Vísir - 12.09.1944, Blaðsíða 1

Kitstjórar:
Kristján Guðlaugsson \
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur;
Félagsprentsmiðjan (3. ,hæð)
Riest)6rar
Bladamenn Slmt>
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S Itnur 1
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 12. september 1944.
206. tbl.
Inn í Þýzkaland úr vestri og
Á myndinni t. v. sést Gísli Sveinsson sýslumaður taka á móti forseta Islands við ána Klifanda, en
til hægri sést forseti og forsetaritari við Skógarfoss. Fot.: Vigfús Sigurgeirsson.
Japanskri skipa-
lest eytt.
Japanskri skipalest var ger-
eytt við Filipseyjar síðastliðinn
föstudag.
Amerísk flotadeild hætti sér
alveg inn á milli eyjanna og
komst í feitt, þvi að alls var
52 skipum sökkt fyrir Japönum
í grennd við Mindano. Flest
voru skipin litil. Auk þess voru
68 flugvélar Japana skotnar
niður í viðureigninni.
Finnar hugleiða fólks-
flutninga til Svíþjóðar.
Finnar hafa verið að hugsa
um að flytja tvö hundruð þús-
und manns til Svíþjóðar.
Flutningar þessir voru fyrir-
hugaðir frá N.-Finnlandi til
þess að forða fólku þessu að
heiman, meðan Þjóðverjar væri
að fara á hrott úr landinu, til
þess að ekki yrði hætta á að
það yrði fyrir árásum af þýzku
hersveitunum. Svíar höfðu
samþykkt þessa flutninga, en nú
þykir líldegast, að ekki verði
af þeim.
Fundurinn í Quebec:
Mest rætt um
stríðið við
Japaxt.
Blaðamenn áttu í gær tal við
Stephen Early, ritara Roose-
velts forseta, og sagði hann, að
mest mundi rætt um stríðið við.
Japan.
Vegna þess, hvað mikið yrði
talað um hernaðarmálefni,
mundi ekld verða unnt að láta
blaðamönnum eins mikið í té
af fréttum og þeir mundu
æskja, en þeir yrðu að beygja
sig fyrir nauðsyninni.
Stalin var boðið að taka þátt
í ráðstefnunni, en hann kvaðst
svo upptekinn við herstjórnina,
að hann mætti ekki vera að því.
Unglingar í Þýzka-
landi hvattir í herinn
Miklar hópgöngur voru farn-
ar í borgum Þýzkalands nú um
helgina.
Blöð landsins segja, að þær
hafi meðal annars verið haldnar
til þess að gefa unglingum um
sextán ára aldur kost á að
fylgja hinni innri köllun sinni,
sem sé að verja Þýzkaland og
foringjann fyrir öllum fjand-
mönnum. Göngurnar voru líka
haldnar til þess að auka fram-
boð til herþjónustu.
Dr. Gördeler og sex menn aðr_
ir hafa verið dæmdir til dauða
og teknir af lífi fyrir þátttöku
í samsærinu gegn Hitler.
★
1 vestur-þýzkum borgum er
nú talið, að Gestapo sé að
brenna skjölum sínum, áður en
bandamenn koma.
★
46 Norðmenn liafa farizt með
þýzka skipinu „Westfalen“. —
Voru þeir fangar, sem ÞjóSverj-
ar voru aS flytja til Þýzkalands.
Rússarfarayíir
landamæri A.-
Prússlands.
Aðeins um njósna-
flokka að ræöa.
Njósnaflokkar Rússa fóru
í gær inn yfir landamæri Austur.
Prússlands í fyrsta sinni í þessu
stríSi.
Ekki var vitaS, hvar Rússar
fóru yfir landamærin, en gert
er ráS fyrir því, aS þaS liafi
veriS i suSausturhluta landsins,
fyrir norSan Lomsa. Þar hafa
bardagar veriS allharSir til
skamms tíma og Rússar bætt
aSstöSu sína smám saman. Fyr-
ir suSvestan Lomsa hafa Rússar
einnig böett aSstöSu sina viS ána
Narev, sem rennur um þessar
lóSir.
Sóknin inn í
Transylvaniu.
Rússar og Rúmenar halda á-
fram aS hrekja Ungverja úr
Transylvaniu. í gær tóku her-
sveitir þeirra samtals 200 bæi
og var einn helzti þeirra Sighi-
soara, sem er miSja vega milli
Brasov og Cluj.
í skörSum Karpatafjalla
austan og norSantil eru einnig
grimmilegir bardagar. En vörn
þýzku og ungversku hersveit-
anna er þeim sjálfum hættuleg,
því aS Rússar og Rúmenar
munu bráSum geta komiS þeim
í opna skjöldu.
1 fregnum Þjóðverja er enn
lialdiS áfram aS segja frá mikl-
um árásum Rússa í áttina til
Krakow, en þeim er öllum
lirundiS aS sögn ÞjóSverja.
Þjóðverjar óttast upp-
reist í Kaupmanna-
höfn.
Danska fréttastofan í Stokk-
hólmi segir, að þýzkir borgarar
í Kaupmannahöfn hafi verið
látnir flytjast út á Amager.
Þetta á þó aðeins að vera
bráðabirgðaráðstöfun, segir
danska fréttastofan, því að ætl-
unin sé að láta þetta fólk flytja
heim, en þessi ráðstöfun er gerð
vegna þess, að Þjóðverjar eru
hræddir um að Kaupmanna-
hafnarbúar kunni að gera upp-
reist, likt og gert var í Varsjá
og Paris.
Bættar §am-
gröngrar I lofti.
Flugfélag íslands hefir nýlega
bætt viS þremur nýjum við-
komustöSum fyrir flugvélar
sínar. Þessir staSir eru KaldaS-
árnes, HelluvaSssandur í Rang-
árvallasýslu og Skógasandur.
Með síSustu skipaferS frá
Ameriku fékk flugfélagiS tvær
bífreiSir, sem notaSar verSa til
farþegaflulninga til og frá flug-
völlunum hér og á Akureyri.
BifreiSar þessar eru af svo
nefndri „station wagon“-gerS
og tekur önnur 12 farþega en
hin 10.
H.f. LoftleiSir liefir einnig
fengiS slíka bifreiS.
Eiturloft veldur manni
bana.
Á sunnudaginn var fannst
18 ára piltur, Emil Kristinsson
að nafni, örendur inni í bílskúr
á Langholti hér innan við bæ-
inn. Við rannsókn hefir ltomið
í ljós, að pilturinn hefir dáið
af völdum eiturlofts, kolsýr-
lings.
Emil Kristinsson bjó í Lang-
holti, en á laugardagskvöld fór
hann niður í bæ og mun hafa
ætlað á bíó. Hann kom heim
aftur um kvöldið eftir hátta-
tíma, en þegar hann ætlaði að
komast inn í húsið um kvöld-
ið, braut hann smékkláslykilinn
í hurðinni og komst ekki inn.
Mun hann þá hafa farið inn í
bilskúi'inn og upp í bifreið, sem
þar var inni og sett vélina í
gang, líklega til að hita upp
miðstöðina í bílnum, í þeim til-
gangi að sofa i bilnum og hafa
sæmilegan liita á sér. Er síðan
ekki vitað neitt um Emil„ fyr
en á sunnudaginn kl. 12,30, að
farið var inn í bílskúrinn, og
var hann þá örendur i bílnum.
Þess skal getið, að Emil var
reglumaður bæði á áfengi og
tóbak.
Slys þetta er ábending til
allra bifi’eiðastjóra og bifreiða-
eigenda að kynda ekki upp bila
Loftsókn bandamanna hefir
færzt í aukana síðustu dagana.
' Síðustu fimm sólarhringa hefir
verið nærri látlaus loftsókn
gegn Þýzkalandi.
Urn 2000 enskar og amerísk-
ar sþrengjuvélar af stærstu
gerðum fóru í árásir i gær.
RáSizt var á sex boi’gir, sem
eru miðslöðvar i olíuiðnaði
Þjóðverja, annað livort vinnslu
olíu úr jöi’ðu eða kolum.
Brezku flugvélai’nar réðust á
olíuvinnslustöðvar í Ruhr-hér-
aði og eru nákvænxar fi'egnir
ókomnar af ferðum þeirra.
Amerísku flugvélarnar fóru
lengra, eða til Hannover og allt
suður til Leipzig. Grönduðu
þær alls 175 þýzkum flugvél-
um í leiðangrinum, en 77 am-
eríslcu flugvélanna komu ekki
aftur til bækistöðva sinna. Er
gert ráð fyrir því, að eitthvað
»Na£ta«-verk£allinu
fxestað.
Trúnaðarráð Dagsbi’únar#tók
þá ákvörðun á fundi, sem hald-
inn var í gær, „að fresta að svo
stöddu, vegna breyttra að-
stæðna, samúðarverkfalli þvi
hjá h.f. Nafta, er ákveðið
var þann 6. sept. s.l. og koma
átti til framkvæmda þann 14.
sept. n. k.“
Ferðalag forseta,
Forsetinn kom til Víkur í
Mýrdal kl. 4 á Iaugardaginn
og tók þar Gísli Sveinsson
sýslumaður á móti honum. Ek-
ið var yfir fánum slu’eytta Vík-
urárbrú, og bauð sýslumaður
forseta velkominn með ræðu,
að viðstöddu fjölmenni. Um
kvöldið sat forseti kvöldveizlu
hjá sýslumanni og konu lians.
Kl. 1 á sunnudag kom for-
seti að Stói’ólfshvoli í Rangár-
vallasýslu og heimsótti sýslu-
fnanninn þar. Siðar um daginn
sat forseti hádegisverð að
Strönd í hoði sýslnnefndar.
í lokuðu húsi, þvi að kolsýrling-
ur getur auðveldlega myndazt
við loft úr púströrinu. Þarf
ekki nema örlítið af þessu eit-
ui’lofti til að valda manni bana.
þessara véla liafi lent i Belgíu og
Frakldandi.
240.000
eldsprengjur.
Aðfaranótt sunnudags réðust
brezkar flugvélar á Múnchen-
Gladbacli, sem er skammt frá
landamærum Ilollands. Varpað
var niður um 210.000 eld-
spregjum og miklu af tundur-
sprengjum. Fimm stundum
eftir ái’ásina náði reýkurinn 5
km. i loft upp og teygði sig 100
km. xit yfir umhverfið.
Sunnudaginn var ráðizt á
Stuttgart, Nurnberg og Ulm.
Amerísku flugvélarnar, sem
árásina gei-ðu, grönduðu allb
125 þýzkum flugvélum.
í nótt var ráðizt á Darmstadt
Var sú órás hörð, en auk þess
gerðu Moskito-vélar árás á
Berlín.
Réttir hefjast um
land allt á næst-
unni.
Réttir hefjast í þessari viku
og munu Norðlendingar verða
fyrstir.
Á Suðuríandi verðnr dálitið
hreytt út af liinum venjulega
mánaðardegi, þannig að Þing-
vallaréttir verða fyrstar, mánu-
daginn 18. sept. en oftast bera
þessar réttir upp á 20. eða 21.
sept. Næst eru Tunguréttir 20.
sept. Þá Hreppai’éttir 21. sept.
og loks Skeiða- og Landréttir
22. september.
Þá hefir hlaðið liaft tal af
Ólafi á Hellulandi og spurt liann
um réttir norðanlands. Kvað
hann fyrstu réttir i Þingeyjar-
sýslum eiga að fara fram 15.
sept., aðrar réttir þ. 20. sept. og
þær þriðju 25. sept. Þó mun
réttum verða flýtt nokkuð í
sumum héruðum vegna niður-
skurðar og á slátrun að hefjast
á Húsavík 11. september.
1 Skagafirði og Húnavafais-
sýslum eiga réttir að hefjast
fyrsta sunnudag í 22. viku sum-
ars, og ber þann dag upp á 17.
sept. í ár. Til að flýta sláti'un
var ákveðið að hefja smölun
þann 15. sept. á þessu hausti og
verður þá einungis srnalað úr
heimahögum, en aðalgöngur
fara frarn eftir eldra fyrirkomu-
laginu. Ólafur telur þetta fyrir-
konxulag óhentugt, þar sem
munað geti heilli viku á byrjun
rétta. Regar komið sé svo fram
I á haustið séu grös tekin að
I sölna og féð leggur fljótt af
þegar hagarnir rýrna.
Grasspretta hefir verið með
bezta móti noi’ðanlands og nýt-
ing heyja afar góð. í Skagafirði
mun slátrun vai’la vei’ða eins
mikil og i fyrra, eða eitthvað
undir 20 þús. fjár.
Slckkviliðið kvatt út
tvisvar í gærkveldr
Slökkviliðið var tvívegis kall-
að út í gærkveldi, I fyrra sldpt-
ið um níuleytið inn á Laugaveg
159 A. Var búið að slökkva, er
liðið konx á vettvang.
I seinna skiptið var slökkvi-
liðið kvatt niður að höfn kl.
I rúmlega 9. Sáu nxenn reyk
leggja þar frá skipi, en er til
kom var þetta gabb. Var verið
að þurika lestar í færeysku
skipi með koksi og lagði þaðan
óvenjulega mikiíin reyk.
austri.
Farið frá Lux-
emburg yfir
vesturlanda-
mærin.
Greid sókn inn i
Holland.
Jandamenn eru nú komnir
inn í Þýzkaland og segj-
ast ekki ætla að fara þaðan,
fyrr en Þjóðverjar hafi verið
gersigraðir.
Þessi fregn, sem gefin var út
opinberlega i gærkveldi, hefir
orðið til þess að brezk blöð hafa
notað stærsta fyrirsagnaletui',
sem gripið hefir verið til, síðan
bandamenn gerðu innrásina.
Daily Mail bendir á það, að
ekki hafi verið farið með báli
og brandi urn Þýzkaland síðan
snemma á síðustu öld, þegar
Napoleon var uppi.
Það voru sveitir xir 1. amer-
íska hei'num, sem fóru yfir
þýzku landamærin frá Luxem-
burg. Var haldið inn í Þýzka-
land skammt fyrir norðan
Trier (Ti’éves).
Noi’ður Holland.
Kvöldið áður fóru Bretar
noi'ður yfir landamæi'i Hol-
lands. Hafði þeim teldzt að
finna veikan blett á vörnurn
Þj óðverj a norðan Albert-skurðs-
ins, fai'ið i tveim fylkingunx í
gegnum skarðið, sem þeir gátu
rofið, og komust norður að
Maas-Schelde-skui’ðinum. Þar
tókst þeinx að ná brú á vald
sitt, áxx þess að Þjóðverjar
fengju að gert og héldu síðan á-
fram norður á bóginn yfir
landamærin hjá borginni Eind-
lioven.
Bordeaux-Iiðið
er komið fram.
Rúmlega 25 km. vestur af
Dijon liafa hersveitir úr 7. hern-
um, sem kom frá Miðjarðai’-
hafi, og 3. her Pattons náð
höndum saman. I Frakklandi
eru því aðeins einar vígstöðvar,
samfelldar frá Norðursjó til
Miðjarðarhafs.
Það er nú komið á daginn, að
þýzka liðið, sem var í Bordeaux
er konxið norðustur til Belforts-
héraðs og berst það þar i
grennd. Hefir það mikið af her-
gögnum meðferðis.
Götubardagar í BresL
Bandamenn hafa nú brotizt
inn i Bi'est og hrakið Þjóðverja
úr mestum liluta nýju borgar-
innar. Hefir megnið af þýzka
liðinu leitað inn fyrir virkis-
veggina gömlu. Getur tekið
nokkurn thna að uixpræta það
lið, en nú dregur óðum að úi'-
slitunum.
Lokaáhlaupið á Le Havre er
einnig byrjað og er barizt þar.á
götunum.
Þjóðverjar segja, að setulið
sitt í þessunx tveim borgum
muni verjast lengi enn.
4. flokks mót
í knattspyrnu hefst annað kvöld
kl. 6,30. Mót þetta er fyrir drengi
innan 12 ára. Fyrst keppa Valur
og Vikingur, síðan K. R. og Fram.
Keppt verður um II smá minja
gripi er verzl. Hellas hefir gefið
sem líkan af knetti á tréfæti.
Fimm sólarhringa hörð
loftsókn gegn Þýzkaland.
Einkam ráðirt a olíustöðvar.