Vísir - 23.06.1944, Page 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BIAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 1660 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Sjálistæðið.
£KKI ALLS fyrir löngu hafa
Norðmenn lýst yfir því, að
þeir muni að striðinu loknu
taka upp nána samvinnu við
hinar engilsaxnesku þjóðir, —
stórveldin, sem nú berjast jafnt
fyrir frelsi smáþjóðanna og
sinu eigin. Þetta er eðlileg af-
staða, þegar svo er komið mál-
um, að öfgaflokkar í ýmsum
löndum halda þvi fram í ræðu
og riti, að smáþjóðirnar eigi
engan rétt á sér, en standi í
vegi fyrir eðlilegri þróun í
heiminum. En úr þvi að frænd-
ur okkar Norðmenn hafa lýst
shkri afstöðu sinni, virðist held-
ur ekki úr vegi að íslenzka
þjóðin taki til nákvæmrar at-
hugunar hver aðstaða hennar
verði að ófriði loknum.
Þjóðaratkvæðagreiðslan, sem
nýlega er afstaðin, sannaði það
ljóslega. að Islendingar eru
frelsiselskandi þjóð, sem viður-
kennir á engan hátt frekari rétt
stórþjóða til lífs og réttinda en
smáþjóðanna. Með sárfáum
undantekningum hafa Islend-
ingar skipað sér í flokk með
þeim, sem berjast f^rir frels-
inu, en þá væri um einkenni-
lega og furðulega stefnubreyt-
ingu að ræða, ef þjóðin færi að
dæmi kommúnista og reyndi að
sýna þeim þjóðum lítilsvirð-
ingu, sem mestu hafa fórnað
fyrir réttindabaráttuna, og veitt
hafa okkur jafnframt fyllstan
stuðning til að ná þeim rétti,
sem fyrir okkur hefir verið
haldið um aldaraðir. Sé það
Norðmönnum nauðsyn að taka
upp náið samstarf við stórþjóð-
irnar, er okkur það engu síður,
þótt í slíku felist á engan hátt
réttindaafsal eða stefnubreyt-
ing. Engu breytir þetta heldur
í því efni, að samband íslenzku
þjóðarinnar við Norðurlönd
verði sem nánast og alger vin-
semd ríkjandi í sambúðinni.
Við verðum hinsvegar að horf-
ast i augu við þá staðreynd, að
algert sjálfstæði leggur okkur
á herðar auknar skyldur, sem
fyrst og fremst felast í því, að
við verðum að haga utanríkis-
stefnunni á þá lund, sem ís-
lenzku sjálfstæði er hagkvæm-
ust og samræmist jafnframt
þeim heimsstefnum, er tryggja
okkur það beint og óbeint. Að
þessu Ieyti er um sameiginlega
hagsmuni íslendinga og engil-
saxnesku þjóðanna að ræða, og
öll önnur stefna í utanríkismál-
unum hlýtur að verða hags-
munum Islendinga stórháska-
leg, svo ekki sé tekið dýpra i
árinni.
Þjóðviljinn hefir ýmislegt við
]iað að athuga, að hér í hlað-
inu hefir engilsaxnesku þjóð-
unum, — og öðrum þjóðum
raunar einnig, — verið þökkuð
vinsamleg afstaða þeirra gagn-
vart íslenzku þjóðinni og skiln-
ingur sá, er þessar þjóðir hafa
sýnt henni nú síðustu dagana.
Telur blaðið að ríkrar tilhneig-
ingar gæti hér í þá átt, að þoka
íslandi í áttina til Vesturheims,
og dregur þá ályktun af því, að
frétt um fyrstu viðurkenningu
á lýðveldisstofnuninni var í
blaðinu „slegið upp“ með 6
dálka fyrirsögn, en sambæri-
leg tilkynning frá konungi
Ráðningarstofa landbúnaðarins:
Fófksekla í sveitum hlutfallslega sú sama
og í fyrra.
Um 30 Færeyingar munu vinna hjá bændum
i
sumar.
WlSIR snéri sér í gær til Metúsalems Stefánssonar, forstjóra Ráðn-
ingarskrifstofu landbúnaðarins, og innti hann eftir fréttum af
umsóknum og eftirspurn eftir vinnufólki til sveitavinnu. Metúsa-
lem lét blaðinu í té eftirfarandi upplýsingar:
Fram til dagsins i gær var
búið að skrásetja 35 karlmenn,
29 konur, 48 drengi yngri en 18
ára og 7 stúlkur yngri en 18 ára,
sem buðu fram vinnu sína i
sveit í sumar. Auk þessa, sem
að framan greinir hafa einnig
19 Færeyingar gefið sig fram
við Ráðningastofuna og beðið
um vinnu i sveit.
Páll Patursson, kóngsbóndi í
Færeyjum fór fram á það við
Búnaðarfélagið í fyrra, að það
útvegaði vist fyrir 30 Færeyinga
í sumar og auglýsti félagið þvi,
að þeir sem vildu fá Færeyinga
til vinnu, skyldu senda umsókn-
ir sínar til Ráðningarskrifstof-
unnar. Hafa nú Ráðningar-
skrifstofunni borist 37 heiðnir
um Færeyinga og er þegar búið
að ráða 19 af þeim, sem hafa
gefið sig fram, en 11 þeirra eru
ókomnir til landsins, af þeim
sem Patursson bað fyrir, nema
verið geti að þeir hafi komið til
Austfjarða í vor, en þaðan hefir
frétzt, að Færeyingar séu ráðn-
ir til noldcurra bænda, hvort
sem hér er um aðra að ræða eða
ekki.
Þá mun einnig vera eitthvað
komið til landsins af færeyskum
stúlkum, en þær hafa engar gef-
ið sig fram við Ráðningarskrif-
stofuna.
Skrásettir vinnukaupendur
(bændur) eru nú orðnir 255 að
tölu og biðja þeir um alls 86
karlmenn, 146 konur, 68 drengi,
11 stúlkur og 37 Færeyinga.
Af þeim, sem sótt hafa um
vinnu til Ráðningarstofunnar,
er þegar búið að ráða 22 karl-
menn, 18 konur, 36 drengi, 2
Breta hafi verið birt eindálka.
Þótt hér sé um barnalegar hug-
leiðingar að ræða, skal þess get-
ið, að er tilkynning Bretakon-
ungs var hirt voru hér einnig
birtar fyrstu innrásarfréttirn-
ar, þannig að allt vék fyrir
þeim. Tilkynningin harst blað-
inu einnig svo seint, að ekki
voru tök á að breyta -umbroti,
en um hana skrifað sérstaklega
síðar í ritstjórnargrein. Lýsir
það ekki átakanlegri málefna-
fátækt, er þetta auðnuleysingja-
málgagn reynir að gera afstöðu
þessa blaðs í utanríkismálum
tortryggilega vegna ofan-
greindra atriða, og heldur blað-
ið að það geri íslenzku þjóðinni
yfirleitt nokkurt gagn með slík-
um skrifum. Það eitt er óhætt
að fullyrða, að ef stefnubreyt-
ing yrði hjá kommunum, þann-
ig að starf þeirra og stefna gæti
samrímzt íslenzkum hagsmun-
um, myndi hlutur þessa blaðs
ekki eftir liggja, en um slíka
stefnubreytingu hjá kommun-
um er engin von, en hins vegar
fullvíst að þjóðin snýr við þeim
baki og lætur þá „liggja á sín-
um gerningum“.
Það er tilgangslaust fyrir
kommúnista að reyna að efna
til nokkurra æsinga í sambandi
við skrif Vísis um utaríkismál,
þótt þau kunni að brjóta nokk-
uð í bága við hagsmuni þess-
arar manntegundar. Kommun-
um væri nær að beina áhrifum
sínum að því að fá íslenzkt
sjálfstæði viðurkennt, þar sem
þeir eiga rikust ítök, — eða
raunar aðrir í þeim, — en ekki
er vitað, að þeir hafi haft veru-
lega fyrir slíku allt til þessa.
stúlkur og svo sem fyrr segir
alla Færeyingana, 1S.
Til samanburðar má geta
þess, að á sama tíma í fyrra voru
beiSnir samtals 385 á móti 255
núna, en framboSiS var þá 192
manns á móti 138 núna. Eins og
sjá má af þessum tölum eru
hlutföllin mjög lík.
Mikið vantar enn á, að fram-
boS vinnu fullnægi eftirspurn-
inni og má búast við, að ef ekki
úr rætist hið bráðasta, að bænd-
ur lendi í hinum mesta vanda
við heyvinnuna og verði að
farga einhverju af skepnum í
haust. Það eru því vinsamleg en
ákveðin tilmæli til allra þeirra,
sem ekki hafa enn ráðið sig i
vinnu í sumar, að þeir snúi sér
til Ráðningarskrifstofunnar og
bjóði fram vinnu sína í þágu
landbúnaðarins og firri þjóðina
í heild því tjóni, sem af hlýzt,
ef bændur þurfa að skerða bú-
stofn sinn í stað þess að auka
hann. Ættu allir, sem bera fyrir
hrjósti velferð lands og þjóðar
að sinna kallinu og sanna með
þvi, að Islendingurinn þekld
sinn vitjunartima, nú sem fyrr.
Ráðningarskrifstofa land-
búnaðarins er í Alþýðuhúsinu
við Hverfis^ötu og er hún opin
kl. 9—12 og 1—5 alla virka
daga, nema laugardaga, þá er
aðeins opið kl. 9—12 f. h. Sími
er 1327.
Almennur kvennafundur
um réttinda- og atvinnumál
kvenna, verður haldinn í ISnó föstu-
daginn 23. þ. m., og hefst hann kl.
8.30 e. h. Sautján konur munu taka
til máls á þessum fundi, og eru
konur, eldri sem yngri, beSnar að
athuga þaÖ, aÖ fundurinn er opinn
öllum konum, og æskilegast að sem
allra flestar mæti.
Feröafélagið:
Skemmtiferðir
um helgar í
sumar.
Eins og endranær heldur
; Ferðafélag íslands uppi ferðum
| yfir helgar í sumar og er þegar
j búið að fara margar, eða frá 14.
maí.
j Urn næstu helgi verður ekið
að Gullfossi og Geysi og kom-
| ið við á Brúarhlöðum. í Þjórs-
; árdal verður farið 1. og 2. júlí.
Farið verður að Hjálparfossi og
siðan um Gjána inn að afréttar-
girðingu. Þaðan verður gengið
að Háafossi og með Fossá nið-
ur fyrir Stangarfjall.
2. júlí verður ekið upp fyrir
Sandskeið og gengið þaðan á
Vífilfell og suður í Bláfjöll, á
Blákoll og haldið þaðan um
Stóra-Kóngsfell niður á Sand-
skeið.
Hekluför er ráðgerð 8.-9.
júlí. Verður farið upp að Galta-
lælt og þaðan farið á hestum að
réttinni við Löngufönn og geng-
ið á tindinn.
9. júlí verður farið í bílum
um Þingvöll, Hofmannaflöt og
Kluftir inn að Skjaldbreiðar-
hrauni, norðan við Gatfell. Það-
an verður gengið á fjallið
Skjaldbreið.
Dagana 15.—16. júlí er ákveð-
in ferð til Þórsmerkur. Verður
ekið að Stóru-Mörk og þaðan
farið riðandi í Þórsmörk. Verð-
ur komið við í Stakkholtsgjá,
Stórenda, Laugadal, Húsadal og
gengið á Valahnúk.
Þ. 16. júlí verður gönguför á
Keili og Trölladyngju. Verður
ekið að Kúagerði en gengið
þaðan á Keili og Trölladyngju.
Þ. 23. júlí er ráðgerð önnur
ferð til Gullfoss og Geysis.
29.—31. júli verður farið i
hringferð um Borgarfjörð.
Verður ekið austur Mosfells-
Iieiði um Kaldadal að Húsafelli.
Farið verður að Surtshelli og
Víðgelmi, um Kalmanstungu og
gengið þar yfir göngubrúna á
Hvítá. Gengið verður á Trölla-
kirkju og siðar farið að Hreða-
vatni. Gengið að Glanna og
Laxfossi og ékið heim um
Hvalfjörð.
Önnur för er ákveðin dag-
ana 29.—31 júlí í Landmanna-
helli og Laugar.
Um Snæfellsnes og út i
Breiðafjarðareyjar verður farið
5.—7. ágúst. Verður farið til
Stykkishóhns, en þaðan til
Iílakkeyja, Hrappseyjar, Brok-
eyjar o. fl. eyja. Ekið verður i
Kolgrafarfjörð og Grundar-
fjörð.
Dagana 5.-7. ág. er álcveðin
önnur ferð til Hvítárvatns,
Kerlingarfjalla og Hveravalla.
Farið verður í Karlsdrátt, ef brú
verður komin á Fúlulcvísl.
Gengið verður á Hrútafell og
Bláfell. Skoðaðir hverirnir í
Kerlingarf j öllum.
Á Mýrdalsjökul verður geng-
ið Dagana 12.—13. ág. og þá
komið að Kötlugjá. Verður ek-
ið til Víkur í Mýrdal.
Hringferð um Árnessýslu er
einnig ákveðin 12. og 13. ágúst.
Verður ekið um Mosfellsheiði,
Þingvöll, með Sogsfossum, yfir
Grímsnes, að Geysi. Þá verður
komið að Gullfossi, ekið yfir
Brúarlilöð, niður Hreppa og
Skeið.
Hagavatnsför er álcveðin
19.—-20. ágúst. Ekið um Hellis-
lieiði, hjá Gullfossi. Gengið upp
á jökul á Hagafell og Jarlshett-
ur.
20. ágúst er gönguför um
Heiðmörk. Eldð að Silunga-
polli og gengið um Mörkina að
Búrfellsgjá. Gengið að Vífils-
stöðum eða Hafnarfirði.
27. ágúst verður þriðja ferð-
in að Gullfossi og Geysi.
26.—28. ág. farið til Kerlinga-
fjalla. Gengið á hæstu fjöllin.
3. sept. verður farið í lcring-
um Þingvallavatn (berjaferð).
Verður farið Mosfellsheiði aust-
ur, með vatninu að austan-
verðu, niður Grímsnes, upp
Grafning og til Rvíkur.
Berjaför upp að Vífilsfelli 10.
sept. Ekið upp fyrir Sandslceið.
Berjaför að Lyklafelli 13.
sept. Ekið upp í Svinahraun.
Berjaferð upp í Seljadal 17.
sept. Ekið upp Mosfellsheiði.
Fertugur x
er í dag Sigfús Trýggvi Krist-
jánsson, húsasmiður og fyrrum brú-
argerðarsverkstjóri, Hrísateig 22,
hér í bæ. Sigfús er vinsæll og vel
látinn af öllum, sem til hans þekkja.

Scrutator:

TIgucUvl
Háskalegar aðfarir.
Mörgum þjóðhátíðargestum
stóð stuggur af aðförum manna
á barmi Almannagjár. Hafði
múgur manns safnast þar sam-
an og klifraði fremst á harmin-
um og jafnvel sumir nokkuð
niður í gjána, en þúsundir stóðu
þarna fyrir neðan og uggði ekki
að sér. Mikið er um lausagýjót
á harmi gjárinnar, og stór björg
liggja þar lítt skorðuð. Getur
ailtaf viljað til að slíkir steinar,
stórir eða smáir, losni og falli
fram af, enda varð raunin sú
að þessu sinni. Maður einn var
að klifra í gjánni, en við það
losnaði steinn og féll niður.
Stefndi hann beint á aldraða
ltonu, sem sat i brekkunni undir
hamraveggnum. Maður einn var
þar nærri og sá hvað verða vildi.
Reyndi hann að spyrna við
steininum og tókst það, en þó
þannig að hann varð sjálfur
undir honum, er steinninn
skorðaðist við bjarg. Lá maður-
inn þar í sjálfheldu og fékk sig
hvergi hrært. Er steinni'nn, sem
mun hafa vegið um 300 pund,
var tekinn af fæti lians, kom i
Ijós að maðurinn hafði ekkert
meiðst, og mótli því segja að
betur rættist úr en á horfði. Er
þetta eitt dæmi þess liversu litlu
getur munað og hve varhuga-
vert það er að klifra i gjánni eða
á gjárbörmunum, er mannsöfn-
uður er þar neðan undir: Er
þess að vænta að menn leggi sið
þennan niður, þótt þeir fái með
þessu gott útsýni. Slíkt getur
reynst Öðrum of dýrt i raun.
Forsetakjörið.
Nokkur bréf hafa borist blað-
inu varðandi forsetakjörið, og
þar sumstaðar hefir þess mis-
skilnings gætt, að óviðeigandi
liafi verið að kjósa annað for-
setaefni en Svein Björnsson. Við
þetta er hinsvegar ekkert að at-
liuga,1 enda er Jón Sigurðsson
frá Kaldaðarnesi, skrifstofu-
stjóri Alþingis, ágætasti maður
á allan hátt og síður en svo á-
stæða til að amast við að at-
kvæði féllu á hann, þótt sjálfum
honum hafi það verið á engan
hátt ljúft. IJitt er aftur rétt að í
fyrstu áttuðu menn sig ekki á
livern verið var að kjósa, með
því að margir eiga samnefnt, en
er þriðji atkvæðaseðill var les-
inn upp með nafni Jóns Sigurðs-
sonar heyrðist lcenningarnafn
hans greinilega, og var þá eng-
inn í vafa lengur. Ýmsir munu
hafa misskilið þetta í uppháfi
og talið að þingmenn væru að
kasta atkvæði sínu á liinn látna
forseta, en að því er blaðið hef-
ir fengið upplýst var nafnið svo
greinilegt á atkvæðaseðlunum,
að ekki var ástæða til sliks mis-
skilnings. Hið eina, sem víta-
vert var við forsetakjör þing-
manna, var að seðlum skyldi
vera skilað auðum, méð því að
það þýddi, að þeir þingmenn,
sem slíkt ^gerðu gáfust algerlega
upp við endanlega afgreiðslu
málsins, — fundu elckert for-
setaefnið, þótt við eigum nóg
mannval og enginn hörgull sé á
liæfum mönnum i forsetastöð-
una. Það liefði enginn getað
liaft neitt með réttu við það að
athuga, að allir þeir þingmenn,
sem auðu skiluðu, kysu hinn á-
gæta mann skrifstofustjóra Al-
þingis, enda hefðu allir sætt sig
vel við slkt. Hann er alls góðs
maldegur og á vegna mann-
kosta sinna óskiptum vinsæld-
um og trausti að fagna í hvaða
stöðu sem væri. Skal svo útrætt
að þessu leyti um þennan þátt
málsins, en hlutur auðnuleys-
ingjanna gleymist ekld.
Hagalagðar.
Þrátt fyrir regnið á Þingvöllum
gekk lífið þar sinn gang, svo sem
frá hefir verið skýrt. Eldurinn
brann svo hið innra, að menn hirtu
ekki um ytri kulda. Menn hrifust
með straumnum, vissu um það eitt,
sem var að gerast og fullkomnast
að formi, skildu að hér var um
sögulegan atburð í lífi smáþjóðar
að ræða, en atburð sem hafði órnet-
anlegt og >ógleymanlegt gildi fyrir
þjóðina, — ekki aðeins þá, sem við
voru staddir, heldur hina sem fjar-
vérandi voru og óbornar kynslóðir.
Menn reyndu jafnvel að lýsa til-
finningum sínum í ljóðum og gerðu
það. Bera þau ljóð, — sem til eru
orðin, einmitt meðani á atburðunum
stóð, — ef til vill gleggsta vitnið
um geðhrif manna og tilfinningar.
Hér fara á eftir tvö kvæði,
„snöggsóðin“ á hátíðinni, sem segja
ef til vill miklu rneira, en við blaða-
mennirnir getum lýst.
Fyrra kvæðið er eftir Þorstein Sig-
urðsson húsgagnameistara og er
svohljóðandi:
Frelsi! Frelsi! Þú dýrasta drottins-
gjöfin.
Dagur þess morguns,. er skín yfir
löndin og höfin.
Dagsbrún fagnað í frelsisins óð.
Fullkomnun þess að heita þjóð.
Hæst ber Jóns forseta saga og sýn.
Sjálfstæðishetjan! þín og mín.
Amerískur
bókaskápur
óskast keyptur. Uppl.
í síma 2012.
STOLKA
óskast
á
HEITT & KALT.
Ráðskona.
Ung stúlka óskar eftir
ráðskonustöðu, helzt í
bænum. Tilboð sendist
blaðinu fyrir mánudags-
kvöld, merkt „Hús-
stjóm.“
5 manna bifreið,
Dodge 1940, til sölu og
sýnis á Óðinstorgi kl. 6
—7.
Unglingsstúlka,
14—16 ára, vönduð og
ábyggileg, óskast til að-
stoðar við létt húsverk
og að líta eftir stúlku-
barni á 2. ári. — Uppl.
Yesturgötu 27.
Fallandi! Fallandi regn ! drýpur,
dagurinn líður.
Draumarnir rætast, sólgeislinn
bjartur og fríður.
Brýzt gegnum kafþykkni, kólgu
og ský,
kominn er sautjándi júní á ný.
Vonirnar rættust, sólar sýn!
Sigur vann hetjan, þín og mín.
Velkomin! Velkominl Draumanna
dagstjarnan bjarta.
Drjúdandi regnið þvær kalann úr
sérhverju hjarta.
Hamingjuóskir frjálsra og fjötr-
aðra þjóða,
framréttar hendur nú allir af
skilningi bjóða.
Konungur Kristján! Vor sem varst,
vinarboð kærust heim þú barst.
Lýðveldi! Lýðveldi! Forseta fögn-
um vér nýjum.
Felum þér sigra og töpin á vett-
vangi frýjum.
Trúnað, sem fullvalda fagnandi
þjóð,
felum þér, starfsorku og menn-
ingarsjóð.
Biðjum þér heilla um ókomin ar.
Þá annast vort fjöregg, vorn frama
og þrár.
Einar Markan.
Þér tignu gestir, genguð á vorn
íund,
með góðar kveðjur vinaþjóðum frá,
er- þjóðin gleðst, á gæfuríkri stund,
sem guð vors lands í náð oss hefir
veitt.
Frá fornu var hin dýpsta þjóðarþrá,
að þessa frelsisstund að mega sjá,
sem gegnum allar aldir hefir leitt
oss að því marki, sem við uniium
heitt.
Við virðum mikið vinakveðjur yðar,
sem veita okkur traust á frelsisbraut.
Og þjóðastríð að sama marki miðar,
og magnast þegar erfið reynist
þraut.
Þér berið kveðjur bræðra vorra til,
frá börnum íslands, þér, sem með
oss standið.
Á sigurstund þér sýnduð kærleiksyl,
sem sífellt geymist meðan byggist
landið.