Vísir - 13.04.1944, Blaðsíða 3

VISIR
Andakílsfossar:
Kaup eru fest á 5000 hest
afla vélum til virkjunar.
í annað skipti, er söfnum vorum
bærist vegleg gjöf frá Banda-
ríkjunum, en hitl væri ágæt
bókagjöf, er Landsbókasafninu
liefði borizt fyrir nokkrum ár-
um.
Fjöldi gesta var við opnun
sýningarinnar. Auk þeirra* sem
þegar hafa verið nefndir, voru
þar sendiherrar og fulltrúar er-
lendra rikja, yfirhersböfðingi
Bandaríkjahers hér á landi, Mr.
William S. Ivey og fleiri for-
ingjar úr hernum, forystumenn
í ýmsum menningarmálum o. fl.
Hljómsveit lék áður en ræðu-
höld hófust og eftir að risið var
úr sætum. Skoðuðu menn sýn-
inguna góða stund og dáðust
mjög að myndum þeim ýmsum,
sem fyrir augu bar. Var athöfn-
in öll liin virðulegasta.
Sýningin var opnuð almenn-
ingi til afnota kl. 4 sd. i gær.
Verður það nýmæli upp tekið,
að margskonar hljóðfæraleikur
innlendra og erlendra manna
verður þa,r til skemmtunar. Er
þess að vænta, að almenningur
láti ekki þetta einstæða tækifæri
til að kynnast erlendri list sér
úr greipum ganga. Eiga allir að-
ilar þakkir skildar, sem sýning-
unni hafa komið á fót.
Norræna félagið
heldur skemmtifund að Hótel
Borg annað kvöld kl. 8.30. Skemmti-
atri'Öi verða þau, að Ole Kiilrich
ritstjóri talar 'um Danmörku eftir
hernámið, — en þeim málum er
hann mjög kunnur af eigin reynd,
Pétur Jónsson óperusöngvari syng-
ur með undirleik Páls ísólfssonar
og loks verður stiginn dans. — Fé-
lagsmenn í dönsku félögunum hér,
svo og í dansk-islenzku félaginu,
hafa jafnan aðgang að skemmtun-
inni og félagar Norrræna félagsins.
Aðgöngumiðar eru ■ seldir í Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundssonar.
Fegrun Austurvallar.
Undanfarna daga hefir verið
unnið að fegrun Austurvallar. Bú-
ið er að stinga upp reiti í öllum
hornum vallarins og er fyrirhugað
að setja þar niður birkirunna. Er
húið að flytja trén að vellinum, en
eftir er að setja þau niður. Auk
þess verður völlurinn skreyttur eft-
ir föngum að öðru leyti.
Pétur Gautur.
Tónlistarfélagið og Leikfélag
Reykjavíkur sýna Pétur Gaut ann-
að kvöld. Aðgöngumiðasala hefst
kl. 4 í dag. Leikfélagið biður blað-
ið að minna innheimtumenn á að
út1x>rgun reikninga er 14. og 15.
þ. m. í Iðnó kl. 5.
J*éla£>' það, sem stofnað
var meðal Borgfirð-
inga og Mýramanna til að
annast undirbúning og
framkvæmdir um virkjun
Andakilsfossa, hefir nú leit-
að tilboða um vélar í Sví-
þjóð og fengið þaðan hag-
stæð tilboð.
Árið 1939 lét ríkisstjórnin
gera áætlanir um virkjun 2400
hestafla og gerði Árni Pálsson
þær áætlanir. Þar kom 1 ljós að
virkjun er mjög hagkvæm og
voru héruðin þá komin á
fremsta lilunn með að ráðast
í virkjun. Heimsstyrjöldin olli,
að hverfa varð frá því í bili.
Nokkuru siðar var hafizt handa
um útvegun véla frá Ameriku,
en engan árangur báru þær um-
leitanir. Þá var leitað til Svi-
þjóðar um kaup á vélum, með
þeim árangri er að ofan getur.
Formaður félagsins Anda-
kílsvirkjun hr. kaupm. Harald-
ur Böðvarsson Akranesi, hefir
sent hlaðinu skýrslu og birtist
hér útdráttur úr henni.
Félagið var stofnað á Akra-
nesi 1. nóv. 1942. Á fundinum
voru samþykkt lög félagsins og
kosnir 7 menn í stjórn og jafn-
margir til vara. 10. sama mán-
aðar hélt hin nýkosna stjórn fé-
lagsins fyrsta fund sinn.
Árni Pálsson verkfræðingur í
Reykjavík hefir gert áætlanir
og unnið að undirbúningi, hann
hefir mætt á fundum og út-
skýrði m. a. tilboð þau er fyrir
lágu á þessum fundi, frá Amer-
íku, en það voru: Túrbína,
þrýstivatnspípa, rafvélar o. fl.
fyrir 2400 liestafla rafstöð, en
útflutningsleyfi frá Ameríku
var ekki fyrir hendi.
Á fundinum samþykkti
stjórnin að hefjast harida um
virkjun Andakílsár á þeim
grundvelli er lagður er i áætlun-
um Árna Pálssonar verkfræð-
ings, en þær eru gerðar árið
1939 og endurskoðaðar 1942 og
1943.
Sleitulaust hefir verið unnið
að útvegun útflutningsleyfa á
vélum og efni frá Ameríku, en
árangur af því varð sá, að um
miðjan febrúar kom skeyti sem
tilkynnir að neitað hafi verið
um beðin útflutningsleyfi.
19. nóv. 1943 kom stjórn fé-
lagsins saman á fund, ásairit al-
Jiingismönnunum.
Formaður félagsins og Árni
Pálsson ræddu nokkuru fyrir
fundinn að líkur myndu fyrir
þvi, að hægt væri að fá tilboð
frá Svíþjóð í efni til virkjunar-
innar til afgreiðslu eftir stríð,
þar eð sænskt firma hefir gert
tilboð í vélar 1939. Á fundinum
var því ákveðið að leita fyrir
sér um kaup á vélum í Sviþjóð."
Það gekk greiðlega að fá til-
boðin endurnýjuð i Svíþjóð og
voru nú vélar boðnar þar fram
með 63% hækkun frá tilboði
1939.
Að fengnum þessum upplýs-
ingum og tilboðum var leitað
tilboða í 5000 hestafla vélar og
komu þau i byrjun febrúar.
9. febr. 1944 kom stjórnin
saman á fund ásamt Árna Páls-
syni verkfræðingi sem gaf
skýrslu um fengin tilboð frá
Svíþjóð. ASEA bauð þar raf-
vélar ásamt spennistöðvum
fyrir Akranes, Borgarnes og
Hvanneyri fyrir 286.500 s. kr.
I og K. M, V. bauð vatnsvélar fyr-
ir 216.500 s. kr. {
Ákvað nú stjórnin að liverfa
að því ráði að reisa 5000 liest-
afla orkuver við Andakílsfossa,
byggt á þeim tilboðum um vél-
ar er fengizt hafa frá Svíþjóð.
Alþingi hefir veitt rikisstjórn-
inni heimild til þess að ábyrgj-
ast fyirr liönd ríkissjóðs lán, er
taka þarf til efniskaupanna frá
Svíþjóð og hefir rikisstjórnin
þegar notað heimildina og veitt
umgetna ábyrgð.
Landsbankinn, Búnaðarbank-
inn og Útvegsbankinn hafa lof-
að að lána þá peninga, sem þarf
til þessara kaupa fjæst um sinn.
Gjaldeyris- og innflutningsleyfi
eru einnig fengin.
Samningaumleitanir um kaup
á vélum til virkjunarinnar,
fyrst frá Ameríku og síðan frá
Svíþjóð, liafa af eðlilegum
ástæðum tekið langan tima, en
nú vonum við, að málefni þetta
sé komið svo vel á veg, að það
geti liaft eðlilegan framgang
og að orkuverið við Andakíls-
fossa risi af grunni undir eins
og heimsstríðinu er lokið liér í
álfu, til að senda út frá sér orku,
ljós og yl til sinna blómlegu
héraða.
Æskan.
3.—4. tbl. 45. árg. flytur m. a.:
Dóra (kafli úr óprentaðri sögu eftir
Ragnheiði Jónsdóttur), Á ævin-
týraleiÖum (framhaldssaga), Léttu
byrði bróður þíns (G. G.), Eg var
að leita að lambinu (Snæbjörn Ein-
arsson), Sögur Jóns frænda (J.
Skógland), Sveinn og Bangsi
(kvæði), Þegar Pétur leysti þokuna
úr álögum (Anna M. Þórisdóttir).
Jörð.
Fyrsta hefti V. árg. er nú komið
út. Jörð fór hægt af stað, kom
ekki út reglulega fyrstu árin, en
heftir sótt sig jafnt og þétt. Rit-
stjórinn, sira Björn O. Björnssön,
er hverjum manni ahugasamari og
dettur margt í hug. Hánn er eng-
um háður nema samvizku sinni og
sannfæringu, jafnt í stjórnmálum
sem .öðru, og vill ekki aðra hús-
bændur yfir sér hafa. Hann skrif-
ar einatt mikið sjálfur í rit sitt ög
oft af miklu fjöri. Efnið í síðasta
heftinu er sem hér segir: Forsetinn
(B.O.B.), Kveðjum konung með
kurteisi (B.O.B.), Þjóðskipulag og
stjórnmálaspilling (Pétur Sigurðs-
son), Isfirzk blaðamennska (Krist-
ján Jónsson frá Garðsstöðum),
Tónlistarlíf Reykjavíkur 1943
(Baldur Andrésson), Vopn guð-
anna (B.O.B.), Málkunningi dauð-
ans (Eddie Rickenbacker), Sjálfs-
sefjun (B.O.B.), Faðir vor (B.O.
B.), o. fl.
Mig vantar
Unglingsstúlku
yfir suinarið til lijálpar við
lúisverk í sumarbústað.
Olly Sigurðsson,
Hávallagötu 1.
sem birtast eiga 1
Vísi faamdægurs,
þnrfa að vera
komnar fyrir
kl. II árd.
Sextugsafmæli:
frfl fluflrfðor
jóhannesflóttir
Litlu-Brekku.
Þ. 10. þ. m. átti sextugsaf-
mæli frú Guðfríður Jóhannes-
dóttir Ijósmóðir, Litlu-Brekku,
Bofgarhreppi, Mýrasýslu. Hún
er fædd að Gufá í Borgar-
hreppi, dóttir Jóliannesar
Magnússonar og lconu lians
Kristinar Jónsdóttur, er þar
bjuggu um langt skeið. Var Jó-
liannes maður prýðilega gefinn
og gegndi um langt skeið ýmis-
um trúnaðarstörfum í sveit
sinni. Kristín var og góðum gáf-
um gædd og nutu þau hjón mik-
illa vinsælda. Á barnsalcþú dvald-
ist eg fjögur sumur á heimili
þessara ágælu hjóna og á þaðan
ógleymanlegar endurminningar,
og tel mér það mikla gæfu, að
spor mín skyldu liggja að garði
þeirra, en tildrögin voru þau, að
Guðfríður dvaldist vetrartima á
heimili foreldra minna, og fyrir
hennar áhrif beindist hugur
minn að sveitalifinu. Það var
vorið 1904, er eg fór fyrst að
Gufá. Þau hjónin, Jóhannes og
Kristín, bjuggu þar þá\ið mjög
erfið skilyrði, heilsu þeirra
mjög telcið að hnigna, einkum
Kristínar, og skammt undan, að
hún legðist banaleguna. Mann-
vænleg börn þeirra voru farin
vestur um haf, nema Gpðfriður,
sem hjúkraði móður sinni af
mikilli alúð og fórnfýsi, sam-
fara búsýslustörfum, og gekk
til útiverka jafnan milli mála
vor og sumar. Er riiér minnis-
stætt glaðlyndi hennar, þrek og
kjarkur, livað sem á móti blés.
Árið 1915 giftist Guðfríður
Guðmundi bónda Þorvaldssyni
á Litlu-Brekku og þar hafa þau
búið allan sinn búskap. Hafa
þau eignast tíu börn og eru sjö
þeirra á lífi, fimm dætur og
tveir synir. Fluttist Jóhannes
faðir Guðfríðar með henni að
Brekku og naut frábærrar um-
liyggju hennar til aldurlila-
stundar. Ljósmóðurstörfúm
hefir Guðfríður gegnt yfir liálf-
an f jórða tug ára í Borgarhreppi
og Borgarnesi og verið happa-
sæl og vinsæl í því starfi og oft
verið sótt til sængurkvenna utan
síns umdæmis. Mún hún nú
vera að liætta ljósmóðurstörf-
um. — Á sextugsafmæli hennar
söfnuðust vinir og ættingjar
saman á heimili liennar. Var
lienni fært þakkarávarp fyrir
vel unnin störf og gefnar góðar
gjafir.
Störf kvenna sem eru af jafn-
traustum málmi steyptar og
Guðfríður húsfreyja á Brekku
verða seint metin að verðleik-
um. Það er sannarlega eigi síð-
ur undir störfum þeirra og
mannkostum komið en atorku,
dugnaði og framsýni bænda, að
sveitalífið blómgist, landi og
alþjóð til blessupar, og þvi skulu
þær „virðar vel“. A. Th.
I Sníðakennsla og modelteikning.
■ Nýjar amerískar teikningar.
Sníðastofan Laugaveg 68
Herdís Brynjólfs. — Sími: 2460.
Dnseigendnr!
Höfum kaupendur að húsum og einslökum íbúðum af ýms-
um stærðum.
Gerið svo vel að tala við okkur sem fyrst, ef þér ætlið að selja.
Sölumiðstöðin
Klapparstíg 16. — Sími: 3323.
Innheimtumaður
Unglingspiltur, röskur og ábyggilegur, vel kunnug-
ur í bænum, óskast sem fyrst til að innheimta mánaðar-
reikninga. Þarf að hafa reiðhjól. Tilboð, auðkennt:
„Innheimtumaður 101“, sendist Vísi fyrir 15. þ. m.
Byggingameistarar — Húseigendur
Vikurplötur — Holsteinn — Gler — Setjum í rúður fJjótt
og vel. -
PÉTUR PÉTURSSON,
(Glersala — Glerslípun og Speglagerð).
Hafnarstræti 7. — Sími 1219.
SkemmtiiQDð
heldur Norræna félagið að Hótel-Borg annað kvöld kl. 8.30. —
Danski ritstjórinn Ole Kiilerich talar um Danmörku eftir her-
námið. Pétur Jónsson syngur með undirleik 35áls ísólfssonar.
— Dans.
Aðgöngumiðar seldir í Bókaverzlun Sigfúsar Eymundssonar
í dag og á morgun. (Félagsmenn i dönsku félÖgunum i Reykja-
vík hafa aðgang að skemmtifundinum).
STJÓRNIN.
Náttúrulækningafélag Islands
heldur fund i Goodtemplaral'úg inu föstudag 14. apríl kl. 20.30,
FUNDAREFNI:
Skuggamyndir, upplestnr o. fl.
Nýjum félagsmönnum veitt móttaka,
STJÓRNIN.
_________________________________________
Upplýsingadeild Bandaríkjastjórnar heldur
í Sýningairskálanum, dagana 12. til 21. apríl.
Til sýnis verða:
Vatnslitamyndir eftir 30 ameríska málara
og
eftirmyndir amerjskra og evrópskra málverka.
Sýningin opin daglega frá kl. 12—24.
í KVÖLD kl. 21.30 flytur Hjörvarður Ámason fyrir-
Iestur um abstractionisma og impressionisma í nútíma
málaralist.
Fyrirlesturinn verður fluttur á ensku.
BEZT AÐ AUGLÝSA I VÍSL
Maðurinn minn, faðir okkar og sonur,
Gunnlaugur Einarason, læknir
verður jarðsunginn frá dómkirkjunni laugardagimi 15.
þ. mán. Athöfnin liefst með húskveðju að heimili okkar,
Sóleyjargötu 5, kl. 13.30.
Anna Kristjánsdóttir. Unnur Dóra Gunnlaugsdóttir.
Kristján Eysteinn Gunnlaugsson. Einar Eiríksson,
Hjartans þakkir fyrir vottaða samúð og vinarhug við frá
fall og jarðarför móður okkar,
Arndisar Rögnvaldsdóttur.
Fyrir okkar hönd og annarra vandamanna,
Ólafía Þorláksdóttir. Guðrún Þorláksdóttir.
Konan mín,
Sigurbjörg Helgadóttir,
ei' andaðist á páskadaginn 9. apríl, verður jarðsungin frá
Frikirkjunni laugardaginn 15. þ. m. og liefst athöfnin kl.
3% e. h. frá heimili okkar, Baldursgötu 3.
Jarðað verður í Fossvogskirkjugarði.
F. h. vandamanna. E’ínar Jónsson.
Konan mín og móðir okkar,
Jóhanna Margrét Þorláksdóttir
andaðist niiðvikudaginn 12. þessa mánaðar,
Guðmundur Jónsson. Hjalti og Lúðvík Guðnasynir.
Maðurinn nrinn, faðir og tengdafaðir,
Sérá Jón Árnasou
fyrrum prestur á Bíldudal, andaðist að kvöldi 12. þ. m.
Jóhanna Pálsdóttir, börn og tengdaböm.
Jarðarför mannsins míns,
I Magnúsar Kjærnested
skipstjóra,
fer fram frá dömkirkjunni föstudaginn 14. þ. m.
Húskveðjan hest að heimili minu, Ingólfsstræti 3, ld.
3síðdegis.
Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
_________________Emilía Kjærnested.