Vísir - 14.05.1948, Page 4

4
V I S I R
VlSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi: BLAÐAUTGAFAN VISIR H/F.
Ritstjór-ar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn PáLsson.
Skrifstofa: Féiagsprentsmiðjnnni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línor).
Félagsprentsmiðjan h.f.
Lausasala 50 aurar.
Frumsýning Rosmersholm
í gær.
Norski úrvalsleikflokkur-
inn, sem hér dvelur um þess-
ar mundir, frunisýndi leik-
ritið Rosmersholm eftir Hen-
rilc Ibsen i gærkveldi. Að-
göngumiðar höfðu selzt upp
á skammri stundu og var
húsið þéttskipað leiklnis-
gestum.
Á undan leiksýningu lék
hljómsvcit undir stjórn ÞÓr-
arins Guðmundssonar tón-
skálds Allegretto úr 7. svm-
tjóníu Beelliovensi ogi(yar sá
'Éntningtrr með mikilli
prýði. Þvi næst hófst leik-
sýningin.
Strax i upphafi var hin-
um norsku gestum í'agnað
vei, og diindi við lófatakið,
er hver nýr leikandi birtist
á sviðinu, auk þess sem þeim
var fagnað vegna ágætrar
frammistöðu.
Leiksýningin sem heiki
var hinum norsku leikuruni
til mikils sóma og ógteym-
anlegur viðburður i islenzku
leiklistarlífi. Að þessu sinni
skal ekki vikið að einstök-
um hlutverkum pé þeiin
skilum, sem leikendurnir
gerðu þeim, en siðar verður
þess getið.
Að leiksýningu iokinni á-
varpaði Brýnjólfur .Töhann-
esson, formaður I.eikfélags
hina norsku
Furðuieg íréttaþjónusta.
'i \*j , ' i ' v J fA -jj í.i érj ? < í M ^ H|. ^ f !
Moskvtuitvarpið skýrði frá því nýléga, að jsehdrlien:a.
Bandaríkjanna hefði gengið á fund Molotovs utan-
ríkisráðherra Ráðstjórnarríkjanna og boðað samteiginlegan
fund stjórna ofangreindra ríkja, er fjalla skyldi um þau
alheimsvandamál, sem á döfinni eru. Hefði Molotov þekst
boðið og ýrði fundarstaður og fundartími fljótlega ákveð-
inn. Fregn þessi kom utanríkisþjónustu annarra landa
mjög á óvart, og fór brezka stjórnin fyrir sitt leyti eklci
dult með óánægju sína vegna stíkra tiltekfa, en dró jafn-
framt í efa að rétt hefði verið frá skýrt í Moskvaútvarpinu.
Marshall utanríkisráðherra Bandaríkjanna boðaði
hlaðaménn á fund sinn í. gær og ræddi þetta mál við þá
sérstaklega. Lýsti ráðherrann vfir því að fréttaburður
þessi væri tilefnislaus. Sendiherra Ráðstjórnarríkjanna, í
Moskva hefði lilkynnt utanríkisráðherra Ráðstjórnarríkj-
anna, að Bandaríkin myndu í engu hreyta stefnu sinni í
ii tanríkismólum, jafnvel þótt mannaskipti kynnu að verða
í stjórn landsins. Bandaríkin hefðu heitið Vestur-Evrópu
stuðningi sínum á efnahagslegum og póEtískum vetvangi
og myndu í engum bregðast þeim loforðum, en hinsvegar
fælist ekki í því styrjaldarógnun gagnvart Ráðstjórnar-
íikjuhum, en samningaleiðin stæði ávallt opin.
I yfirlýsingu þessari fólst þannig enganveginn að
Bandaríkjastjórn hygðist að ganga fram hjá öðrum stór- j Reylcjavíkur
veldum heimins í samningum sínum við Ráðstjórnarríkin, I jejj-en(jur Q„ Knut Hergel
heldur var öliu frekar beinlínis út frá þvi gengið, að^ JeiJvliússfjóra sérstaldega, og
alþjóðastofnanir myndú starfa áfram, og- leysa alheims- þakkaði þeim konnina, sem
vandamál, hver á sínu sviði og eftir því, sem tíðkazt hefur. J ()„ átfæja jisjt er þe;r jiefgu
Utanríkisráðherrar Bandaríkjanna og Bretlands hafa háðir1 K^nj Ieikhús«estum Óskaði
lýst yfir því, að þeir telji ofangreindan fréttaflutning
Moslcva-útvarpsins og þátt rússneskú utanríkisþjónust-
unnar í honum, með öllu óviðunandi. Eigi sá siður að
verða við hafður, að jafnóðum sé opinbert gert það sem
trúnaðarmenn stórþjöðanna ræði sín í inilli, geti það
torveldað mjög alla samvinnu, myndað algjört öryggis-
leysi og geti jafnvel leitt til ófriðar, þar eð viðhorf hlut-
aðeigandi ríkisstjórna verði þá ekki túlkuð milli þeirra
innbyrðís á viðunandi veg.
Sambúð stórþjóðánna hefur vissulega verið svo 'erf'ið
að undanförnu, að þar ínátti litlu á bæta. Hinsvegar verð-
ur að gera ráð fyrir að hún batni sízt við ofangreinda
fréttaþjónustu Moskva-útvarpsins og slík þjónusta torveld-
ar mjög umræður til laúsnar deilumálunum. Hitt er einnig
víst að ekki líður á löngu þar til straumhvörf verða í
Tnilliríkjaviðskiptum, þannig að annaðhvort verði vanda-
málín afgreidd friðsamlega, cða að til ófriðar dragi fljót-
lega, sem verður að telja íhiklu líklegra, miðað Við þróun
alHeimsmálá að undanförnu.
I því sambandi er vei þess vert að athuga afstöðu
íslenzku þjóðarinnar.' Allar þjóðir Vestur-Evrópu liafa
gert ýmsar ráðstafanir til að afstýra alvarlegasta voðan-
um, ef til ófriðar skyldi draga. Hervarnir hafa verið aukn-
ar og yfirleitt hefur verið leitast við að auka á öryggi
borgaranna. Síðustu dagana hafa þær fregnir horizt
norðarPúr landi, að þar hafi flugvélar sést á ferð, sem
menn vita ekld deili á. Jafnframt hirtir eitt dagblaðaima
hér syðra að óluinnar flugvélár leiki faúsUm halá i hálóft-
unum yfir höfuðborginni. Vafalaust eru slíkar flugvélar
■ekki á fcrð í erindisleysu.
Hervarnir eru engar. hér í landr. Byltingaflokkar fá
óátalið að vaða hér uppi. Skiiyrði lil sjálfsvarnar eru
lítil eigi að beita valdi, og jafnvel myndu nauðsynjar
þrjóta fyrr enn varði, ef siglingar tejiptust til landsins.
llér er því um alvörumál að ræða, sem sinna verður i
tíma. Annaðhvort verðiun við að búast vopnum í öryggis-
skyni, eða tryggja okluir hervernd anna.rra. vestrænna
þjóða, en slíkt verður að gerast í tæka tíð'. Þetta skiííir
tivert mannsbarn, sem vill jjjóð sinni vel og jiorir að
tala máli hennar.
hann jiess, að náin sain-
skipti mætlu takast milli is-
lenzkra og norskra leikara
og listamanna, og að næst,
er norskur leikflokkur sækti
jietta land heim, jrðu lion-
um hoðin veglegri liúsa-
kýnni en kostur vaui á að
jiessu sinni. Ivnut Hergel
þjóðleikhússtjóri hafði orð
fyrir tiinuiu norsku leikend-
um, og ræddi sérstaklega um
menningarleg samskipti
Nörðmanna og ístendinga,
sem og þann jiátt, sein is-
lenzkar bókmenntir ættu i
norskri menningu. Frá síð-
ari tinuim nefndi hann J>á
fóhann Sigiirjónsson, Davið
Sfefánsson og Pál ísólfssón
sérstaklega. Leiknir voru
jjjóðsöngvar Norðmanna og
fstendinga á eftir ræðum
þeirra Brynjólfs og Hergels
[ijóðleikhússtjóira’.
Að leiksýningu lokinni var
liinum norska leikflokki á-
kaflega fagnað og var leik-
stjórinn, frú Agnes Mowine-
kél liyllt, en ölliún leikur-
uútim bárust blómvendir.
Lét frú Gerd Grieg jiess get-
ið, er lát varð á fögnuð'i leilf-
húsgesta, að með heimsókn
norska leikflokksins væri
langjiráð ósk liénnar upji-
fyllt, en svo sem knnnugt
er hefir frúin eflt íslenzkt
leíklistarlíf á margan liátt
og j)á ckki sizt með jreim
jiætti, sem hún heftir átt i
heimsókii jiessari. Mimu þess
allir listunnendur óslca að
sjík samskipti frændþjóð-
anna á milli |iegi vara vel og
lengi. Þótt listin sé í eðli
sinu aljjjóðleg er nánasfur
skyldleiki milli slíkrar menn
ingarstarfsemi á Norður-
löndum, og þangað eigum
við mest að sækja.
Föstúdaginn 14t: maí 1948
Úgnun í garð
Norðurlanda,
segi Sumner
Weiies.
í Bandaríkjunum llta
margir stjórnmálamenn svo
á, að finnsk-rússneski her-
varnarsamningurinn sé ógn-
un við Önnur Norðurlönd.
Sunmer Welles segir i
hláðagi-ein í „New York Her-
ald Tribune", að það geti
ekki orkað tvimælis, að með
stimningi/-þessum liafi Pvúss-j
ar skapað sér aðstöðu til þess
að setja Svium, Dönum og
Norðinönnum úrsli takosti,
þótt siðar verði. Telur hami
liklegt, að Rússar fari að
skipta sér af landvörnum
þessara rikja óg tel.ji öllurn
öryggisstörfunum, er þau
gera, vera stefnt gegn öryggi
Sovétrikjanna.
Welles segir ennfre;nnr.
að fari Rússar að skipta sér
af hervörnum Skandinaviu,
sé hættan farin að færast nær
Kanada og Bandarík junum.
Óþekktar ilugvélar
yfir N.-landi.
Nýlega sáust tvær ójiekkt-
ar flugvélar á flugi yfir
Norðurlandi. Sást til flug-
véta Jiessara úr íslenzkri
flugvél, sem var að fenda á
flugvellimun á Akurcyri.
Fregnir hafa horizt af þvi,
að sézt liafi til óþekktra
flugvéla undanfarið yfir
Grænlandi og Norður-Nor-
egi.
BERGMAL
Vegabætur.
• „Bíleigandi í Laugaholti“
hefir sent Ínér pistil um vega-
hætur. sem íram fara þar inn
frá um þessar mundir. H’ann
segir; „Eg hefi verið að velta
því fyrir mér síðustu dagana,
að það sé. svo sem ekki verið aö
vanda ofáníburðinn. sem ekið er
í sumar giitur bæjarins, til
dæmis í Laugarásveginn. svo
að dæmi sé nefnt. Líkléga hefir
j)urft að Bera ofan í [tarna, úr.
því aö það er gert, en heldur vii
eg engan ofaníburð en þann,
sem þarna er látinn.
Vinnubrögðin.
Það er hezt að hregöa upp ör-
lítilli mvnd af vinnubrögðun-
um. Þarna koma hílar fullir af
,,R-auðhólum“ og það er steypt
af Jieiin. I hlaásint'i ertt svo stór.
ir hnulhtngar, aö ekki þykir
fært að hafa þá á vegintim, svo
a'S þeim er aftur ltlaSiS á bíla
og ekiS 4 hrótt. Þetta erit
vinnuvisindi. En menn mega þó
ekki halda, að það sé sallafínt.
sem eftir er. Nei. þar er stór-
grýti innan um.
Ófærð á eftir.
Göturnar mega ’heita ófærar.
þegar húið er aS „traktera" þær
meö þessum déskota. Hrattn-
ímdsnan og ’ brunagrjótið rífur
hjóllrarðana meira en nokkur
annar ofaníbiirður og er þó ekki
á bætandi, þegar jafnerfiðléga
gengttr að fá hjólbárSa og ná.
Gangandi mönnum er gatan
einnig illfær, þvi aö ef menn
misstíga sig ékki, þá mega þeir
vera vissir um. aö skór þeirra
veröa hálfónýtir eftir stutta
ferö á slíktim ofanihurSi. Og
skór ertt skammtaöir.
Notið mulningsvélar.
Nú kann að verá, áö ekki sé
völ á iVSrum ofaníburSi og [)aS
er satt, aö hrattnsalli getttr ver-
iö mjákirr, en mér hefir. koiniö
ráö í lutg, sem eg skýt hé.rj aö
viSkomandi ráSamönnum: Því
ekki aö renna hraungrýtimt i
gegnum mulnings.vélar bæjar-
ins, svo aö Jiær mylji þaö og
geri svo smátt og fínt. að hjól-
barSar og skór eyöilejggist ekki ?
Þá mundi Jiess ekki íramar ger-
ast þörf aö aka stóru hratm-
kléttunum á brott aftur. Eg
lield. aö þaS ætti aS athuga
Jiessa leiö.“
Lítið sumar enn.
ÞaS er harla lítiö sttmar enn-
Jtá hér á tandi. Vonandi veröttr
veöttr hlýrra áötir ett varir, eins
og úienn ætla$t til á þessum 1
ftina árs. .ökkttr veitir cklcj af
því aS fá að njóta sólar. En
fátt er svo meS öllu illt, aö ekki
boSi nokkttS gott. segir mál-
tækiö. Menn hafa sagt undan-
farið( að sílditt veiddist ekki
sakir mikils sjávarhita. Nú
íétti minnkandi sjávarhiti aS
fylgja loftkuldunum, svo . aö
sildin veiðist kannske t suniar.
ÞaS er fyrir tnestu. aö tnöfinutn
tak'ist aS moka ltenni upp og ef
kttldarnir geta leitt til þéss. þá
bölva' eg þeim ekki.