Vísir - 17.01.1945, Síða 3

Miðvikudaginn 17. janúar 1945.
VISIR
O
•>
Náttúrufræoiíelagið hyggst að geía
út visiiHÍarit á mörgum tungumálum
Máskéli íslaisás að honn npp eig-
in piroatsmSðp til að pieaSa vismdadt.
Hið íslenzka Náttúru-
fræðifélag hefir nú að
mestu fullbúiS til þrentunar
nt á erlendum tungumál-
um um ýmsar niðurstöður
íslenzkra náttúrufræði-
rannsókna.
Gert er ráð fyrir að
framhald verði síðar meir á
þessan útgáfustarfsemi, en
í þessu fyrsta bmdi eru 7
ritgerðir, sem fjalla um
jarðfræði, dýrafræði, gerla-
fræði cg efnafræði.
Frá því að Hið ísl. náttúru-
fræðifélag v'ar stofnað árið
1889, heTir J)að gefið út rit,
sem nefnist Skýrsla um Hið
isl. náttúrufræðifélag. Skýrsl-
an hefir til j)essa komið út
annað hvert ár, en nú hefir
verið ákveðið að hún komi
lramvcgis út árlega. I skýrsl-
unni háfa frá upphafi birzt
margar merkar greinar um
ísl. náttúrufræði, auk þess
sem þar hefir verið skýrt frá
starfsemi íelagsins og liag
Nát t ú rugripasaf nsins. Ma
heila að skýrslan liafi lengst
af verið liið eina, sem Nátt-
úrufræðifél. hefir gefið út.
Arið 1941 réðist félagið í
að kaupa tímaritið Náttúru-
lræðinginn og hefir gefið
lianir út síðan. Með úlgáfu
skýrslunnar og Náttúrufræð-
ingsins má segja að félagið
hafi orðið 'góða aðstöðu til
að ná þeim tilgangi sínum, að
glæða áhuga og auka þeklc-
ingti almcnnings hér á landi
á öllu, er snertir náttúru-
fræði. Náttúrufræðingnum
hefir líka vcrið vel tekið frá
upphafi, og má heita furða,
að hann hafi horið sig fjár-
hagslega, eða því sem næst,
þar sem vitað er að mörg
hliðstæð rit annars staðar á
Norðurlöndum hafa nótið rif-
legs ríkisstyrks.
Að undanskildri útgáfu-
starfsemi Vísindafélagsins og
Átvinnudeildar Háskólans
má heita, að Náttúrufræðing-
urinn sé eini innlendi vett-
vangurinn, þar sem íslenzkir
náttúrufræðingar hal'a getað
birt niðurstöðurnar af rann-
sóknum sínum. Afleiðingin af
því hefir orðið sú, að í Nátt-
úrufræðingnum liefir oft
hirzt efni, sem ekki hefir ver-
ið eins við ahnennings hæfi
og æskilegt hefði verið. Yms-
um innan Náttúrufræðifé-
lagsins hefir því lengi Verið
])að ljóst, að æskilegt væri að
félagið efndi lil útgáfustarf-
semi, þar séín helztu niður-
stöður íslenzkra náttúru-
fræðirannsókna væru birtar
á einhverju heimsmálanna.
Með því móti væri hægt að
komá árangrinum af slarfi
hinna íslenzku náttúrufræð-
inga á framfæri við erlenda
stéttarhræður þeirra, og um
leið væri hægt að létta af
Náttúrufræðingnum ýmsu
cfni, sem síður er við al-
mennings hæfi.
I>að er o-rðið nokkuð langt
síðan þetta hefir komið lil
tals innan Náttúmfræðifé-
lagsins, en úr framkvæmdum
liefir ekki oi'ðið, aðallega
vegna fjárskorts, fyrr en ái’-
ið 1943, að ákveðið var að
hefjast lianda um slíka út-
gáfustarfsemi. Er ætlunin að
framvegis komi út eitt bindi
eða hefti í senn af þessu vís-
indariti íelagsins, eftir því
sem elni og fé er fyrir hendi.
Ritinu er eingöngu ætlað að
flytja ritgerðir á einhverju
heimsmálanria (ensku, þýzku,
frönsku) um niðurstöður ísl.
náttúrufræðirannsókna.
•Verður þess gætt, að taka
ekki í ritið aðrar ritgerðir en
þær, sem að efni og frágangi
samsvara ritgerðum í hlið-
stæðum tímaritum erlendum.
Fyrsta hefti þessa vísinda-
rits má nú heita l'ullbúið til
prentunar. Verður það ca. 10
arkir að stærð og eru í því
7 ritgerðir á ensku cða þýzkn.
Fjalla þær um efni úr jarð-
fræði (3), grasafræði (2),
dýral’ræði (1), gcrlafræði
(Í) og efnafræði (1). Nátt-
úrufræðifélaaið mun leitast
við að gcra þetta rit sem
vandaðast að öllum frágangi,
enda mun það vcrða sent í
bókaskiptum til safna og vís-
indastofnana viða um heim.
Aðalerfiðleikarnir í samhandi
við útgáfu þessa rits eru i
þvi fólgnir, að okkur liefir
ekki enri tekizt að fá neina
prentsmiðju til þcss að taka
að scr prentun þess. Er því
enn allt í óvissu um það,
hve nær ritið getur komið út
eða hvort yfir liöfuð verður
hægt að koma því út í hráð.
Ef'ekki rætist úr þessu, má
vel vera að við neyðumst íil
þess að leita fyrir okkur er-
lendis um prentun þess.
Síðan hókaútgáfa og prent-
smiðjurekstur urðu einhverj-
ar arðvænlegustu atvinnu-
grein’ar hér á landi, má heita
að öll sund séu að lokast fyr-
ir útgáfustarfsemi af ])essu
tagi. Sem dæmi um það má
ncfna, að prentsmiðja sú, sem
hefir prentað skýrslu Nátt-
úrufræðifél. óslitið síðan
1896 sér sér nú ekki fært
að gera það lengur. Er ])ó
óhætt að fullyrða, að útgáf i
hins fyrirhugaða visindarits
Náttúrufræðifélagsins niuni
engu síður sluðla að menn-
ingarlegu sjálfstæði Islands
en margt af því, sem gefið
hefir verið út hér á landi liin
síðari ár. Eg hef heyrt að til
talíj hal’i komið að Háskólinn
stofnaði prentsmiðju. Má vel
véra að það verði eina leiðin
til ])ess að bæta úr þeirri erf-
iðleikum íslenzkrar vísinda-
starfsemi, sem hér hafa verið
gerðir að umtalsefni.
80400 aivinni!-
leysingjai á
Aktiieyri.
Verkamannafélag' Akur-
eyrar hefir sent bæjarstjórn-
inni áskorun um að liefja nú
þegar atvinnubóíavinnu fyr-
ir 80—100 mnnns.
Telur félagið a. m. k. svo
marga verkamenn vera at-
vinnulausa um þessar mund-
ir, og hefir félagið hent á
eftirfarandi verkefni: Grjót-
sprenging og mölun á grjóti,
áframhald vinnu við hafnar-
garðinn á Oddeyri og útgröft
á lóðum þeim, sem bærinn á
við vestanvcrt Hafnarstræti.
Frá Alþingi:
Hafveita fyrk Stykk-
ishólm.
Gunnar Thoroddsen flytur
í Sameinuðu Alþingi tillögu
til ])ingsályktunar um. ríkis-
áhyrgð vegna rafveitu fyrir
Stykkishólm, allt að 350 þús.
kr. Skal þessu ie varið lil
endurnýjunar rafveitu Stykk
ishólmshrepps.
I greinargerð tillögunnar
segir m. a.:
„I Stykkishólmi er.rafveita
sem rekin er með 2 gömlum
vélum. Voru þær upphaflega
25 hestafla hvor, en skila nú
orðið ekki meira en 20 hest-
öflum Iivor l'yrir elli sakir
og eru afar olíufrekar. önn-
ur vélin er að verða ónýt og
hvergi hægt að fá varahluti;
Kauptúninu er nauðugur
einn koslur, að fá nýjar vél-
ar nú þegar á ])éssu ári, svo
að ekki skapist algert öng-|
])veiti í rafmagnsmáium þcss.
Vatnsvirkjanir þær, scm rætt
liefir verið um í 11 ár, eiga
væntanlega all-langt í land
enn, og geta ekki bætt úi
hinni hráðu ])öff.
Talið er, að kaupa þurfi
tvær vélar, samtals 200— 230
hestöfl, og hús verður aS
byggjá yfii' þær. Má gera rát
fyrir, að þessi kostnaður
nemi um 400 þus. kr. í sam
ræmi við þá stefnu, sem nú
virðist elst á liaugi í þingi,
að takmarka rafveituábyrgð-
ir við 85% kostnaðar, er upp-
hæðin í tillögu þessari ákveð-
in 350 þús. kr.“
I októhermánuði síðasíl.
auk Haraldur Ásgeirsson, frá
Sólbakka, önundarfirði,
kandidatsprófi ( B. S.) í cera-
mic engiueering, með stein-
límsverkfræði sem aðalnáms-
grein, við Univfersity of llli-
nois í Bandaríkjunum.
Haraldur stundar riú l'ram-
haldsnám við sama háskóla,
sem vera mun einhver þekkt-
asti háskóli Bandaríkjanna í
þessari grein, og býst hann
við að ljúka meistaraprófi
(M. S.) þar á sumri kom-
anda.
Sumarið 1943 stundaði
Haraldur verklegt nám í
steinlímsverksmiðju í Indi-
ana (Universal Atlas Ce-
ment), og að afloknu meist-
araprófi ráðgferir hann að
afla sér enn frekari verklegr-
ar þekkingar í steinlímsgerð,
og þá að haga því námi með
sérstakri hliðsjón af ])ví, sem
bezt myndi henta íslenzkum
staðháttum.
Haraldur er stúdent frá
Menntaskólanum á Akur-
evri. Hann fór veslur um
haf síðla árs 1941.
sem eiga að birt-
ast í blaðinu sam-
dægurs, verða að
vera komnar fyr-
ir kl. 11 árdegis.
Hinar margeftirspurðu
TBJÁKLIPPUB
homnar aftur.
Stúlka óskast; vegna forfalla annarar, fil al-
gengra sKnistofustarfa, l'rá 1. febrúar til 1.
seutombei’ næstkomandi. Verzlunarskólapróf
æskilegt. U])plýsingar (ekki í síma) gefur Hjört-
ur Hjartarspn, c/o ,1. Þorláksson & Norðmann.
BEZTAÐ AUGLÝSA í VlSI
Ilerbergi til leigu í nýju húsi á góðurn stað í
Itænum.
Tilboð sendist afgreíðslu Vísis, með upplýsing-
um um hvað leigjandi vill greiða langan tíma
fyrirfram, merkt „Kúsnæði strax“.
NTefnd setuliðsvicskipta hcfir fyrir Iiönd ríkisstjórn-
arinnar fest Icanp á ýmsum tegur.dum bifrciða, cr sctu-
iið Bandaríkjanna l.iér hefir afgangs sínum þörl'um. Ilér
er aðallega um vörufluthingabifreiðar að ræða al' ýms-
um stærðum og gerðum. Ennfremur nokkrar svokallað-
ar „jeep“ bifreiðar. Gert cr ráð fyrir að sumar ])essara
hifreiða konti íil afhendingar á næstu vikum, en aðrar
að stríðsíokum.
Fyrst um sinn, þar til öoruvísi vcrctir álvveðið, mun
Viðskiptaráðið úthluta bifreiðunum til un sækjenda, og
verða bifreiðarnar seldar í því ástandi, sem þær eru við
aí'hendingu l'rá setuliðimi.
Framleiðendur til sjávar og.sveita, svo og aðrir,
sem vegna emhættisstarfa eða nauosynlegs atvimrurekst-
urs þúrfa á slíkum bifreiöum að halda, vcrða að öðru
jöfnu látnir sitja fyrir um kaup. Skriflegum umsókrium
skal skilað lil Viðskiptai’áðs fyrir 1. fchrúar 1945. Skal
þar skýrt tekið fram um stærð og tégund þeirrar hif- '■
reiðar, sem óskað er eftir. Ennfi’emur skal upplýst lil
hvers nota skal I)ifreiðina og Iivort kaupandi á bifreið
fyrir.
Allar upplýsingar, er varða sölu þessara hifreiða al-
mennt, verða gel'nar i síma nr. 1886 kl. 5 lil 6 daglega,
meðan á úthlutun stendur, en að öðru leyti mun Við-
skiptaráð, cða einstakir menn úr Viðskiptaráði, cigi veita
viðtöl út al' umsóknum.
Er því nauðsynlegt að umsækjendur taki fram í
umsóknum sínum allt, cr ])cir lelja máli skipta, í sam ■
bandi við bifreiðaþörf sína.
Réykjavík, 16. janúar 1945.