Vísir - 27.09.1944, Side 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofun
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritst|órar
BlaOamenn Slmii
Auglýsingar 1660
Gjaldkerl 5 llnur
Afgreiösla

34. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 27. september 1944.
218. tbl.
SS-menn myrtir um
nætur í Hamborg.
Til að ná vopnum
þeirra.
1 Hamborg hefir verið all-
mikið um morð að undanförnu
og hafa bau verið framin á
ýmsum auðum svæðum í borg-
inni.
1 Bcrlínarblaðinu Deutsche
Allgemeine Zeitung í'rá 22. þ.
m. er sagt frá því, að lögregl-
an í Hamborg óski mjög ein-
dregið eftir samvinnu almenn-
ings til að hafa uppi á morð-
ingjum þessum. Morðin eru
framin að næturlagi og ýmist
með því, að menn eru stungn-
ir með rýting eða rotaðir til
bana. Segir blaðið, að allmarg-
ir „einkennisklæddir burðar-
menn“ hafi fallið fyrir hendi
morðingjanna, sem taki jafn-
an af líkunum öll vopn.
1 löndum bandamanna er tal-
ið, að þessir einkennisklæddu
menn sé raunverulega SS-
menn og sé morðin á þeim
skipulögð með það fyrir ,aug-
uip, að afla vojjna.
Mý ríkisstjorn I
Belsflu.
Pierlot, foraætisráðherra
Belgíu, hefir nú tilkynnt um
hina nýju ráðherra sína.
Hann kallar stjórnina þjóð-
lega sameiningarstjórn. í henni
eru 7 kaþólskir menn, fimm
sósíalistar, þrír frjálslyndir,
tveir kommúnistar og einn
fulltrúi leynistarfseminnar.
Spaatz er utanrikisráðherra
sem fyrr.
Rússar tóku 500
bæi í gær.
1 gær tóku Rússar 300 staði
í Lettlandi og tvö hundruð að
auki í Eistlandi.
Þjóðverjar liafa nú aðeins ör-
Jítinn slíilca af Eistlandi á valdi
sínu, suðvestur-liorn Jandsins,
en Rússar liafa komizt til sjáy-
ar rétt fyrir sunnan landamær-
in, svo að hernum á þessu svæði,
er ekki undankomu auðið.
Rússar sótlu fram í þrem
fylldngum og Jiefir með því
móti tekizt að kljúfa heri Þjóð-
verja í marga hópa.
Suður í Karpatafjöllum Jiafa
Rússai' tekið borg, sem lieitir
Turka. Um hana liggur járn-
braiit yfir samnefnt skarð í
fjöllunum.
Fundur um Þýzka-
land bráðlega.
Daily Telegraph segist hafa
lilerað það, að bráðlega verði
haldinn fundur með Cliurchill,
Roosevelt og Stalin. Fari svo,
að þcir geti ekki hitzt, þá muni
æðstu, trúnaðarmenn Jæirra
hittast, og verður rætt um
framtíð Þýzltalands.
Amerískar flugvélar gerðu á
sunnudag árás á Nanking i
Kina. Ennig var ráðizt á Bonin-
cyjar og 10.000 smál oliuskip
við Celebes.
Hitler ekki enn
á grlappamanna-
«
listannm.
Árdegisblöðin í London skýra
frá því, að stríðsglæpanefnd
bandamanna hafi ekki enn sett
nöfn Hitlers, Himmlers og fleiri
illræmdra nazista á glæpa-
mannalista sinn.
I31öðin segja einróma, að
talca verði skýra afstöðu í þessu
máli hið skjótasta, en nefndin
hafi ekki enn fcngið skorinorð
fyrirmæli um það frá stjórnum
Jjandamanna. Þær sé ekki enn-
þáibúnar að ráða það við sig,
livort þær eigi að líta á Hitler
sem pólitíslcan fanga, lílít og
Napoleon forðum daga eða
leiða hann fyrir herrétt fyrir að
brjóta alþjóðalög um hernað.
Nefws Chronicle, sem er
frjálslynt Jjlað, segir, að það
muni lvoma _eins og reiðarslag
yfir alþýðu manna, að for-
sprakkar nazista skuli ekki enn
hafa verið skrásettir sem stríðs-
glæpamenn.
Ítalía:
Þjóðverjar reyna að
hindra samsiningu
bandamanna her janna
Þjóðverjar hafa flutt mikið
varalið á vettvang í Apennina-
fjöllum, til að reyna að stöðva
bandamenn.
Áttundi heririn liefir margar
Ijrýr á Ral)icon-ánni á valdi
sínu og stefnir nú norður á Pó-
sléttuna, én fimmti lierinn
stefnir yfir Apenninafjöllin í
þrem fylkingum og leitast við
að ná sambandi við áttunda her-
inn.
Síðan ráðizt var á Gotnesku
línuna fyrii- mánuði hefir átt-
undi herinn telíið 9000 fanga,
en 17.000 Þjóðverjar hafa fall-
ið eða særzt mikið.
Pólverjar heíðu
barizt einir.
Þótt engri aðstoð hefði
verið heitiö.
Pólska stjórnin hefir gefið
skýringu á því, hvers vegna
hún vill að yfirhershöfðingi
Pólverja verði settur af.
Stjórnin segir, að dagskipan
sú, sem hershöfðinginn gaf út
fyrir stuttu, hafi haft stjórn-
málaleg áhrif og verið samin,
án þess að rætt hafi verið um
efni hennar við stjórnina.
Neitar^pólska stjórnin því af-
dráttarlaust, að Pólverjar hafi
aðeins gripið til vopna 1939
vegna þess, að þeim var heitið
stuðningi. Pólverjar hefðu bar-
izt samt og það sé niðrandi að
segja, að hún hefði ekki gert
það.
%
Þjóðverjar segjast hafa náð jafn-
vægi allsstaðar — Tvísýnt í Hollandi.
Catalina-flugbátur, af sömu gerð og sá, sem F. 1. hefir fest
kaup á. Sést hér báturinn á hjólum þeim, sem notuð eru þeg-
ar hann er dreginn á land að áflokinni flugferð. Tekur aðcins
örfáar mínútur að koma þessum útbúnaði fyrir. Einnig sjást
á myndinni vængendarnir, eftir að þeir hafa verið dregnir
niður og mynda Jieir á þann hátt litla stuðningsbáta.
Flugbátur fyrir
20-24 farþega.
Yfir Schelde. f
Þýzka útvarþið liefir skýrt
í'rá því, að Þjóðverjar hafi
komið liði sínu norður yfir
Schelde-ósa og taki Jiað nú Jiátt
í liinum grimmilegu bardög-
um, er geysa milli Wal og Lek.
Að sögn Þjóðverja er að-
staða loftflutta liðsins nú mjög
erfið, svo að ]>að hefir orðið
að koma 1400 særðum mönn-
um fyrir lijá Þjóðverjum.
Getur flogtd 6400
Örn Johson, framkvæmda.
stjóri Flugfélags Islands hefir
fest kaup á 20—24 farþega flug-
báti af Catalinagerð. Hefir Örn
þegar tekið við bátnum og mun
hann, ásamt Smára Karlssyni,
fljúga honum heim í byrjun
næsta mánaðar. Með í förinni
verða einnig íslenzkur vélamað-
ur og einn eða tveir erlendir
sérfræðingar.
Flugbáturinn er notaður lít-
ilsháttar, var áður í vörufluín-
ingum, en verður breytt vestra,
en Jjó ráðgert, að setja sætin i
hann hér lieima. Fulllilaðin veg-
ur flugvélin 15 smálestir og get-
ur flogið 6400 km. án viðkomu.
Hreyflarnir eru tveir, hvoi;
um sig 1200 hestöfl og getur
vélin flogið á öðrum lireyflin-
um, ef með þarf. Benzingeymar
vélarinnar rúma 7 þús. lítra og
nægir Jiað til 24 kist. flugs.
3—4 manna áhöfn verður á vél-
inni og rúm fyrir 20—24 far-
þega, aulc pósts og flutnings.
Meðaliiraði vélarinnar er 225
km. á klst., en fullur liraði er
rúml. 300 km. á ldst. Báturinn
getur aðeins lent á vatni.
Þá eru í Vélinni tvö loft-
skeytamóttökutæki og eitt
senditæki ásamt sjálfvirkri mið-
unarstöð.
Bergur Gíslason, formaður
Fiugfélags Íslaní, kvað þessi
flugvélakaup mjög hagkvæm
fyrir félagið, er hlaðamenn átlu
1 tal við hann í gær.
Félagið á nú 4 flugvélar, sem
allar eru tveggja hreyfla vélar.
Þó að Flugfélagið hafi fest
kaup á þessum flugbáti, fagnar
Jiað mjög frumvarpi stjórnar-
innar um liyggingu flugvalla og
væntir mikiis árangurs af flugi
með landflugvélum til Siglu-
fjarðar og Vestmannaeyja, ef
þar tekst að gera nothæfa flug-
velli.
Bergur gat Jiess, að Flugfé-
lag Islands hefði ýrnsar ráða-
gerðir á prjónunum, sem vænt-
anlega geta komizt í fram-
kvæmd strax að styrjöldinni
lokinni.
Bergur rómaði mjög hjálp-
semi Bandaríkjamanna og
Breta, scm liér dvelja nú. Sagði
hann að foringjar setuliða
Bandaríkjamanna og Breta og
sendiráð þessara rikja.í Reykja-
vík hefðu gert allt til að greiða
götu Flugfélagsins. Kvað Berg-
km. ám viðkomu.
ur það ekki oflof, þótt notuð
væru hin sterkustu orð til að
þakka þessum mönnum.
Því næst var viðgerðaverk-
stæði og birgðaskcmma Flugfé-
lagsins skoðað og kom þá í ljós
að íelagið á miklar hirgðir af
varahlutum og efni, ásamt ýms-
um verkfærum og mælitækjum,
sem nauðsynlegt er að hafa til
að geta veitt Jiað öryggi, sem
með Jiarf. Félagið hefir á að
skipa nokkrum Jiaulæfðum
flugvélavirkjum og fleiri, sem
eru styttra á veg komnir. Er
koma þarf í framtíðinni.
Fr Bergur Gíslason hafði lok-
ið 'frásögn sinni, var blaða-
mönnum boðið í flugferð. Flog-
ið var í Beechcraft-flugvél fé-
lagsins og verið um' hálfa
klukkustund á lofti liér yfir
bænum og í nágrenni hans.
Jóhannes Snorrason fliíg-
maður stjórnaði vélinni í flvig-
ferð Jiessari.
Sigurði Kristjánssyni
sýndur heiður.
Forseti Islands veitti, að til-
lögu orðunefndar Sigurði Krist-
jánssyni hinn 23. þ. m. stjörnu
stórriddara hinnar íslenzku
Fálkaorðu.
Sigurður hefir unnið íslenzkri
bókaútgáfu mikið gagn og
stuðlað meðal annars að Jiví
með ódýrri heildarútgáfu Is-
lendingasagnanna, að Jiær urðu
i almenningseign.
: Forsetinn heimsótti Sigurð á
90 ára afmæli hans og afhenti
honum orðuna.
Þá heimsötti Sigurð Jicnna
dag stjórn Hins íslenzka prent-
arafélags, sem færði honum
heiðursskjal, undirritað af öll-
um prenturum í Reykjavík.
Fulltrúar Oddfellowreglunn-
ar, Félags ísl. prentsmiðjueig-
enda og Bókasalafélags voru
einnig meðal gesta Sigurðar s.l.
laugardag.
Skotæfingar
lögreglunnar.
.Þjóðviljinn skýrir í gær frá
skotæfingum lögreglunnar liér
i Reykjavík o'g. telur, að með
þessu sé verið að undirbúa alls-
herjar árás á verkalýðinn í
landinu.
Vegna þess að: Þjóðviljinn
birtir Jietta sem aðalfregn og
með fjórdálka feitletraðri fyr-
irsögn, gæti manni komið til
hugar að einhver uggvænleg
tíðindi væru í vændum, sem
almenningur licfði eltki vitað
um til þessa.
Af Jiessum ástæðum sneri
Vísir sér til Agnars Kofoed-
Hansen lögreglustjóra og
^purði, hverju Jietta sætti.
Hann sagði að lögreglan hefði
um fjölda ára æft sig í skot-
fimi, án þess að hafa nokkra
árás á verkalýðinn í huga, og
þessar æfingar hefðu farið
fram í ár nákvæmlega á sama
liátt og í engu frábrugðið því,
scm verið hefir undanfarin ár.
Sýnir þcssi fréttáflutningur
Þjóðviljans, a"ð taugaóstýrkur
kommúnistanna er kominn á
liástig, er Jieir Juirfa að berj-
ast við ímynduð öfl, áþckkt því
er mcnn glímdu áður við upp-
vakninga allskonar og drauga.
Að Ifundur Ferhafélags-
ins iialdinn á næstunni.
j Aðalfundur Ferðafélags Is-
! lands verður að öllu forfalla-
í iausu lialdinn upp úr n.k. mán-
aðamótum, en bað hefir ýmsra
orsaka vegna dregizt, að hann
! yrði haldinn á beim tíma, sem
! venja er til.
Árbók þessa árs verður um
Fljótsdalshérað og skrifar
Gunnár Gunnarsson rithöfund-
ur hana. Hún verður prýdd
fjölda ágætra mynda, aðallega
eftir ])á Björn Björnsson kaup-
mann á Norðfirði og Gísla
Gestsson bankamann. Er bókin
væntanleg til félagsmanna í
haust, a. m. k. ef verkföll
: hamla ekki bókaútgáfu.
Fyrirhugað ú byggja
100 smáíbúðir tyrir
Rvíkurbæ.
1
Bráðabirgðateikningar þær,
sem Einar Sveinsson arkitekt
hefir gert að hinum fyrirhug-
uðu smáíbúðarhúsum, sem
Reykjavíkurbær ætiar að láta
b.vggja voru lagðar fyrir síð-
asta bæjarstjórnarfund.
Var samþykkt að haldið
skyldi áfram við teikningarnar
og þær fuilgerðar, svo hægt
væri að leggja Jiær fyrir bygg-
inganefnd.
Eiga J)etta að vera 100 íbúðif
í allt og 8 íbúðir í hverju stiga-
liúsi. Þessar byggingar eiga að
standa við Skúlagötu og vera 3
iiæðir (4 liæðir að sunnan-
verðu). Gert er ráð fyrir, að 25
íbúðir verði eitt herbgrgi og
eldluis, en 75 ibúðir verði 2
Þjóðverjar
vinna á fyrir
nofðan Nij-
megen.
Árásir á Osna-
brúk, Karls-
ruhe 0. fl.
jþjóSverjar segjast nú hafa
komið á jafnvægisástandi
á vesturvígstöðvunum og sé
framsókn bandamanna
stöðvuð.
Vigstöðvarnar eru nú sam-
felldar frá landamærum Sviss-
J lands um Alsace og Lorraine
1 (Elsass, Lothringen), meðfram
j landamærum Belgíu og Þýzka-
1 lands og síðan um Holland
sunnanvert.
Viða á þessari víglínu leitast
handamenn við að rjúfa þýzku
varnirnar, segja Þjóðverjar, en
J>ýzku hersveitirnar hafa jafnan
getað hrundið árásum þeh'ra. I
Hollandi ætluðu þeir að koma í
, framkvæmd mjög djarflegu
j herbragði, en lánaðist ekki,
í vegna ])ess hversu skjótt Þjóð-
| verjar brugðu við.
Óljós aðstaða. 1
Aðstaðan við*Arnhem er mjög
óljós, enda líefir nú verið sett
bann við J)ví að segja frá ein-
stökum atriðum i bardögunum
J)ar, en gera má ráð fyrir, að
bann J>etta iiefði ekki verið gef-
ið út, ef brýn nauðsjrn iiefði
ekki verið. Vitað var í gær,
skömmu áður en bannið var
sett, að Þjóðverjar leituðust við
að loka leið loftfluttu sveitanna
til árinnar, en yfir hana höfðu
])ær fengið liðsaulca og birgðir
áð næturlagi.
Þjóðverjar
taka þorp.
I gærkveldi skýrðu banda-
menn frá þvi, að Þjóðverjum
iief'ði tekizt að ná J>orpinu Elst,
sem er við þjóðbrautina norður
frá Nijmegen tii Lek. Gerir
]>etta að verkum, að Bretar geta
ekki notað ]>enna veg nú, en
hinsvegar liafa ]>eir breikkað
fleyginn svo austur á bóginn, að
J>eir hafa enn vegi, sem koma
nokkurn veginn að sama gagni.
Loftárásir.
Um 1100 ameriskar spreng.ju-
vélar réðust í gær á þýzku borg-
irnar Osnabruck, Braurischweig
og Hamm. Typlioon-vélar, sem
voru búnar rakettum, réðust á
járnbvautarflutninga i grennd
við Cleve. I nótt réðust Bretar
á Karlsruhe.
herbergi og eldhús. Hverri íbúð
i þessum fyrirhuguðu húsum
fylgir svo steypibað, salerni,
, svalir og geymsla í kjallara.
Vænlanlega verður- hafizl
handa um byggingu þessara
húsa liið allra bráðasta, enda
veitir bæjarbúum ekki af aulvim
liúsnæði, eins og nú standa sak-
ir, því húsnæðiseklan virðist si
og æ vera að magnast, enda þótt
ýmislegt sé gert til úrbóta, sbr.
byggingarnar á Melunum o. fl.