Vísir - 16.11.1944, Blaðsíða 1

s
HI(st}ðraix
kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofun
Félagsprentsmiðjan (3..hæð)
Rltstjórar r.n
BlaOamenn Slmli
Auglýsingaf 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 16. nóvember 1944.
231. tbl.
Útvaipshöll ætlaður staðui við Suðui-
götu og Hiingbiaut.
Bæjarstjórn hefir lofað
Útvarpsstjóri hefir fyrir
skemmstu skrifað bæjarráði og
kennslumálaráðuneytinu um
það, hvort ekki væri unnt að
hefja byggingu útvarpsstöðvar
á Melunum, sunnan kirkju-
garðsins, án þess að það komi
í bága við íþróttavöllinn.
En eins og kunnugt er hefir
bæjarstjórn samþykkt að engin
mannvirki megi reisa á svæði í-
þróttavallarins á Melunum fyrr
en íþróttamenn hafa fengið ann-
an íþróttavöll til umráða.
1 uppdrætti Skipulagsnefndar
er gert ráð fyrir útvarpsbygg-
ingu á Melunum sunnan kirkju-
garðsins og sunnan Hringbraut-
ar. Gerir nefndin ekki ráð fyr-
ir öðrum byggingum á svæðinu
frá bæjarbyggingunum nýju að
Melavegi, en útvarpsbygging-
unni. Umhverfis hana er svo
gert ráð fyrir torgi eða opftu
íslenzkt lýsi selt til
Ástralíu.
I
\
Líkar vel þar í álfu.
! septembermánuði var flutt
út rúmlega 8 þúsund kg. af lýsi
til Ástralíu. Er það kaldhreins-
að meðalalýsi frá h.f. Lýsi hér í
bænum.
Skýrði Ólafur Þórðarson full-
trúi blaðinu svo frá, að áður
hefði verið flutt dálítið af lýsi
til Ástralíu, nálega sama magn í
fyrra og væri útlit fyrir áfram-
haldandi sölu þangað, þó ekki í
stórum stil. Lýsið kaupir lyfja-
fyrirtæki nokkuð í Sidney, og
er það flutt héðan með íslenzk-
um skipum til New York og svo
umskipað þaðan til Ástralíu.
Fer það í gegnum Panama-
skurðinn og er það óra vega-
lengd frá Islandi. Er þetta lýsi
það eina af íslenzkum afurðum,
sem selt er til Ástralíu og líkar
það mjög vel þar.
Lýsið er hreinsað hér í kald-
hreinsunarstöð h.f. Lýsis og
flutt út í járnfötum, sem vega
um 190 kg. netto. Lifrin er
fengin um borð í togurunum,
svo og frá landsstöðvum, aðal-
lega hér sunnanlands.
Lýsissala til Bandaríkjanna
hefir verið töluverð, en þó ekki
eins mikil og búast hefði mátt
við. Bandaríkjamenn hafa kom-
izt upp á lagið með að taka
ýmsar plöntuolíur og blanda
þær með vitaminum, þar til þær
hafa sama næringargildi og lýs-
ið. Dregur þetta vitanlega úr
lýsiskaupum þeirra héðan, en
erfitt er að segja um, hvort við
verðum samkeppnisfærir i þess-
um efnum í framtíðinni eða
ekki.
öll lýsisframleiðslan í land-
inu er nú um 4—6 þús. smá-
lestir á ári, og er það að mestu
leyti flutt út. Á síðast liðnu
ári var flutt út samtals 5560
smálestir, mest til Bandaríkj-
anna. Nokkuð hefir verið flutt
til Bretlands og svo eiga Sviar
geymt hér 1400 smálestir til ó-
friðarloka.
Lýsismagnið hefir aukizt hér
að mun síðan í stríðsbyrjun, og
stafar það af auknu fiskimagni
á miðunum.
lóð undir bygginguna.
svæði. Þegar til kasta bæjarráðs
kom, samþykkti það fyrir sitt
leyti að útvarpsbyggingin yrði
reist þarna, en hinsvegar ákvað
bæjarstjórn að ekki skyldi
byggt á þessu svæði fyrr en bij-
ið væri að sjá iþróttamönnum
fyrir öðru íþróttasvæði.
Nú er ekki að vita hvenær
hinn nýi leikvangur iþrótta-
manna verður tilbúinn. Það get-
ur dregist í mörg ár ennþá, en
hinsvegar orðin brýn þörf íyrir
útvarpsbyggingu, og mundi
verða hafizt handa um að reisa
hana á næstunni, ef lóðin feng-
ist laus. Þess vegna er, það, að
útvarpsstjóri hefir farið fram
á það við Skipulagsnefnd, að
rannsakað yrði hvort ekki væri
tiltækilegt að reisa útvarps-
byggingu án þess að hlutur í-
þróttamanna yrði í nokkuru
skertur.
Aðein§ GOOO
mann§ í Aachen
1 Aachen eru nú aðeins um
6000 íbúar, en voru um 200
þúsund fyrir stríð.
Þjóðverjar fluttu á hrott alla
þá íbúa, sem þeir náðu til, en
sumir leyndust í kjöllurum
húsanna eða utan borgarinnar.
Hafa þeir verið að tinast heim
síðan.
Bandamenn eru farnir að æfa
þýzka menn í lögreglustörfum
og eiga þeir fyrst að halda uppi
reglu i Aachen.
Bretar eiga aðeins 3 km.
ófarna austur að Maas.
Víshalan óbrey tt.
Visitalan fyrir nóvember-
mánuð hefir verið reiknuð út
og reyndist hún vera hin sama
og fyrir s. 1. mánuð, eða 271 stig.
B ö r n,
unglingar og roskið fólk óskast nú
:þegar til að bera Vísi til kaupenda.
Gerið svo vel og gefið ykkur fram
við afgreiðslu blaðsins strax.
Hilljón mánna
við kafbátavarn-
ir bandamanna.
Þjóðverjar segja, að banda-
menn hafi um milljón manna
bundna við baráttuna gegn kaf-
bátunum.
í tilkynningu sem Þjóðverjar
hafa gefið út um kafbátana og
haráttu þeirra segir að kafbát-
arni’r hafi sökkt skipastól, sem
var, samtals 2,5 milljónir að
stærð, síðustu 19 mánuðina. Á
sama lima segjast Þjóðverjar
hafa sökkt 180 túndurspilluin
bandamanna.
Til þess að verja skipaferðir
sínar liafa bandamenn um 50
flugstöðvarskip, 400 leiðsögu-
skip, 400 lítil verndarsldp, 200
hersnekkjur og 110 tundur-
spilla. Auk þess hafa 3800 flug-
vélar, flestar fjögurra hreyfla,
það verk með höndum að lialda
uppi varðflugi um úthöfin.
Svíar reka fjölda
nazista úr landi.
Bretar sökkva 157
japönskum skipum.
Brezkir kafbátar hafa nú
sökkt 157 japönskum skipum á
þessu ári.
Flotamálaráðuneytið hrezka
gaf út tilkynningu um það í gær-
kveldi að undanfarna daga hefði
brezkir kafbátar sökkt 24 skip-
um Japana. Voru 23 skipin
flutningaskip og voru í strand-
ferðum við olíuflutninga. Urðu
kafbátarnir oft að fara nærri
landi til að granda þeim.
Margfir Gestapomenii meðal þeirra
Jvíar eru nú farnir að láta til skarar skríða gegn ýmsum
undirróðursmönnum Þjóðverja í landinu.
Þeir handtóku fyrst Berndt
von Glossen barón, sem var yf-
irmaður þýzku ferðamanna-
skrifstofunnar í Svíþjóð, en sú
stofnun var í rauninni njósna-
miðstöð. Hafði lögreglan unnið
lengi að því að safna gögnum
um von Glossén og hefir hon-
um nú verið vísað úr landi.
Þessa dagana er verið að
leita uppi og hándtaka marga
Gestapo-menn, sem látnir hafa
verið starfa hingað og Jiangað
um landið.
Sænsk yfirvöld hafa skipað
Finna nokkurum að hverfa þeg-
ar úr landi. Er það rithöfund-
urinn örnwulf Tigerstedt, sem
hefir jafnan verið mikill naz-
istavinur, en flýði land, þegar
Finnar lögðu niður vopn.
Fregnir herma, að mjög bráð-
lega verði fárið að hreinsa til
í hinu svonefnda „þýzka aka-
demíi“, s^m hefir aðsetur sitt í
Stokkhólmi. Eru það einkum
tveir meðlimir akademisins,
sem Svíar telja hættulega. Aka-
demi þetta vinnur að sögn að
menningarmálum, til að efla
menningarlega samvinnu Þjóð-
verja og Svía, en þar morar í
rauninni aHt í þýzkum njósn-
urum.
Loks mun í ráði að reka úr
landi menn úr verzlunardeild
þýzku sendisveitarinnar, enda
fer atvinna þeirra að minnka,
ef Svíar ætla ekki að endur-
nýja viðskiptasamning sinn við
Þjóðverja.
Ráðizt á Doxtmund,
Linz og Innsbxuck.
Flugvélar bandamanna gerðu
árásir á Þýzkaland úr vestri og
suðri.
Brezkar flugvélar réðust á
olíuframleiðslustöðvar Þjóð-
verja í Dorlmund i gær. Hafa
nú verið gerðar liiargar árásir á
þessar stöðvar síðustu viku.
Amerískar flugvélar réðust á
Linz og Innbruck í Aust'urríki.
Voru þær ekki undir vernd or-
ustuvéla, en Þjóðverjar létu
ekki ráðast á þær.
í nótt réðust Moskito-vélar á
Berlín.
Beðið skipunar.
Menn úr landgönguliði
ameríska flolans bíða eftir
því að þeir eigi að gera áhlaup
á stöðvar Japana á Leyte-
eyju í Filippseyjaldasanum.
OLI PRAIHM.
Óli prammi heitir ný bók,
sem Jens Guðbjörnsson gefur
út, en höfundur hennar er
Gunnar M. Magnúss rithöfund-
ui’ og er þetta 12. hók hans.
ÓIi prammi var einn af þess-
um sérkennilegu mönnum, sexn
lifa áfram í sögnum og minn-
ingum vegna þess að þeir Voru
annarlegir og öðru vísi en fólk
er flest. Hann fór víða hér um
suðurkjálka landsins og munu
flestir miðaldra menn og þaðan
af eldri á þessn svæði muna
eftir óla pranima.
Nú hefir Gunnar M. Magnúss
rithöfundur tekið sér fyrir
hendur að færa nokkur atriði
úr lífi Óla pramma í skáldsögu-
legan búning, og sérstaklega
miðað ’ frásögn sína við hæfi
vngri kynslóðarinnar. Verður
bók þessi vafalaust vinsæl með-
al eldri og yngri lesenda. ,
8œjop '
fréttír
I.O.O.F. 5 = 1261116r/2 = t
I.O.O.F. 5 s= I26III68V2 =
Jíæturakstur
annast Hreyfill, sími 1633.
Útvarpið í kvöld.
v Kl. 19.25 Þingfréttir. 19.40 Les-
in dagskrá næstu viku. 20.00 Frétt-
ir. 20.20 Útvarpshljómsveitin (Þór-
arinn Guðmundsson stjórnar) : a)
Raymond-forleikurinn eftir Thom-
as. b) „Suðrænar rósir,“ vals eftir
Johann Strauss. c) Melodie, nr. 1
og 2, eftir Rubinstein. 20.50 Lest-
ur Islendingasagna: Laxdæla (dr.
Einar Ól. Sveinsson háskólabóka-
vörður). 21.20 Hljómplötur. 21.25
Upplestur: Kvadði eftir Jónas Hall-
grímsson. 21.30 Frá útlöndum
(Björn Franzson). 21.50 Hljóm-
plötur: Lotte Lehmann syngur.
22.00 Fréttir. Dagskrárlok.
Frú Rigmor Hanson
hélt danssýningu síðastl. sunnu-
dag í „Polar Bear“ leikhúsinu fyrir
troðfullu húsi áhorfenda og við
mikla hrifningu þeirra. Sökum þess
hve niargir urðu frá að hverfa, þá
mun danssýningin verða endurtekin
næstk. sunnudag, en aðeins í þetta
eina sinn, vegna þess að Dansskól-
inn tekur til starfa í næstu viku, og
mun þá frú Rigmor ekki vinnast
tími til að sinna öðru.
Vefnaðarvaran.
Það hefir ekki reynzt rétt, að
vefnaðarvara væri með Goðafossi,
enda tekið fram, að fregnin væri
óstaðfest og ekki á henni að byggja.
Þegar blaðið spurðist fyrir um farm
skipsins hjá E. 1., var því til svar-
að, að þar vissi enginn um farm-
inn, en síðar mun liafa komið á
daginn, að vitað var um þetta at-
riði að minnsta kosti.
Til sjúku einstæðingskonunnar,
30 kr. frá A.N. 20 kr. frá S.V.
to kr. frá N.N.
Áheit á Strandarkirkju,
afh. Vísi: 15 kr. frá G. í. 100
kr. frá Carsten.
Baldur Möller
hefir gefið Skáksambandi íslands
handrit af nýrri skákbók. Eru í
handriti þessu rúmlega 50 skákir.
sem Islendingar hafa unnið á er-
lendum skákmótum. Baldur tileink-
,ar bók þessa Eggert Gilfer.
3. amerlski herinn
á í hðrðum bardö(p
um sem fyrr.
Sítelldar rigningar eSa
krapahrlð.
jþjóðverjar hafa ekki enn
getaS stöðvað sókn Breta
austur að Maas í Hollandi og
eiga þeir nú aðeins skamm-
an spöl eftir niður að fljóts-
bakkanum.
Hersfjórnartilkynning banda-
nlanna í morgun segir frá því,
að sóknin hafi verið hæg og
bítandi frá því að hún var fyrst
hafin og eru Bretar sums stað-
ar aðeins um 3 km. frá ánni.
Þeir hafa sótt fram um 11 km.
þar, sem þeir hafa farið lengst.
Aðstaðan styrkt.
Sókn brezku hersveitanna
hefir verið freltar hæg, en það
stafar bæði af því, að veður er
illt, en auk þess hafa Bretar
gætt þess vandlega, að sækja
ekki svo hratt fram, að þeim
hafi ekki gefizt tími til að
styrkja stöðvar þær, sem þeir
hafa þegar unnið. Vilja þeir nú
ekki brenna sig á sama seyðinu
og forðum, þegar þeim tókst að
brjótast nærri austur að Maas,
en voru svo hraktir aftur til
þeirra stöðva, sem sókn þeirra
nú hófst frá.
3. herinn vinnur á.
Hersveitir Pattons hafa einn-
ig unnið á siðast liðinn sólar-
hring, en mótspyrna Þjóðverja
fer þó smám saman vaxandi.
Einkum verjast Þjóðverjar
grimmilega í skógarflæmi einu,
sem er um 25 km. fyrir austan
Metz. Hafa þeir.gert þar hvert
gagnáhlaupið af öðru með
skriðdrekum og fótgönguliði.
Sex af virkjunum umhverfis
Metz munu nú vera í höndum
bandamanna. Náðu þeir þeim
flestum að heita má bardaga-
laust.
Illviðri.
Illviðri hafa nú gengið um
það hil tvær vikur i Austur-
Frakldandi og Hollandi. I
Lorraine er tíðum slydduhríð
og er ævi hermannanna mjög
ill. Hinsvegar eru miklar rign-
ingar í Hollandi og var þó ekki
á vætuna bætandi í því landi.
Blaðamenn segja, að sumir her-
mannanna hafi ekki getað farið
í þurr föt í heila viku.
íslendingum í Dán-
möxku líðux vel.
Vegna síðustu atburða í Dan-
mörku hefir utanríkisráðuneyt-
ið leitað upplýsinga um líðan
íslendinga bæði í Árósum og
annarsstaðar i landinu og hefir
,i morgun fengið þær fréttir, að
öllum íslendingum í Danmörku
líði vel.