Vísir - 16.06.1945, Blaðsíða 7

Laugardaginn 16. júní 1945
VISIR

C
2&/oyd Zj. 'dDouglas

143
„En þú?“ spurði Marsípor. „Varst þú ekki
með honum?“
„Aðeins við og við. Eg var margar vikur
i Jerúsalem. Þaðan hefi eg margt að segja þér.
Marsípor, Galíleinn er á lifi!“
„Já, við höfum heyrt það.“
„,,Við“, hverjir eru þessir „við“?“ Demetríus
tók í handlegg Marsípor og stöðvaði hann.
„Hinir kristnu í Róm,“ svaraði Marsípor og
brosti að undrun vinar síns.
• Hefir það þá borizt til Róm — svo fljótt?“
„Fyrir mörgum mánuðum — með kaup-
mönnum frá Antíokkíu.“
„Og hvernig komst þú að þessu?“
„Um það var hvislað á markaðstorginu. Og
Desimus, sem alltaf hæðist að Grikkjum,
skemmti sér við að segja mér frá þvi, að ein-
hverjir ljjátrúarfullir kaupmenn frá Antíokkíu
hefðu komið með fregn um Gyðingatrésmið,
sem risið hefði frá dauðum. Mér var enn i
fersku minni, það sem þú sagðir mér af þess-
um manni, svo að eg var fullur forvitni og
langaði að heyra meira.“
„Pú liefir auðvitað farið að hitta Antíokkíu-
menn,“ sagði Demetríus.
„Já, daginn eftir. Þeir drógu enga dul á neitt
og frásögn þeirra var mjög sannfærándi. Þeir
liöfðu ýmislegt eftir manni, sem sjálfur liafði
séð margt furðulegt kraftaverkið — einhverj-
um Filippusi. Nokkura þeirra fýsli að að fá á
þessu staðfestu og fóru til Jerúsalem. Þar töl-
uðu þeir við aðra menn, sem séð liöfðu þennan
Jesú eftir dauða lians, mélin sem mátti treysta,
að sögðu sannleikann. Allt þetta og það sem
þú hafðir sagt mér, gaf mér fulla ástæðu lil að
trúa.“
„Svo að þú ert þá kristiun!“ Það ljómaði af
augum Demetríusar. „Þú v'erður 'að segja her-
foringjanum þetta. Hann verður glaður!“
Marsipor varð allt i einu alvarlegur.
„Ekki strax, Demetrius. Enn er eg elcki nógu
fastur í rásinni. Desímus þurfti endilega að
segja senatornum frá þessari hreyfingu og taldi
hana uppreist gegn lögum og rétti.“
„Hefir sénatorinn gert nokkuð í því máli?“
„Ekki svo að eg viti. En hvað er það annað
en eðlilegt, að hann hafi .heldur litla velþóknun
á hinum kristnu mönnum. Ilann kennir þeim
um alla þá ógæfp, sem sonur hans rataði í. Og
ef Marsellushværi sagt af því, að hér í Róm sé
slór flokkur kristinna manna, myndi hann
kannske í fljótfærni setja sig í samband við þá.
Ilættulegt gæli það orðið. Hinir kristnu fara
liuldu höfði og yfirvöldin eru þegar farin að
láta njósna um leynifundi þcirra. Við megum
ómögulega koma úlfúð á milli Marsellusar og
föður hans.“
„Rétt lijá þér, Marsipor,“ samsinnti Deme-
tríus. „Við skulum alls ekki segja þetta herfor-
ingjanum. En liann kemst að því, vertu viss.
Og hvað fáleika snertir milli föður og sonar, þá
eru þeir óhjákvæmilegir. Marsellusi er alvara
með trú sína og ósennilegt er, að senalorinn
verði sannfærður urn, að hún sé sönn. Gamlir
menn skipla ógjarnan um skoðun. En þetta
nýja málefni má ekki hiða, Marsipor, þangað
til allir sjálfhirgingar hafa sannfærzt um það.
Þessi saga um Jesú er okkar eina von um að
frelsi og réttlæti fái að ríkja. Og ef svo á að
verða, verður strax að hefjast lianda!“
„Eg held það líka,“ sagði Marsípor. „En samt
— mig langar ekki til að sjá misklíð koma upp
milli Marsellusar og föður hans. Senatorinn á
ekki langt eftir ólifað.“
„Einmitt eitthvað þessu líkl var borið undir
Jesú,“ sagði Demelríus. „Galíleumaður sagði
mér það, sem sjálfur lieyrði samtalið. Ungur
maður, sem mjög fanii hjá sér köllun til að
gerasl fylgjandi þessari nýju lífsstefnu, sagði
við Jesú: „Faðir minn er gamall maður, herra,
óg liefir gömul sjónarmið. Þessi nýja trú er
honum þyrnir í augum. Lofið mér fyrst að
grafa föður minn og svo skal eg koma og fylgja
þér“.“
„Rýsna skynsamlegl,“ skáut Marsfpor inn i,
sem sjálfur var sextíu og sjö ára að aldri.
„Ekki fannst Jesú það,“ hélt Demetríus á-
fram. „Kominn var tími til róttækra breytinga
á trú manna og hegðan. Ilin iiýju boð gátu ekki
beðið eftir þvi, að allir gamlir menn með göm-
ul sjónarmið hyrfu af sjónarsviðinu. í raun og
veru voru þessir gömlu menn þegar dauðir.
„Látið aðra, sem dauðir eru, jarða þá“.“ .
„Sagði liann þetta virkilega?“ spurði Mar-
sipor.
„Eitthvað á þá leið.“
„Frekar finnst mér það kaldranalegt af
sliku ljúfmenni sem liann var.“
Demetríus skaut hendi sinni vinalega undir
haijdlegg Ivorintumannsins.
„Marsipor, við megum ekki gera þá regin-
villu að hugsa okkur, að boðskaur Jesú, sem
auðvitað gengur út á frið og góðvilja, sé eiti-
livað viðkvæmt og ljúft, sem bíður eftir hvers
manns hentugleika og flýtir sér út af veginum
lil að fe'asl i runninum, unz allt annað er geng-
ið framhjá! Þeir sem bera ljóskerið, munu
komast i miklar mannraunir. Þeir hafa þegar
verið liýddir og settir í faúgelsi! Margir hafa
verið dæmdir !‘.‘
„Eg veit. Eg veit,“ tautaði Marsipor. „Einn
af kaupmönnunum frá Antíokkíu sagðist liafa
séð Jerúsalemslýðinn grýta ungan Grikkja til
dauða. Stefanos hét liann. Ekki liefir þú lcann-
ast við hann?“
„Stefanos,'“ sagði Demetríus dapur í bragði,
— „var bezti vinur minn.“
Marsellus hafði alls ekki lokið við morgun-
verðinn, þegar Marsipor kom inn og sagði hon-
um, að senator Gallíó væri í bókaherberginu
og langaði til að tala við herforingjann, eins
fljótt og hann gæti.
,,-Viltu segja senatornum, að eg komi niður
eftir fáeinar mínútur,“ sagði Marsellus.
Gjarnan hefði liann viljað fresta hinu alvar-
lega samtali við föður sinn í nokkura daga.
Áu efa myndi senatornum veitast það erfitt að
hlusta á jiessa furðusögu með þolinmæði eða
virðingu. Nokkura stund stóð Marsellus við op-
inn giuggaim og afhýddi glóaldin, sem hann
ætláði þó ekki að eta, og reyndi að liugsa sér,
hvernig hægt væri að haga orðum sínum um
Jesú, Galíleann. Því að í þessu tilfelli var liann
ekki aðeins talsmaður. Það væri verið að yfir-
heyra h.ann sjálfan, Marsellus, líka.
Markús Lúkan Gallíó var ekki þrætugjarn
maður. Orð það, sem af honum fór í öldunga-
ráðinu, stafaði af því, hve liðugur ræðumaður
hann var. Hann vissi nefnilega, livenær og livar
ætti að láta undan, hvernig og hvern ælti að
sefa, og hann var meistari i því að koma á sátt-
um. Hann hélt aldrei af þrákelkni fram neinu
máli fyrir hégóma sakir. En hann var stoltur
af, hve andleg heilbrigði hans var rnikil.
Ef hann til dæmis var sannfærður um það,
að vatn leitar alltaf og alls staðar niður á jafn-
sléttu, þá var vita gagnslaust að koma til lians
og segja, að dag nokkurn i ákveðnu Íandi hafi
vatn sézt relina’upp í móti fyrir skiþun ein-
hvers manns. Ilann hafði engaii tíma til að
sinna frásögnum af atburðum, sem komu. í
bága við náttúrunnar lögmál. Sjálft orðið
„kraftaverk“ fannsf honum hneyksli. Ilann gat
al'ls ckki þolað slikar sögur og því siður gat
hann þolað fólk i návist sinni, sem lagði trún-
að á þær. Og af því að öll trúarbrögð voru, að
skoðun hans, byggð á trú á yfirnáttúrlegar ver-
ur og yfirnáttúrleg verk, þá hafði senatorinn
ekki aðeins fvrirlitningu á trúarbrögðum,
heldur sagðist hann einnig hafa megnustu óbeit
á trúræknu fólki. Hver sá, sem gaf sig í slíkt,
var annaðhvort fáfróður eða samvizkulaus. Ef
sæmilega skynsamur maður gerðist áróðurs-
maður fyrir trúarbrögð, þurfti að hafa á honum
gætur. Því að hann ætlaði sér auðsjáanlega að
færa sér í nyt veikgeðja fólk, sem treysti lionum
vegna guðrækni lians. Sumir liéldu þá lieið-
virða, scm guðræknir voru, taldi senator Gallió,
en sú var staðreyndin aftur á móti að guð-
hræðsla og heiðarleiki áttu enga sanileið að
hans dómi. Það var ósköp skiljanlegt, að Servus
gamli lægi á hæn til guða sinna. Jafnvel var
liægt að fyrirgefa Tiberíusi gamla hinn geysi-
lega áhuga hans á trúarbrögðunx, þar sém hann
var ckki með öllum mjalla. En cngin afsökun
var fyrir heilbrigðan og menntaðan mbnn að
binda trúss við slíká vitleysú.
Mikla samúð og varfærni höfðu menri sýnt
Marsellusi, þegar hann vár lieima fyrir ári sið-
an. Hann hafði orðið fyrir miklu áfalli og liúg-
ur hans úr jafnvægi um skeið. Ekkert gat hann
sagt svo fáránlegt, að faðir hans ávitaði hann.
En nú var Marsellus hraustur á sál og líkama
7
-T
Frá mönnum og merkum atburðum:
„Við emm til hásagnar"
Þeir söfnuðu okkur oft saman og létu okkur
standa í röðum. Við höfðum aðeins mittisskýlur.
Þeir hlógu að okkur og bentu á okkur, klæmdust
á afbakaðri ensku, reyndu að fá okkur til að lilæja,
en eg sá aldrei neinum okkar manna stökkva hros.
Nokkrir Japanar reyndu að líta sem kvenlegast
út. Þeir gengu í marglitum fötum, gengu sem stúlk-
ur og höguðu sér scm tildurdrósir. Þeir höfðu ekki
öðrum störfum að gegna en að þjóna japönskum
liðsforingjum.
Við fcngum æ erfiðari verkefni. Japanar fóru nú
að láta okkur starfa í frumskógunum. Við urðliin
að lyfta upp stórum trjáviðarbolum (mahogny) óg.
bera þá langar leiðir. Trjábolir þessir voru griðar
þungir og iðulega skrikaði okkur fótur 1 sleipum
leirnum. Eitt sinn varð annar fótur Berts undir slík-
um trjábol og brotnuðu bein i ristinni. Japaníu*
lömdu jafnan þá, sem meiddust, jafnvel menn, sein
fóru úr liði eða höfðu beinbrotnað. *
Þeir höfðu aldrei svo marga menn við störf, aði
vinnan væri létt.
Þeir skipuðu stundum fimiri eða sex mönnum að
flytja skurá lángar leiðir. Skúrar þessir voru gerð-
ir úr timbri. Burðarstörigum var smeygt undir sluir-
ana og þannig urðu menn að bera þá yl'ir kletta
og skurði. Þetta minnti okkur á myndir úr gamla
testamentinu, af egipzkum þrælum, sem voru látn-
ir snúa mylnusteini. Þrælarnir voru naktir og hlckkj**
aðir á fótum og lamdir hnútasvipum, er þcir fóru
hvern hringinn af öðrum. Við sváfum í bjálkakof-
um, sem voru um 60—70 metrar á lengd. Gólfið vpr
lagt plönkum til beggja liliða, en í miðju v.ar gang-
ur, sem í bleytutíð var jafnan verri en ómokaður
flór. Rakt var í bjálkakofunum, en sumir fanganna
náðu sér í við og smiðuðu sér upphækkað flet, til
þess að losna við gólfrakann. Þök bjálkakofa þess- •
ara hripláku jafnan, ef skúr kom úr lofti. Fata- og
veggjalýs voru legíó, og eina bótin, að veggjalýsn-.
ar sóttu á fatalýsnar. A veggjalúsunum vánn ekk-
ert, nema maurarnir. Við notuðum oft sykurögn
okkar til þess að strá sykri frá mauraþúfu í ná-
grenni kofans. Mauramir fóru eftir sykurrákinni,.
cins og vegi, inn í kofann og háðu slríð við veggja-
lýsnar. Sambúðin við maurana var þó þolanleg.
I öllum fangabúðunum voru aðeins 4. brunnar:
Við urðum að standá í röð tímunum saman til þess
að komast til að þvo okkur. Brunnarnir voru grunn*
ir og grugguðust fljótt. Við notuðum dósir, beygð-
um okkur niður til að fylla þær, og helltufn svo.
vatninu hver yfir annan. En við vorum aldrei hrein-
ir, hvorki á nóttu né degi.
<*•.
Vesturálfa — land drauma okkar.
Okkur dreymdi um Vesturálfu. Hún var draumaá
landið okkar. Það var ekki um líkanið af Frelsis,-;,.
gvðjunni eða um Broadway og Fifth Avenuc, eða
ræðuhöld og liergöngur, sem okkur dreymdi. Nelp
Bandaríkin voru landið, sem okkur d'reýmdi um, af
því að það var landið olckar, — landið, þár sem við
vorum frjálsir og vorum hreinir, — landið, þar sem.,
hreinlætið var í metum liaft. Landið, þar sem bað-'
herbergi er á hverju heimili, gnægð handklæða og '
sápu, heitt cða kalt vatn úr krananum að vild. Heitt
vatn til aðiþvo af sér svita og óhreinindi, svalt vatn
til þess að herða sig og styrkja. Svalt, bragðgott vatn =
til drykkjar. Já, seinast cn ekki sízt, gott drykkjar-
vatn.
Japanar fcngu okkur ekki neitt upp í hendurriáf
þarna i fangábúðunum. Við urðum að bjargast s'eitt'
bezt við gátum á ýmsan hátt.. Við bjuggum okkur
til tannbursta úr svokallaðri grænhnotu, og við
bjuggum okkur til trésóla, þegar þeir tóku skófatn-
að okkar. Við notuðum tuskur í sólabönd. Hattarrt-
ir, sem við bjuggíim okkur til, okkur til verndar
gegn steikjandi sólarhitanum, voru gerðir úr þurrk-
uðum nipa-laufum. •
Við gátum náð í gréifgerð tóbaksblöð, þuirrkuðum
þau og möluðum,: og. notuðum þann paþpír, scm
unnt var að fá, til þess að ýefja ökluir vindlingá.
Menri gátu vanalega með einliverju móti kveikt sýr
i slíkum vindlingi í cldhúsinu á morgnaria, og svp
var lrægt að halda reykingunum gangandi allan dag-
inn, með því að fá eld hver lijá öðrum. Eldurinn.
\dó aldrei 'allan daginn. Það var dálítið líkl með þcttá'