Vísir - 21.02.1944, Page 2

VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1 6 60 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Féalgsprentsmiðjan h.f.
Rauðar stjörnur.
JiÓNAS alþingismaöur Jóns-
son hefir nýlega sent frá
sér allmikið rit á vegum ísa-
foldarprentsmiðju, er hann
nefnir „Rauðar stjörnur". Fjall-
ar það aðallega um kommún-
ista og framferði þeirra á ýms-
um sviðum þjóðlífsins síðustu
árin, en svo sem vitað er hefir
verið grunnt á þvi góða milli
lians og. þeirra upp á síðkastið,
eða eftir að þeir uxu honum yfir
höfuð, og þökkuðu alla hans
fyrri þjónkun með skömmun-
um einum. Hinsvegar verður
ekki efast um, að þótt seint sé
séð liefir Jónas Jónsson nú öðl-
ast réttan sldlning á framferði
kommúnista, og í ritmennsk-
unni leikur hann sér að þeim
eins og köttur að mús. Er rit
hans vel samið og skemmtilegt
og má ætla að það nái tilgangi
sinum og opni augu manna fyr-
ir hinni koinmúnistisku spill-
ingu, sem óátalið liefir fengið
að þrífast innan þjóðfélagsins og
naga rætur þess.
Aulc þess sem Jónas Jónsson
gerir kommúnistum viðeigandi
skil í bók sinni, ræðir hann um
viðhorfin almennt, eins og þau
eru nú, og má fullyrða að þar
sc dregin upp glögg og rétt
mynd af afstöðunni út á við og
inn á við. Átökin við kommún-
ista eru stöðugt að harðna. Þeir
hafa eflst að fylgi og forráðum,
en reyna í lengstu lög að skjóta
sér undan allri ábyrgð. Annars-
vegar verður því að efna til
samtaka gegn þessum óaldar-
flokþi, en liinsvegar að haga
málum svo að þeir eigi þess
ekki kost að leika hlutverlc ger-
samlega óábyrgra manna innaa
þjóðfélagsins. Þeim mun meii'i,
sem ábyrgð þeiiTa verður,
þeim mun minna og ótraustara
verður fylgi þeirra innanlands.
Þeir menn, sem af óvitaskap
hafa fylkt sér undir merki
þeirra, án þess þó að vera flokks-
bundnir kommúnistar munu
hverfa frá þeim að nýju og allt
þeirra veraldargengi versna frá
því, sem nú er.
Sama er að segja um afstöð-
una út á við. Kommúnistar sjá
þar aðeins eina leið til sálu-
hjálpar, eða að auka á tengsl við
ráðstjómaríkin, svo sem frekast
verður við komið, án þess þó
að nokkur heilbrigður grund-
völlur sé fyrir slíku eins og sak-
ir standa. ísland á nú allt sitt
undir hinum engilsaxnesku
þjóðum. I>ær hafa á engan hátt
reynt að seilast hér til valda eða
myndað sér flokka til þess að
ganga erinda þeirra í innan-
íands-stjórnmálum. Kommún-
istar geta ekki talizt innlendur
stjómmálaflokkur, enda hafa
þeir ávallt sýnt, að er þeim býð-
ur svo við að horfa ganga þeir
gegn hinum íslenzku hagsmun-
um, sumpart í því augnamiði að
gera þjóðina veikari fyrir og
auðveldari bráð kommúnism-
anum, en sumpart til að sýna
yfirboðumnum hversu dyggi-
lega þeir reki erindi þeirra hér,
i von um veraldlega umbun og
að þeirra verði minnst, er komið
er í fyrirheitna landið.
Það mun mála sannast, að
aldrei hefir starfað hættulegri
flokkur í landinu en kommún-
Kommúnistar reyna að eyðileggja
málstað og álit verkamanna.
Dagsbrúnarverkfallið byggt á
sviknum loforðum, sem gef-
in voru í nafni verkamanna.
Kommúnistar hafa lýst
yfir að þeir muni láta
stærsta verklýðsfélag lands-
ins hef.ja verkfall á morgun
o g þannig rjúfa þann vinnu-
frið, sem er grundvöllur
undir núgildandi dýrtíðar-
liömlum og vitað er að
muni orsaka dýrtíðaraukn-
ingu er eyðileggur atvinnu-
vegina og þ jóðfélaffið.
Öll þjóðin veit ,að ]>etla
er einn liður i þeirri allsherrj-
ar eyðileggingarstarfsemi, sem
kommúnistar hafa rekið gegn
íslenzka þjóðfélaginu frá því
fyrsta, og þeir hyggjast nú fær-
ir um að reka smiðshöggið á.
Kommúnistar segja, að ástæð-
an fyrir þessari nýju kaup-
kröfulierferð sé að samræma
kaup verkamanna í Ðagsbrún
við kaup annara verkamanna
á landinu, sem hafi hærra kaup
en Dagsbrúnarmenn.
Þegar samið var við Dags-
brún 1942, lofuðu kommúnist-
ar að beita sér fyrir að sama
kaup skyldi verða í Hlif í Hafn-
arfirði, og ekki þyrfti því að
óttast neinar eftirkröfur af
hálfu Dagsbrúnar til samræm-
ingar. En nokkru siðar, þegar
samið er við Hlíf, beita kom-
múnistar sér fyrir, að kauptaxli
þess félags sé mun hærri en
kaup verkamanna i Dabsbrún
og sviku þannig algerlega það
Ioforð, sem sanmingar Vinnu-
veitendafélagsins við Dagsbrún
voru byggðir á. Það hefir livað
eftir annað sýnt sig berlega,
að kommúnistar svífast einskis
og nota yfirleitt vinnubrögð
sem allir sæmilegir aðilar
myndu telja fyrir neðan virð-
ingu sína. En sennilega er þessi
falsaðferð þeirra í verkfalls-
málum sú allra bíræfnasta, sem
þeir hafa notað.
Fulltrúum atvinnuveganna
eru gefin loforð um að kaup-
taxti annara félaga á landinu
skuli vera hinn sami og Dags-
brúnar, ef gengið sé að kröf-
um þess félags.
Við fyrsta tækifæri er þetta
loforð svikið og samið sérstak-
lega um hærra kaup við eitt
verklýðsfélaganna utanReykja-
víkur og síðan er ný kaup-
kröfuherferð hafin eftir nokkra
mánuði, er hefst með því að
láta stærsta verklýðsfélagið,
Dagsbrún, sem öll önnur verk-
lýðsfélög í landinu lita á sem
forustuaðila, rjúfa vinnpfrið-
inn með þeim forsendum, að
nauðsynlegt sé að hækka kaup-
taxta þess til samræmingar við
kauptaxta annara félaga, svo
að verkamenn í höfuðstaðnum
hafi ekki lægra kaup en verka-
menn úti á landi. í stuttu máli,
um leið og verkamönnum er
istaflokkurinn, með því að þar
liefir sú manntegund skipað sér
í sveit, sem varpað hefir fyrir
róða öllum borgaralegum
dyggðum og telur sóma að
skömmunum. Heill hópur rit-
höfunda gerir sér jafnframt leik
að því, að velta sér í soranum í
þjónstu flokksins og rejmir í
tima og ótima að koma áróðri
sínum að í ræðu og riti. Borgar-
arnir una þessu að vonum illa,
en þá skortir samtök og sam-
heldni enn sem komið er. Slík
samtök þarf að mynda hið bráð-
asta, reisa rönd við ófögnuðin-
um og kveða hann niður í eitt
skipti fyrir öll.
innrætt lítilsvirðing á öllum
öðrum stéttum þjóðfélagsins
af málgögnum kommúnista,
fremja kommúnistar svik í
nafni verkamanna, sem orsaka
sársauka hjá öllum stéttum í
garð verkamanna. Sjálfir hafa
verkamen viðbjóð á þannig
vinnubrögðum og myndu ekki
vilja eiga neinn þátt í þeim,
ef þeir semdu um þessi
mál í stað hinna pólitísku
glæframanna, sem nota félags-
samtök þeirra til að skapa ó-
frið og upplausn. Með þessari
aðferð geta kommúnistar stofn-
að til allsherjarverkfalls eins
oft og þeim þykir við þurfa,
því að alltaf er hægt að búa
svo uin hnútana, að eitthvert
verklýðsfélag, þar sem kom-
múnistar eru liðmárgir, úti á
Iandi, hafi hærra kaup en
heildin, svo að ástæða fáist til
að gera verkfall og „samræma“
kaupgjaldið.
Nokkru áður en farið var að
lala um fyrirliugaða vinnu-
deilu, buðu bændur að lækka
afurðaverðið, ef kaupgjaldið
lækkaði að sama skapi. Þessu
neituðu kommúnistar eindreg-
ið fyrir hönd verkamanna,
vegna þess að þeir vissu að
þessi tillaga var ein liin álirifa-
mesta, sem komið Iiefir fram
í dýrtíðarmálunum um langt
skeið.Vafalaust hafa þeir þá ver-
ið farnir að undirbúa áð setja
svikamyllu verkfallanna í gang
og raunhæfar dýrtiðárráðstaf-
anir, sem verkuðu eins og kaup-
llækkun, hefðu því verið hættu-
legar hinum margþættu eyði-
leggingaráformum þeirra.
Tilgángurinn með þessari
nýju kaupkröfuherferð og
verkföllum er af hálfu kom-
múnista að setja allt í voða.
Siglingar til annara landa, sem
um margt, — svo sem skipa-
lán og fleira •— byggjast bók-
staflega á góðvild erlendta að-
ila í garð þjóðarinnar, verða í
hættu. Eini ágóðinn, sem Eim-
skipafélagi íslands hlolnaðist á
siðastliðnu ári af skipaúcgerð-
inni, var af leiguskipunum. Öll
slcip félagsins sjálfs voru rekin
með tapi. Ekkert er sennilegra
en að við missum leiguskipin,
ef verkfaltið stendur lengi.. og
með þeim vörubirgðir, sem bú-
ið er að verja stórfé og vinnu
til að fá hingnð til landsins,
svo sem nauðsynlegustu tæki
fil Sogsvirkjnnarinnar og margi
fleira. Vist er, að þessi tæki fást
alls ekki aftur, meðan stvrjöM-
in stendur, ef þcirn verður nú
snúið aftur af því að vcrka-
menn í Reykjavík cru i verk-
falli og viljá ekki vinna við
uppskipun þeirra. Jafnframt
verða Islendingar að öllum lík-
indum að annast siglingar li!
Ameriku legiuskipalausir hér
eflir. Eimskip verður þá neytt
til að stórhækka öll farmgjöld,
sem beint og óbeinl myndi or-
saka ennþá meiri hæklcun á
dýrtíðinni, en auk þess yrðu
sjóðir félagsins, sem m. a. á að
nola til iiaiiðsMilegra kaupa á
nýjum skipum tíl liagsbóta fyr-
ir alla þjóðina að síriðinu
loknu, að notast til að greiða
taprekstur á millilandasigling-
unum og annan óumflýjanlég-
an kostnað, sem stafar af
hækkúðu kaupgjaldi. Að sjóð-
unum uppéírmm kemur síðan
hrun, ekki aðeins Eimslcipafé-
lagsins, sem gripur inn á allar
greinar þjóðlífsins með starf-
semi sjnni, lieldur einnig út-
gerðarinnar og atvinnuveganna
í heild. sem myndu þá hafa
beðið endanlegt skipbrot i liaf-
róti dýrtíðarinnar. Þá myndi
tilgangi kommúnista vera náð.
Þess vegna hafa þeir skipað sér-
stakt lið til að vist sé, að þeir
hafi aðstöðu til að halda verk-
fallinu gangandi svo lengi sem
þeim þurfa þykir. Það má telj-
ast víst, að þessi liðssöfnun
verður notuð allsstaðar, þar
sem verklýðsfélög eru starfandi
utan Reykjavíkur, ef um alls-
lierjarverkfall verður að ræða.
Kommúnistar vita, að i röðum
verkamanna eru alls ekki svo
fáir, sem farnir eru að sjá i
gegnum svikavef þeirra, og
þess vegna þarf að hafa öflugt
lið á hælum þeirra, sem ekki
vilja ofurselja kommúnistum
þjóðina, ef verkfallið á að geta
staðið nógu lengi til að orsaka
algert hrun.
I eðli sínu er veékfallsalda
sú, er nú er að liefjast alveg
sérstæð hér á landi. Það er ekki
fyrst og fremst deilt um það,
hvort verkamönnum í Reykja-
vík sé greitt nokkrum aurum
liærra á klukkustund en nú
tíðkast. Verkfallið er pólitísks
eðlis eða í stuttu máli einskon-
ar reynzluherferð kommúnista
í áttina að einræðishásætinu,
sem þá hefir dreymt um að
reisa hér siðan þeir hófu starf-
semi sína i landinu. Öll þeirra
vinubrögð frá því fyrsta hafa
verið miðuð við þennan tilgang
i smáu og stóru. Nú telja þeir
stundina vera komna, telja sig
vera búna að undirbúa til
fullnustu hina endanlegu her-
ferð gegn þjó^félaginu og eng-
inn þarf að efast um, að þeir
fara eins langt og þeir komast.
En meðan þessu fer fram, eru
hinir borgaralegu flokkar í ei-
lífu innbyrðis stríði, sem lam-
ar þá og gerir kommúnistum
enn auðveldara en nokkur á-
stæða er til að koma fram upp-
lausnaráformum sínum. Þjóð-
in krefst þess, að hér verði
Iiafnar róltækar aðgerðir til að
koma í veg fyrir lirun. Borg-
aralegu flokkarnir verða að
lægja innbyrðisdcilurnar og
koma sér saman um að stöðva
kommúnisla í eyðileggingunni.
Fyrst og fremst með því, að
ffécertMt ítábat*
Lögreglan og umferðin.
Lögreglustjórinn í Reykjavík
hefir hin síðari ár lagt mikla
áherzlu á að kynna bæjarbúum
helztu umferðarreglur og boSiS út
miklu liSi lögreglumanna til þess
aS stjórna umferöinni á hinum
fjölfarnari gatnamótum.
Eftir því sem bílum fjölgar í
bænum, og í hinum alltof þröngu
aSatgötum, eru allar slíkar leiS-
beiningar, og aukin afskipti lög-
reglunnar af gangandi fólki og
akandi, lífsnauSsyn, sem skapa
eiga aukiS öryggi vegfarenda. En
til þess að takast megi, þarf góðan
og gagnkvæman skilning lögreglu
og almennings.
★
Skv. skýrslum um slysfarir á
helzlu umferSargötum, uröu
117 umferðarslys á gatnamótum,
sem liggja aS Lækjartorgi einu
saman, á árunum frá 1930—37. Or-
sakirnar eru flestar kæruleysi veg-
farenda og aðgæzluleysi bílstjóra.
Hér viS bætast svo hin fjölmörgu
slys víSsvegar annarsstaSar um
bæinn, og þó einkum í miSbænum,
og sérstaklega eftir að bílum hefir
fjölgaS aS miklum mun, nú á síS-
ustu árum.
ÞaS er því engin furSa, þótt lög-
reglan í Reykjavik kappkosti aS
vekja almenning til aukins skiln-
ings á ]>essum málum, en allar
slíkar ráSstafnir eru gerSar al-
menningi til öfyggis.
★
Arangurinn af þessu starfi lög-
reglunnar er ekki enn sem
skyldi, og virSist yfirleitt vera
tekiS of linum tökum á þeim, sem
gerast brotlegir viS umferöar-
reglur.
RefsiákvæSi gegn slíkurn yfír-
, sjónum eru allt of þung í vöfum,
ef þeim er beitt. Stefnur sendar
í pósti aS löngum tíma liSnum, yf-
irheyrzlur, vottar, upplestur saka
o. s. frv., og áminning látin nægja,
ef um fyrsta brot er aS ræSa, sem
ekki hefir oröiS aS verulegri sök.
Víða um heirn, og t. d. i Þýzka-
landi, var þessum málum ráSiS á
mjög einfaldan en áhrifamikinn
hátt, til uppeldis vegfarendum í um-
ferðarmenningu.
Færi einhver yfir götu áSur en
merki væri gefiS, var þegar kom-
inn lögregluþjónn, sem tók upp úr
vasa sínum kvittanabók, og inn-
heimti gjald, sem samsvara mundi
einni til tveim krónum, fyrir brot
á umferðarreglum. Sama urSu þeir
bílstjórar aS sæta, sem stöSvuSu
bíla sína lengur en nokkrar minút-
ur á aSalbrautuin, eSa „parkeruöu"
á röngum staö.
*
Stefnur voru engar, nema um
meiri háttar afbrot eSa slys-
farir væri aS ræSa, heldur gert
lireinlega upp viS lögregluþjóninn
á götum úti. Það var augljóst, að
hinum seku leiS síSur en svo vel,
rneSan þeir biSu útfyllingar á kvitt-
un frá lögregluþjóni, fyrir sjónum
samborgaranna, á fjölförnum göt-
um. Þótt gjaldiS væri lítiS, var
þaS samt nægilega áberandi áminn-
ing, sem engan mun hafa fýst aS
endurtaka.
Beitti lögreglan þessúm sektar-
ákvæSum óspart viS hverja yfir-
sjón gegn umferSarreglum, og
sýnilega meS ágætum árangri.
P* r þaS tillaga mín, aS þetta fyr-
irkomulag veröi tekiö upp til
reynslu hér hjá okkur, meSan al-
menningur er að átta sig á mikil-
vægi þess, aS umferöarreglur séu
haldnar, og fyllsta öryggis gætt á
götum úti. Enda verSi gengiö út
frá því sem sjálfsögSu, aS jafnt
verSi látiö yfir alla ganga. Kvitt-
anaheftin munu án efa hafa meiri
áhrif á vegfarendur en munnlegar
áminningar lögregluþjóna, jafnvel
þótt svipur þeirar sé valdsmanns-
legur og rómur liggi djúpt. Lög-
reglunni ber að sekta fyrir allar
slíkar yfirsjónir þegar í staö, en
ekki láta munnlegar hirtingar nægja.
★
Gjallarhom á gatnamótum.
P umstaSar í iBandaríkjunum er
^sú regla viöhöfS, þar sem erfið-
lega tekst aS kenna fólki umferð-
araga, aö gjallarhorni er komiS
fyrir viS umferðarljósin á fjölförn-
standa sainan um þa* á Al-
þingi, að koma í veg fyrir, aí
verkfall það, sem nú er að hefj-
ast, teygi anga sína út fyrir
sjálfan atvinnulífsgrundvöll-
inn og verði þar með til að
koma millilandasiglingum á
kné, uppéta varasjóði atvinnu-
veganna og i stuttu máli til aS
eyðileggja líftaugar þjóðar-
innar.
Fólksbifreið
óskast. Allar legundir koma
til greina. Tilboð, er greini
verð, gerð og skrásetningar-
númer, sendist afgr. Vísis
fyrir 25. þ. m., merkt:
„Fólksbifreið“.
Bezt að anglýsa í Tlsl
Starfs-
stnlka
óskast á Farsóttarhús Reyltja-
vikur. Æskilegt að Iiún liafi
liaft skarlatssótt.
Uppl. hjá yfirhjúkrúnar-
konunni.
Til sölu:
Nýr 6 syl. Fordmótor með
gírkassa. Tilboð sendist Vísi,
merkt: „Vél — 6“.
um gatnamótum, en í einhverju
næsta húsi situr lögregluvörSur viS
glugga, sem veit aS umferöinni, og
talar til þeirra, sem á einhvern hátt
ætla að bjóta umferSarreglur. Eiga
menn þannig von á aS glymji í
gjallarhorni á miSri götunni: „—
Þú þarna í gráa frakkanum meö
stráhattinn — snúöu viS, og bíddu
þar til merki er gefiS....“, eSa:
„— Bíll nr. 68432 verSur aS mæta
á næstu lögreglustöð og greiSa sekt
fyrir umferðarbrot....“.
Engin hætta er á aS hinir seku
heyri ekki rödd hins ósýnilega
varSar, sem allt sér og lætur ekkert
afskiptalaust.
*
■pj egar vegfarendur eiga þannig á
** hættu, að til þeirra sé hrópað
hárri röddu um gjallarhorn á fjöl-
förnum götum, ef ekki er gætt var-
úðar og merkjum hlýtt, þá munu
þeir án efa gæta sín betur, og síS-
ur gera tilraunir til þess „aS svíkj-
ast undan merkjum". Læra menn
þannig smátt og smátt einföldustu
og sjálfsögSustu umferöarreglur.
*
BTvernig væri aS semja viS Har-
“ ald Árnason um horngluggann
á gatnamótum Bankastrætis og
Lækjartorgs nokkurn tima? ....
Umferðarstjórn við Lækjartorg.