Vísir - 19.03.1948, Blaðsíða 2

2
V I S I R
Föstudaginn 19. marz 1948
THOROLF SIVIITH:
Heimsókn á Hilmenkollen.
Holmenkollen skíðaíþrótta.
mótið, sem nú er nýlega af-
staðið og eg var svo heppinn
að liafa verið viðstaddur í
fyrsta skipti á ævinni, fannst
mér stórkostlegt ævintýr,
sem seint líður úr minni. Það
breytir engu ])ar um, að
norsku J)löðin sögðu í skrif-
um sínunv um það el'tir á að
]vað liefði verið mislieppnað,
að því leyli, að svarta þoka,
á köflum að minnsla kosti,
liuldi brekkuna sjónum
manna svo mjög, að varla
grillti í mannfjöldann fyrir
neðan, en stökkmennirnir
sjálfir virtust svífa fram af
jvallinum út í einlivern ann-
arlegan þokulieim.
Norðmenn eru öðru vanir
og þeir Iiöfðu lilakkað svo
mjög til Holmenkollendags-
ins, en svo nefna þeir sunnu-
daginn, síðasta dag mótsins,
er mestu skíðamenn lieimsins
Jeiða saman Jiesla sína.
Þjóðhátíð.
Þcssi dagur er nefnilega
meira en venjuleg íþrótta-
keppni, liin stórkostlegasla í
lieimi i sinni röð, lieldur
sánnkölluð þjóðliátíð, að
sjglfsögöu með öðrum luetli
én ]>f(Kl'hátíða lylagu r Norð.
manna, 17. mai. Það eru cldd
einungis hifi frægu nöfn
Ruud-bræðra, Ilugstedts ol-
ympíumeislara, Sclielderups,
Svíans Erikssons, sem lélc
ser að því að sigra í 50 kni.
göngunni, þrátt fvrir Jvrotið
slviði, liins viðfcldna Finna,
ílasu og fleiri og fleiri, held-
ur líka og ekki síður hinn
óþekkti ahnúgi, Iiinar 80 þús-
undir manna, sem þarna
voru saman komnar, sem
mér eru minnisstæð.
A sólbjörtum niarzdegi, er
drifhvít mjöllin hylur IIol-
menkollen og skógi lclædda
ásana um kring, þegar þús-
undir á þúsundir ofan
streyma þarna að úr öllum
áltum, ])cgar krökkt er af
glaðyæru fólki á lvverju leiti,
hlýtur að vera unáðslégt að
vcra þarna. Þá gætj eg trúað,
að þarna væn Hohnenkollen-
stemnihing, eins" óg Nórð.
inenn' þekkja han'á bezf."
Þá þróaðist þarna ])að, sein
Norðmenn nefna „folkefest",
sehi læpast er liægt að jvýða'
méð þjóðhátíð, eðá ‘IIIJvK'ðu-
:])áttð, en væj>-raunverulega
hvorttve^gjti í senn. Þettá varu
dagíir þegar allir, sem vettl-
ingi gátu valdið, gerðu sér
dagamun, Iieilar fjölskvldur,
nema hinir allra elztu, á sidð-
um, með I lolmenkollen-
brautinni og fótgangandi,
íþróttamenn og iðjiiléýsingj-
ar, allir. Það rauk upp úr
pottum pylsusalanna og
súpukötlunum; þar mátti fá
kaff.j, Imnang!slij»kúr fleira
það, sein svöngu, hcilhrigðu
fólki í Noregi þvkir matur í
undir slikum kringumstæð-
um. Að þessu sinni var þelta
ekki hægt. Vegna hins gífur-
lega aðslreymis íolks þótti
lögregluyfirvöldunum rétt-
ara að hanna þarna starf-
semi hinna glaðværu pylsu-
sala til þess að trufla ekki
umferðina, sem að þessu
sinni var m'eiri en nokkuru
sirini fyrr.
En þrátl fyrir það, áð þetta
vantaði, sem mér var sagt að
lilheyrði virkilegum Hohnen-
„Eyðimerkurganga“.
Þegar komið var upp að
Holmenkollenstöðinni, sem
er drykklangan spöl frá
sjálfri sldðabrautinni, tók við
mikill mannfjöldi, sem beið
i röðum við hliðið að hinu
afmarkaða íþróttasvæði. Allt
fór á sömu leið. Framhjá
komst maður, en elcki var öll
nóll úti enn. Nú hófst hálf-
gerð eyðimerkurganga fyrir
mig. Eg hafði auðvilað húið
mig eins og rati og hafði ekki
með mér þann skófatnað og
Myndin sýnir skíðabrekkuna á Holmenkollen.
kolléndegi, fannst mér þetta
allt saman skrítið, ólíkt því,
sem maður á hér að venjást
og mér fannst nóg að sjá.
„Biðraðamenning“.
Eg uridraðist „biðraða-
menningu“ Norðinanna, var
meira að segja gáttaður og
stórhrifinn. Þarna gátum við
Íslendingar margt lært.
Margar þúsundir tóku sér
far með Holmenkollen-
brautinni upp eftir, fóru frá
slöðinni, sem er við National-
tcatref (Þj óðleikh úsi ð) við
Karl Jóhansgötu. Þegar
eg kom á Karl .Tolian,
eins og gatan heitir í munni
Norðmanna, var hiðröð,
endalaus, að mér virtist,
sjálfsagt fl—8 í hreiddina.
Sem hetur fcr hafði níér ver-
ið úthlulað armbindi, seiri
héimilaði ' mér að gangá
fram hjá röðinrii o'g i'akleiðis
að álöðinríí, sem • þarna er
héðáiljarðar. Fleiri ‘%'Óru með
slilu hindi, -Maðítmenir, út-
va rpátíférin, s tarf smenn
inólsins og fleiri og sjálfsagt
])ótli, að við færuín jiarna
frani úr niörg þ.úsuud njanns.
Þó skátít rípp í huga mér,
Iivort einnverju af ])essu
fólki, sem þarna átti eflir að
bíða klukkustundum saman,
fyndist ekki óviðurkvæmi-
legt, að ])arna löbbuðu ])essir
„sérréltindamenn“ framhjá.
Eri þannig er það, fólkið vilsi,
að svona var það' og áttirað
vera. Og aldrei lók eg eftir
þvi, að neinn tæki upp á því
að ryðjast fram fyrir annjm,
slíkt er óluigsandi.
t> i
klæðnað almennt, sem liæfði
veðri og færð. Venjulegir,
lágir skór og sokkar, þuiinur
frakki er enginn úthúnaður
þarna. Nú fékk eg að réyna
það. Áfram varð eg að vaða
snjóinn, nær í mitti, meðan
skiðamenn og velbúið fólk
til fótanna skauzt fram hjá,
Cg va.rð holdvotur þegar í
stað, eri veitti því samt ekki
eftirtekt strax.
Eg kom að brekkunni lrinni
miklu hægra megin, þegar
horft er niður eftir henni,
fór fram hjá konungsslúk-
unni, undir sjálfan stökkpall-
inn og var síðan af mjög vin-
samlegum starfsmönnum
vísað til palla blaða- og út-
varpsmanna. Þar prilaði eg
upp fjallháa hæsnastiga, þar
lil komið var' að trjá-„húr-
um“ eða skúrum, þar sem
mögnurum hafði verið fyiúr
komið, en eg ællaði að reyría
að segja nokkur orð innlá
plötu fvrir Rikisútvarpið, í
hljóðnema, sem þar var, enj
þeir voru raunar margir i:
fleiri skúnim. Einstaklegá
vinsamleair starfsmenn
norska iifvapsins tóku mér
mjög vel er eg sagði til mí|n
og hafði T.yelie, einn -af dag-
skrársfjóriuri ' norska út-
varpsins, hið mesta lipur-
menni, séð fyrir því, en hann
var annars liér í fyrra og
líetur eíiisták-lega véí af Is-
lendingúm'og dvölinnH'iér.
'Eg- fór únf að á'íhttga' niinri
gang inni í trjáklefaiium
„ininum“,
Station“.
Hann. var í miðri brekk-
unni, andspænis konungs-
stúkunni. Fyrir gatinu, sem
vissi fram að brelckunni var
hljöðnémi, en þaðan var svo
símaleiðsla beint til Oslóar,
til útvarpshallarinnar þar
(það er sannkölluð útvarps-
liöll, enda spánný) og þar er
það SPin maður segir, við
gefið merki, tekið upp á
plötu. Brátl komu fleiri inn
í klefann, finnskur útvarps-
maður og síðan Hollending-
ur. sem eg komst að raun um,
að væri einhver snjallasti
málamaður, sem eg liefi (
kvnnzt. Hann var frá hinni i
kunnu hollenzku stöð í Hil- J
versum, sem útvarpar um
allan heim (The Happy
Station Ililversum), og marg-
ir útvarpshlustendur kannast
við hér. Hann var vel kunn-
ugur íslenzkum staðliáttum,
hinn röslcasti maður og eink-
ar viðfelldinn.
Við gátum að sjálfsögðu
ekki sagt frá nema þegar ein-.
staka stökkmenn, er vænlegir
þóttu iil sigurs, stykkju.
Trygve Haanes, sem er af (
kunnri íþróttafjölskyldu,
sem ísl. íþróttamenn kannast
vafalaust við, ágætis maður,
sýndi oklcur, hvenær búast
mætti við Hugstedt, Schelde-
rup og þeim stökkmönnum,
sem næstir voru á lceppenda-
skrá, sem var gevsilöng.
Innan stundar lióf Hol-
lendingurinn að tala og tal-:
aði ýmist á ensku, frönsku.j
spönsku eða hollenzku og
virlist lioniim fara þelta allt(
jafn vel. Hann var þaulvanur
slikum útvarpsfrásögnum og
lék á als oddi, sagði skemmti-
lega frá lmndi, sem alltaf
var að flækjast á stökkþraut-
inni og slarfsmenn gerðu
ilrekaðar tilraunþ’ til þess að
ná í. Var mikil skemmtun að
Iilýða á þetta. Þess á milli
(hljóðneminn var alltaf op-
inn) hvíslaði hann að mér,
að úr öllu þessu vrði síðan
unnið, fyrir liina ýmsu
„tungumálamarkaði“. Eg
verð að játa, að mér varð
ekki um sel, því hér var á
ferðinni vafalaust einhver
færasti útvarpsmaður í þess.
ari grein í allri Evrópu, og
])ótt víðar væri leitað. Satt að
segja gleymdi eg mér annað
slagið bara við að lilusta á
orðaflauminn, sem rann af
vörum hans. Hann var bráð-
skemmtilegur, enda virtist
hann hafa ótakmarkaðan
tíma.
Konungsfjölskyldan.
Hariri vár búinn áð lala
góða stund, er þrír lífvarð-
liðar konungs, er stóðu uppi
á stökkpallinum, gáfu til
kynna, að nú kæmi konung-
urinn og fjölskylda hans. Og
kl. 1.15 stundvíslega birtist
konungurinn, Ólafur rílds-
arfi, Marllia krónprinsessa
og börn þeirra þrjú, Ilarald
prins, Astrid og Ragnhild og'
gengu undir stökkpallinn, yf-
ir br'autina og að konungs-
stúkunuiJrinuin megin, and-
spænis okkur. Mannfjöldinn
stóð upp og hinar mörgu þús-
undir sungu konungssönginn
og síðan þjóðsönginn, Ja, vi
elsker. Þetta fannst mér á-
lirifamikil stund og eg fann
í söngnum, enda þótt eg vissi
það áður, hvílíkum vinsæld-
um norska konungsfjölskyld-
an á að fagna.
Ógleymanleg sjón.
Svo hófust stökkin. Að
gefnu merki þaut liver stökk-
maðurinn af öðrum, 4 á
mínútu liverri fram af
pallinum. Svarta þoku
griifði yfir sléttunni fyrir
neðan, á Besserud-tjörn, en
eg gat séð úr klefanum min-
um er þeir þutu með örskots-
hraða fram af palliríum,
svifu nokkur andartök yfir
brekkunni og' lnirfu síðan
niður í þokuna. En maður
lieyrði slcellina, er þeir lcomu
riiður og fagnaðaróp mann-
fjöldans barst manni að eyr-
um eins og þungur árniður.
Öðru hverju rofaði þó til og
þá gat maður séð þá koma
niður og snarsnúa sér niðri
á sléttunni.
Þetta var í sannleika ó-
gleymanleg sjón. Eg sá Ilug-
stedt, olympíusigurvegara
stökkva, Birger Ruud og
marga fleiri, en allir fundust
mér þeir svo slyngir, að erf-
itt var að gera neinn mun,
fyrir leikmann í þessum efil.
um. En djarfleg voru þau,
stökkin, fram af hrúninni og
beint irin í þokuna og mikla
æfingu og þrautseigju hlýtur
það að kosla að ná þessu dá-
samlega jafnvægi og valdi
vfir líkamanum, að maður
tali ekki um kjarkinn, sem
til þess þarf, að svífa þarna,
eins og einhver ójarðhundin
vera ,hátt uppi yfir mann-
fjöldanum.
Rúðuísetningar
Setjum í rúður.
Pétui Pétnrsson
Hafnarstræti 17.
Sími 1219.
Blmabúim
GARÐUR
Garðástræti 2. — Sími 7299.
soööíiöosxsísoooöooííóoísöoöa
BEZT AÐ AUGLYSAI VISl
oopopc«5oooooísopoooooooos
Kvenimtiskór
Kvengötuskór
Unglingaskór
Verkamannaskór
VERZL.Æ
zð$