Vísir - 22.01.1943, Síða 1

Ritstjórar:
I/ . r «
Kristjan Ouölaugsson ;
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmidjan (3. híeö) j
x - - .
Ritstjórar |
Blaðamenn Simi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Atgreiðsla
33. ár. Reykjavík, föstudaginn 22. janúaúr 1943. 17. tbl.
Bandamenn hafa hvað eftir annað gerl loftárásir á eimreiða-
smiðjurnar í Lille í Norður-Fralcklandi. I>ær ánásir eru gerðar
til að draga úr flutningamætti Þjóðverja. — Myndin sýnir
sprengjur falla til jarðar úr fljúgandi virki, sem er á flugi yfir
Lille.
Loitárásir á flýjandi her-
sveitir Rommels alla ieifl
inn í Tánis.
í fregnum frá Kairo í morgun segir, að brezki 8. herinn hafi
haldið áfram framsókn sinni í gær og flugvélar Breta hafi hald-
ið uppi árásum á hersveitir og flutningalestir Þjóðverja og ítala
fyrir vestan Tripolis og til norðurs allt norður fyrir landamæri
Tripolitania og Tunis. — Miklar loftárásir hafa verið gerðar
á Tripolitania, jámbrautarstöðvar á Sikiley og víðar.
í fregnum frá Kairo í gær-
kveldi var svo að orði kotnizt,
að menn þar liefðu hinar beztu
vonir, vegna fregnanna um
hraða sókn hersveita Montgo-
mery’s og litla sem enga mót-
spyrnu baksveita Rommels. Var
gert ráð fyrir, að Tripolis mundi
falla þá og þegar, nema eitthvað j
óvænt gerðist, svo sem að mót- J
spyrnan ykist er að borginni
kæmi, en jietta var þó talið ólík- j
legt, vegna fregnanna um liina
miklu hei-flulninga frá Tri-
jiolis til landamæra Tunis.
Sennilegt er tahð, að Rommel
freisti að veita mótspyrnu, er
kemur inn í Tunis um 110 km„
þvi að þar eru varnarlinur þrjár, j
sem Frakkar komu upp á sínum
tíma, en vitanlega er það undir
því komið, sem gerist í Tmiis
næstu daga, hvort áform í þessa
átt heppnast. Liklegt er, úr því
sem komið er, að Rommel reyni
að sameina herafla sinn sem
allra fyrst herafla Þjóðverja og
ítala í Tunis.
Svo er eftir að vita hvort
Montgomery getur haldið áfram i
sókninni viðstöðulaust, eftir j
töku Tripoli. MikiJvægt atriði
er, hvort hann getur fengið þar |
nægt vatn, en það getur hann, j
svo fremi að Þjóðverjar og ítal- |
ir eyðileggi ekki vatnsbólin. Yf- !
irleitt búast menn við því i Kai- |
ro, að það verði að mörgu erfið '
aðkoma i Tripolis, einkum við
höfnina, en hinsvegm- muni
Bretar fljótt geta notað sérhöfn-
ina þar, ekki síður en í Benghazi,
sém var furðulega fljótlega tek-
in í notkun.
Aðstoðarhermálaráðherra
Breta sagði í gær, að hann gerði
sér vonir um, að áttundi breski
lierinn mundi innan margra
vikna geta sameinast her
bandamanna i Tunis. Þessi orð
benda lil að bandamenn líti svo
á, að það verði harðir bardagar
háðír í Tunis, og að það muni
laka nokkurn tima, að hrekja
hersveitii* Þjóðverja þaðan, en
j>á er jiess og að geta, að her-
málaleiðtogar bandamanna hafa
alltaf prédikð þetta, frá því að
l>að var ljóst, að Anderson hafði
mistekizt að sækja frmn í skyndi
þegar eftir innrásina og taka
Bizerta og Tunis, áður en Þjóð-
verjar gætu náð þar öruggri
lótfestu. En þetta mistókst —
og munaði mjóu, að það tækist,
og hefði verið ki-aftaverk, hefði
það tekist, þar sem Þjóðverjar
og Italir gátu flutt lið og birgðir
til uorðurstrandar Tunis miklu
styttri leiðir en Bretar og Banda-
rikjamenn.
Rigningar hafa nú verið i
Tunis á annan mánuð og færð
slæm, enda eru vegir ófullkomn-
ir víða og skorlur góðra flug-
valla, þótt bandanienn hafi að
visu að undanfornu komið sér
upp nokkrum flugvöllum, sem
Sókninni til Rostov haidið
j áíram af mikiu kappi.
IIcill f»ýxkt kerfylki inialkréad
ú Worouesliwíg'stöðvismsebu.
RINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Rauði herinn sækir fram með enn méiri krafti en
áður til Kharkov og Rostov, tveggja megin
stöðva Þjóðverja í Suður-Rússlandi. í gær
sóttu Rússar fram úr tveimur áttum til hinnar mikil-
vægu járnbrautarskiptistöðvar Likhnaya, sem er fyrir
norðan Rostov, en um þessa stöð hafa til þessa farið
fram meginfiutningar til Kákasushers Rússa, sem stöð-
ugt meiri hættur vofa yfir. Rússar sækja fram frá Voro-
nesh og hafa umkringt heilt þýzkt herfylki. Bardagar
hafa verið mjög harðir á þessum vígstöðvum og Þjóð-
verjar beðið mikið manntjón og hergagna.
Brezkar sprengjuflugvélar i
voru yfir Vestur-Þýzkalandi í
nótt.
Efnafræðingar
stofna með sér
félag.
Félag íslenzkra efnafræðinga
var stofnað hér í hænum miS-
vikudaginn 20. þ. m.
Að félagsstofnuninni stöðu
fjórtán starfandi efnafræðing-ar
úr Reykjavik og utan af landi.
Á stofnfundi var lleigi Her-
mann Eiriksson fundarstjóri.
Fundurinn samþykkli lög fyrir
félagið og kaus stjórn.
Hún er þannig skipuð: For-
maður Trausti Ótafvssorv, ritari
Gisli Þorkelsson, gjaldkeri Ingi
Bjamason og meðstjómandi
Þór'ður Þorhjarnar.snn.
Háskólahljómleikar
á sunnudaginn.
Þeir Ámi Kristjáusaon, pían®-
Rússar tilkynna, að Þjóðverj-
ar hafi varizt af mikilli liarð-
neskju í Proletarskaya. Var
horgin tekin eftir þriggja daga
hardaga og létu Þjóðverjar loks
undan síga í áttina til Salsk, sem
er skamnU frá, og sóttu Rússar
; að þessu liði Þjóðverja úr tveini-
| ur áttum, eftir að það liafði
hörfað til nýrra vigstöðva hand-
an Manich-árinnar.
! í Kákasíu hafa Rússar tekið
marga bæi -— að minnsta kosti
12 seinasta sólarhringinn.
j Suður og suðaustur af Lenin-
j grad hafa Rússar sótt nokkuð
fram og fyrir suðvestan Veliki
j Luki hafa Rússar ónýtt fyrir
j Þjóðverjum öll áform um að
stofna til skipulegrar varnar á
nýjan leilc.
Rússar hafa tekið borgina
Voroshilovsk í Kákasíu og eru
60 km. frá Armavir.
Seinustu tvo mánuði hafa
500.000 möndulveldahermenn
fallið á austurvígstöðvunum, en
en 200.000 verið teknir höndum.
, um vigstöðum (Frakklandi,
j Noregi, Balkan og Viðar) né
! heldur þeir, sem liafa farizt á
; sjónum eða verið ráðnir af dög-
i um i hemumdu löndunum.
I
j Væri l>eir allir taldir með,
! mundi manntjónið nema 3.5 1
millj. manna.
40.000 liðhlaupar.
j Japanska herstjórnin í Kíua
hefir tilkynnt, að kinverski iier-
inn í Shantungog Kiangsi-fyik j-
unum sé nú alveg lamaður og
mótspyma sé þar ekki lengur
teljandi.
Orsök þessa er sú, að yfir-
maður kinverska hersins, for-
! ingjaráð hans og 40.(KM) óbreytt-
I ir hermenn og foringjar hafi
! gengið á hönd Nanking-stjórn-
inni og liætt baráttúnni fvrir
Chungking-stjórninni.
Japanir liafa verið i sókn á 1
stöðum í Kína að undanförnu,
en gengið lítið viðast hvar.
Frá líæjardyrum Itala.
ítalski útvarpsfyrirlesárinn
Mario Appelius liefir haldið fyr-
irlestur um hardagana á austur-
vígstöðvunum. Sagði hann, að
ekkert henti til þess, að það væri
að draga úr sókn Rússa, þvi að
Iiún færi lieldur vaxandi sums-
staðar. Stalin virtist hafa úr
íiógu að^ spila, eins og Rússlami
væri ekkert annað en hermanna-
skálar og hergagnabúr.
Manntjón
Þjóðverja.
Blöð vestan hafs hafa það eft-
ir útvarpsstöðinni í Dakar, að
dr. Robert Ley, yfirmaður
vinnufylkingarinnar þýzku,
hafi nýlega áætlað manntjón
Þjóðverja í Rússlandi a. m. k.
3 milljónir manna. í þeim hópi
ern taldir þeir hermenn, sem
eru örkumlamenn eða fangar,
en ekki þeir, sein eru lítið særð-
ir og geta farið aftur iil víg-
stöðvanna.
Dakar-útvarpð tók það og
fram, að þá væri ekki taldir
ítalir, Rúmenar, Ungverjar eða
aðrir bandamenn Þjóðverja.
Loks gat það þess, að þeir væri
ekki meðtaldir, sem liefði fallið
eða orðið örkumlamenn á öðr-
hægt er að nota sem bækistöð
fyrir stórar sprengjuflugvélar,
en í byrjun höfðu þeir engan
slikan flugvöll. Eini sliki flug-
völlurinn i Tunis var við Bizerta
og honum náðu Þjóðverjar.
--- •
Skákþingið:
Fimmfu umfeið
lokið.
Biðskákir voru tefldar i fyrra-
kvöld. í meistarafl. vann Árni
Snævarr Benedikt Jóhannsson,
Sturla Pétursson vann Árna
Snævar, Guðnn S. Guðmunds-
son vann Steingrím Guðmunds-
! son, Pétur Guðmundsson og
Síurla Pétursson jafntefli.
Eftir fimm umferðir sanda
leikar þannig: 1 meistaraflokki:
Árui Snævarr og Baldur Möller
4 vinniuga, Sigurður Gissurar-
son 3 , Steingrímur Guð-
j mundsson og Guðm. S. Guð-
| mundsson 3, Magnús G. Jónsson
214, Sturla Pétursson, Hafsteinn
Gíslason og Óli Valdemarsson
2, Benedikt Jóhannsson og Pét-
ur Guðmumlsson 1 14, Áki Pét-
ursson 1. — í I. fl. eru Benóný
Benediktsson, Maris Guðmunds-
son og Ragnar Guðjönsson með
3 viiminga, Úlafur Einarsson
2V2, Irárus Johnsen, Pétur Jón-
asson 1 Vj, Ingimundur Guð-
mundsson Vi- í II. fh eru
komin úrslit: Efstur varð Sig-
urður Jóhannsson m' ð ö vmn-
inga, Guðjón Sigurðsson 3V2,
Sigurbjörn Einarsson og Oiafur
Loftsson 2%, Ingólfur Jónssou
IÚ/2, Sig. Bogason 0.
6. umferð verður tefld annað
kvöld.
Brezkar langflugs-sprengja- |
flugvélar frá Indlandi hafa gert
árásir á Tunggoo í Birma og
flugvélar 10. ameríska flughcrs-
ins hafá gert árásir með mikl-
um árangri á Thazi í Birma.
9 I
Tyikneskar fregnir herma, að
lítt æft lið hafi verið sent til
Frakklands, Póllands og
Búlgaríu, en setuliðið, sem þar
var, hafi verið sent til austur- '
vígstöðvanna. ,
® I
í gær var tilkynnt í London,
að 45 börn hefðu heðið bana i
dagárásinni á London í fyrra-
dag, en 50 særsL Enn er leitað í
rústunum og líklegt talið, að 15
börn væru grafin í rústunum.
Bandaríkjaherinn hefir tekið
við af landgönguliði flotans á
Guadalcanal.
@
lngram flotaforingi Banda-
ríkjaflotans tilkynnti í Rio de
•lanciro í gær, að herskip hans
hefðu sökkt fimm möndulvelda-
kafbátum á 4 vikum. Undan-
farna daga hefir rekið ým-islegt
úr þýzkum kafbátum á strönd-
um Brazilíu.
9
Hinu nýja 25.000 smálesta
flugvélaskipi Yorktown hefir
verið hleypt af stokkunum. Frn
Roosevelt gaf því heiti, eins og
„gamla^ Yorktown 1936.
Yorktown getur flutt 80 flug-
\élar. I*að er fjórða af 25 her-
skipum af svonefndum Essex-
flokki, sem byggt verður.
leikari, og Bjorn Ötafeso*.
fiðluleikari, halda fzmmto há-
skólahljómleika sína á simnu-
daginn kemnr.
Hljómleikarnir verða haldnir
í hátiðasal háskólans kL ö »ið-
degis.
Að þessu sinni leika þeir Árni
og Bjöm verk eftir Yitali, Mo-
zart, Debussy o. fl.
ASgöngumilSar eru seltEtr í
Bókaverzlun Sigfúear Ey-
mundsonar og Hljóðfærahús-
inu.
Kolaverðið.*
í vikunni birtist augtýsing
frá tkímnefnd í verðlagsmáhim
varðandi hámarksálagn’ingn á
kolum, seldum úr portú
Nokkurum ótta liefir skgið á
fólk út af auglýsingu þessari.
þar sem það hefir álitið aS þetta
myndi lækka visitöluna.
Visir hefír aflað sér trpplýs-
inga um þetta hjá Pétri Magn-
ússyni alþm., sem er formaður
dómnefndar i verðlagsiiiáhini.
Kvað hann ótta i þessu efni é-
stæðulausan með öllu og alger-
lega á misskihilngi byggðan.
Það verðlag sem ákveðið var á
kolum, seldum úr porti, kemur
visitölunni ekkert við, Þama er
aðeins um skilgreiningu á kola-
verði að ræða, kolum sem seld
eru úr porti á 169 kr. per. ssná-
lest og heimfluttum kolum, sem
kosta 184 krónur. ÁÖurt var
verðlagið aðeins miðað við
heimflutt koL
Reykjavík rafmagnslaus í
gærkveldi og nótt.
Orsökin var krapastífla við Sogsstöðina.
1 gærkveldi bilaði rafmagnið í bænum, svo að raf-
magnslaust var með öllu frá kl. 9% tii kl. 8*4 í morgun.
Áður var straumurinn mjög lítill á rafmagninu og fór
sí og æ minnkandi, þar til ljósin slokknuðu alveg.
Vísir átti tal við Jakob Guð-
johnsen verkfræðing i morguu
og skýrði liann blaðinu svo frá,
að krapi liefði setzt i ristamar
xið Sogsstöðina í gær. Þegar
frost er og hvassviðri, en Olf-
ljótsvatn hinsvegar autt, er á-
vallt nokkur liætta á krapastiflu
við stöðina.
Um'kl. 314 var krapinn orð-
inn það mikill, að divaga tók úr
spennunni og fór liún ört
minnkandi, eftir því sem lengur
leið á kvöldið. Vegna roks var
erfitt að lireinsa ristamar og
þegar fyrirsjáanlegt var, að ekki
mundi taka6t að ná krapanum
burtu, var það ráð tekið, að
taka ristarnar. En við það safn-
aðist krapi i pípurnar og komst
loks í turbinuna. Var þá ekki um
annað að ræða en loka fyrir
liana og hreinsa hana. Var búið
að hreinsa aðra vélina um fjög-
urleytið i nótt, en hina um kl.
814 í morgun og var þá straumi
hleypt á að nýju.