Vísir - 27.12.1945, Blaðsíða 7

Fimmtudaginn 27. desember 1945
V I S I R
7
Séra Francis vakti liann af þessum hugleiö-
ingum. Lymskulegt augnaráðið livarf skyndi-
lega.
„Eg sé að þér eruð upptekinn? Er það póst-
ur sem á að fara ineð Profond?í:
„Já, æruverðugi faðir.‘
„Eg slcal ekki tefja ýður, en mér kom til hug-
ar að þér gætuð notað' þetta.“
Hann rétti de Goutin stóra örk í leðurkápu.
Það var skrá yfir skírnarvottorðin. Þar stóð
skráð smárri rithönd séra Francis:
„Antoine, óskilgeinn sonur Pierre Simon
Denys de Bonaventure .og Louise Guyon de
Freneuse, var vatni ausinn 7. dag septemher-
mánaðar í þessari sókn.“
SEXTUGASTI OG FJóRÐI KAFLI.
Djúpt lag af mjöll var í skóginum. Við virkis-
veggina var fönnin í sköflum og ísilagðar árn-
ar voru einnig snjóþaktar frá upptökum að ós-
um. Skipalægið lagði aldrei. Hið bláa vatn
þess speglaði hvila bakkana í lognkyrrðinni.
Denise, sein horfði til lægisins frá glugg-
anum á húsi frænku hennar, var að velta fyrir
sér, hversu unaðslegt baksvið þetta útsýni væri
fyrir vonir liennar. Og þegar himininn var grár
og alskýjaður og minnti á að snjókoma væri í
nánd; vindurinn hvíslaði eða rokið æddi, var
það þá eklci einkennandi fyrir ótta hennar.
Hún elskaði Raoul de Perrichet, en samt sem
áður tók liann ekki eftir henni. I bvert skipti.
sem liún talaði við hann, varð hann undrandi,
eins og liann liefði ekki búizt við að hún væri
lifandi manneskja, sem nennti að liræra tung-
una. Samt sem áður sá hún hann oft. Hann
kom á hverjum degi til heimilis liennar. Frá
þvi að frú de Freneuse hafði lent i óláninu, ver-
ið troðin undir af hálffullum föntum fyrir
framan kirlcjuna, hafði Raoul látið Indíána-
sveitir halda vörð um hús liennar. Frú de
Freneuse fór sjaldan út en ef það kom fyrir, þá
var Indíánasveit jafnan reiðubúin til að fylgja
henni h^ert sem hún vildi fara. Frúin eyddi
mestum tíma sínum liggjandi á sérstöku „dag-
rúmi“, sem henni liafði verið sent frá Frakk-
landi, horfði út um gluggann á bakka skipa-
lægisins eða hæðirnar fju’ir austurströndina.
Ilún var lengst af þögul, þangað til de Bona-
venture kom heim frá virkinu á kvöldin. Hann
bjó í húsinu, fór snemma til vinnu sinnar á
morgnana og kom seint heim á kvöldin. Þegar
liann kom heim, breyttist liún i aðra mann-
eskju, varð glöð og lék á als oddi. Stundum sálu
þau þögul saman og héldust i hendur, horfðu
út um gluggann á fjúkið fyrir utan eða hálf-
brostnar stjörnurnar, er skinu gegn um skýja-
rofið. Einstaka sinnum brá fyrir bleikum norð-
urljósinu, sem breiddist eins og slæða yfir
himininn.
Stundum kom Raoul með de Bonaventure.
Þá skeði það örfáum sinnum að þau sátu
öll saman og töluðu um daginn og veginn, en
Dahinda bar fram beita drykki. Drottinn minn,
hvílík feikn af kaffi þau gátu drukkið. Einstaka
sinnum kom landstjórinn í heimsókn. Þá var
frúin viss með að hressa sig upp og leika tví-
Jeik með honum á slaghörpuna.
„Hvílílc deyfð,“ sagði liann stundum og hristi
mæðulega liöfuðið. „Eg ætli eiginlega heldur
að leika einn þessa dagana.“
Slundum kom það fyrir að frú de Freneuse
söng fyrir þá. Rödd hennar var nú hljómfegri
og dýpri og hafði mýkri blaé, en þekktur var í
rödd liennar áður. En þessi nýja uppgötvun
viFtÍs't 'géra kárlme’ri'nina grajna. Þéír tvístigú
á gólfinu og snéru sér undan. Þáð gerði Denise
leiða. Stundum kom fyrir að frænka hennar
sagði:
„Denise min, þú ert einmana hér. Enginn á
þinum aldri til að tala við.“
En Denise mótmælti öllu slíku og tjáði henni
að sér liði vel. Sannleikurinn var þó sá, að liún
saknaði mikið samkvæmanna í virkinu þar sem
hún hafði bprið sitt fegursta skart og dansað,
stundum við Raoul, en stundum við herskóla-
sveinana. eða frændur sína eða jafnvel hræður
sína. Alll þelta fólk var hætt að koma að heimJ
sækja þau núna. Engir komu'þangað framar
nema' landstjórinn, de Bonaventure og de
Perricliet. Börn frænku liennar komu einu sinni
ekki framar, ekki einu sinni Jeanne. Ilún var
ennþá hjá nunnunum í klaustrinu. Eitt sinn, er
Denise hafði stungið upp á þvi, að Jeanne kæmi
og byggi hjá þeim, hafði frænka hennar sagt:
„Við skulum ekki ónáða liana. Nunnurnar
geta gert meira fyrir hana en eg. Eg hefði ekki
átt að leyfa þér að koma hingað.“
„Eg óskaði eftir þvi.“
Og Denise faðmaði frænku sina og brosti
innilega framan í hana. Hjarta hennar trylllist
er hún hugsaði til kvikindanna úti fyrir. Allur
þessi djöfulskapur vegna þessa vesalings lilla
barns, — frænda hennar.-Vissulega var það allt
einkennilegt. Það voru æsandi dagar þegar
fóstra hans kom til hússins eða sendjboðinn, er
tjáðu, hvernig honum liði. Venjulega kom
fóstra að kvöldi til í fylgd með Indíánum.
„Ef þér, frú, aðeins gætuð séð drenginn nú,“
var hún vön að hrópa: „Heilaga guðsmóðir,
hversu hann tekur mildum framförum. Það er
nóg starf fyrir bæði mig og systur mína að ann-
asl hann nú. Virkilegur sonur föður sins hefði
eg haldið.“ Ef de Bonaventure var viðstaddur,
bætti liún síðustu setningunni jafnan við:
’AKVÖlWðKVm
£r hann Helgi farinn aö undirbúa veiöiferöirn-
ar næsta sumar?
Já, aS minnsta kosti sá eg hann vera aö kaupa
stækkunarpappír í stækkunarvélina sína. —
Mexicani horföi út á milli rimlanna í fangaklef-
anum, sem hann var lokaður í.
Kannt þú að lesa eða skrifa? spuröi fahgavörö-
urinn.
Ekki a‘Ö lesa, bara aö skrifa, svaraöi fanginn.
Skrifaöu nafniö þitt hérna á blaöiö, sagöi fanga-
vöröurinn. Mexicaninn klóraöi eitthvað óskiljan-
legt á pappírinn.
Hvað er að sjá þetta, þaö er ekki hægt aö lesa,
þetta maður, sagði fangavöröurinn undrandi, er
hann leit aftur á blaðið. IJvaö stendur þarna.
Eg sagði þér að eg kynni ekki aö lesa.
Já, frú'mín góð. Eg datt fyrir borð á skipi og
er eg var kominn í sjóinn kom stóreflis hákarl
og beit af mér fótinn.
Guö miun góöur, þaö hlýtur aö hafa vefið hræði-
legt. Hvaö gerðuð þér?
Og eg lét hann hafa fótinn. Eg rífst nefnilega
aldrei við hákarla.
Frúin (við drengsnáöa, sem var aö veiöa) : Hvaö
heldur þú aö presturinn seglSi, ef hann sæi þig vera
aö véiða á sunnudegi ?
Drengurinn: Eg veit ekki. Þri skal bara spyrja
Jfann^ •Ha.ripJ ef aö veiöa fyrir ofan mig. _»I
Frá mönnum og merkum atburðum:
Þegar Noreguz varð irjáls —
Eftir Demaree Bess.
„Þjóðverjar cru einkennilcg þjóð“, sagði brezkur
yfirforingi. Þeir dásama agann, og fyrirskipunum
frá þcim, sem þeir viðurkenna yfirmenn sína, hlýða
þeir án þess að spyrja nokkurs. Þegar við spurðm
þýzka yfirh’ershöfðingjann, livort hann hefði hug-
leitt þann möguleika, að berjast áfram, sagði hann
undrandi: „Hvers vegna? Fyrirskipanir mínar komu
frá Dönitz flotaforingja, sem var útnefndur eftir-
maður Hitlcrs. llví skyldi eg óhlýðnast fyrirskip-
unum lians?“
En þessar fyrstu vikur gátu handamenn aldrei
verið öruggir um að Þjóðverjar héldu það sam-
komulag, sem þeir höfðu gert, einkanlega eftir að
Dönitz flotaforingi liafði verið tekinn höndum og
loringjaráð hans leyst upp og aðalhækistöð hans
lögð niður.
Þá höfðu Þjóðverjar að minnsta kosti 30 sinnum
mannfleira lið í Noregi en bandamenn. Þjóðverjar
stjórnuðu sjálfir að öllu leyti á þcim svæðum, sem
afmörkuð voru handa þeim, og það var samkomu-
lag um að þeir mættu vera frjálsir ferða sinna í
sveitunum í allt að 800 metra fjarlægð frá herbúð-
um. Vitanlega var þetta lítt að skapi Norðmanna
á þessum svæðum.
Dag nokkurn ók eg í bifreið til stórra hermanna-
búða Þjóðverja. Var það nokkurra klukkustunda
akstur frá Oslo. Þar voru þýzkir hermenn yfir-
hcyrðir áður en þeir vorn sendir hcim til Þýzka-
lands. Nokkur hundruð þýzkra hermanna, sem fá-
einir amcrískir hermenn gættu, komu inn i her-
mannabúðirnar um leið og við og fóru að ganga
upp allbratta hlíð til skálanna, þár sem átti að yfir-
lieyra þá. Á leiðinni var farið fram hjá ökrum, þar
sem norskir bændur voru i heyi, ásamt fólki sinu,
Sumir litu upp, en enginn mælti orð af vörum og
ekki heyrðust nein hróp að Þjóðvcrjum. Þegar far-
ið var gegnum smáþorp, komu börn fram i dyrn-
ar, til þess að horfa á hcrmennina, cn þau voru
þögul, eins og fullorðna fólkið.
Ástandið var þannig, að herstjórn bandamanna
varð að gera ’sér ljóst, að til þess gat komið, að
sérhver neisti yrði að báli, og herstjórn banda-
manna hafði liinn mcsta áhuga fyrir að koma Þjóð-
verjum úr landi eins fljótt og auðið væri, en margt
óvænt gerðist, sem varð til tafar. I fyrsta lagi varð
að senda heim heimilislausa Þjóðverja í Noregi, og
það tólc sinn tíma, og brátt, eftir að larið var að
flytja heim hermennina, tilkynnti lierstjórn banda-
manna i Þýzkalandi, að hún gæti ekki tekið við fleiri
þýzkum hefmönrium frá Noregi, fyrr en hún hefði
losað sig við éitthVað af heilum þýzkum herjum,
sem hún varð nú að ráðstafa. Þess vegna héldu
Þjóðverjar kyrru fyrir í Noregi, fengu þar eins kon-
ar sumarfrí, sem þeir vissulega nutu í ríkum mæli.
Ef únnt hefði verið að sjá fyrir, að þessi töf mundi
koma til sögunnar, hefði hæglega mátt láta þýzku
hermennina vinna- einhver nytsamleg störf í Noregi.
En norska stjórnin vildi ekki, að þeir væru látn-
ir starfa, — sumpart vegna þess, að lnin hafði áhuga
fyrir því að Josna við þá úr landi hið fyrsta. En
einnig vegna þess, að hún óttaðist umkvartanir frá
norskum verklýðsleiðtogum, um að þýzkir fangar
væru látnir taka vinnuna frý, norskum vcrka-
mönnum.
En ríkisstjórnin hefði ckki þurft að hafa neinar
áhyggjur af þessu, því að margir norskir verka-
menn höfðu lítinn áhuga fyrir að vinna. Þeir sögðu,
að þeir liefðu verið þvingaðir til þess af Þjóðverj-
um, að þræla í fimm ár, og nú vildu þeir taka sér
nokkurt frí.
Og það hefði líka getað farið svo, að alvarleg
tíðindi hefðu gerzt í Noregi, ef allir hefðu ekki
verið i skapi til þess að fagna og njóta hvíldar,
sem menn hölðu sannarlega til unnið. Allir lands-
menn höfðu búizt við hörðum átökum og búið sig
undir þau — hvcr taug var þanin til hins ítrasta,
og svo var farginu allt í einu og óvænt aflétt.
Bi'ezku og amerísku liermennirnir, sem sendir
voru, til Noregs, voru vel valdir og sérstaldega
þjálfaðir. Einnig þeir höfðu búizt við hinum liörð-
ustu átökum, og þeir f^gnuðu ýi*^ð;uilöga. ýííká -yfir