Vísir - 12.04.1944, Blaðsíða 2

Ví SIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 16 60 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Féalgsprentsmiðjan h.f.
Þjóðleikhúsið og J. J.
l^JÚ fyrii- páskana ritaði Jón-
as Jónsson alþingismaður
og einn af fulltrúum í Þjóðleik-
hússtjórninni, allviðamikla
grein hér i blaðið varðandi
seinaganginn í framkvæmdum
við leikhúsið eftir að sú liáreista
bygging hefir loks verið rýmd.
Kennir í greininni margra grasa
og að vonum misjafnra, en með
því að höfundur virðist hafa
eðlilegan áliuga fyrir væntan-
legurn framkvæmdum, var ekki
nema gott eitt um greinina að
segja að því leyti og átti liún
gilt eripdi til óbrjálaðra lfcsenda.
Greinarhöfundur gat þess í
upphafi að Reykvíkingar hefðu
verið einstaklega tómlátir um
opinberar stórbyggingar í bæn-
um. Er þetta satt og rétt, enda
engin ástæða til að afsaka fram-
kvæmdaleysi og svefn þeirra,
sem málum ráða, og hefðu ef
allt væri með felldu átt að hafa
hrundið margvíslegum bygg-
ingum í framkvæmd, í stað þess
að vera nú á hrakólum með
margar stofnanir bæjarins, eða
greiða óhófsleigu að óþörfu fyrir
þær og töluvert eftirgjald fyrir
húsnæði hæjarskrifstofanna
sjálfra. En það eru fleiri en
bæjarstjórn Reykjavikur, fyi’r
og nú, sem undir sökina eru
seldir. Ýmsir áhugamenn um
byggin garf ramkvæmdir haf a
setið í ráðherrastólum um langt
eða skammt skeið, en ekki er
annað vitað, en að stjórnarskrif-
stofur allar séu nú í mestu vand-
ræðum með viðunandi húsnæði,
og vinnuskilyrði öll þar fjarri
lagi. Hinsvegar hefir ríkið haft
ráð á að kaupa dýrustu lóðir
bæjarins liér við Lækjárgötu,
með misjöfnuin byggingum að
visu, en ríkið hefir jafnframt
þótzt þess um komið að Ieigja
framsóknarmötuneyti skárstu
bygginguna og kemur því ekki
út úr húsnæðinu þótt þörf sé
fyrir. Eiga þó einhleypir menn,
flestir starfsmenn rikisstofnana
hér í lilut, og einmitt sumir af
þeim mönnum, sem stöður hafa
hlotið lijá Framsókn meðan
hún var og hét og notið liafa
sérstakra friðinda í launakjör-
ura miðað við embættismenn,
sem ekki hafa fengið stöður
■vegna pólitísks litar. Ekki er
heldur annað vitað, en að þessi
flokkur, hafi meðan að hánn
gat því við komið, amast við
byggingu háskólans og öðrum
slíkum framkvæmdum hér í
Reykjavik, þótt hann teldi ekki
eftir sér að greiða milljónir til
sveitaskóla, þarfra og óþarfra,
og annarra slíkra fyrirtækja í
dreifbýlinu, þótt ékki sé talað
um allar styrkjagreiðslur ríkis-
ins fyrir hálfræktaða jörð og
ryðbrunnin verkfæri, sem til
einskis hafa verið nýt eftir eins
sumars notkun og útihaga-
vörslu yfir veturinn.
Það er ástæðulaust fyrir Jón-
as Jónsson að fara í meting um
byggingarframkvæmdir, og
allra sízt ætti hann að víkja að
þvi er Þjóðleikhúsið var svift
styrk sínum. Þar stóð flokkur
hans óskiptur á bak við, en ef
þingmaðurinn hefði haft nokk-
urn hug á að afslýra óhappa-
verkinu, hefði hann vafalaust
Vinna við Þjóðleikhúsið
hefst á morgun.
Miklar skemmdir hafa orðið á húsinu.
Tí úsameistari ríkisins,
Guðjón Samúelsson,
hefir tjáð Vísi, að hafizt
verði handa um framhalds-
bygííinft'u þjóðleikhússins á
morgun, en yfirsmiður yfir
múrvinnunni verður Korn-
elíus Sigmundsson, múr-
arameistari.
Framhaldsvinna sú, sem hér
er um að ræða, er aðallega inn-
anhúss og m.'a. þarf að húða
húsið allt að innan. Fyrir stríð-
ið voru korkþynnur settar sem
kuldavörn á flesta útveggi húss-
ins, en þær skemzndust að veru-
legu leyti þann títna, sem setu-
’iðið hafðist við í Iiúsinu, enda
þarf það allt mikillar lagfæring-
ar við.
Þegar i upphafi var gert ráð
fyrir allmörgum milliveggjum
í húsið, sem yrðu lilaðnir en
ekki steyptir og verður nú haf-
izt handa um að ldaða þessa
veggi.
. Það, sem einna mest liggur
þó á, er að úlvega efni til mið-
stöðvar, svo og skolpveitur í allt
húsið. Ilefir verið gerð gangskör
að því, að fá þetta efni hið allra
bráðasta, svo hægt verði að hita
liúsið næsta .vetur, þannig að
vinna þurfi ekki að tef jast vegna
kulda innanhúss.
Síðar fara svo fram athugan-
ir á nánari innréttingu, húsihun-
um og öðru fyrirkomulagi ein-
stakra herbergja og salarkynna.
getað það, með því að þá voru
hans valdadagar innan flokks-
ins. Ýrnsir þykjast og minnast
þess, að ráðist hafi verið í bygg-
ingu Þjóðleikhússins á þeim
stað, sem það stendur nú, af
ótta við að sjóður þess myndi
lenda í vsártþurfandi ríkiskassa
eftir nokkra setu greinarhöf-
undar í ráðherrastóli, og ekki
sýnilega viðleitni til að afstýra
slíku innan þings eða utan. En
hví skyldu menn ekki mega
segja nokkrar sögur á efri ár-
um? Slíkt hefir ávallt verið tal-
inn góður sigur og ómissandi
skemmtun, sem kölluð hefir
verið karlagrobb, án þess þó að
niðrandi geti talist. Fjarlægðin
gerir fjöllin blá og mennina
mikla, — stundum stærsta i eig-
in augum þegar æskan og at-
hafnaárin mega heita að baki.
Hafi greinarhöfundur nokk-
urn vilja á að vinna fyrir Þjóð-
leikhúsið, ætti hann ekki að
liallast að því ráði að vekja upp
gamla og grafna drauga, marg-
niðurkveðna og máttvana með
öllu. Hann ætti lieldur ekki að
bera fram ásakanir í annara
garð, enda er svo sagt, að sá sem
afsakar sig ásaki sig, og reynist
oft rétt. Fjandskapur til komm-
únista, eða annara vandræða-
barna má ekki bitna á heildinni,
enda er baráttan gegn þeim því
aðeins rétt að hún beinist gegn
þeim einum. Hitt er aðalatriðið
að Reykvikingar allir sem einn,
vænta þess að herleiðingu
Þjóðleikliússins sé Iokið, þótt
sumir þeirra séu fullir grun-
semda um að reynt verði að
koma þar fyrir mötuneyti eða
hressingarskála fyrir þurfandi
pólitíska minni spámenn. Slíkt
verður að telja jafn fráleitar
grunsemdir og ásakanir greinar-
höfundar í garð Reykvíkinga, en
hvorugt verður málefninu til
framdráttar, enda hætt við að
það geti jafnvel dregið verulega
úr „sólskini starfs og frelsis“,
sem greinarhöfundur telur að
Þjóðleikhúsið eigi nú við að
búa.
Húsameistari sagði að stöku
óánægjuraddir hefðu heyrzt um
það, að seint hefði verið ráðizt í
framlialdsbyggingu Þjóðleik-
hússins, fcn hann sagði að það
liefði ekki verið unnt fyrr. Það
hefði fyrst og fremst stafað af
því live mikið verlc hefði
verið að gera húsið hremt og í
öðru lagi vegna þess að undan-
farið hefir staðið í samningum
við setuliðið um bætuv fyrir
skemmdir á liúsinu, og því
ekki þótt gerlegt að ráðast í
neinar viðgerðir, fyrr en séð
yrði fyrir endan á þeim samn-
ingum. Samningunum er að
visu elcki lokið ennþá, en þó
svo langt á veg komið, að viiina
getur hafizt.
Skemmdir liafa orðið afar
miklar á húsinu. Göt liafa verið
höggvin á gólf og veggi á mörg-
um stöðum og korkeinangrun
j á útveggjum hefir verið stór-
skennnd. Þá hafa veggir, sem
eftir var að liúða með stein-
límshúðun, verið málaðir með
olíumálningu. Verður að leysa
þá málningu upp áður en unnt
verður að slétta veggina endan-
lega. Öll gólf i húsinu eru svo
fitug og skítug, að það verður
að höggva allt efsta steinlagið
burtu áður en hægt verður að
ganga frá gólfhúðuninni. Kant-
ar og brúnir utanliúss, svo og
flestar hellur pg dyraþrep eru
brotin og húðun á útveggjum
víða stórskemmd. Meðal annars
af reykrörum, sem hefir verið
stungið út um gluggana á liús-
inu og fyllt hafa allar misfellur
með sóli og óhreinindum. Þá
eru aðalútidyr á suðurgafli
meira og minna skemmdar og
dyraumbúnaðurinn i heild sama
sem ónýtur. Flestar glugga-
grindur hússins eru meira og
minna skennndar og rúður afar
mikið brotnar. Lokukrókar á
flestum gluggunum eru ýmist
brotnir eða algei’lega liorfnir
burtu.
Kvöldskóli K.F.U.M.
Sýning á handavinnu námsmeyja
verður í skólastofunni í húsi K.F.
U.M. og K. miðvikudaginn 12. og
fimmtudaginn 13. þ. m. kl. 8—uo
síðdegis.
íslenzkor hljóðfæra-
smiður smíðar gítara.
fsólfur Isólfsson hljóðfæra-
smiður hefir á undanförnum ár-
um smíðað nokkra gítara eftir
pöntunum og tekizt að ná góðu
lagi á þeim. Eru gítarar hans
vandaðir að smíði og hljómfall-
egir.
Isólfur ætlar að sýna nokkra
j smíðisgripi sína í Skemmu-
glugga Haraldar Árnasonar
næstu daga, svo að fólki gefist
kostur á að athuga þessa nýjung.
Hann gelur þó ekki smiðað
hljóðfærin á „Iager“, sakir mik-
illar eftirspurnar, heldur verð-
ur hann að kapplcosta að smíða
eftir pöntunum. Gítarar lians
eru ekki dýrari en góðir útlendir
gítarar, enda þótt þeir séu að
öllu leyti handunnir.
Hann smíðar og gitara sína
úr bezta efni og merkinþá nafni
sínu til tryggingar fyrir kaup-
endur.
Isólfur er yngsti sonur hins
þjóðkunna snillings, Isólfs Páls-
sonar hljóðfærasmiðs og tón-
skálds. Hann er maður mjög
söngvinn og framúrskarandi
liandlaginn, eins og hann á ætt
til.
fréttír
Næturakstur.
Bifröst, sími 1508.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19.25 Hljómplötur: Söngvar
úr óperum. 20.30 Kvöldvaka: a)
Gils Guðmundsson kennari: Úr
gömlum þingræðum um stjórnar-
skrármálið (Benedikt Sveinsson,
Arnljótur Ólafsson o. fl.). b) 21.00
KvæÖi kvöldvökunnar. c) 21.20 .
Vigfús Guðmundsson gestgjafi: Á
ArnarvatnsheiÖi. (Erindi). d) Tón-
leikar af plötum. 21.50 Fréttir. Dag-
skrárlok.
Háskólafyrirlestur.
Sænski lektorinn Peter Hallberg,
fil. lic., flytur fyrirlestur í 1.
kennslustofu Háskólans á morgun,
fimmtudaginn 13. þ. m. kl. 8.30 e. h.
Efni: Allmán orientering om Sve-
rige under de sist förflutna áren.
Fyrirlesturinn verður fluttur á
sænsku. Öllum er heimill aðgangur.
Hjúskapur.
4. apríl síðastl. gaf síra Árni Sig-
urðsson saman frk. Sistu Ellingsen
og Lárus Pálsson leikara.
Sumargjöf 20 ára:
260 börnávegum
félagsins.
Barnavinafélagið Sumar-
gjöf átti 20 ára afmæli í gær.
Var .afmælisins minnst með
kaffiboði í Tjarnarborg og var
blaðamönnum boðið þangað
meðal annara gesta.
j Sumargjöf var stofnuð 11.
apríl 1924 af nokkrum konum
úr Bandalagi kvenha. Hefir fé-
lagið starfað alla tið síðan með
miklum myndarskap og unnið
merkilegt starf í þágu æskulýðs
, bæjarins. Sumardagurinn fyrsti
í hefir alltaf verið merkisdagur í
starfsemi félagsins, sérstaklega
helgaður mólefnum barnanna.
Á sumardaginn fyrsta, er í hönd
fer, hyggst félagið að safna að
minnsta kosti 100,000 krónum
til starfseminnar.
Sumargjöf rekur nú dagheim-
Anna María Jónsdóttir
andaðist á Elliheimilinu Grund á
föstudaginn langa. Hún var móðir
Theódórs Árnasonar fiðluleikara.
Trúlofun.
Á Páskadag opinberuðu trúlofun
sína Sigurbjörg Ölafsdóttir frá Sól- ;
heimum, Vestmannaeyjum, og Elías
Sigurjónsson, Laugaveg 19B, Rvík. i
Áheit á Strandarkirkju,
afh. Vísi: 10 kr. frá M. (gömul
áheit). 10 kr. frá G. 15 kr. frá A.B:
10 kr. frá N.N.
Gjafir,
sem borist hafa seinustu dagana
til vinnuheimilis berklasjúkl: Hf.
Miðnes, Sandgerði, og starfsfólk
2000 kr. Dósaverksmiðjan h.f. 500
kr. Firma, sem ekki vill láta nafns
síns getið 2500 kr. Safnað af Sig-
rúnu Bergvinsdóttur, Plrísey 1150
kr. Safnað af Jóni Þorsteinssyni,
Vík kr. 441.70.
ili með leikskóla, vöggustofu
og vistheimili í Suðurborg, vist-
heimili í Vesturborg og dag-
héimili með leikskóla i Tjarnar-
borg. Á sumrin er rekið dag-
heimili í Grænuborg. Alls eru
nú um 260 hörn á vegum félags-
ins.
Stjórn Sumargjafar skipa: Is-
ak Jónsson formaður, sr. Árni
Sigurðsson ritari, Jónas Jó-
steinsson gjaldkeri, og með-
stjórnendur eru Aðalbjörg Sig-
urðardóttir, Ragnhildur Péturs-
dóttir, Arngrimur Kristjánsson
og jHelgi Eliasson.

Scrutator:
9*
^jOucLcUx cdímmnin^s
Lítil fjöður — fimm hænur.
Það var einu sinni hæna, sem
missti fjöður, og þessi litla fjöður
komst í hámæli, jókst og margfald-
aðist, unz hún var. orðin að fimm
hænum, sem reytt höfðu af sér all-
ar f jaðrirnar. Sagan, sem Andersen
sagði svo snilldarlega í ævintýri
sínu, er raunar sífellt að gerast. Það
er alltaf nóg af einfeldningum og
trúgirnmgum, sem hafa nægilegt
hugarflug til að ljúga og ýkja, þótt
þeir hafa að öllu öðru leyti asklok
fyrir himin. Síðasta sagan er svo
sem hvorki betri né verri en hinar.
Hjón héldu vinum sínum veizlu, og
til hátíðabrigða efndu þau til vand-
aðrar skreytingar á kjallarastofu.
Var stofan öll skreytt á þá leið, að
á veggi var strengdur pappi og á
hann málaðir fiskar, hafmeyjar og
sæskrímsli, og leit út sem á hafs-
botni væri. Þarna var lagt á borð,
og meðal borðskrauts voru fallegar
skeljar, þörungar og njarðarvettir,
sem börnin höfðu tínt í fjöru. Varð
að þessu hin bezta skemmtun, og
þótti gestunum skreytingin hafa vel
tekizt og smekklega og dáðust mjög
að frumleik húsráðenda. En þótt
skreytingin væri svona gagnger,
reyndist hún furðu ódýr og miklu
kostnaðarminni en ef keypt hefði
verið útlent glingur og glys til að
hengja upp. 1 bæ, þar sem það er
talið ganga glæpi næst að haga sér
öðru vísi en allir aðrir, vakti þessi
saklausa og. ánægjulega tilbreytni
brátt ímyndunarafl slúðurbera og
kaffikerlinga beggja kynja, og er
óþarfi að rekja það furðu frjóa
hugmyndaflug. Það hafa víst flest-
ir heyrt einhverja útgáfuna og
heyra kannske þá næstu innan
skamms.
Seinheppinn blaðamaður.
Líklega hefði þetta kjánalega
slúður fallið um sjálft sig á skikk-
anlegum tíma, ef annar ábyrgðar-
manna Þjóðviljans, sá sem ætla
mætti að hefði sérstaklega staðgóða
þekkingu á fjallræðunni og 8. boð-
orðinu, hefði ekki glæpzt til að
trúa (eða ljúga) einni útgáfunni af
ofannefndri slúðursögu. Hann setti
hana í blað sitt, og sjá: nú þurfti
ekki f rekar vitnanna við. Þetta hafði
staðið á prenti. Og jafnvel þeir,
sem aiinars kappkosta að trúa engu,
sem í Þjóðviljanum stendur, þeir
hrifust með og renndu niður því
skrökinu, sem sterkast var kryddað.
Þeim fór eins oghænunni, sem misst
hafði fjöðrina í upphafi og trúði nú
sögunni um hænsnin fimm. Aum-
ingja blaðamaðurinn lagði síðan út
af því, hvérsu hryllilega alþýðan
væri arðrænd, þegar auðvaldsbur-r
geisar hefðu ráð á að fleygja út
40 þús.(!) krónum fyrir dýrlega
veizlu, leiktjöld og þang. Öreigar
allra landa sameinizt! Góður kunn-
ingi minn var gestur í þessari marg-
umtöluðu veizlu. Hann sagði mér,
að allt hefði þar farið fram af
mestu hófsemd. Til matar voru 2
réttir, auk eftirmatar, og 2 tegundir
víns. Eftir matinn var veitt af rausn
en engri ofrausn eða óhófi, og þyk-
ist hann margar ,,flottari“ veizlur
setið hafa. Meðal annars minnist
hann þess að hafa þegið boð rúss-
nesku ráðstjórnarinnar. Þar voru
sex réttir matar og sjö tegundir
vína, en tuttugu manna hljómsveit
lék undir borðum, en þá minntist
enginn á arðrænda alþýðu, rétt eins
og hún kæmi þessu máli ekkert við.
Slúður og rannsóknir.
Um það hefur verið rætt í blöð-
um bæjarins, að til þess bæri nauð-
syn að hafa uppi á höfundum hinna
þrálátu slúðursagna, sem sífellt
eru að gjósa hér upp. Þó er það vit-
anlegt, að mjög erfitt er um slíkar
rannsóknir, og hefir sjaldan tekizt
að hafa uppi á sökudólg. Hitt er
þó einna erfiðast í þéssu sambandi,
að þeir, sem fyrir • slúðursögum
verða hafa sjaldnast geð í sér til
að krefjast rannsóknar, þótt ærið
tilefni sé. En hvað þessa sögu snert-
ir, þá eru hæg heimatökin, vegna
þess að því verður ekki trúað að
óreyndu, að dagblað, sem er aðal-
málgagn heils stjórnmálaflokks,
hafi ekki fullar reiður á heimild-
um sínum.
Barnasokkar
6 stærðir.,
Telpupeysur
margir litir.
teknir fram daglega.
Kfolabúðin
Bergþórugötu 2.
Hús
eða íbúð óskast til kaups eða
leigu. Mikil útborgun. Uppl.
i síma 3655.
Vanan sjómann
vantar á bát frá. ^andgerði.
— Uppl. í dag í síma 1289.
Lítið píano
óskast til afnota í 3 daga gegn
góðri borgun. Tilboð, merkt:
„Píanó“, sendist afgreiðslu
blaðsins strax.
Iladiii'
um þrítugt, með verzlunar-
skólaprófi, duglegur og
áreiðanlegur, óskar eftir ein-
hverskonar fastri atvinnq. —
Tilboð auðkennt: „15. apríl“,
sendist afgr. Yísis fyrir laug-
ardagskvöld.
Nýtt hús
ásamt stóru útihúsi, rétt inn-
an við bæinn, til sölu mjög
ódýrt. Til mála gæti komið að
taka bil upp í kaupin. Uppl.
Meðalholti 4 á morgun frá kl. ;
12—1.
Hárgreiðslunemi
óskast sem fyrst. Umsækj-
endur sendi umsóknir á af-
greiðslu Vísis, merkt: „985“.
Lejlighed
2 danske Damer í faste
Stillinger, söger 2 til 3 Væ-
relses Lejlighed. Oplysninger
faas i det danslce Gesendt-
skab. Hverfisgata 29. Tele-
fon: 3747.
18 ára piltur
reglusamur og stundvís, van-
ur ýmsri vinnu, óslcar eftir
fastri atvinnu. — Tilboð,
merkt: „120“, sendist afgr.
Visis fyrir laugardagskvöld.