Vísir - 08.10.1947, Síða 7

Miðvikudaginn 8. október 1947
V 1 S I R
7
65
S. SHELLABARGER :
rfieaarinn
KASTILÍU
Já, nú vissi Pedro livers kyns var. Hann mundi eflir
sivalningnum stóra, sem þakinn var slönguskinni og stóð
við lilið skurðmyndarinnar af stríðsguði Aztekanna. En
þetta var meira en trumbusláttur. ! næturmyrkrinu var
þetta rödd stríðsguðsins, sem livatti Aztekana til dáða og
dró dug og þor úr hernum er undan liélt.
En nú liejn’ðist annað hljóð, sem ]>auð rödd guðsins
hyrgiri. Fallhyssur Alvarados llófu allt í einu upp raust
sína og spúðu dauða og eyðileggingu inn í bórgarmúginn,
er sótti að hernúm, sem liélt undan til brúarinnar. Megin-
herinn liélt yfir hrúna, unz liann varð að nema staðar,
Ivomsl ekki lengra, þar sem lið Sandövals hafði stöðvazt
við annað skarðið. Nú hófst atlaga á þetta lið frá báðum
hliðum af hálfu þeirra, sem á bátunum voru. ,
Enginn sá neitt — það var hið versta við þessa viðureign.
Þetta var orusta hlindra manna. Utan úr myrkrinu konm
fljúgandi örvar, grjót og spjót, þátt eins og úðarigning.
Það rigndi lítið eitt og jók það en á erfiðleika Spán-
verja, þvi að grjótið varð brátt svo skreipt, að hestárnir
gátu vart fótað sig. Pedro átli hágl með að halda Soldáni
á fótunum, er liann heið baksveitarinnar við hrúna og
árás Indiánanna tók að .ná til hans.
Með einhverju móti tókst meginhernum að komast vfir
hrúna og út á garðinn og hinir fremstu í baksveitunum
fylgdu fast á hæla lionum. Pedro varð þetta ljóst af her-
ópum Alvarados og Velasquez, sem hárust æ nær og einn-
ig af því, livað vopnahrakið varð jafnt og þétt liærra. Hon-
um varð Imgsað til Juans Garsia, sem var í þessum hluta
hersins. x
Nú heyrðist lijól renna þunglamalega yfir hrúna og
jafnframt heyrði Pedro hróp Alvarados i nokkurra íiietra
fjarlægð.
„Rekið þá af liöndum ykkar, piltar. Hreinsið til við
hrúarsporðinn. Margarino, vertu við því búinn að kippa
hrúnni yfir tafarlaust, þegar eg segi til..De Vargas?“
„Ilérna!“
„Segðu liershöfðingjanum, að haksveitirnar sé komnar
yfir brúna og hún verði send fram að vörmu spori.“
„Hæ, c o m p a n e r o.“ drundi rödd skammt frá Pedro.
„Gæfan fylgi þér!“
„B u e na serte (gangi þér vel), Juan!“
Pedro reið yfir hrúna og fór svo greitt sem unnt var
eftir garðinum, en þar var ægileg þröng. Enda þótt garð-
urinn væri tuttugu fet á breidd og rúrnur kílómetri að
næsta skarði, var þar svo mikil þröng, að erfitt var að
hrjótast áfram. Aulc þess sóttu Indíánat æ fastar að liern-
um og var nú barizt hvildarlaust meðfram garðinum öll-
uiíi. Loksins komst Pedro þó til Kortesar og tilkynnti
lionum, að hrúin væri á leið fram, svo að öllu væri óliætt.
„Það er got.t að heyra, sonur,“ saðgi Kortes. „Eg var
farinn að liafa áhyggjur af lienni. Sandoval verður að fá
að vita þetta. Farðu þangað og hiddu hjá lionum. Þú get-
ui' ekkert gert frekar, fyrr en við erum komnir til lands.
Þá verðum við að koma röð og reglu á fylkingarnar aftur.“
Enn hrauzt Pedro áfram, unz hann fann Sandoval, þar
serii liaim haTðist af mikhun möði ineð Osjoa fyrir aftan
sig. Indiánarnir liöfðu ekki aðeins lagt hátum sínum með-
fram garðinum á háða vegu, heldur og í skarðið, sem
herinn þurfti að komast yfir.
„Það var gott, að þú komst ekki seinna,“ sagði Sando-
val og glotti, „því að þá hefðum við bara hleypt fram af
og sundriðið yfir þrátt fyrir rakkana. Ef maður gæti
hara séð þá! Við liöfum beðið hér klukkustund og ekki
Iiaft annað fyrir stafrii, en að varpa þeim i vatnið og verj-
ast skothríð' þeirra. Tlaskala-vesalingarnir hafa goldið
mikið afhroð!“
Spjót hæfði hjálm hans og hrökk af.
„I4æ, skyttur!“ æpti liann. „Skjótið nú allir i einu. Þið
hljótið að hæfa, þótt þið sjáið ekkert. Santiago!
Yargas! Sand'ova 1!“
Hann hafði vart sleppt orðinu, þegar mikil skotlnáð
kihð við og síðan lieyrðust óp og vein særðra og déyjandi
hidiána. ■ i ■ I ;í:v !•■. : .. i . ií • ■■■;.:,
„Santiago! Osjöa!“ lirópaði dr'e'nghnókkin'ii, setri h'áfði
náð sér í skjöld til að verjast mgð.
„Haldið skothríðinni, áfram !“ skipaði Sandoval. „Við
skulum að minnsta kosti fella tíu fyrir livern einn, *em
þeir fella af okkur. Því í helvíti héldum við ekki undan
í dagsbirtu! Þetta er Botello að kenna og spádómsvitleys-
um lians......Skjólið allir í einu....Það vildi eg, að
þessi bölvaða trumba springi!“
Hver mínúta leið af annari, stundarfjórðungur, hálf
klukkustund, þrír stundarfjórðungar. Indíánarnir sóttu æ
Iiarðar á og sífefllt reyndist erfiðara að reka þá af hönd-
um sér. Narvaez-menn, sem gullklyfjarnar íþyngdu, fóru
að leggja árar í bát. Menn tóku að lirópa, að það yrði að
koma með brúna án tafar. En ekkert bólaði á he'nni.
„Eg ætla að grennslast eftir, hverju þetta sætir,“ hróp-
aði Pedro og reið af stað.
En þá gei'ðust ægileg tíðindi. Það var eins og nákaldan
gust legði frarn eftir fylkingunum. Það harst um herinn
á svipslundu, að brúin væri úr söguuni! Hún liefði skorð-
azt svo í fyrsta skarðinu vegna þungans, sem á liana hefði
verið lagður, að elclci liefði verið unnt að losa um liana.
Mágarino og menn lians höfðu verið höggnir niður, fall-
byssur Alvarados telcnar herfangi. Óvígur her Indiána
hafði brotizt yfir garðinn og lagt baksveitina að velli.
Ilerinn var umkringdur! Baráttan vonlausJ Salvese
e I q u e p u e d a! (Forði sér hver, sem má!)
Ilerinn var ekki frámar her! Ilann varð að óttaslegn-
um múg, þar sem hver hugsaði fyrst um að forða sjálf-
um sér, þótt það yrði félaga lians að fjörtjóni.
„Adelante!“ lirópaði Sandoval. „Fylgið mér! Ilaltu
þér, Osjoa.“
Iiann keyrði hestinn sporum og reiðskjóli hans rann
fram af moldarbakkanum, niður í vatnið i skarðinu, þar
sem úði og gi'úði af bátum Indíána. Menn Sandovals, ridd-
arar sem fótgönguliðar, fylgdu honum fast eftir og utan
úr myrkinu mátti heyra hlöt og formælingar og vopna-
brak, er liðið brauzt yfir að garðinum hinum megin.
Pedro hafði aldrei fundið til annars eins ótta og nú og
við sjálft lá, að hann fVlgdi Sandoval eftir. En þá kom
yfir liann önnur óttatilfinning, enn sterkari, sem stökkti
hinni þegar á flótta. Katana! Hvar var liún? Hvað yrði
um liana?
Án frekari umliusgunar snéri Pedro Soldáni gegn
straumnum og keyrði hann sporum, en svo sóttu menn
fast að skarðinu, að honum miðaði ekkert áfram, tókst
með naumindum að halda í horfinu, koma í veg fyrir
að Soldán yrði lirakinn aftur á bak fram af hakkanum.
„Katana!“ kallaði hann livað eftir annað eins liátt og
hann gat.
Herinn virtist ekki lengur myndaður af liugsandi ein-
staklingum, heldur samansafni örsmárra dauðra agna,
sem runnu ósjálfbjarga eftir hallandi rennu — fram af
garðinum og niður í skarðið. Sumir mannanna voru svo
klvfjaðir gulli og gersemum, að þeir gátu ekki fótað sig,
sukku seni steinar. Á liina héldu Indíánarnir uppi sífelldri
liríð örva, spjóta og grjóts. Langt, ámátlegt óp barst frá
skarðinu — óp, sem var myndað af öllum þeiin hljóðum,
sem mannsbarkinn getur frá sér gefið.
„Katana!“ ____
Andartak þóttist Pedro lieyi'a rödd Kortesar skammt
lil vinstri. Heimur fyrirætlana hans og Spánverja var ef
til vill að hrynja umlivcrfis liann, cn hershöfðinginn mikli
var þó ávallt trúr sjálfum sér.
„Þessa leið, asnarnir ykkar! Leitið í áttina til mín!
Skarðið er vætt liérna.“
En þetta liefði ekki borið meirí árangur, þólt rödd lians
hefði verið tifalt sterkari -Vmúgurinn, viti sínu fjær af
skelfingu, sjnnti ekki''hrópi hans. Þeir fáu, sem heyrðu
til hans, bárust ósjálfbjarga með straumnum.
„Katana!“ _ —- . . -
Trumban mikla liélt áfram að kveða upp örlagadóm
sinn — lierguð Azleka þrumaði enn út vfir vatnið.
Nú var svo komið að skarðið var að fyllast — af lík-
uni. Þau liundruð manna, sem enn var undánkomu auð-
ið, slikluðu á líkum félaga sirina. En það var aðeins fá-
ínennur hópur, sem komst eftir þessari ægilegu hrú, því
áð Indíánarnir úr horginni og af bátunum, höfðu náð svo
góðri fótfestu á fyrsta liluta garðsins, að ógerningur var
að stökkva þeim á flótta. Þeir höfðu á valdi sínu nærri
jafnmikinn hluta lians og Spányerjar.
Allt í einu var Pedro gripinn ægilegri hræði. Hún spratt
þó fremur af örvæntingu en lmgrekki, en liann gerði sér
þó ekki ljóst hver orsökin var. Hann kevrði Soldán spor-
um og stýrði honum út .að hrúninui á garðinum, þar'sem
meii’i likur voru til þesg að hann riði niður fjendur en
vink Síðan ruddist hann áfram ógdijó á háðar hendur.
|!,!S:a;n t i ’a g o! V á'í'g'á sT41 ••' ■. ifi ,:!. -/n. -sui
Hann hélt skildi sínum og taumurium með vinsli'i hendi
en lijó án afláts með lrinni. Hann vissi ekkert livað tím-
anum leið, hugsaði um það eitt að hrjótast áfram og fella
,,Pabbi,“ sagði litli drengur-
inn. ,,HvaS er lýöskrumari?"
„Lýöskrumari,“ sagSi faöir-
inn, „er, maöur, sein getur rugg-
aö bátkænu og taliö öllum trú
um aö ofsaveöur sé.“
UtcAAqáta hk 48$
Skýring:
Lárétt: 1 Lofa, 4 lagarmál,
ö hreyfast, 7 hossast, 8 bisk-
up, 9 farkost, 10 hlóm, 11
ástundunarsöm, 12 tvíliljóði,
13 fæða, 15 liorfa, 16 meidd-
ur. |
Lóðrétt: 1 Óveður, 2 vit-
skerta, 3 frumefni, 4 liúsdýr,
5 ílát, 7 ílát, 9 mannsnafn, 10
þrep, 12 svað, 14 á fæti.
Ráðning á krossgátu nr. 484.
Lárétt: 1 Ótta, 4 ak, 6 tók,
7 hlæ, 8 il, 9 lió, 10 raf, 11
iðan, 12 ók, 13 snúra, 15 Na.,
16 ata.
Lóðrétt: 1 Ótiginn, 2 tól,
3 T. K„ 4 al, 5 kænska, 7 hóf,
9 Ilanna, 10 Ras, 12 óra, 14 út.
Lféðabækui:
Ljóðmæli
Einars Benediktssonar,
skinnbandi 175.00.
Bláskógar,
Ijóðasafn Jóns Magnússonar,
lieft 80.00, rexin 120.00, skinn-
band 160.00.
íslenzk úrvalsljóð,
af þeim eru komnar 12 bsekur,
úrval fíestra góðskáldanna.
Hver bók kostar 25.00.
Ljéðmadi
Kolbeins Högnasonar:
Kræklur, Ilnoönaglar, Olnboga-
börn. Kurl, allar 120.00.
Ljóðabakurnar
Snót, Svanhvít, Svava,
kosta allar í skinnbandi 130.00.
Kertaljós eftir Jakobinu Johnson,
10.00.
Blessuö sértu, sveitin mín, eftir
Sigurð Jónsson frá Arnarvatni
20.00.
KváéSi Höllu frá Laugabóli 5.00.
Mánaskin eftir Hugrúnu 10.00.
Stjörnublik eftir Húgrúnu 10.00.
Söngvar dalastúlkunnar eftir
GuÖrúnu Guðmundsdóttur 15.00
Ljóðmæli cftir Björg C. Þorláks-
son 8.00.
Sólheimar eftir Einar Pál Jóns-
son 25.00.
Stefjamál eftir Lárus Sigurjóns-
son, beft 30.00.
Söngur starfsins eftir Huldu 40.00
Uridir sóf att sjá, eftir' Jakob Jó-
fliann Smára 10.00.
Ljóð Guðfinnu frá Hömrum 10.00.
Ljóð og lausavisur, eftir Þórð
Einarsson 10.00.
Ljóðihrelr.Júhasar A. Sigmrðsson-
ar, shirtnig 40.00, skinnb. 60.00.
Békavezzl. Isafeldar,