim (iniðvikudag). —