Vísir - 30.06.1949, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Fimmtudagimi 30. júní 1949
ihsir
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐADTGAFAN VlSIR H/F,
Hitstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson,
Skrifstoía: Austurstræti ?,
Afgreiðslá: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (firrnn línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsraiðjan h.f.
Síldveiðarnat,
Sjávarútvegsmálaráðherra og stjórn Síldarbræðslna ríkis-
ins liafa fyrir nokkru ákveðið .verð á siidarmálinu á
komandi vertíð. Verð'ur gefið fyrir það fjörutíu krónur,
þegar sildin er keypt til bræðsln, en stjórn síldarbræðsln-
anna er einnig heimilt að taka síld til vinnslu, ai' þeim út-
vegsmönnum, sem þann koslinn velja, og verður þá greilt
85% af áætlunarverði við móttöku síldarinnar, en við-
skiptin gerð endanlega upp þegar reikningar síldarverk-
smiðjanna liggja fyrir. Síldarlýsi hefur allt verið sell fyrir-
fram fyrir 90 stpd. tonnið og er það nokkru lægrn en í
fyrra, en ineð lilliti tii þéirrár iniklu verðlækkunar, sém
orðið hefur á feilmelismarkaðinnm, má telja verðið við-
unandi, enda tæpast uniit að hnlda skipum úti lil síldveiða
nema því aðeins að allhátt verð greiðist fvrir aflann.
Síðustu fjögur árin hefur síldin brugðist, og enn liafa
engar síldarfréttir borist af iniðunum fyrir Norðurlandi.
Síldar hefur að vísu orðið vart, en í smáum stíl, og ekki
hala aflafréltir borist frá síldarleitarskipum, scin luddið
er úti í'vrir opinbera tilsluðlan. *Menn renna því enn seni
fyrr blint i sjóinn um aflaföngin á suinrinu, en víst er það
að þjóðarhúskapurinn má ekki við liirinnanleguiu áfölluni
fimmta sumarið í röð. Bregðist síldin að þessu sinni munu
fæslir útvegsmenn standast slikt áfall og •nijögjnnm þess
verða varl i ríkisrekstrinum ölluni. í fyira lóku um 240
skip þátt i veiðunuin, en verða væntanlega miklu færri að
þessu sinni. Flest munu skipin hala verið rekin með stór-
kostlegum lialla, en þótt neyðarráðstafanir væru gerðar
til að rctta hlut útvegsmanna, er slíkt skammgóður vermir
og verður tæpast á slíkuin úrræðum hyggjandi í frain-
tíðinni.
Við Islendingar höí'uin fest ærið fjármagn i siidar-
iðnaðinum og segja iná að við liann séu tengdar miklar
vonnir. Afkastamiklar verksmiðjur hafa verið hyggðar,
aðallega á Norðurlandi, en frá því er lokið var hyggingu
þeirra hefur síldin brugðist stöðugt. Hitl er vísl að að-
staða okkar lil síldveiðanna lielur aldrei \rerið betri en
nú, einkum vegna alkastagetu verksmiðjanna, enda vildi
oft við bera liér í'yrr á árum, að síldveiðiflotinn yrði að
bíða afgreiðslu uin langan tíma eða skamman í meslu
veiðihrotunum, og inissti þfiraileiðandi af miklum afla-
íongum. Auk þess, sem síldarverksmiðjum hefur verið
komið, upp, niá þess einnig geta að Ilæringur á að geta
komið að sömu notum og er adlunin að skipið liafi hæki-
stöð á Seyðisíirðj þetta sumarið, en lilfinnanlegur skortur
hefur verið á síldarverksmiðjum við austurhhita veiði-
svæðisins. Þar hefur þó aflinn verið einna mestur að
undanförnu.
Þátttakan í síldvciðunum niun reynast óvenjn lílil að
pessti sinni, svo sem áður gctnr, enda hafa útvegsmeiin
reynt að tryggja afkomu sína með því að beina skipunum
<ið öðrum veiðuin. Tveir leiðangrar vcrða gerðir út á Græn-
landsmið, sem menn gera sér vonir uni að geti gef'ið góða
raun, en fyrir ]n í er þó engin vissa. Færeyingar, sem veiðar
hala Stundað við Grænland, hai'a hagnast vel á slikum
rekstri, en þess ber að gæta að þeir haga útgerð sinni á
allt annan veg en við og spara stórlega allan tilkostnað,
sem okkur er ekki unnt að gera, miðað’ við rílcjandi ástand
i atvinnumálum landsins. Dýrtið og verðþensla keyrir svo
ur hoti hér heima fyrir að við stöndum höllum i'æti í
sanikcppni við aðrar þjóðir. Gera má ráð fyrir að aðstaða
okkar versni enn stórlega, vegna lækkaðs verðlags á er-
lendum markaði, en þar J'alla matvæli fyrr í verði en
önnur íramleiðsla og allar leilast þjóðirnar við' að verða
sjólfuin sér nógar í slíkri í'ramleiðslu. Allt til þessa höf-
uni við sctið að hrezka markaðinum, en hann er vissulega
útryggur, enda auka Bretar l'iskveiðar sinar með hverjum
deginum sem líður. Síldárafurðir rnunu ávailt reynast eftir-
sóttar og auðseljanlegar. Væri því mikið mein, ef menn
leituðu frá þeim, til aunars óvissari atvinnurekstrar, en
,margt bendir tii að sú verði raunin.
Skemmtileg bók
um lönd
í ISIorðurhöfum.
99\ fieimsenda kölduméi eftir
Evelyn Stefánsson.
„Á heimsenda köldum‘£
heitir ný bók eftir frú Evelyn
Stefánsson, konu Vilhjálms
Slefánssonar landkönnuðar.
en í fyrra kom út
eftir sama höfund.
.Alaskjr'
Báðar jæssar báekur . eru
gefnar úl i sama broti og
með sama sniði. PrenLsmiðj-
an Oddi h.f. er útgefandinn,
eu Jón Kyþórsson hefir þýtt
báðar bækurnar á islenzku.
„Á heimsenda köhluin“
bregöur upp skyndimyndum,
hráðskemrntileguni og glögg-
mn af iöndmn og lil'naðar-
liáttuni fólks, sem býr norð-
an Norðurbaugsins. M. a. er
j þar grein um Grímsey íneð j
allmörguin myndum.
í stóru broti og' uieð miklum
fjölda góðra niynda. Þýðing-
in cr. með ágíelum af liendi
leyst, enda er Jón Eyþórsson
bæði kunhúr að vandvirkni
og málvöndun.
Skólstjérastaðan al
Skógum laus til
umsóknar. <
Auglýst hefir oerið taim til
umsókhar skólastjórásiaðan
við héraðsgagnfræðaskóla
Rangvellinga og Vestur-
Skaptf ellinga að Skógnm.
Skógaskóliníi tekur ti!
starfa á háústi konianda og
mun geta rúmað 60 -80
nemendu r.
Ðvalarheimili aldraðra
sjómanna enn.
aldraðra sjómanna.........
Það er s\ro að sjá sem grein
min í N'isi 9. júní s. 1„ um
dvalarheimili aldraðra sjó-
manna, bafi komið af síað
i, . ... v j heiimiklu liugarfarsróti hjá
j Sjóunaii nadagsráði nu.
’ af ineðliinum bessa vii
Bókin ,.Alaska“ sem hér
kom úl í fvrra eflii; frú F.ve-
lyn Stefánsson þótti með af-
hrigðuin skemmtileg aflestr-
ar, enda komst hún i hóp
metsöluhcika ársins. „Á
beimsenda kölduin“ stendur
þeirri fyrri elcki að baki og
konia frásagnarluefileikar
frúarinnar hér jafnvel enn
lietur í Ijós. Stileinkeuni
liennar eru fyrst og fremst
fólgin í glöggum, svipinikl-
uin. en |mí látlausuin lýsing-
mn. Henni er lagið að segja
niikið í stuttu máli og er þó
langur vegur frá að frásögn-
iu sé ]>urr eða skýrshikciind.
Kallar hókarinnar lieita:
I Norðurvegi, Komir þú á
(frænlandsgriind. Diskey
Tveir
if meðlinium þessa virðulega
ráðs, hafa nú þevst fram á rit-
völlinn með svargréinar, þeir
Böðvar Sleinþórsson i Morg-
unblaðinu 22. júni og Þorv.
Björnsson i Vfsi 25. júni, þar
sem þeir hella úr skálum
reiði sinnar yfir mitt synduga
höfuð fyrir að hafa leyft mér
að láta í ljósi skoðun. um
staðsetningu væntanlegs
dvalarheimilis fyrir aldraða
sjómenn, sem Iiróflar lilils-
háttar við þeirri kenningu
þeirra um þetta efui, sení þeir
hafa dýrkað svo lengý að
hún er orðin þeim nokkurs-
konar fast trúarbragða-atriði.
Böðvar SleinjMÍrssoii efast
um að eg sé gama i sjómað-
ur Þorv. Björusson slær því
föstu, að svo sé : í:ki, og muni
riki hinna hásigldu istiorga, l eg bara þvkk jast vera það, til
(frímsey nyrzta vagga þess að eiga liægara með að
skáklistarinnar, l Lapplandi,. læða inn meðal sjómanna
Kiruna og (fallinara hin : ágreiningi uin slaðarvalið.
hvítu kol i I.apþlándi. NyrzluiEg fullyrði, að grein ínín gefi
byggðir Rússlands, Igarka j hvergi filefni iil svona i 11-
uppgangsbær i Síberíu, Nú j kvitlnislegra getsaka, og að
vikur sögunni lil Alaska, Á i þa>r séu því með öllu óverð-
Vonarhöfða, Landareign1
Kanada, og loks Aklavík
mjcilkurbú við nyrzta haf.
Bókin er hartnær 200 bls
skuldaðar og ekki svara verð-
ar. Og þar sem grunntónninn
i aJIri grein hans er i svipuð-
um dúr, tel eg henni bezt
svarað ineð þvi að svara
henni ekki, enda ekki minu
liátlur, að rökræða mál á
þann hátt. sem þar er geri.
Aðeins vií eg mótmæla þeirri
rangfærslu I>. B., að sam-
kvæmt minni skoðun ætti
heimilið alls ekki að slanda
fram við sjó. Þetta er rangt.
Eg heíi aðeins látið i Ijósi þá
skoðun, að það væri ekki
neitt afgerandi íneginalriði,
ef ekki væri jafnframt unnt
að tryggja því það næði og
viðfeldni í umliverfi, sem
icskiregt væri. en sennilega
hefi eg ekki orðað þetta nógu
skýrt fyrir Þ. B. lil að skilja
það.
Um skoðun þeirra félaga á
sjómennskú minni læt eg
mér í léttu rumi liggja, en,
snnleikurinn er sá, að eg á
alFlanga sjómannsæfi að
haki, og jafnframt get eg
sagl það, að þó að eg kæmist
þannig að orði í upphafi fyrri
greinar minnar, að eg biði
eftir liælisvist, að ])á geri eg
í raun og veru ekki ráð fvrir
því að verða nokkurn tíma
aðnjótandi hælisvistar á liinu
vientalega dvalarheimili aldr-
aðra sjómanna. En þrátt fyr-
ir það hefi eg áhuga fyrir
inálinu eins og svo margir
aðrir, og þar sem ennþá er
þó talið. að skoðana- og mát-
frelsi sé liér rikjandi, hefi eg
leyft inér að taka til máls um
(Framh. á 5. síðu)
•> BERGMAL ♦
„Einn af 70“ hringdi til mín
um daginn og bar fram
kvörtun yfir undarlegu at-
ferli viðskiptanefndar. —
Nefndin sú er áreiðanlega
ekki tiltakanleg vinsæl, en
menn verða að hafa í huga,
að starf hennar er afar van-
þakklátt óg illt að gera svo
öllum líki. Hvað um bað.
„Einn af 70“ mælti á þessa
íeið:
,,Eg þurfti aö ná tali af vjö-
skip.tanefnd eins og svo margir
fleiri. lýg vissi. ;iö Jnir átti aS
’ ojma ki. q og hug'saöi uiér' því',
I aö’vera nú nógu snenmia á fér'ö-
inni, og var koniinn á Skóla-
vörftustíginn kl. S. Þá voru þar
þegar fyrir 35 manns, sem höf'ðti
beöiö frá því nm kl. 7. Þegar
klukkan var um 9 vorum vih
sjáii'sagt orönir 70 e'ða meira.
sem biöum þarna í hnapp. Þá
var sagt, aö starfslið nefndar-
innar væri ekki í bænum, væri
á skemmtiferS, eöa eitthvaö
þess háttar. isngin tilkynning'
bafði verift sett upp um þetta á
liurðina.
\ *
Það er nógu slæmt að ná
tali áf nefndinni, þó að mað-
ur verði ekki látinn bíða eins
og hálfviti, í klukkutíma eða
ineira, vegna þess, að téðri
nefnd þóknast að gera sér
dagamun og skreppa úr
bænum. Það ætti að minnsta
kosti að vera útlátalaust, að
hafa miða á hurðinni þar
sem sagt er, að nefndin sé
ekki til viðtals í dag, eða
eitthvað á þá leið.“
*
„Einn af 70“ viröist hafa lög
a'ð mæla. Viö verðum víst ati
hafa allar þessar uefndir og'
verður eklci um það sakast eins
og' er, en hitt virðist alger ó-
þar.fi, að misbjóða tima og þol-
inmæöi manna tneð fyrrgreind-
um yinnubrögðum. Starfsiiiemi
hins opinbera eiga á'ð sýna
borgtirunum fvllstu kurteisi,
ekki síður en fvrirtæki einstaki-
inga, en þvi miður er venjan sú,
að afgTeiösla öíl er yfirleitt
stóritm lakari lijá því opinbera.
Mætti nefna mörg dæmi þessú
til stúðnings, en sleppum því að
sinni.