Vísir - 20.11.1946, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 20. nóvcmbcr 1946
VlSIR
Framleiðsla og innflutningur.
Framh. af 4. síðu.
um, verður útvegurinn ckki
settur á heilbrigðan grund-
völl með því að verðfella
gjajdeyrinn á einn eða ann-
an hátt. Til þess verður að
leita annarra ráða, sem 'duga
til frambúðar. Aðrar þjóðir
hafa reynt að komast út úr
framleiðslukreppu með því,
að láta útflutninginn um
stundar sakir greiða fram-
leiðendum skatt eða uppbæt-
ur. Árangurinn hefir orðið sí-
vaxandi dýrtíð, sem endaði
í gengishruni.
Slíkt hrun varð i Tyrk-
landi fyrir tveim mánuðum.
Tyrkir höfðu svipaða aðstöðu
í stríðinu og Islendingar.
Báðir stríðsaðilar sóttust eft-
ir afurðum þeirra. Vörurnar
voru keyptar fyrir það verð,
sem seljandinn heimtaði.
Vöruverðið margfaldaðist og
sömuleiðis vísitalan. Þegar
ófriðnum lauk stóð vísital-
an nálægt hálfu fjórða
hundrað, eða 15% hærra
en hún er hér nú
Skömmu eftir stríðslok féll
niður að miklu leyti eftir-
spum um framleiðsluvör-
urnar, þvi þá vildu fáir
kaupa fyrir það verð,
sem framleiðendurnir lieimt-
uðu. Tyrkir þurfa mik-
inn innflutning og þess
vegna þurfa þeir að flytja
mikið út. Stjórnin tók
því það örþrifaráð, að láta
innflutninginn bæta fram-
leiðendum upp verð afurð-
anna, svo að útflutningur-
inn stöðvaðist ekki. Þetta
gekk nokkurn tíma, en á
meðan hækkaði vöruverð og
framleiðslukostnaður í land-
inu Iiröðum skrefum. Fyrir
tveim mánuðum neyddist
stjórnin til að lækka gjald-
eyrinn um 35%, sökuin þess
að gengisfallið var orðið
staðreynd. Er nú tyrkneska
myntin 50% lægri en hún
var í Ityrjun ófriðarins. En
við þetta hafa skapazt ó-
hemju erfiðleikar í sambandi
við verðlag og dýrtíð i land-
inu, svo að aðstaða fram-
leiðslunnar er hálfu verri en
áður. Því er jafnvel spáð, að
þetta ástand geti leitt til bylt-
ingar í landinu.
Svipað ástand er nú á It-
aliu. Þar er skráð gengi um
900 lírur á móti Sterlings-
pundi, cn innflytjendur
verða að greiða sérstakt
væri aðeins stundar fróun,
að fara inn á slíkar brautir.
Það mundi leiða af sér marg-
falda erfiðleika síðar. Hvort
sem gcngislækkunin er bein
eða grímuklædd, verður
hcnni aldrei lcynt i verðlag-
inu innanlands. Og hækkandi
framfærslukostnaður leiðir
af sér liækkandi framleiðslu-
kostnað.
Sumir virðast vera þeirrar
skoðunar, að auðvelt sé að
reka útgerð, ef útgcrðar-
maðurinn má ráðstafa að eig-
in geðþótta gjaldeyrinum
fyrir afurðir sínar. Þetta get-
ur ef til vill gengið stuttan
tíma, ef svo er ástatt, að
gjaldeyrir cr mjög af skorn-
um skammti og vöruhung-
ur i landinu. En slikt getur
aldrei verið varanlegur
grundvöllur lil að byggja á
framleiðsluna, sökum þess,
að afleiðingarnar yrði upp-
lausn i verðlaginu og átök
milli vinnuafls og fraití-
leiðslu. Þannig myndi aldan
skella á atvinnuvegunum
sjálfum.
Dtvegurinn verður að
heimta skynsamlegar og var-
anlegar aðgerðir, svo að fært
sé að reka þennan atvinnu-
veg á eðlilcgan hátt til fram-
búðar, án þess að ciga stöð-
ugt yfir höfði sér stöðvun
eða hallarekstur, vegna óþol-
andi verðbólgu og aðgerða-
lcysis á opinberum vctí-
vangi. En jm marki verður
ekki náð fyrr en þau sann-
indi eru viðurkennd, að þjóð-
in verður að miða lífskröf-
ur sínar við afkomu útflutn-
ingsframleiðslunnar, en ekki
við dýrtíðarskrúfu vinnuafls
og landbúnaðarvara innan-
Iands. Útvegurinn getur feng-
ið framgengt þeim kröfum,
scm lionum er nauðsyn að
setja, ef þeir, sem þennan
atvinnuvcg stunda, eru ein-
huga um skynsamlcgar til-
lögur.
Cju^mvmdup / V la^nuóóon
65 ARA.
Það gætu vist fáir trúað
því að Guðmundur Magnús-
son, hjá Andrési Andréssyni
sé 65 ára í dag, þvi að enn
klífur liann fjöll og fer i
útilegur jafnt vetur sem
sumar.
En það þýðir ekki að
rengja kirkjubækurnar, því
að Guðmundur er fæddur
20. nóv. 1881 að Möishúsum
á, Álftanesi. Þar ólst liann
upp i bernsku hjá foreldrum
sínum. Árið 189/1 fluttist
liann til Reykjavikur og lók
að nema klæðskeraiðn og nú
i rúmlega 40 ár hefur hann
gegnt því starfi hjá Andrési
Andréssyni, klæðskera.
Hann gerðist skáti 14. mai
1928, þá 47 ára að aldri og
er það óvenjulcgt, en það
sýndi sig fljótt að þar var
réttur maður á réttum slað,
því að Guðmundur hefir æ
siðan verið sistarfandi fyrir
skátafélögin liér í bæ. Það
hafa oft orðið foringjaskipti
hér, en alltaf hefir Guð-
mundur verið samur og jafn
og ætið starfað þar sem mest
liefir reynt á. Hann hefir
alltaf gegnt ábyrgðarmikl-
um störfum svo sem áhalda-
og húsvarðarstarfinu, fyrst
fyrir Skátafél. Yæringja og
gengi, scm er um 2200 lírur siðan Skátafélag Reykjavik-
á móti pundi. Slíkt getur að-
eins gengið um stundarsak-
ur, og held ég að óhætl sé
að fullyrða að enginn hafi
ir og hlýtur áður en langt | fárliag jafnmiklu af tóm-
um líður að enda , gengis-1 stun(lum
hruni.
sinum i þágu
skátastarfsins liér og Guð-
Eg tcl hófiV.náuðsyn, að | niundur, svo mikla rögg-
þeir, sem eru í iorustu fyrir j semi og samvizkusemi hefir
útflutnings-fi’amleiðslunni Guðmundur jafnan sýnt í
liér á landi, geri sér ljóst, aðjþessum störfum. Annars
fátt van i útveginum eða ann-
aiTi framlciðsJu” badtnlcgra
en það, að svipað ástand
skn.paðist hér á lajtMji,.p.if|s. og
finnast mér aðalsmerki Guð-
mundar koma vel fram í
þessum störfum: sainvizku-
semin og tryggðin pg mun
er í Tyrklandi og ttalíu. Það'iþað óreiknað, livaða gagn
þjóðfélagið Iiefir af því, að
slíkir mcnn veljast til for-
ingjastarfa i æskulýðsfélög-
um og hljóta þvi ávallt að
verða fyrirmyndir liinna
ungu.
Þær cru nú orðnar ótelj-
andi útilegurnar og göngu-
l'erðirnar, sem Guðmundur
heiir farið með skátum, því
að alltaf er Guðmundur til,
ef fara skal út i ferð, langa
cða stutta. Er ég renni hug-
anum yfir hin mörgu mót
og vikuútilegur skáta hér
siðustu ár, þá get eg ekki
lnigsað mér þau án Guð-
mundar. Alltaf er Guðmund-
ur einhvers staðar í nánd
við eldhúsið, ef liann var þar
ekki aðalbryti, en þvi starfi
hefir hann löngum gegnt.
Margan magann hafa graut-
arpottarnir lians Guðmund-
ar satt. llann hefir starfað
við skátamót á eftirtöldum
stöðum: Jamboree í Eng-
landi 1929, i Botnsdal (tvisv-
ar), á Þingvöllum (þrisvar),
Úlfljótsvatni, Þjórsárdal
(tvisvar) og ekki myndi ég
íelja það ólíklegt, að hann
fylli hóp næstu Jamboree-
fara i Paris 1947.
T ilkyniiHftg
um verðflokkun mánaðarfæðis.
1. verðflokkur:
1. Þar kemur aðeins fæði á viðurkenndum veit-
ingahúsum.
2. Fæði skal vera að gæðiun 1. fl. að áliti fag-
manna.
3. Það sem veitt er skal vera: Morgunverður: kaffi
—te—caco—brauð—smjör—ostur—ávaxtamauk
—hafragrautur m/mjólk. Hádegisverður: tveir
réttir og kaffi, nema á sunnudögum komi til
viðbótar eftirmatur, svo og á öðrum lielgidög-
um. Eftirmiðdagskaffi: kaffi—te, brauð og kök-
ur óskammtað. Kvöldverður: einn heitur rétt-
ur, brauð, sitíjör og minnst 10 áleggstegundir.
4. Miðað cr við að eingöngu sé notað smjör með
brauði.
5. Þá er miðað við að fæðiskaupendur skili öllum
skömmtunarseðlum sínum afdráttarlaust.
2. verðflokkur:
1. Þessi flokkur skal aðeins miðast við opinbera
matsölu og' veitingastaði.
2. Þar er ekki krafizt smjörs og ekki fleiri en 5
áleggstcgunda og ckki eftirmatar. Að öðru leyti
eru sömu kröfur og til fyrsta flokks.
3. verðflokkur:
Þar undir fellur heimilisfæði og fæði á mat-
söluin og veitingastöðum, sem ekki fullnægja
skilyrðum hinna llokkanna.
Verðlagsstjórinn.
Bcaucaire
THE SUPERB DRY CLEANER
HEITiR
BLETTAVATNIÐ,
SEM HREINSAR
ALLAN FATNAÐ.
HEILDSÖLUBIRGÐIR:
Oriknh (Certe iáen & Co. Lf.
Hafnarhvoli. Sími 6620.
BEZT M AUGLÝSA I VÍSJ.
Enn er eftir að telja einn
þáttinn i skátastarfi Guð-
mundar og býst eg við að
hann telji sér hann dýrmæt-
astan, en það eru útilegurn-j
ar að skátaskálanum i Lækj-
arbotnum. Sá skáli átti í
fyrra 25 ára afmæli og það
cr enginn efi á því, að þang-
að hefir Guðmundur allraj
skála cftast komið. Guð-
mundur hefir ætíð verið ó-
þreytandi að fara upp eftir
og hjálpa þeim yngri. I
þennan skála fara flestir
reykvjskir ^kátaji’ sina fyystu
útilegu og það er ekki ónýtt
að hafa svo góðan mann,
sem Guðmund þar til að-
stoðar, því að lengi býr að
fyrstu gerð.
Stjórn Bandalags íslenzkra
skáta sæmdi árið 1941 Guð-
mund Þórshamrinum, hinu
virðulegasta heiðursmerki
skáta.
I dag munu Guðmundi
berast hlýjar árnaðaróskir
frá þúsundum skáta víðs
yegar. um. lieim, sejn þákka
honum samverustundirnar
og óska þess að mega sem
lengst njóta vináttu hans.
P. G.