Vísir - 05.01.1949, Blaðsíða 4

V 1 S I R
Miðvikudaginn 5. janúar 1949
vfism
DAGBLAÐ
Otgefandi: BLAÐAOTGAFAN VlSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
L.ausasala 50 aurar
Félagsprentsmiðjan h.f.
Guðnl Guðjónsson,
rnacf. óclent.
IN MEMDRIAM.
Æisl og skenundastarfsemL
Unglingar hér í hæ liaí'a á undanförnum árum kvatt
gamla árið með ærslum og skemmdastarfsemi. Ilafa
af því leitt margvísleg slys og eignatjón. Ekki mun loku
fyrir það skotið að fullorðnir sláist í þennan fávitahóp og
æsi jafnvel til óhappaverkanna. Alvarlegasta tiltækið mun
það liafa verið að þessu sinni, er sprengd var járnstöng
er hélt uppi leiðarvísi við Alþingishúsið, enda var mcsta
mildi, að ekki hlauzt af því stórfellt slj's, þau voru
meiri en nóg, sem raun sannaði.
Enginn amast við góðlátlegu glensi uiiglinga, en þá
fcr gamanið að grána er lífi og limum manna vcrður
hætta búin, harsmíð og ofheldi haft i frámmi, lögregla
borin ofurliði þar sem þess er kostur, bifreiðum velt og
og þær skemmdar og önnur skrílslæti í frammi höí'ð. Mönn-
um, sem standa á slíku menningarstigi og freinja slík ódæði,
ber að refsa það þunglega, að þeir né aðrir leiki ekki svip-
aðan leik á næstu áramótum. Skríl er ofaukið í öllum
mannfagnaði, jafnt á götum liti sem innanhúss, en svo
virðist sem vísir að slíkum lýð sé að myndast hér i hæn-
um, en það er leiðindablettur á bæjarlífinu, sem er með
menningarbrag að öðru leyti. Sannir Reykvíkingar harma
slíkt framférði og vona að fljótlega verði það úr sögunni
með öllu.
Þótt misbrestir væru þannig á framferði einstaklinga,
sýndi lögregla bæjarins af sér dugnað og röggsemi. Ber
vissulega að geta þess, sem vel er gert, og er lögreglu-
liðinu of sjaldan þakkað, þótt það leggi sig í líma til þess
að tryggja öi'yggi bæjarbúa og gæta velsæmis á mann-
fundum. öryggisráðstafanir lögreglunnar munu einnig
liafa komið í veg fyrir spellvirki í bænum, einkum bruna-
hættu, en í því istarfi ætti almenningur að styðja lögreglu-
liðið og vcita því ávallt liðsinni sé þess krafizt. Lögreglu-
menn eiga að vera vinir og verndarar borgaranna og því
mega menn ekki glcyma.
Fezðaíielsi.
Árla dags þann 30. desem-
ber 1948 stóð ungur maður
út við glugga í einu af turn-
herbergjum Þjóðminjasafns-
i byggingarinnar nýju og
jliorfði út jdir höfuðstaðinn,
sem vai- að klæðast hvítum
áramótaski’úða.
Þessi maður var ánægðiu- á
svip, enda var hann Iiam-
ingjusamur. Ilann var þenn-
an dag að flytja — ásamt fé-
lögum sínum og starfsbræðr-
um — í ný húsakynni, sem
sköpuðu lionum skilyrði til
að vinna það starf, sem liann
frá æskuárum hafði dreymt
um að fá að vinna og undir-
búið sig fyrir á bezta hátt.
Hann var nú við það mark,
er hann hafði.stefnt að um
margra ára skeið, hafði hlot-
ið það eina emhætli i þessu
landi, sem liann langaði til
að gegna, vissi sig vel að því
kominn og vissi sig eiga
traust og vináttu samstarfs-
manna sinna. Lífið virtist
brosa við þessum manni.
Iiann hafði eigi fyrir löngu
fest ráð sitt og eignazt unga
konu, liinn ágætasta kven
kost. Þau hjónin áttu eina
efnilega dóttur og höfðu þeg-
ar komið sér upp fallegu
heimili. Þetta virtist allt svo
vel í haginn búið, dæmið virt-
ist svo upplagt, að útkoman
gæti ekld orðið nema ein —
en í þyí reikningsdæmi, sem
gefa á scm útkomu mann-
lega liainingju, er ein sú
stærð, sem breytt getur öll-
um öorum stærðum í núll.
SkyndiLega bar hinn ungi
maður liönd að lijartastað og
hneig niður. Áður eh roðaði
af síðasta degi ársins var
hann nár. Starfstími lians i
hinum nýju húsakynnum,
sem átti að verða mörg ár,
varð .— einn hálfthni.
„Þeir, sem guðirnir elska,
deyja ungir“. — Ef þessi
fornu orð eru sönn virðisf
Bjcgar Viðskiptanefnd tók upp þann sið, að fyrirlagi við-
* skiptamálaráðherra að synja mönnum um fararleyfi
úr landi, jiótt þeir þyrftu ekki gjaldeyris með, var það
liarðlega átalið hér í blaðinu, enda talið höggva svo nærri
almennum mannréttindum, að sennilega hefðu slíkar ráð-
stafanir ekki stoð í stjórnskipunarlögum. Þrátt fyrir slík
mótmæli, scm^og almenna óánægju, er af slíkri frelsis-
skérðingu leiddi, varð engu um þokað, enda hafði flug-
félögum og skipafélögum verið bannað að selja farmiða,
neina þvi aðeins að fyrir hendi væri leyfi Viðskiptanefndar
- um utanför hlutaðeigandi aðila og er svo enn.
Tvéir alþingismenn, þeir Björn Ólafsson og Lárus
Jóhannesson töldu slíkar aðfarir freklega hæpnar og báru
því fram frumvarp á Alþingi, sem fól í sér bann við slíkum
ráðstöfunum af opinberri hálfu, en í frumvarpiiju felst
jiá að sjálfsögðu þungar ákúrur til ráðherra. I mann-
réttindaskrá Sameinuðu þjóðanna er bann lagt við þvi að
ferðafrelsi manna sé skert svo scm gert hefur verið .hér
á lar.di, og verður þá að telja að ráðstafanir viðskipta-
málaráðherra og Viðskiptanefndar reynist þeim til lítils
sóma, enda neyðast jiessir aðilar nú til að taka upp nýja
og betri háttu eðli málsins samkvæmt.
Hér í blaðinu birtist í dag athyglisvcrð grein um þetta
eíni, eftir Sigurgeir Sigurjónsson hæstaréttarlögmann. Mún
óhætt að fullyrða að flestir, ef ekki allir lögfræðingar líti
svo á, sem hér hafi verið um ólögmætar ráðstafanir að
læða af opinberri hálfu, sem beri að fordæma, en þótt
sagan endurtaki sig væntanlega eltki, meðan Islendingar
eru ein hinna Sameinuðu þjóða, ættu vítin að vera til að
varast Jiíin. Vonandi forðast opinberir trúnaðarmenn slík
Jbroi í embætlisreíistri sínúm eða sýslun framvegis.
sein. guðirnir ha.fi sérstaka;
mætur á íslenzkum náttúru
fræðingum svo oft sem Jrcii
laka þá til sín fyrir tíma
fram í blóma aldufs, frá ný-
byrjuðu eða liálfnuðu lífs-
starfi.
Sá, er nú féll frá í hlóma
aldurs, Guðni Guðjónsson
grasafræðingur, var ennþi:
lítt kunnur hér á landi. Flest-
um hér heinia mun hann
hafa verið óskrifað blað í
jsinni fræðigrein. En jieir, seœ
betur þekktu til, vissu, ai'
jhann hafði þegar unnið.merki
legt visindastarf í sinni fræði-
;grein á erlp.nduni vettvangi.
Veit eg, að því efni munu ein-
hveiýir, sem betur bera skyn
á það en eg, gera skil síðar.
En eiginlega er rangt að meta
inenn cingöngu effcir þvi.. scm
þeir fá áorkað, rangt gagn-
vart þeini, scm örfögin svipta
möguleikanum á að sýna,
hvað í þeim býr. Eg þekkti
Guðna Guðjónsson sem vis-
indamann nógu vel til jicss
að geta fullvrt, að liann
nivndi liafa áorkað mildu á
sviði íslenzkrar grasafræði,
ef honum Jiefði enzt aldur.
Ilann hafði öll slciljæði til
jiess.
Guðni, vinur og félagi. Þú
kilur efalaust og fyrirgefur,
að mér í dag er venju fremur
erfitt um að ski’ifa. Eg er alls
ekki búinn að átta mig á þvi,
að þú sért horfinn, þú, sein
jvarst svo lifandi og lífselsk-
ur. Eg kvnntist þér fyrst sem
hinum sifjöruga, sanna stú-
denti, eg komst brátt að raun
um, að jiú varst einnig á-
hugasamur, nákvæmur og
samvinnuþýðum og ósér-
lihfnum samstarfsinanni
!—- og sá Jiig að síðustu
dauðvona með sigurbros á
vör. Starfstimi þinn við hina
ungu vísindastofnun, Xátt-
j úrugripasafnið, varð eklci
langur, en þó hefir hann
sina þýðingu. Við félagarnir
niunum gei’a það litla sem í
okkar vgldi stendur til að sú
deild, sem þú fyrstur veittir
f ors töðu, grasaf ræðideild i n,
megi Jiróast í samræmi við
Jnnar óskir. Sæti þilt mun
ekki að okkar vilja skipað
öðrum en þeim, sem hlelið
hafa fullkomna menntun i
þeirri fræðigrein og hafa
vilja á j)vi að helga. henni
lu-afta sína óskipta, svo sem
j)ú hugðist gera. Þú hefir vis-
að veginn.
Sigurður- Þórarinsson.
1 dag
er miðvikudagur, 5. janúar, —
fiinmti dagur ársins.
Sjávarföll.
Ál-degisflóð var kl. 09,05. Siö-
degisflóð i Reykjavik verður kl.
21,25.
Næturvarzla.
Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, sími 5030. Næturvörður
er í Rvíkur Apóteki, sími 1760..
Næturakstur annast Hreyfill,
sími 6633.
Veðrið.
Skammt fyrir sunnan land ef
ajídjúp lægð á Jireyfingu norður
eða norðaustur. Hæð yfir Gi;æn-
landi.
Horfur: Norðaustan og siðan
norðaji Isvassviðri. Hægari i nóít.
Snjókoma, einkum i dag.
Minnslur hiti i Reykjavik i nótt
var 6,8 stig, en meslur i grer, 6
stig.
Kennsla fellur niður
i Kvennaskólanum í Rcykjavik
í dag vegna jarðarfarar Guðna
Guðjónssonar magisters, er var
kennari við skólann.
Tímaritið Menntamá],
nóvembcr—dcscmber liefti 1948
er nýlega kpinið út og flytip-
imargar fróðlegar greinar imi
skólamál. Al' efni þess, er ætla
má að veki fróðleiksfýsn og at-
hygli þeirra, er um skólamál
fjalla, má nefna grein um Kenii-
araskólann 40 ára, eftir Freystein
Gunnnarsson, skólasíjóra, j>á er
grein eftir ritstiórann, Árihann
Halldórsson úm Sænsk skólamát.
Þá er í rítinu þýdd grein um upp-
cldisskilyrði eftir Ivar. Peare.yy
annáll .Miðbæjarskólans, og • af-,
mælisgrein uin Pálma Jóscfssön
yfirkennara fimmtugan. Margt
annáð efuijjr. i rilinu auk frétta.
Gullna hliðið
verðiir sýnt í Rvciid í siðastá
skipti^að þessú_sinni.
f kvöld
vérðúr fjötbréytt barnaskenimt
un í Aiisturbíeiarbió tií ágóða fyr
ir barnaspitalasjóo Hringsins.
Börn úr Austurbæjarskólanum
ikeminta og vajnda vel íil skemmti
atriða,
Fram
knáttspMtmfélagið cfnir iil
jólatrésfagi.nðar i Sjálfstæðisbús-
imi, i d •' k! 3 e. h. fyrir börn,
en kl. 9 ö. tsl da.ns I> rir full-
orðna.
Útvar-pið.jí ijyrfdáui . - ■. ií i »..
K1*18,30 ísletukuk*:usla. 19,00
Þýzkukennsla. 19,25 Tónleikar:
Lög leikin á gítar og mandólin
(plötúr). 19.45 Augl. 20,00 Fréttir.
20,30 Kvöldvaka: a) tlisli Guð-
mundsson, fyvrv. alþm, flytur er-
indi: Þcgar Alþingi. var endur-
réist. b) Kristján Eldjárn l)jóð-
minjav. )es kaflánn „Rómverskir
peningar á íslandi" úr bók sinni'
„Gengið á rcka“. c) Upplostur:
í,Valsinn‘V smásaga eftir Dorotliy
Parker. — Ennfremur tónlcikar.
22,00 Frettir og veðurfr. 22,05
Óskalög. 23,00 Dagskrárlok.
Gjafir til S.Í.B.S.
[• Safriað al'. Ragnari Sörensen,
Fáskrúösfirði, kr. 1.439,1)0, Safn-
,að af Jóhanni Ásgéjrssýrii, Skjabl
fönn, N.-ís., kr. 183,00. Safnað af
Jóhönnu Steindórsdóttur, Freyju-
götu 5, kr. 2.030,00. Safnað af
I-áru GiiðnnindsdóttuV, Grenimet
5, kr. 175,00. Safnað af Unni Þor-
sleinsdóttur, Laugavegi 5, kr.
50,00. Srfnað af Guðmundi Mika-
elssyöi, A.kureyri, kr. 90,(10. Gjöl’
fró Viðskiptanefnd og Vcrðlags-
stjóra kr. 485,00. Gjöf frá starfs-
fólki ViðgerSarst. Ríkisútvarpsins
kr. 125.00 Gjöf frá Sjávátrygging-
.arfékj Ívistíídy Ré; 3.030,00: Álieit
frá Þorði Einarsssyni.Jcr. 100,00.