Vísir - 15.11.1945, Blaðsíða 4

4
V I .S 1 R
Fimmtudaginn 15. nóvemher 1945
VISIR
DAGBLAÐ
Otgefandi:
BLAÐAOTGÁFAN YISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Slcrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Umlerðaslysin.
’pLTýlcga voru upp kveðnir allmargir dómar í
“■ málum, sem risið höfðu af umfeíðaslys-
um. Voru þetta refsidómar, þar eð sannað var
að nægrar aðgæzlu hafði ckki verið gætt við
akstur, þannig að ekillinn átti sök á, hvern-
ig fór. Það, sem orðið er, verður ckki aftur
tekið, en hinsvegar geta vítin orðið til varn-
iiðar. Má í raurtinni furðulegt telja, hversu
ökuslysin eru fá, ])ótt öllum hlöskri iive mörg
þau eru þegar orðin á þes’su ári. Umferða-
menning stendur hér á svo lágu stigi, að öll-
um hlvtur að hlöskra, sem kunnugir eru um-
íerð og umferðarstjórn erlendis. Eiga liér all-
ir nokkra sök, bifrciðastjórar, hjólreiðamenn,
fótgangandi végfarendur og loks umferða-
stjórnin sjálf, sem hvergi nærri er skipulögð
svo að viðunandi sé.
Bifreiðum hefur fjölgað mjög liér í höfuð-
staðnum síðustu árin, en ýmsar ;fí' þeim bif-
reiðum liafa verið keyptar til landsins gaml-
ar og notaðar, eða hafa fengizt frá sctulið-
inu i'yrir meðalgöngu ríkisstjórnarinnar og
stjórnskipaðfa nefnda. Bifreiðar þcssar mætti
nota með fullu öryggi fyrir aðra vegfarendur,
þar sem umferð er lítil, en í þéttbýli, og þá
•einkum í kaupstöðum, er mjög hæpið að hcim-
ila akstur slíkra tækja. En hvað sem öryggi
tækjanna líður, er hitt aftur ljóst, að þcini
mun lakari sem ökutækin eru, þeim mun meiri
varúðar verður að krefjast af stjórnendum
þeirra. Því fer svo fjarri, að bifreiðastjórarn-
ir sumir sýni varúð í akstri, að engu cr lík-
ara en að þeir Jiykist einir eiga allan i'étt,
ekki aðeins a akbrautum, heldur og gang-
stéttum, hæði til akstrar og stöðu fyrir bif-
reiðar. Sá, er þetta ritar, hefur þráfaldlega
horft á bifreiðar koma á allmikilli ferð um
fjölfarnar götur, og heygja upp í hliðargötur
yfir gangstéttirnar sjálfar, þannig að hending
ein hefur ráðið, að ekki hefur slys af orðið.
Svo virðist sem peningagræðgi eigi nokkurn
þátt í þessu, með því að vörubifreiðarstjórar
virðast aka óþarflega óvarlega, svo sem tíðk-
aðist utanhæjar í „akkordsakstri" fyrir setu-
liðið. Ætti að beina umferð vöruhifreiða á
ákveðnar aðalgötur, en heimila þcim ckki að
nauðsynjalausu umferð um aðrar götur inn-
anbæjar. Of mikið kveður að því, að hifrcið-
arstjórarnir böðlist áfram álgerlcga varúðar-
laust, og ættu menn sérstaklega að athuga
aksturinn, þar sem göturnar eru hcztar og
breiðastar, vilji menn kynnast -ómenningu í
umferð. Ilitt er svo aukaatriði, að fáir bif-
Teiðarstjórar gefa umferðarmerki, enda vafa-
samt, hve margir kunna þau til hhtar.
Bifreiðarstjórarnir ciga ekki óskipta sök,
með því að flestir rosknir og reyndir menn
finna til þeirrar ábygðar, scm á þcim hvílir,
en vegfarendur aðrir stofiia þráfaldlega sér
og öðrum í voða mcð aðgæzluleysi. Engúm
liggur svo mikið (L að þáð geli flýtt fyrir
honum að verða uhdir hifréið. Menn ættu
að hafa það fyrir venju, að líta i kringum
sig, er þeir ganga út á eða yfir akbrautir
Eylgdu þeir því lögmáli dyggilega, ættu þcir
aldrei sök á umferðaslysum. Þetta þurfa mcnn
að læra, með hæfilegum aga, cf nauðsyn
krefur.
LúðrasveHin Svanur veriur
ara a morgun
m®nn erai ’ zzú i sweftsftnil
Á morgun verður Lúðra-
sveitm Svanur 1 5 ára. Nú
eru 20 menn í hljómsveit-
mm.
Lúðrasvcitin Svánur cr
stofnuð 16. nóv. 19B0. Aðal-
forgöngumaðurinn að stofn-
un sveitarinnar var hinn
fórnfúsi og ósérþlægni ^Öng-
kennari Hallgrímur Þor-
steinsson, scm átti drjúgan
þátt í stofnun flestfa lúðra-
sveita hér i hæ og víðar á
landinu. Verður honum
scint að fullu þakkaður hinn
óliilandi kjarkur og þraut-
seigja, sem hann sýndi |)css-
um áhugamálum sínum.
Hallgrímur stjórnaði
Lúðrasveitinni Svánur fyrstu
5 árin, cn hefir af alhug
stuðlað að framförum og
velgengi hennar æ síðan, eftir
því sem geta hans hefir leyft.
Á 10 ára afmaéli sveitarinn-
ar var Hallgrimur kjörinn
fyrsti heiðursfélagi hennar
í viðurkenningar skyni fyrir
vel unnin störf i þágu lúðra-
sveitarinnar, l'yrr og síðar.
Margvíslegir hyrjunar-
örðugleikar urðu á vegi
hinnar nýstofnuðu lúðra-
sveitar, svo scm fjárskortur,
húsnæðisleysi og öflun hljóð-
l'æra. Fyrstu vcrkefni hennar
voru því að leysa þessi vanda-
mál og tókst það vonum
framar.
Nú liefir lúðrasveitin skála
nokkurn á Skólavörðuhólti
til afnota. I upphafi var
j skáli þessi óinnréttaður, en
mcðlimir liljómsveitarinnar
hafa innréttað hann og lag-
fært eftir föngum. Skáli þcssi
er þó mjög ófullnægjandi.
Gunnar Sigurgeirsson,
])íanóleikari, tók við stjórn
sveitarinnar ])á er Hallgrím-
ur hætti, og hafði hana á
hendi um skeið. Karl O.
Runólfsson, tónskáld, tók
við stjórn sveitarinnar 1937
o° stjórnaði henni í þrjú ár.
Fór sveitinni ótrúlega mikið
fram á því tímahili, enda er
Karl. ef svo má scgja, alinn
unp við hornablástur og eini
faglærði íslendingurinn á því
sviði. Jóhann Tryggvason,
söngstjóri tók næstur við
stjórninni. Þegar hann liætli
tók Árni Björnsson, tónskáld,
við. Fyrir rúmu ári tók svo
Karl (). Runólfsson við
stjórn sveitarinnar á ný.
Vænlir sveitin þess að ,fá að
n'óta starfskrafta haiiá sem
lengst.
Karl O. Ruaólfsson
Meira Frá „gömlum verkamanni“ hcfir mér
ljós.
Á hverju sumri hefir sveil-
in reynt að leiká opinberlega
leúis oft o'5 ástæður haí’a
, Ieyft, auk þess að hún hef-ir
allfaf verið reiðuhúin iil að
,leika fvrir félög og stofnanir
jsem safnáð hafa fé í góð-
Igcrðaskyni, og þá alltal' áu
endurgjalds. — Sveitin hefir
ferðazt víða uni land.
Árið 1940 var sótt um
styrlc til Bæjarstjórnar Rvík-
ur, til þcss að standa strauni
af kennaralaunum. Voru
sveitinni þá veittar 3030 kr.
Tveim árum sífa' var
stýfkurinn hækkaður upp í
kr. 5,000,00
Hljóðfærakostur félagsins
er nú orðinn mjög’ úr sér
genginn, brátt fyrir að keypt
hafa verið nv hljóðfæri
smám saman eftir því sem
getan hefir leyft. Það er aðal-
áhugamál félagsmanna áð
cignast nvja og fullkomna
hljóðfærasamstæðu, cnda
brýn nauðsyn. Hafa þegar
verið gerðar ráðstafanir til
þess að afla þcssara hljóð-
færa, vonast sveitin jafnvel
eftir að þau fáizt á næsta ári.
Bæjarsfjórn Reykjavíkur
sýndi licnni þann skilning
og velvilja að hækka styrk
liennar. iq)]) i kr. 25.000 á yf-
irstandandi ári, og þar af
fara kr. 15.000 til hljóðfæra-
kaupanna.
Annað aðkallandi vanda-
málið er svo húsnæðismálið.
Þáð verður ekki fyllilega
leyst fyrr cn sveitin hefir
lcomið sér upp hljómskála.
Á laugardag gengst sveitin
fyrir samsæti að Þórs Café
fyrii' félaga, vini og vclunn-
ara sveitarinnar.
Núverandi stjórn félagsins
skipa: Hreiðar Ölafsson, for- '
Framh. á 6. síðu
borizt eftirfarandi bréf um gatnalýs-
inguna: „Vegna þess að eg var að lesa
það í blöðunum um daginn, að það ætti að
vera ein af róðstöfununum til að fækka slys-
um hér í okkar bæ, að lýsa göturhár betur,
fannsl mér eg verða að hripa þetta bréf ög
kvarta svolítið. Eins og allir verkamenn fer
eg snemma til vinnu minnar á morgnana. Að
vetrarlagi er alltaf myrkur, þegar cg fer að
heiman og væri í sjálfu sér ekkert að því, ef ekki
bættist fleira við.
* •
Nátt- Frá því að eg man eftir mér, hefi eg
blindur. séð illa í myrkri, það heitir víst að
vera náttblindur. Þess vegna þykir
mér það afleitt, þcgar búið er að slökkva á
götuljóskerunum, þegar eg er að fara til vinnu,
svo að eg er hvað eftii’ annað i vandræðum með
að fóla mig eða feta áfram. Eg geri ráð fyrir
því, að það sé til að auka slysahættuna þó
nokkuð, að vera að skera ljósin svo við nögl
sér á þessum tíma sölarmringsins, því að þótt
umferðin sé éklsi mikil, þá er einmilt hætta á að
það geri menn óvarkárari.“
Takið Eg vil taka undir orð ])essa gamla
undir. verkamanns um að láta götuljósin loga
lengur á mognana. Er eg ekki i neinum
vafa um það, að það eykur hættuna talsvert að
vera að slökkva öll ljós, nokkru áður en skima
sést á lofti. Á þessum tima dags er notkun bæj-
arbúa á rafmagni minnst og væri því frá engum
tekið, þótt bærinn rausnaðist til þess að iýsa
úlsvarsgreiðendunum nokkur skref í viðbót.
Og það mun vera hægt með litiili fyrirhöfn að
þvi er mér hefir skilizt.
„Yið Nýr dagur, nýjar sögur, sannar eða
komum.“ lognar. Þannig er lifið i henni
Jieykjavík. Og núna síðustu dagana
hafa flciri sögur vgrið á lofti en uin tangt skeið,
síðan ísland varð iýðveldi. Þær fjálla allar um
hið sama —sem eg hefi minnzt á hér áður —
orðróminii, sem okkur hefir borizt frá öðrum
löndum uin að Bandaríkjamenn hefðu hug á að
gtra við okkur samninga um bækistöðvar hér
á landi i framlíðinni. Og nýjustu sögurnar eru
um, að Bandaríkjamenn segist nú bara koma.“
Svarið. Eftir þvi, sem næsl verður komizt og
„beztú“ heimildir segja og skulu þær
þó ekki taldar með hinum beztu, sem finnan-
legar eru í þessum heimi, „ku“ svar íslendinga
hafa verið á þá leið, að þar sem ekki væri búið
að semja frið í Norðuráifu, væri samningur sá
ekki úlrunninn, sein gerður var her forðum milli
Bandarikjanna og íslands um hervernd hinu
síðarnefnda til handa. Engu að síður á þó að
hafa komið svar vestan uin haf um að bezt sé að
ákveða slund og stað og fara að ræða um. þessi
mál í framtíðinni. „Satt og logið, sitt er hvað,“
má um þetta segja, „en hvernig á að þekkja það,“
þgear allir þegja? Eg bið skáldið afsökunar.
Bíóið. Frá „Iiafnfirðingi" hefir mér borizt
eftirfarandi pistill: „Eg tók eftir þvi nú
í siðustu viku, að Alþýðublaðið var að hreykja
sér yfir einhverjum afrekum hinna vísu feðra
kratanna hér í Hafnarfirði. Það mun hafa ver-
ið hann Iiannes á horninu eða karlinn i kass-
'aiium, eða hvað hann nú heitiiy sem mesl pré-
'dikar með minnstum árangri í blaðinu því.
Ilann var eitthvað að tala um ráðhúsið hér í
Firðinum — eða bíóið, eins og það er því mið-#
ur nefnt í daglegu tali, bæði hér fyrir sunnan
og inni í Reykjavik, Já, bara lrióið.
Lúðrasveitin St'anur eins og hún er í dag,
Grín. Hafnfirðingar þeir, sem hugsa um mál-
efni bæjarins á annað borð, vita nefni-
lega ósköp vel, að húsið var ekki fyrst og
frefnst byggt til þess að vera rúðhús, heldur til
að vcra bíó ogsafna peningum i kassann — fylla
upp í þáð hornið á honum, sem Bæjarútgerðin
getur ekki fyllt (frekar en önnur). Ráðamenn-
irnir fimdu alveg fyrirtaks ráð, þegar þeir á-
kváðu að láta ráðhúsið vera bió.
*
F.und- Já, það var einhver ungur krati, sem
urinn. glopraði út úr sér brandara um ráð-
hús og náðhús á fundi æskulýðsfélag-
anna um daginn. Brandarinn er ekki sem verst-
ur, þegar hann er atlmgaður einn og út af fyr-
ir sig. En það er heldur lakara, þegar menn i
öðrum bæjum fara að athuga þetta nánar, því
að þá gcta þeir ekki komizt að annari, niður-
slöðu en að það sé harla broslegt, að Hafn-
firðingar hafi ætlað að byggja ráðhús en byggt
óvart bíó.“
; tUHW WíiUHtííkMtií WIIMtiií í1 ItlíS itttMí 5) * L ItKi