Vísir - 20.01.1944, Blaðsíða 3

V I S I R
Þjóðleikhnsið
og* II. K. JL.
Halldór Kiljan Laxness hefir
ritað grein í Þjóðviljann 16. des.
f. á. og gert byggingu þjóðleik-
hússins að umtalsefni.
í grein þessari eru margar
viilur, sem stafa væntanlega af
ókunnugleika höfundar. Þykir
byggingarnefnd Þjóðleikhússins
viðeigandi að leiðrétta nolckur-
ar af helztu missögnunum, til
þess að gefa almenningi hug-
mynd um, hversu lílið er að
marka dagdóma um slík efni,
þegar í hut eiga menn, sem alls
ekki hafa leitazt við að kynna
sér málið, áður en þeir tóku
að fræða aðra um það.
H. K. L. telur að ÞjÓðleilcliús-
ið bæti ekki úr þörf bæjarins i
sambandi við leiksýningar. Tel-
ur hann, að bærinn hafi verið
niiklu betur settur i þessu efni
um aldamótin, þegar Iðnaðar-
mannahúsið var byggt og byrj-
aS að sýna þar sjónleiki. Nú er
það fjarstæða, að ætlast til, að
Þjóðleikhúsið bæti úr allri
húsþörf Reykjavíkurbæjar
vegna allskonar leikskemmt-
ana i bænum. En aðalatriðið í
þessu máli er það, að samkvæmt
athugunum Helga Helgasonar
verzlunarstjóra um leikhússókn
Reykvíkinga i Iðnó um síðustu
aldamót, er jjessu svo ólíkt far-
ið þvi, sem H. K. L. telur, að
eftir að Þjóðleikhúsið er tekið
í notkun verður næstum þrefalt
meiri möguleiki á að tryggja
leikhússæti en var um aldamót,
eftir að Iðnaðarmannahúsið
kom til sögunnar, þó að miðað
sé við það, að íbúafjöldi bæjar-
ins liafi áttfaldazt frá þeim
tíma. Auk þess verður að sjálf-
sögðu að gera ráð fyrir því, að
leiksýningar haldi áfram í Iðnó,
og að fleiri bj'ggingar verði
reistar í þessu augnamiði, eftir
því sem fólksfjölgunin krefur.
H. K. L. virðist vilja láta öll
áhorfendasæti leikhússins verða
jafngóð, og á sama gólfi. Hann
virðist blanda saman vönduðum
leikhúsum við fjölleikahús og
aðra þvílíka skemmtistaði. —
Ástæðan til þess að húsameist-
arar og forstöðumenn leikhúsa
hafa í tugi ára og allt fram á
þennan dag og í öllum mennta-
löndum, byggt áhorfenda- og
áheyrenda-svið eftir sömu reglu
eins og gert er ráð fyrir í Þjóð-
leikliúsinu, er engin önnur en
sú, að þetta skipulag hefir reynzt
heppilegt til þess að leikgest-
irnir geti séð og heyrt sem allra
bezt allt, er fram fer á leiksvið-
inu.
H. K. L. fullyrðir að áliorf-
endur á öðrum palli í Þjóðleik-
húsinu sjái ekki nema litla rönd
af leiksviðinu, en þetta er al-
gerður misskilningur. Áhorf-
endur á þessum palli sjá ekki
aðeins yfir allt leiksviðið held-
ur vegginn bak við það í meira
en 6.00 m. hæð frá gólfi.
H. K. L. talar urn að í Þjóð-
lelkhúsinu sé of miklu rúmi
eytt í ganga, fatageymslur og
hressingarsal leikhúsgesta.
Þetta er alrangt, livort sem
skipulag Þjóðleikhússins er
borið saman við fyrirkomulag
beztu leikhúsa í Vesturlöndum
eða athugaðar kenningar kunn-
ustu fræðimanna um þessi efni.
Handbólc Þjóðverja fyrir húsa-
meistara (Bauentwurfslehre
1936) er eftir einn frægasta
meistara Þýzkalands, próf.
Ernest Neufert. Öll fyrrnefnd
hlutföll í Þjóðleikhúsinu, sem
H. K. L. finnst atliugavert við,
eru í fyllsta samræmi við þetta
fræðirit, og kröfur merkustu
fræðimanna meðal stórþjóð-
anna.
H. K. L. fullyrðir að málara-
salurinn í Þjóðleilchúsinu sé
lágur undir loft. Eftir alþjóða-
reglu eins og hún er sett fram
í áðurnefndu fræðiriti þykir nóg
að slíkir salir séu 3.80 m. á hæð,
en í Þjóðleikhúsinu er hæðin
frá gólf til lofts 4.20 m.
Þá þykist H. K. L. vita það
með vissu, að í Þjóðleikhúsinu
muni varla vera um að ræða
neitt rúm fyrir hljómsveit
framan við leiksviðið, auk þess
sém hann gerir ráð fyrir að
þessi staður muni vera allt of
djúpur. Þetta bendir til þess,
að H. K. L. muni vera algerlega
ókunnugt um, að í öllum góð-
um leikliúsum er hljómsveitar-
rúm hækkað eða lækkað með
sérstökum lyftivélum eftir því,
sem bezt þykir henta í hvert
sinn. Margir íslendingar hafa
lcomið í Nýja-leikhúsið í K.höfn,
sem er slærst og bezt af nýrri
leikhúsum Dana, og miklu
stærra en Þjóðleikhúsið, en
hljómsveitari'úmið er jafnstórt
þar og í Þjóðleikhúsinu. Til
frekari áréttingar má geta þess,
að hljómsveitarstjóri dr. Ur-
bantschitsch og hljómsveitar-
stjóri útvarpsins, Þórarinn Guð-
mundsson, hafa leyft að liafa
það eftir sér, að hljómsveitar-
rúmið í Þjóðleikhúsinu sé nægi-
lega stórt fyrir sjónleiki og
„Operettur".
Þjóðleikhúsnefndin væntir,
að þessar athugasemdir nægi
til þess, að þjóðin fái glögga
hugmynd um, að aðfinnslur af
sama tægi, eins og þær sem
fram eru bornar í umræddri
grein H. K. L., eru siður en svo
til nokkurs gagns við fram-
lcvæmd vandasamra mála eins
og Þjóðleikhúsbyggingarinnar.
Þjóðleikhúsnefnd.
B œjaF
fréttír
I.0.0.F.5= 1251208V2 = N.K.
Séra Jakob Jónsson,
Leifsgötu 16, er fertugur i dag.
Á fundi
Kvennadeildar Slysavarnafélags
íslands verður upplestur, Pétur
Pétursson útvarpsþulúr les. Maríus
Sölvason syngur einsöng. — Auk
þess eru mjög áríbandi félagsmál,
og eru konur beönar aö fjölmenna
og taka meS sér gesti.
Afmælishátíð Fjallamanna
í Oddfellowhöllinni í gærkveldi
tókst með ágætum. Sýndar voru
þar nýjar og gamlar kvikmyndir,
sem þeir Vigfús Sigurgeirsson og
SigurSur Tómasson höföu tekiö, aS
inestu leyti í litum. Sumir þættir
úr þessum kvikmyndum eru ævin-
týralega fallegir og draga fram
tign, fegurö og liti íslenzkrar nátt-
úru í sterkum dráttum. ÞaS skal
þó tekiö fram, aö hér er ekki um
uppbyggðar myndir aö ræöa <%
eru því aö vonum nokkuö sundur-
leitar, enda fyrst og fremst tekn-
ar sent feröaminningar og „stemn-
ingar“. Á eftir voru nokkurar
skuggamyndir í litum frá Fimrn-
vöröuhálsi og Tindfjallajökli sýnd-
ar. Húsfyllir var í. Oddfellow og
skemmtu menn sér hiö bezta.
Útvarpið í kveld:
20.20 tltvarpshljómsveitin (Þór-
arinn Guömundsson stjórnar): a)
Lög úr „Copelia" eftir Delibes. b)
„Til vorsins" eftir Grieg. c) Mars
eftir Schild. 20.50 Frá útlöndum
(Björn Franzon). 21.10 Hljómplöt-
ur: Lög leikin á cello. 21.15 Lestur
íslendingasagna (dr. Einar Ól.
Sveinsson). 20.40 Hljómplötur: ís-
lenzk lög.
Hallgrímskirkja í Iteykjavík.
„Hin almenna fjársöfnunar-
nefnd“ Hallgrímskirkju biður þess
getið, að gjöfum og áheitum til
kirkjunnar sé veitt móttaka daglega
frá kl. 2—6 e. h. á skrifstofu Hjart-
ar Hanssonar, Bankastr. 11, miÖ-
hæð.
Hallgrímskirkja í Reykjavík.
Framhald af fyrri tilkynningum
um gjafir og áheit til kirkjunnar,
afhent skrifstofu „Hinnar alm. fjár-
söfnunarnefndar", Bankastr. 11. —
Sigga (áheit) 30 kr. Ónefndur (á-
heit) 20 kr. Benedikt Árnason,
Stcra-Vatnsskarði, Skagaf. 10 kr.
Lokað
á
morgun
vegna
jarðariapap.
Skóverzlunin JORK
KVENNADEILD SLYSAV ARNAFÉLAGSINS í Reykjavík.
U,
FUNDUR
í kvöld (fimmtudag) kL 8V2 í Oddfellowhúsinu, niðri.
FUNDAREFNI:
1. Mörg áríðandi félagsmál.
2. Upplestur.
3. Einsöngur.
STJÓRNIN.
Hinkaeigrend nr
L.R.Í. ráðleggur ykkur að koma með minkaskinnin
hið fyrsta svo að séð verði hvaða magn er hægt að
bjóða.
Verðið er gott og von um verðhækkun ef skinnin
verða sem mest á einni hendi og hægt er að bjóða tals-
vert mikið í einu.
Skinnasala L. R. í.
(ngiiiign
vantar til að bera út blaðið nú þegar um eftirtaldar götur:
LINDARGÖTU
BRÆÐRABORGARSTÍG.
Talið strax við afgreiðsluna. — Sími 1660.
Dagblaðið V í S IIC
Stúlka (áheit) 10 kr. R.S. (áheit)
50 kr. N.N. (áheit) 500 kr. S.K.
(áheit) 10 kr. Minningargjöf frá
konu 10 kr. K.S. (áheit) 20 kr.
S.H. 15 kr. N.N. (gamalt áheit) 50
kr. G.G. (áheit) 20 kr. Ónefndur
utan af landi 25 kr. NorÖlending-
ur 100 kr. Ónefndur 100 kr. S.Ó.
(áheit) 10 kr. St.G., Vestmanna-
eyjum (áheit) 50 kr. J.B. (áheit)
200 kr. Onefndur (áheit) 25 kr.
Hilda (áheit) 5 kr. Jón og GúÖrún
,(áheit) 50 kr. —■ Afhent af herra
biskupi Sigurgeir SigurÖssyni: Á-
heit vegna m/s Freyju 500 kr. Áheit
frá V/B 20 kr. Afhent af síra
Bjarna Jónssyni, vigslubiskupi: Frá
N.N. (gamalt áheit) 100 kr. — Af-
hent af Dagblaðinu Vísi (gjafir og
áheit) 547 kr. — Kærar þakkir.
F.h. „Hinnar almennu fjársöfnun-
arnefndar", Hjörtur Hansson,
Bankastr. 11.
Aðalfundur
Breiðfirðingafélagsins var hald-
inn í Sýningarskála listamanna 13.
þ. m. í stjórn voru kosnir: Jón
Emil Guðjónsson formaður, Ing-
veldur Sigmundsdóttir varaformað-
ur, SigurÖur Hólmsteinn Jónsson
ritari, Snæbjörn G. Jónsson gjald-
keri. Meðstjórnendur: Davíð Ó.
Grímsson, Lýður Jónssón og Oskar
Bjartmars. í varastjórn voru kosn-
ir: Guðbjörn Jakobsson, Jóhannes
Ólafsson og Ólafur Þórarinsson.
Félagsmenn eru nú á 7. hundrað.
Innan félagsins starfar söngkór og
málfundafélag. Hið árlega Breið-
firðingamót verður haldið að Hótel
Borg íaugard. 22. jan. n.k.
Húsnæði
óslcast fyrir saumastofu
strax. (Má vera óstandselt).
Tilboð, merlct: „Saumástofa“
sendist blaðinu fyrir laugar-
dagskvöld.
Vökukonu
og starfsstúlku
vantar á Kleppsspitalann. —
Upplýsingar hjá yfirhjúkrun-
arkonunni í síma 2319. —

sin3
ar
sem birtast eiga í
Víbí samdægurs,
þurfa að vera
komnar fyrir
kl. II árd.
Herbergi
helzt með húsgögnuin óskast
i 4—5 mánuði. — Fyrirfram-
greiðsla fyrir allan tímann.
Uppl. i síma 1680.
Ileljið rétl hyniiiielii

euiGGAsrr/Hf,’
VIKU EMÖLSTEINN
VIKURPLGTUR
Allt í seim: Góð einangr-
un, trausl í burðarveggl,
ævarandí, framleitt í
nýtízkui véliuim.
VIKURFÉLAGIÐ H.F. — Austurstræti 14. — Sími 1291.
VÖRUHIÐfl 0G 1 ■
1 1 Jiduh'U VÖRUUMBÚÐIR

/ 1 \ 'SÍMI4878
Med eða án Jiitaveitu —
Breiðfjörðs bylginofnar
haía alltaf reynzt vel.
Vegna ummæla, sem birzt hafa i tveimur dagbíöðum um a®
Breiðfjörðsofnar séu einu ofnarnir, sem ekki þoli hitaveitu-
þrýstiuginn, birtum vér eftirfarandi vottorð:
Undirritaður hefir notað Breiðfjörðs bylgjuofna undan-
farin ár, og nú einnig siðan hitaveitan var íögð inn til min9
og votta eg hér með að þeir reynast vel.
Reylcjavik, 2. janúar 1944.
Sveinn Guðmundsson,
járnsmiður, Bárugötu 14.
Eg undirritaður votta hér með að eg nota til upphitunar
með hitaveituvatninu Breiðfjörðs bylgjuofna i húáum min-
um við Laufásveg 21, og reynast þeir i alía staði mæta vel.
Reykjavík, 12. janúar 1944.
Oddu'j Jónasson...
Eg undirritaður keypti árið 1942 bylgjuofn hjá Breiðfjörð
i húsið Laugaveg 41 A, og liafa þeir reynzi mér prýðilega.
Hita bæði fijótt og vel.
En er farið var að leggja heita vatnið i bús bér i bænum,
heyrði eg að sprungið hefðu bylgjuofnar ásamt helluofnum
og kötlum. Hugði eg því að hér væri um vanicinprun á heita
vatninu að i*æða og leitaði eg þvi fyrir mér hvort eigi væri
hægt að fyrirbyggja það og komst að þeirr:i niðurstöðu, að
eigi væri annað en að hafa frárennslið óhíndrað frá ofnun-
um. Tók eg þvi 2 krana af, sem hitaveitan hafði sett á frá-
rennslið og lagði því næst % tommu rör upp eftir skorstein-
inum upp i 2 metra hæð liærra en hæsti ofn hússins var, til að
fyrirbyggja að ofnarnr gætu tæmt sig, leiddi það aftur niður
i frárennsli hússins og er þetta sama rörvkld, er liggur frá
þvi og að þvi.
Hefi eg siðan hleypt á 20 litra rennsli á toánútu og er það
helmingi meir en þörf er á til þess að hita aM husið.
Þessi reynsla mín hefir reynzt mér prýðílega og vonast
eg til að öðrum reynist eins ef reyna.
Reykjavik, 9. janúar 1944
Virðingarfyllst,
Benedikt Bemídiktsson.
Af ofanskráðum vottorðum er ljóst:
að fleiri tegundir ofna en þeir, er við framleiðum, hafa bilað
af ofmiklum þrýstingi hitaveitunnar.
að ofnar okkar reynast vel þar sem sú aðferð er viðhöfð, sem
lýst er í vottorði nr. 3.
Með ofanskráðum vottorðum og mörgum öðrum, er fyrir
figgja hjá okkur, ætti ummælum hinna tveggja dagblaða um i
ofna þá, er við framleiðum, að vera að fullu hnekkt. I
í.
Gnðm. J. Breiðfjörð h.f.
Bréfaskóli S.I.S.1
er ætlaður jafnt ungum sem gÖmlum. Námsgreinar
eru þessar:
Bókfærsla I. og II., Islenzk réttritun, Enska handa byrjendum,
Búreikningar, Fundarstjórn og fundarreglur, Skipulag og
starfshættir samvinnufélaga.
Ai,
Námið er stundað lieima, frjálst val um námsgreinar
og námsliraði við hæfi hvers nemanda. Lágt kennslu-
gjald. — Leitið upplýsinga lijá Bréfaskólanum, Sam-
bandsliúsinu, Reykjavík.