Vísir - 30.10.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Slmli
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, laugardaglnn 30. október 1943.

247. tbl.
Bandamenn brutu það
á bak aftur.
Eftir. Michael Chinigo,
fréttaritara U.P. á Sikiley.
Brezk og amerísk herlögregla,
með aðstoð Scotland Yard, hef-
ir brotið leynfélagið Maffia á
Sikiley á bak aftur og handtek-
ið alla foringjana.
Facistar reyndu fyrst árum
saraan að brjóta þetta glæpa-
mannafélag á bak aftur, en þeg-
ar það tókst ekki snéru þeir við
blaðinu og létu það hjálpa sér
við ýmis myrkraverk, sem þeir
vildu ekki vinna sjálfir.
Tveir æðstu menn félagsins
—Domenisce Tomaselle og Giu-
seppe Piraine ,— og 17 héraða-
foringjar voru handteknir sama
daginn og síðan hafa fjölmargir
félagar þeirra verið teknir einn-
ig.
Eftir að striðið brauzt út snéri
Maffia sér að því að komast
yfir hinn svonefnda „svarta
markað“, það er að segja fé-
lagið neyddi bændur um alla
eyjuna til að láta af hendi við
sig afurðir sinar og seldi þær
síðan aftur við okurverði. Ef
bændur reyndu að mögla, voru
þeir skotnir eða fengu rýting
í hjartað.
Það var ungur amerískur lið-
þjálfi af ítölskum ættum, Louis
Básse, sem aflaði fyrstu upp-
lýsinganna, sem leiddu til þess
að félagið var upprætt, en síðan
tók lögregla amerísku ög brezku
herjanna við því, með aðstoð
Scotland Yard, sem hafði sína
menn á eynni eftir að banda-
menn voru komnir á land.
Þetta byrjaði, þegar 3. amer-
íska herdeildin átti að fá hvild
og var send til smábæjarins
Castel D’Accia, sem er uppi í
landi, um 35 km. frá Palermo.
Basse gaf sig á tal við bæjar-
húa, þvi að hann kunni ítölsku
og komst þá á ánoðir um það,
að knæpa ein i bænum var að-
albækistöð félagsins. Hann til-
kynnti yfirmanni sínum þetta,
en hann skipaði honum að halda
áfram eftirgrennslunum svo að
lítið bæri á. Var það Basse til
mjög mikils trafala, að lögregl-
an var alveg á bandi glæpa-
mannanna, en þó tókst honum
að koma þvi svo fyrir, að tveir
æðstu mennirnir héldu fund
með undirmönnum sínum í
næstu sveitum um matvælaá-
standið.
Afeðan fundurinn stóð yfir
var húsið umkringt af herliði,
sem setti upp vélbyssur allt i
kripgum það og þegar fundar-
menn komu út var ekki um
annað að ræða en gefast upp,
þvi að annars hefði þeir allir
verið drepnir umsvifalaust.
Þegar leitað var í bænum og
viðar fundust þar margar smá-
Iestir af matvælum, sem afhent
voru yfirvöldunum.
Brezki flotinn er búinn að
fá ameriskar flugvélar til af-
notá á flugstöðvarSkipum. Flug-
vélar ■ þessar eru Avengeiv
þriggja manna tundurskeytá-
vél, og orustuvélarnar Corsair
og Hellcat, sem eru einhVerjar
hraðfleygustu orustuvélar, sem
notaðar eru á skipum.
1; '
Þungar flugvélar geta.hæglega lent á sendnu, gljúpu eða ósléttu landi, þegar þessi skriðbelti eru
sett undir þær í stað hjóla.
Rússar sækja fram
26 km. leið á dag.
Áttu í gær eftir stutta leið frá
Melitopol til Dnjepr.
Þjóðverjar verjast enn við Krivoi Rog.
ókn Rússa milli Dnjepr-fljóts og s.jávar miðar
m.jög hratt áfram, því að sú af fylkingum
þeirra, sem fer hraðast, fer að jafnaði 26 km.
á hver.jum degi. Er það rnikill hraði fyrir her, sem hef-
ir vfir vegleysur að fara. Varnir Þ.jóðver.ja eru litlar
sem engar, enda lnigsa flestar hersveitirnar mest um
að komast undan.
Á flótta sínum þarna, eins og inni í Dnjepr-bugðunni, skilja
Þjóðverjar eftir ógrynni af allskonar vopnum og útbúnaði.
Segir í einni fregn, að þeir hlaupi frá svo miklu af fallbyssum
til dæmis, að það sé fullnægjandi til að útbúa heilan her. í bæj-
um þeim, sem Rússar taka, finna þeir einnig mikið af matvæl-
um og fatnaði.
Um áttatiu borgir og bæir
féllu Rússum i hendur i gær
og var meðal þeirra borgin Kon-
stantinovka. Hún stendur að-
eins 20 km. frá bökkum Dnjepr-
fljóts og má af þvi sjá, hvað
Rússar hafa brotizt langt þama.
Þeir eiga álika langa leið eftir
að Perekop-eiðinu. Fara miklir
flutningar um það núna, því að
Þjóðverjar flytja sem mest af
liði sínu frá Krimskaga.
Yfir Dnjeþr
á enn nýjum stað.
Rússar hafa brotizt yfir
Dnjepr á enn einum stað, að
þcssu sinni í grennd við Zapo-
rosje. Herinn, sem hefir farið
yfir fljótið þarna, leitast við að
taka liöndum saman við þann,
sem sækir í suðvestur frá
Dnjepropetrovsk. ,
Hjá Krivoi Rog geisa' orustur
af sömu grimmd og áður. í
fregnum í gærkveldi tilkynntu
erlendir hlaðamenn í Moskva,
að Þjóðverjar hefði flutt mjög
aukið fluglið til þessa hluta víg-
stöðvanna. En Jiegar Rússar sáu,
að yfirráð jjeirra i lofti voru í
liættu, sendu þeir sjálfir fleiri
flugsveitir á vetívang og hafa
yfirhöndina íáfrám.
Samkomulag-
á ráðstefnunni.
Roosevelt forseti tilkynnli
blaðamönnum í gær, að sam-
komulag hefði náðzt á ráðstefnu
utáhrikismálaráðherranna i
Moskva. Hann kvaðst ekki geta
gefið nánari upplýsingar um
þetla.
Blöð i Bandarikjunum og
Bretlandi fagna þessu mjög og
hafa aldrei verið vonbetri
um samvinnu bandamanna.
Sv-Kyrrahaflð:
Landganga á 2
Salomonseyjum
enn.
• Amerískar hersveitir hafa
gengið á land á tveim eyjum
enn í Salomonseyjaklasanum.
Fallhlífahermenn voru látnir
svífa til jarðar á Choiseul-eyju i
fyrradag og sama dag var lið
sett á land af skipum á annari
eyju í grennd við Bougainville-
eyju. Er það önnur eyja en
Mono-eyja, þar sem gengið var
á land á þriðjudaginn og hafa
bandamenn því gengið á land
á þrem eyjum í þessari viku.
Fregnir bafa 'ekki borizt um
mótspyrnu .Tapana á Choiseul-
evju, en þeir reyndu ekki að
verja landgönguna á hinni eynni
sem ráðizt var á í fyrradag. Á
Mono-eyju er nú svo komið, að
Japanir liafa hörfað með allt
lið sitt til norðurhorns eyjár-
innar.
Er nú farið að kreppa allnijög
að Japönuin á Bougainville-
eyju, þar sem bandámenn eru
komnir svo næi-ri, en Buin á
þeirri eyju. er aðalbækistöð
þeirra fyrir austan Rabaul. Má
gera ráð fyrir þvi, að þess verði
ckki langl að bíða, að hafin verði
sókn gegn BougainviHe-eyju.
Jugoslavía: j
Hardir bardagrar
lijá Zagrrcb.
Harðir bardagar eru nú liáðir
fyrir vestan Zagreb í Króatiu.
Hafa Þjóðverjar gert þar nokk-
ur áhlaup á skærusveitir, en
ekki orðið ágengt. Járnbrautin
milli Belgrad ög Zagreb hefir
verið rofin á nokkurum stöðum.
Þjóðverjar hafa lika byrjað
landgöngu á nokkurum stöðum
á Dalmatiu-ströndum, þar sem
Júgóslavar höfðu náð borgum á
vald sitt. Leitást Þjóðverjar
mjög við að taka þessar borg-
ir, af þvi að bandamenn geti
áiotað þær til innrásar eða her-
gagnaflutninga til sk'æruflokk-
anna. Sumsstaðar komust Þjóð-
verjar á land, en voru hraktir
i sjóinn á öðrum stöðum.
Nýtt tæki gegn
kafbátim^.
Brezkar
þannig . sjí bs:
hal.dið h
nóttu ser.i .
FimmuVk. ,\
frá þvi fvi-ir
eru
Tjón af loftárásum.
Stimson hermálaráðherra
Bandaríkjanna sagði við blaða-
menn í gær, að í árásinni á
Schweinfurt hefði amerískir
flugmenn skotið niður 187 þýzk-
ar orustuvélar.
‘Hann gat Jjess einnig, að þótt
allmikið tjón liefði orðið i þess-
ari árás, það er að.segja Banda-
ríkjamenn nússt marga'r flug-
vélar, þá jafnaðist það upp með
]>ví, að þeir misstu mjög»fáar
vélar í öðrum árásum. Gat Stim-
son þess, að á einum degi í þess-
ari viku hefði 501 amerískar
flugvélar farið í ávásir á stöðvar
Þjóðverja í Frakklandi og allar
komið lieilu og höldnu aftur..
nu
. geta
irrA aö
:;.N • skýrði
- ;>ð undan-
farið ár heið: f uj i átar strand-
varnasveita flughersiiis verið út~
búnar með griðarsterkum kast-
8. herinn gerir
öílug áhlaup.
Sífelldaa* plgniegap hamla
bernaðaradgerðuih.
’O laðamenn símuðu í gær, að i fyrradag hefði 8. herinii gert
® allöflugt áhlaup um 25 km. frá Adriahafi. Sótti hánn fram
nokkurn spöl og gat bætt aðstöðu sína til muna.
I áhlaupum þessum tókst 8.
liernum að komast að Trigno-
fljóti á stæiæa svæði en áður og
náði hann nýjum brúarstæðum.
Hefir hann nú allgóða aðstöðu
til þess að byrja sókn gegn hin-
um nýju varnarstöðvum Þjóð-
verja. Er Montgomery búinn að
!ry§8jft aðflutningaleiðir sínar
að mestu og flugvellir eru til
nógu nærri vígstöðvunum fyrir
orustuvélar og aðrar vélar, sem
þarf til stuðnings sókn.
En meðan veður er eins og
núna er ekki liægt að legga i
neinar verulegar hernaðarað-
gerðir. Það rignir á hverjum
degi meira og minna og vegir
em víða ófærir. Hefir komið
fyrir, að það hefir orðið að bera
allar nauðsynjar til stöðva, sem
eru sérstaklega illa settar.
Þjóðverjar liafa fengið aukinn
flugher frá Italiu siðustu vikur
og bendir {>að til þess, að þeir
ætli ekki að láta reka sdg úr
þeini stöðvum, sem þeir bafa
nú.
Atvinnuleysis-
skráning.
Atvinnuleysisskráning fer
fram hér í Reykjavík dagana 1.,
2. og- 3. nóv. n. k. .
Skráning þessi fer fram skv.
ákvörðun laga nr. 57 frá 7. mai
1928. Þeir hlutaðeigendur, sem
ósk að láta skrá sig, eiga að gefa
sig frárn á Ráðningarstofu
Reykjavíkur kl. 10—12 f. h. og
1—5 e. h.
Þeir, sem hér köma til greina
eru sjómenn, verkainenn og
verkakonur, svo og iðnaðar-
menn og konur.
Helluofnar í 2200
íbúðir
Ofnasmiðjan h.f. stækkar verk-
srniðjn §ína.
FNASMIÐJAN H.F. tók til starfa haustið 1936 og hefir
starfað óslitið síðan, nema hvað efnisskortur hefir sum
árin að nokkuru hindrað framleiðsluna. — 1 gær var blaða-
mönnum boðið að skoða verksmiðjuna, sem nú er flutt’í stærri
húsakynni en hún hefir áður haft. Er viðbótarbyggingu við
fyrra verksmiðjupláss nýlega lokið.
Auk smíði hinna alþekktu
helluofna hefir Ofnasmiðjan hf.
f'-ainleitt mörg hundruð raf-
suðupotta af ýmsum stærðum
ug hefir gerð þeirra verið fund-
in upp hér. Þá hafa verib' smíð-
aðir nokkriF miðstöðvarkatlar,
að nokkru eftir útlendri fyriv-
nivnd og að nokkuru ef ir hug-
inyndum íslenzkra mamla.
Frá þvi er verksmiðjan lók
tit starfa, lætur nærri að hellu-
, ofuar hafi verið seldir þvi sem
næst í 2200 þriggja hetbergja
ihúðir, eða 53.941.20 fevm, alls.
■ Að fenginni 11 ára reynslu
helluofnanna með hveravatns-
Intun virðist ekki ástæða til að
nttast það, sem.surtiip hat'a liald-
ið fram, að ofnarnir þoli aðeins
skamma stund heita vatnið frá
Reykjum.
Með þeim tækjum og vinnu-
plássi, seni fyrir liendi er, get-
ur verksmiðjan framleitt 500
ferm. af ofnum á viku, eða sem
svarar i 20 þriggja herbergja í-
húðir, eða 1000 slíkar íbúðir á
ári og ætti þjóðin varla að þurfa
meira af miðstöðvarofnum á
næstu árum.
Frá þvi í marzljyrjun liafá
slarfsmenn verksiniðjunnar ver-
ið frá. 20 til 28 og eru nú sem
stendur 26.
Ijósuni með margra milljóna
kerta styrkleika. Eru ljósin út-
húin þannig, að þau geta ekki
hlindað flugmeiinina. Þegar
þessi aðferð -var fyrst reynd, var
notazt við mjög sterk hílaljós-
kor.
Frá byrjun og til miðs sum-
ars i fyrra, er öll vinnulaun
Iiækkuðu svo. gifurlega, voru
Hellu-ofnarnir mun ódýari en
erlendir ofnar. Enn eru þeir ó-
dýrari og hefir verðið haldizt
óbreytt síðan í fyrrahaust .
Verksmiðjuplássið hefir næst-
um þrefaklazt við stækkunina,
og er samanlagður gólfflötur
l>ess, geymslu og vinnusala, um
700 ferm., en auk þess rúmir 100
ferm. skrifstofupláss, snyrti-
herhergi, matstofa og verk-
stjóraherhergi. — Sveinbjörn
Jónsson byggingameistari er
framkvæmdars tj óri verksmiðj -
unnar, en Sigurður Björnsson
formaður félagsstjórnar.
Fimmtugur
er á morgun ,einn.. af ■ mætustu
borgurum Hafnarfjarðar, ÞorvarS-
ur Þorvarðarson verkstjóri. Munu
vinir hans óg ku'nnirigjáf — en þeir
eru margir ^— 'heilsa upp á' hann á-
afmælisdaginn og árna honum allra
heilla. ' Þ. /.