Vísir - 15.01.1949, Blaðsíða 4

4
V 1 S I R
Laugardaginn 15. janúar 1049
DA6BLAÐ
Dtgefandi: BLAÐADTGAFAN VISIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7,
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Á leið til friðar?
rprmnan Bandaríkjaforseti gat þess í jólaávarpi til þjóð-
“ ar sinnar að hann myrdi verja næstu máhuðunúni til
samningaumleitana við Ráðstjórnarrikin, enda fór liann
ekki dult með, að í Moskva væri álitlegur hópur áhrifa-
manna friðarsinnar. Róttækari öfl væru þar að vísu einnig
að verki, en forsetinn taldi ástæðu til að reyna til þrautar
hvort friðsamleg lausn ágreiningsmálanna fengist eða ekki.
Síðar hefur forsetinn staðfest í ræjðum sínum, að líkindi
væru' til að samkomulagi mætti ná, og benda þau ummæli
til að nokkur ágreiningur sé ríkjandi i innsta hring valda-
manna Ráðstjórnnfríkjanna, eða jafnvel að Stalin sjálfur
sé ekki allskostar samþykkur stefnu Politburau, sem mjög
hefur verið fjandsamleg Vesturveldunum.
Nú um áramótin lét Marshall af störfum, sem utan-
ríkisráðherra, en við tók Acheson, kunnur og þrauíreyndur
stjórnmálamaður, sem gegnt liefur störfum varautan-
ríkismálaráðherra um langt skeið og unnið sér Iiið mes'ta
traust. Republikanar viftust ekki fagria skiþuri hátís í em-
hættið, enda lét Vandenberg svo um mælt, að athuga þyrfti
hver stefna hans væri i utanrikismálunum. Nú hefur
Acheson lýst yfir því, að hann muni í einu og öllu feta í
spor Marshalls og enga breytingu gera á stefnu Banda-
rikjanna í utanríldsmálum. Samkvæmt Jæirri yfirlýsingu
munu Bandaríkin haldá á máli sinu mcð fullri festu og
varast óþarfa undanlátssemi.
Atliyglisvert er í þessu sambandi að sendiherra Banda-
ríkjanna í Moskva, hefur nýlega sött Bándaríkin heim,
og er talið sennilegt að hann munu ekki fara þangað aftur.
Getavamerísk blöð þess að viðbúnaður hans við brottför-
ina hafi bent í J)á átt, að hann gerði ráð fyrir að eiga ekki
afturkvæmt til embættis síns, enda hefur sendiherrann
gegnt því í þrjú ár og er það talið hverjum manni nægjan-
legt miðað við allar aðstæður. Á herðum sendiherrans hef-
ur hvílt mikill vandi, og vissulega hel'ur hann orðið fyrir
vonbrigðum í samskiptum sínum við valdamenn Ráð-
stjórnarríkjanna. Ekki Iiefur tekizt að ná við J)á nokkru
samkomulagi eftir margra mánaða þóf á síðasta ári, og
óvenjulegar aðferðir um mcðferð, en J)ó einkum Icynd,
utanríkismáia hafa verið við hafðar og ckki mælzt vel
fyrir. Komi til sendiherraskipta reynir á þolrif hins nýja
sendiherra, en vonandi næst einhver árangur, endá mun
J)að öllum ljóst, að styrjöld Ieysir engar deilur, en leiðir
aðeins til ófarnaðar. Þar verður engin þjóð sigurvegari,
en J)ær allar sigraðar af hörmungum ófriðarins.
Þess má yænta að friðarsókn sé þegai^ hafin. Þrátt fyrir
])að verður að gera ráð fyrir, að skjpting Eyróþu vei'ði-
liér effir, sem hingáð til svipuð og tvenn hagkeffi verði
J)ar ríkjandi. Annarsvegar standa Ráðstjórnarríkin með
leppríkjum sínum, en hinsvegar Vesíur-Evrópa öll, sem
húa mun við lýðræði og einstáídingsfrelsi, en njóta stuðn-
ings Bandaríkjanna og annarra lýðræðisrikja í ljárhags-
starfsemi sinni. Kommúnismi og lýðræði verða ávaílt and-
stæður, sem ekki er unnt að sætta né samræma.
Vegna þessarar skiptingar Evrópu í tvenn hagsmunasvæði,
er ljóst að áhrifavald álfunnar verður hér eftir allt annað,
en Jiað hefur verið. Nú er ekki lengur unnt að ræða um
jaínvægi innan aífunnar, heldur jafnvægi í heíimnum
Öllum.
Allar J)jóðir munu skipa sér J)ar í sveit, sem J)ær J)ykjast
ciga heima. Á öðru eiga þær ekki völ og valið er þcim
nauðsyn til sjálfhjálpar og sjálfbjargar. Þótt friður liald-
ist, verður það vopnaður friður, eða „kalt stríð“ eins og
erlendar þjóðír kalla það. Annaðhvort hinna ríkjandi hag-
kerfi hlýtur að hrynja til grunna. Vestrænar þjóðir þekkja
kreppur og hrun og munu leitast við að afstýra slikiun
hörmungum, en fjarri fer því, að Ráðstjórnarríkin séu
svo gersneidd slíkum fyrirhrigðum, sem þau vilja vera
láta. Þess gætir síður en í lýðfrjálsum löndurii. Þáð;ér allt
og sumt. Þrátt fyrir slíkt „ófriðarástand“ væri nviklu
hjargað, ef afstýrat verður vopnaviðskiplum, og ham-
irigjuár væri þá upp yfir heiminn runnið.
SS spyr; Ilvað þýðir orðið
„slang“ og hvaðan er það
komið í enska tungu?
Svar: Órðið „slang“ cr not-
að yfir J)að mál, sem mjög er
aíhakað i meðferð nianna,
eldd sízt unglinga. Um uþp-
ruiia þess er ekki got.t að
segja, en í niálfræðibók
Websters er sagt, að það sé
af norrænuni uppruna. Hefir
notkun „slang“ jafþan gætt
aila tíð, en þyjkir J)ó hafa á-
gerzt eftir nýafstaðiim ófrið
i mörgum löndum, ekki sizt
hér á lantli.
„Ungur“ spyr: Hversu
Icngi stóð fyrri heimsstyrj-
öldin?
Svar: Ilún stóð frá 28. júh
1914, er Austurríki sagði
Serbíu strið á hendur, til 11.
nóv. 1918, er Þjóðverjar gáf-
ust upp kl. 11 að morgni þess
dags og vopnalilé var sainið.
. .„FIugunnandi‘‘ spyr: Hye-
íuer var fyrst flogið í flugi él?
Svar: Saga flugsins cr all-
löiig, en ahnennt er talíð að
fyrst hafi tekjst að fljúga vél-
knúnu farartæki, er Wright-
bræðrunujn bandarisku tókst
að fljúga ófullkoniimri flug-
vél sinni, hinn 17. desemþcr
1903, yfir Ivitty-Hawk í Norð-
ur-Carolinariki í Bandarikj-
unurii. Lengst tókst Jæini að
halda sér á lofti í 59 sekúnd-
ur er J)eir gerðu Jæssa fifl-
djörfu tilrauri sina, er Jrótti
f urðuleg J>á eins og næm má
geta.
„ökuþór“ spyr: Hve marg-
ar bifreiðir voru til á Is-
landi í árslok 1947 og hve
rnörg bifhjól?
Vísir ligfii’ uýlega hirt
skýrslu yfir þifreiðaeign
landsmaniia, eins og liún
var i árslok 1947, en „öku-
þór“ skal tjáð það, að þá
áttii íslendingar 10,134 bif-
reiöar og 5/0 mótorhjól.

9
Burmastjórn er reiðubúin
ti) að búa út her og senda
Ir.donesum til aðstoðar.
Hefir forsætisráðherra
landsins, Ba Maw, skýrt frá
Jivi, að stjórnin sé þess albúin
að veita Indonesuin vopíiaða
liðveizlu i baráttu þeirra við
Holléndinga, ef þess vérður
óskað. Meðal liðs þess, sem
sent yrði, ef af þéssu yrði,
eru sveitir hermanna, sem
hörðust gegn Japönum 1945
og eru þjáifaðir i frumskógá-
hernaði.
Efnt til keppni
meðal noirænna
iðnaðarmanna.
Landssamband norskra
ðnaðarmanna hefir ákveðið,
samráði við ^ænska iðn-
ambandð, að efna tjl iðn-
eppni (hándverks lionkur-
nse) meðal Norrænna iðn-
ðarmanna, hinnar fyrstu
em haldin verður, sunnudag-
nn 3. apríl n. k. í Oslo.
íslenzkiun iðnaðarmönn-
■ ini er boðin þátttaka í þessu
og liafa bæði meistarár og
sveinar undir 40 ára aldri
leyfi til að keppa. Ætlast er
til áð tvéir niéhn frá livérju
landi keppi í Jiverju fagi.
Képpnitímirin er í klukku-
stund og tillit er tekið til hins
notaða tíma cf tveir kepp-
endur eru jafnir að yinnu-
gæðum, eri árihars ekki.
Iveppendur fá ókeypis fæði
og húsnæði á meðan Jieir
[dvelja við keppnina. Stjóru
Landssambands iðnaðar-
manna telur æskilegt, að ís-
lenzlcir iðnaðarmenn taki
jiátt í 1)685314 keppni, og Jnu fa
Jieir, sem liafa liug á þvi, að
snúa sér til skrifstofu Lands-
'sambandsins fyrir lok Jiessa
mánaðar.
I dag
cr Jaugardágiir 15. janiiar, —
15. dagur ársins.
Sjávarföll.
Árdegisílóð var kJ. 5.45 í.mÖrg-
un, siðdegisflóð verður kl. 18.10
í kvöld.
Næturvarzla.
Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, sími 5030. Næturvörður
er í Ingólfs apóteki, simi 1330.
Næturakstur í nótt annast B.S.R.,
sími 1720.
HeJgidag-slæknir
er Jóhannes Björnsson, Hverf-
isgöfu 117, sinii 0489.
Mesesur á morgun.
Rómkirkjan: Messað kl. 11 f.
b., sira Jón Auðuns. Messa’ð kl.
5 e. li., sira Bjarni Jónsson.
Fríkirkjan: Barnaguðsjijónusta
ki. 11 f. h.. — Mcssáð kJÚ2 c. h;
síra Árni Sigrðsson
Laugarneskirkja: Messað á
morgun kl. 2 e. h., síra Garðar
Svavarsson.
Hallgrímskirkja: Messað kl> 11
f. li., sira Sigurjón Árnason. Mess-
að ld. 5 c. h, síra Jakob Jónsson.
Barnaguðsþjónusta kJ. 1.30. Jón-
as GísJason stúd llieoL —- Sám-
koma jkl. 8,30, Bjarni Eýjólfssön
ritstjóri og Sigurjón Árnason.
Grindavík: Messað kl 2 e. h. —
Barnaguðsþjónusta ki. 4 e. Ji.—
Sóknarpresturinn.
Til Goðdalsfjölskyldiinnar,
afh. Vísi: Frá Hjalta Jónssyni
ræðismanni 100 kr., sem varið
skal til Jiaupa á Jiappdrættis-
skuldabréfi rikissjóðs. Frá K. R.
50 kr.
Áheit á Stjraudarkirkju, .
afh. yísi: 50 kr. frá óifefrtdum,
50 kr. frá N. N.
Veðrið.
Djúp l:egðir- spimanvcrðu
Grænlandsliafi á hreyfingu norð-
'ur eftir.
Horfur: SA rok og rigning fram
eftir deginum, cn gengur síðan í
SV livassviðri með skúra- og éija
veðri.
Minnstur hiti í nótt var -y 3.2
stig, en mestur Jiiti í gær var -y
2.0 stig.
Áheit
á harnaspílalasjóð Hringsins,
afli. Vísi: 100 kr. frá H. B.
Guðjón M. Sigurðsson
varð hraðskákmeisari 1949, en
llraðskákmóti íslands lauk s.l.
miðvikudagskvöld. Þrir urðu jafn
ir næstir Guðjóni, þeir Guðmund-
ur Ágústsson, Gúðiii. S. Guðmunds
son og Jón Þorsteinsson. Hlultu
þeir allir 11 vinninga.
Ungbarnavernd Líknar,
Templarásundi 3, c.r opin þrið.iu-
daga, fimrntudagá og föstudaga
kl. 3,15—4 síðd. Fyrir harnsliaf-
.ndi konur mánudaga og miðviku-
daga kl. 1—2 síðdegis.
Guðmundur Jónsson
JieliJur söngskemmtun i Gapila
bió kl. 3 á morgun. Fritz Weiss-
liappel aðstóðar.
Lítilsháttar
hilun varð á rafmagninu í
fyrrakvöld og var nokkur liJuti
bæjarins ljóslaus í 15—20 min-
útur. Bilunin stafaði af samslætti
á háspenjiulijium frá Ljósafoss-
stöðinni.
Blaðamannafélag fslands
heldur aðalfund sinn að Hótel
Borg sunnudaginn 23. þ. m. kll. 3
e. h.,-Á fundinum vcrða m. a.
ræddar lagabreytingar o fl.
100. sinn.
Gullna hliðið var'siðastl. sunnu
dag sýnt í 100. sinn, en frá því
i haus hefir það verið leikið 30.
sinnum, —Vegna þess að hráð-;
llega hcfjast sýningar á nýju leik-
jriti, er Jiver siðastur með að sjá
i Gullna híiðið, þar eð sýningum
á því er nú um það bil að v.er.ða
| lokið. — Næsta sýning cr annað
kvöld kl. 8.
Knattspyrnudeild K.R.
Aðalfundur deildarinnar var
ljaldinn á þriðjudagskvöldjð í Fé-
lagslieimili V. R. Stárf deildarin.ii
ar var mikið og sigursælt á liðnu
ári, fjárhagur liennar með ágæt-
um. Aðal áhugamál deildarinnar
nú, er að koma upp sem fyrst
góðum grasvelli á íþróttasvæði
K.R. við Kaplaskjóísveg. Eru þeg-
ar hafnar miklár franikvæmdir
þar. — í stjórn deildarinnar yoru
kosiiir: Haraldur Gislason for-
maður, Ilans Kragh varaform.,.
Haraldur Guð.mundsson ritari,
Tcitnr Fintiboga’so’n gjaldke'ri og
Hörður Óskarsson meðstjórnandi-
Varamenn: Sigurðitr Halldórs-
son, Þórðiir Pétursson og Ólafur
Hannesson.
Stuart 59491157 — VII—5.
Útvarpið í kvöld:
Kl. 18.30 Dönskukennsla. 19.ÓÓ
Enskukennsla. 19.25 Tónleikar:
Samsöngur (plötur). 20.30 Út-
varpstríóið: Einleikur og trió.
20.45 Leikrit: „Söngurinn ’úr djúp
inu“; útvarpsleikrit eftir Frida
E, Vogel; samið með hliðsjón al'
sögu efir Jón Björnsson, sem hef-
ir þýlt leikritið. (Lcikendur:
Anna Guðmundsdóttir, Brynj-
ólfur Jóliannesson, Guðbjörg Þor-
þjarnardóttir, Haukur Óskars-
son, Róbert Arnfinnsson, Valde-
mar Helgason. — Leikstjóri: Þor-
steinn ,Ó. Stephepsen). 21.35;Tón- jj
leikar: Léttir þættir úr klassisk-
um tónverkum (plötur). 22.00
Fróttir og veðrrfregnir. 22.05
DUnslög (plötin’). : 'í i’,-»í