Vísir - 26.11.1948, Síða 5

Föstudaginn 26. nóvember 1948
vism
SlGURÐUR MaGNÚSBDN:
Litazt um í Þýzkalandi
Niðurl.
„Segið þér mér eitt, sem
mig langar til þess að vila.
Vissi þýzkur almenningur
um fangabúðirnar?“ I
„Ef eg ætti að svara því
játandi eða neitandi, þá
mvndi eg segja já. I’að er al-
veg þýðingarlaust að þræta.1
Við vissum þetta, að vísu ekki
i einstökuxn atriðum og sára-
fáir tiltölulega Iiöfðu hug-
mvnd um að manndrápin
væru i svona stórum stil, en
það var pískrað um þetta
manna á milli. Fangabúðirn-
ar eru sorglegasti smánar-
bletturinn í sögu okkar og
þið, sem aldrei hafið vitað
hvað það er að búa við ein-
ræði, haldið að við hefum
bara gelað gengið að kjör-
borinu og strikað út einhver
nöfn af þvi að við vorum á
móti fangabúðum, en það var
ekki alvcg svo einfalt. Eg skal
nefna yður eitt dæmi, sem eg
veit persónulega, að er rétt.
Á þeim tíma, sem sprengju-
j'egnið féll þéttast á okkur
talaði Hitler alltaf um
„hefndarvoþnið“ svokallaða;
sem ailtaf átti að koma, en
fólk var orðið langþreytt á
að bíða eftir. Um þetta leyti
var það að járnbrautarlest,
sem var á leið liingað til
Frankfurt, staðnæmdist á lít-
illi brautarstöð. Hermaður
nokkui’, sem virtist annars
hugar, stóð á hraularpallin-
um í stað þess að fara upp i
lestina. Slúlka nokkur, sem
vann á lestinni kallaði til
hans: „Heyrðu karlinn. Hvað
crtu að hugsa/’ Ætlarður ekki
að koma þér upp í lestina?
Ertu kannski að biða eftir
hefndaivopninu ?“ Farþeg-
arnir hlógu, en hermaðurinn
fór upp í lestina. Á næstu
slöð biðu þrír SS-menn eftir
stúlkunni. Hún fékk 6 ára
þrælkunarvinnu, cn það var
auðvilað verra en nokkur
dauðadómur. Þetla er ein-
ræðið í framkvæmd, herra
minn. Ásakið okkur þvi ekki
fvrir fangabúðirnar, heldur
fvrir að liafa verið þeir óvitar
að afsala okkur nokkurn tíma
frelsinu. En nú er sagt, að
fangabúðirnar séu orðnar
fullar aftur.“
Ofsóknirnar
gegn Gyðiðngum.
„En Gýðingaofsóknirnar?“
„Mér dettur ekki i hug að
afsaka þær, en lofið mér að
skýra fyrir yður ýmiklegt í
þvi sambandi. Margir, sem
studdu Hitler til valda, voru
þeirrar skoðunar, að eftir að
hann v.æri búinn að taka
völdin myndi hann aldrei
framkvæma hólanir sínar í
garð Gyðinganna. Margir
Ij úðu, að þetta væru vigorð
ein, sem notuð væru meir til
stundaiávinnings en varan-
stórveldi, sem Hitler dreymdi
um, heldur til að verða það
öndvegisland vísinda, bók-
mennta og lista, sem það einu
sinni var.“
Það er komið að kvöldi.
legs. Eg vil þó taka fram, að á því að við getum framleitt minna af góðum bókum en 1 j°ð%eijmn gengur ut að
sjálfur var eg ekki þeirrar iðnaðarvörur til útflutnings. J við. Námsnienn okkar og vís- 8 uggaiium smuin. ou
skoðunar og höfuðstæðan til Meðan við flytjum kolin út indamenn eru einangraðir af | ‘ans’ ,ialt’ ,L’a J1’.0;^ 1 nI11’
þess að eg var ákveðinn and- verða Bandarilcjamenn að jjvj þá skortir bækur, svo þeir 8lad iai aiu íti", s’ra
stæðingur Hitlers 1983 var fæða okkur. EJnn góðan veð- ’geti fylgst með þvi, sem er að ÞliaSum m ^agat unum, jci
sú, að mér var ljóst, að allir 'urdag liætta þeir þvi og þá *gerast i kring um
menn hafa sama rétt til að eru örlög oklvar ráðin, nema um enn
ifa lífinu og það riki, sem því aðeins að iðnaðurinn lýðiæði í Evrópu. Hér er ein-
hefir tvenns konar lög i landi verði kominn i gott horf. hvers konar skrifstofu- . . . .
elur sitt eigið dauðamein, en Rússarnir gleypa okkur, eins'mannaalræði. Við getum sl)! engjukasti,^ boignim, þai
cg skal hreinlega játa annað og Téldcóslóvakíu. Þá verður skipt um í-áðherra, en em- seni annai biuaispoi m lo t-
og það er, að eftir að eg sá allt Þýzlcalaúd konxmúnist- Uættismaðurinn, sem var með
þá Við höf |við gapandi lmsatóftina, sem
eiiki' hið eiginlega C1' iu^a. andspæms götunnar
í borgmm, þar sem næstum
því liv.ert hús varð fyrir
að margt af því, sem Hitler iskt. Þess vegna er það eugin nefið niðri í grautai-pottin-
brautarinnar til Berlínar
stendur nú. Já. Það er í’étt.
við haim 1Iev Þarf miklð að by8Sja, en
við hinir cigum líka margt
’ógcrt.
Keppni í bad-
minfon.
gerði var mjög gott, þá rcikn- 'f jarstæða að eg segi nú, að nin i gær situr lika
aði eg, og vafalaust fleiri, þýzkir og brézkir kola- á morgun, enda segir einliver
dæmið þannig, að sagan hefði námumenn hafi örlög okkar J pænskur málsliáttur, að
yfirleitt verið skráð með í höndum sér. Við megum fingur skrifstofumannsins sé
blóði, en að samanburðurinn ekki glevma því, að eftir að aflmeiri en armur lögfræð-
á'þvj að gei'a landræka þús- ;við misstum öll landbúnaðar- ingsins. Hér eru nefndir og
undir Gyðinga eða drepa fólk liéruðin i austri, þá verðum ráð, stjÖrnir og .yfirstjórnir,
unnvörpum, eins og gerst við hér aldrei fær um að en fólkið sjálft ekur sér allt- I titéfni af 40 ára afmæli
liefir í flestum byltingum, brauðfæða okkur, jafnvel af i sömu spennilreyjunni. Knattspyrnufélagsins Vík-
væri Þjóðverjum yfirleitt þólt Þýzkaland vrði aftur ein Það var gott og nauðsvnlegt ings, gengst félagið fyrir
hagstæður. Við, sem í hjarla heild, innan þeirra landa- að berja nazismann niður, Badminton-keppni.
okkarvorum ámóti Hitler og mæra, sem nú liafa verið á- en það er ekki nóg. ViS verð- j Fjögur félög taka þátt í
fylltum aklrei hans flokk, kveðin að austanverðu. Við um að verða þess megnug að keppninni, og sendir livert 3
börðumst því ekki gegn erum því í miklum vanda
þessu, en vonuðum að of-J
sóknunum mvndi linna, Ilitl- j
er myndi byggja upp voldugt Fleiri nazistar
Þýzkaland, án j>ess að ásælast en 1945.
önnur lönd, en þegar stríðið
kom sáum við að okkur hafði
kjátlast. Við höfðum látið
hlekkjast og ofurselt okkur i
liinum illu örlögum einræð-,sxaia
isins.“ i
losa okkur líka við þetta al- þátttakendur, en keppnin
jræði skrifstofubáknsins, sem verður einmenningskeppni.
gnæfir yfir ökkur og kæfir Félögin sem taka þátt í
frelsið, þvi það var frelsið, keppninni eru Í.R., Tennis-
jsem við vonuðumst eflir að °g Badmintonfélag Reykja-
T>é,- «cn> hafið hað starf fá’ en höflim- Þvi miður ekld ’ikur- Ungmennafélag Stykk-
’’ ‘, fengið enn. Eg held að þið shólms og Víkingur. Undan-
,ð dæma menn fyrir nazistisk . & ° e.. , . * .x . . e ,. ,
... ... , hm biðið lika ettir þvi að keppnin fer fram i íþrotta-
afbrot þeirra liljotið að gela 11 11
þeirri spurningu
minni hvort nazisminn sé nú
[að liverfa liér? Hver er ar-
!angurinn af störfum vðar og , .............
1 ... , land mun þa risa ur rustum
vilja kenna , , g
ilcysa þetla vandamál, og ör- lúisinu við Ilálogaland og
lög okkar séu að þessu leyti, hefst kl. 1 á morgun. Keppt
eins og reyndar á fleiri svið-
um, líka ykkar örlög. Þýzka-
á ný, ekki til að verða það
verður í 3 riðlum. Efsti mað-
urinn í hverjum riðli fer svo
i úrslit, sem fara fram i
iþróttahúsi Háskólans n. k.
sunnudag kl. 2.
Réttarhöldin jannarra, sem
í Niirnberg. . þýzku þjóðinni nýja háttu og
I „Hvaða afstöðu tók þýzkur'siðu í opinbéru lífi?“
ahnenningur til réttarliald-) „Áreiðanlega neikvæður.
anna í Núrnberg. Með hvor- Hér eru nú sennilega fleiri
um var samúðin, ákærendun-’nazistar en þeir voru 1945,
um eða sakborningunum?“ vitanlega elcki flokksbundnir
! „Eg lield að þessi löngu eða skipulagðir, en menn, | { framtíðinni ínun sveila-! Sem dæmi má nefna, að
málaferli liafi yfirleitt misst sein væru tilbúnir að reyna búskapur verða rckinn með básar kúnna eru lireinsaðir
marks hér i Þýzkalandi. Ef nazismann á nýjan leik. Það nokkuð öðru sniði en nú tíðk- með sjálfvirkri vél, sem er á
þessir menn liefðu verið telui- er mitt starf að dæma þessa ast. í Bandarikjunum liafa færibandi yfir þeim. Þessi
ir og skotnir strax, þá hefði menn, cn eg segi yður satt, verið gerðar tilraunir i sam- vél burslar og lireinsar Iivern
enginn sagt neitt, en mér eg áfellist þá ekki í hjarta bandi við búskap og sýna einstakan bás mjög vandlega
skilzt að samúðin með þeim mínu fyrir þetta. Vitanlega þær, að bóndi kemst auð- 'og sópar síðan öllu rusli of-
eða mörguni þeirra liafi vax- her að rcfsa fyrir glæpi, sém veldlega af með 30% minna an i flórinn, en ömuir vél
ið eftir því sem lengur leið a framdir eru undir pólitísku (vinnuafl en nú þykir naúð- liefir þann starfa að hreinsa
réttarhöldin og málarekstur- yfirskini, en hitt, það liugar- synlegt, ef þær nýjungar, hann. Þá er sjálfvirkur
inn hafi að þvi leyti orðið til far, sem elur nazismann eða sem nú liggja fyrir i þessum '„gefari11 i fjósinu, sem mælir
ógagns.“ einræðið, liverju nafni, sem málum, eru hagnýttar til og vegur lieyið, áður'en það
I „Hvaða skoðun liafið þér við köllum það, fyrir það ber fulls. 'er „borið á borð“.
nú á framtíð Þýzkalands?” að ásaka okkur liina, sem J Háskólinn í AVisconsin hef- j í liíöðunni eru súgþurrk-
j „Orlög Auslur-Þýzkalands köllum okkur lýðræðissinna. ir ag undanförnu rapnsakað unartæki, en þau þurrka
eru ráðin. Það verður komm- Yið tókum frá þeiin nazism- nauðsynlcg störf bænda þar héyið ferskt og nýslegið. Er
únisliskt nema þvi aðeins að ann, en við höfum ekki verið i fylkinu og komizt að þeirri það miklu fjörefnaríkara en
stvrjöld breyti valdalilutföll- þess um komnir að gefa þeim niðurstöðu, að 56% af vinnu það hey, sem .er þurrkað
um. Eg held að svarið við Ueitt í staðinn, sem þeir liafa bónda fari i daglegar annir, undir beruin himni, ef það á
spurninguniii um okkur sé að enn sannfærst um að sé hetra. en 41% vinnunnarséeinungis a.nnað borð liefir blotnað.
finna hjá brezkum og frönsk- Qkkur hefir meira að segja l'ólgin í störfuiu í hlöðunpi. Önnur margvisleg tæki hef-
Háskólinn fékk 100 þús. ir bóndinn sér til aðstoðar,
um kolanámumönnum, enjmistékizt svo hrapallega, að
hvorki i Washinglon né
London. Eg veit, að yður þyk-
ir þetta undarlegt svar, en nú
skal eg skýra það í'yrir vður.
Eins og nú standa sakir verð-
um við að flvtja öll kolin
okkar til Frakklands og Rret-
lands vegna Jiess að kola-
námumönnunum þar tekst
ekki að fullnægja eftirspurn
þessara landa. Iðnaður
Þýzkalands, byggist á því að
verksmiðjurnar geti fengið
kol, en framtíð okkar byggist
sjálft orðið lýðræði verður
nú að nota mjög varlega.
Amerikumennirnir létu okk-
ur fá blöð, þar sem hver bján-
inn gat fyllt dálk eftir dálk
með þvaðri um lýðræði, en
við liöfum ekki getað fengið
pappír til að prenta fyrir
þýzkan almenning hækurnar,
sem Tómas Mann skrifaði i
útlegðinni. Engin þjóð liefir
verið hungraðri i bækur en
við vorum eftir stríðið, en
engin þjóð hefir fengið
dollara styrk frá bænda-
samtökum i Wisconsin,
keypti bóndabæ með 140 ekr-
um lands og lióí’ tilraunirnar.
Nú er þarna risinii upp ný-
tízku bóndabær og er mesti
liluti vinnunnar framkvæmd-
ur af sjálfvirkum rafmagnsr
tækjum og það eina, sem
bóndinn þarf að gera — í
mörgum tilfellum — er að
ýla á hngpp pg þá fram-
kvænia hinar sjálfvirku vél-
ar óskiljanlegustu liluli.
sem miða öll að þyí að spara
honum vinnu.
Þá er að snúa sér að aðal-
stöðvum húsfreyjunnar. I
eldhúsinu er isskápur, liræri-
vél, uppþvottavél og öll þau
nýtizku heimilistæki, sem nú
þekkjasl. Hún hefir til um-
ráða þvotlavél, Jimrkimar-
vél, slrauvél o. fl. Allar
geymslur i eldhúsinu eru
miðaðar við að Jiær séu sem
lientugastar og taki sem
niinnst rúin.