Vísir - 21.07.1949, Page 5

Finmitudaginn 21. júlí 1949
............'-v V ■—■■■■■■
VTS I R
1
.
Kappakstur umhverfis jflrðina.
Sketnmtileg irtísögn utn
ierðttitty Ígrir 4Í ttrL
t>að er vitanlega ekki hægt að aka bál umhverfis
jörðina, en bó var gerð tilraun til bess fyrir 40 árum
að aka bílum svo mikinn hluta þessarrar leiðar, sem
unnt var. Greinin er tekin úr Reader’s Digest.
Þ. 12. febrúar 1908 var niik
ið um að vera á Times-torgi
í New York. Eldsnemma unx
morguninn hafði nokkuiiun
Jiinna nýju farartælcja, sem
menn nefndu bila, verið ek-
ið inn á torgið og múgur og
margmenni hafði einnig
jxyrpzt þangað. Um tiu leytið
um moi’guninn höfðu um 50
þúsuiid manns safnast sam-
an á torginu og í miðjum
liópnum lék Iúðrasvcit.
Athygli fólksins beindist
ei.nkum að sex bilum, senf
stóðu ó götuliorni skammt
frá torginu. Þrír þeirra voru
franskir, einn þýzkur, einn
ilalskur og einn amerískur.
Það yar engum blöðum um
það að fletta, að þetta voni
bílai’, ejida þólt eiun væri
búinn siglutré og seglum til
þess að hjálpa vélinni, ef ek-
ið væri um stormasöm svæði
á snjó og is. Hjólbarðarnir
undir bílunum voru blásnir
út mcð lofti, en i örvggis-
skyni voru i bílunum sérstök
stálslegin hjól, sem nota
átti ef ekið væri um ógreið-
færar slóðir. Auk ])ess voru
i bifreiðunum malvæli,
lijúkrunarlyf, hakar og skófl
ur, viðgerðartæki og slökkvi-
t ;ek i og fleira, sem að gagni
mundi koma, ef óliapp bæri
að höndum.
Veðmál um
áranyurinn.
Ofan á öllu þessu hafur-
taski sátu mennirnir, sem
sljórna áttu bifreiðunmu,
klæddir i skinnkápur og leð-
urúlpur, með bjarnarskinns-
húfur á liöfði, skó eins og
heimsskautsfarar lxöfðu þeir
á lótuin og loks stóreflis snjó
gferaugu fyrir augunum. —-
Rilhöfundurinn Rcx Reaeh
var mcðal áhorfenda. Hann
sneri ser að nokkrum vinum
sínum. sem stóðu nákegt hon-
um og sagði: „Eg þori að
veðja þúsund dollurum um
að þeir komast eklv* á leið-
arenda.“ Fred Thomson tók
Beach á orðinu. Þetta veð-
mál Beach er fyrirfram
unnið, hugsuðu flestir, sem
höfðu „peruna“ i lagi.
En þessir undai legu ferða-
langar, sem voru sarnan-
komnir á Times-torghv.i,
Jiöfðu sett markið hátt. Þeir
ætluðu livorki meira né
minna en að aka umhvcrfis
jörðina, vfir Norður-Amer-
íku þvera og fara með sfcipi
til Alaska. Síðan a'tluðu þcir
„ i aka yfir Beringssund á í
fara þá um þvera Síberíu til
Austur-Evrópu og til Paris-
ar.
Ef úlilokað virðist að aka
leið þcssa nú i dag, hvaða
möguleikar haldið þér að
liafi vei’ið á því árið 1908?
Eiginlega mátti heila, að
engir akfærir vegir væru í
Bandaríkjunum l'yrir utan
boigirnar. Og í Siberíu var
ekkert til, senx kallazt gat
vegur. Bifreiðarnar voru að-
eins 18 ára gamlar þá og eig-
inlega ckki á færi nema ofur-
lmga að aka þeim. En fram-
) leiðendurnir vildu sanna
heiminúAi, að bifreiðarnar
| v;eru framtiðarlækin. Tvö
slórblöð sáu að öllu lcyti um
ferðalag þetta, New York
Times og Le Matin í Par/s.
| Duttlungcir bíla
Iog kvennu.
j Times lók nokkuð sterkar
jtil orða en Ee Matin. Blaðið
jfullyrli, að um þetfa svæði
|lægi akvegur framtíðarinn-
ar, en efasemdirnar voru
miklar. Brezka blaðið Daily
Mail sagði: Bifreiðin er, að
frálalinni konunni, duttl-
jUngafyllsta „skepna“ jarð-
1 arinnar. En hvað sem ölluin
hrakspám lcið, þarna voru
bílarnir sex lilbúnir til Jxess
að leggja af stað, er ræsir-
inn gæfi merkið nieð byssu
sinni.
Þýzki bíllinn Protos virt-
ist einna óskaplegastur.
Hann óg 6000 kg. og var knú-
inn af 60 lxestafla vél. Áhöfn
hans voru þrír vei’kfræðing-
ar úr þýzka lieruum. (Nú
eru ameriskir bilar búriir
100 ha. vélum). Næst stærsti
billinn var amerískur, Tho-
mas Flyer hét hann, og vél
bans var jafnstór þeirri
þýzku.
ítalski billinn hét Zust og
frönsku bílarnir tveir De
Dion og Moto-BIoc. Þessir
bilar voru knúnir með 40
hesta vélum. Þriðji franski
bíllinn hét Sizaire Naudin og
liafði aðeins 12 ha. vél. Á-
lxöfn þcss lxils hélt þvi fram,
að þeir mundu fljóta vfir sjó
og leðju. Hver bill liafði tvo
hilstjóra og vélamann. Auk
þess hafði Tliomas fréttai'it-
ara frá Times „innanborðs“.
Hver var
ástæða n ?
Kl. 11.15 reið skotið úr
byssu ræsisins, en hávaðinn
af því lcafnaði i ósköpunum
þegar bílarnir óku af stað,
og horn þeirra vörii þeylt
einhvei’ lilandis ósköp. Um
2ÍK) bilar eltu kappaksturs-
bílana nokkurn spöl. Mikill
manngrúi var samankom-
inn við þær götur, sem ekið
var eflir út úr borginni og
hyllti hann ökiunennina, er
voru að leggja upp í þessa
glæfraferð.
Sérstakar ástæður lágu
fyrir þvi, að lagt var upp i
þessa ferð um miðjau vetur.
Mjög litil vitneskja var fvr-
ir liendi um Beringssundið,
en ökumennirnir töldu ó
• irir bjuggust við að bíllinn
' mrindi sökkva á hverri
hugsandi að aka yfir það á .... , ,
. ir tanum skreyttum gotum.
is eftir 1. a])i*il. Einmg heldii „„.
framleiðendur bílanna þvi
Fólk beið
í ofvæni.
Hvarvetna i Bandaríkjun-' stundu. Það var ekki fyrr en
um var beðið með cftirvænt- allir ibúar nærliggjandi
ingu cftir fregnum af leiö- þorps komu lil aðstoðar, að
angri þessum. Fólk flykktist hægt var. að draga bilinu
að þeim vegum, sem bilarn-’upp úr feninu. Og það tók
ir óku eftir og að næturlagi fimrn daga að gera við
voru þcir upplýstir með blvs- skemmdirnar.
unx. Éinn bílstjóranna sagði: j Þann 18. júlí kom Thomas
„Mér er ómögulegt að eyða til Moskvu og hafði þá ver-
nokkrum peningum á leið- ið 18 daga frá Vladivostok.
inni, mér er alltaí gefið allt, Hafði bíllinn cldð 175 krn. á
sem eg bið um.“ Svo mikil (]ag að meðaltali. Tveim
var eftirvæntingin i fólkinu. dögum síðar kom Protos í
Og sunxs staðar var bilreið- fylgd með nokkrum þýzkum
unuin fagnað ineð fallbvssu- hilum, sem komið höfðu frá
skotum. Aðeins fjórir bil- Berlin, lil Pétursborgar og
anna komust lil Omaha, en va,. keisarinn viðstaddur
Moto-Bloc hafði gelizt npp komu þeirra. Fengu þeir
i leðjunni í Tdaho. — Þann 1009 dollara i verðlaun fvrir
24. marz kom Ihomas til>ag hafa verið fvrstir til að
aka yfir þvert Rússland.
Leiðin fi’á Pétursborg var
, ! San Fi’áöcisco og ók þai’ eft-
ir fánum skreyttum götum.
;Thomas hafði ekið leiðina,
franx, að liægt væri að bjóða j
hinum ný.ju ökutækjum, bif-|
íeiðunum, upp á öll veður.
En strax fyrir utan Ncw
, York fengu ökumennirnir að
jkem.a á duttlungunx veðrátt-
jimiiar. Við Hastings, 30 kim
lrá New York, lenti De Dion
i snjóskafli. Tók hálfa klst.
að moka leiðina
sem er 6135 knx. á 42 dögum,
en hinir bilarnir voru langt
Já eftir.
Þann 8. apríl kom Thonxas
lil Valdez i Alaska nxeð
skipi, en þegar aka átti yfir
Beringssundið á is, var hann
svo óti’yggur, að það þótti
ekki ráðlegt.
De Dion
'T1':,’ ^ ■’ 7’ « að sjálfsögðu stórfenglegax
les-torgi. kjolfar hans ar sendur og jxess efms, að höff5u ökumennirni
iuDeD.onogZust.Pro- Zusl og De D.oix ættu að nig miki8 þrekvirki me,
erfið, en þrátt fyrir alla erf-
iðleika kom Protos til Par-
isar að kvöldi þe^s 26. júní.
Hann var samt sem áður
elcki sigurvegarinn i keppn-
inni, því að mcðan bílarnir
voru í Seatlle, var beðið i
15 daga eftir Protos, en bann
liafði. tafist á leiðinni frá
New York vegna bilana. —
Fjórum dögunx siðar kom
Thomas lil Parisar og haíði
þá unnið kappaksthrinn,
verið 11 dögmn skemur á
leiðinni cn Protos.
Mótlökurnar í Paris voru
að sjálfsögðu stórfenglegar,
nir
með
því að aka jiessa óraleið.
Torfærur oy
vandræði.
Um nóttina snjóaði tals
verl og gerði jxað ökumönn-
Skóiasiit.
Hinn 30. júní s. 1. var
Iþróttakennaraskóla Islands
skaflinn. Kl. 8.20 um kveld- gefst upp.
ið koux Tlxomas, er hafði En í New York hafði und-
farið fyrir allan daginn, til irbúningsnefndin mikið að
Hudsonsfljóts, 185 kixi. frá gera. Mikill fjöldi simskevta
l’imes-toi’gi. I kjö
; kom
tos komst aðeins 120 km. fara með skipi frá San Fran
fyrsta daginn, en Moto-Bloc cisco til Sealtle, en Jiangað
og Sizaire-Naudin voru að-1 átti Thonias að koma. Siðan
‘ins komnir 70 km. áleiðis.jálti að flytja alla bíla með
skipi lil Vladivostok í Siber-
íu. í Vladivostok hætti De
Dion í leiðangi’inum, er öku-
mcnn hans töhlu hann ekki siitið að Laugarvatnji. 12
jxola lengra ferðalag, En íþróttakennarar útskrifuðust,
þririu 23. mai héldu hinir 7 giúikm- Gg 5 pilfar.
uniim erfiðara fýrii'. Minnsti J)rír bilarnir áfi'am, en ben-j Þeii’ ei'u Ástbjöi’g Gunn-
bíllinn viltist í lxríðinni og jzínbirgðum Iiafði verið kom- al-sdóttii’ úr Revkjavik, Ingi-
Jlialði eldð / km. í suðui’, ei’jið iyrir með 500 km. milli- gcrðui’ Jóhannsdóttir úi' Ár-
:.,áhöfn“ lians komst að bili i Siberíu og Rússlaudi. nessýslu, Tnginxar Elíasson úr
raun um mistökin. Er snuið Paris var 17.300 km. i burtu. Strandasýslu, Jóhann Dan-
jVar við ók bíllinn á storetlis! E11 nú breyllist aðstaðan í jelsson úr Eyjafjarðarsýslu,
.klett og var jxar með úr leik. kappakslrinunx. Nú iór Pro- Kristjana Jónsdóttir úr
| Margvislegar toríærurj tos Ivi'stur og jiaul ylir slétt- Reykjavík, Páll Guðmunds-
, urðu á vegi bifreiðanna. A ur Mansjúi’íu, en lliomas son fla ísafirði, Sigi’íður
sjöunda degi batnaði veður villtist aí leið og tók |>að fföðvarsdóttir úr Borgar-
nokkuð og hafði Thomas þá hann 2 daga að tinna rettu fjarðarsýslu, Sigriður Páls-
, enn forustuna og var kom- jeiðina aftur. Zust villtist dóttir úr Snæfellsnessýslu,
inn til Toledo. De Dion og meira eða minna a liverjum Sigurlaug Zophoniasdpttir úr
Zusl voru rélt á eltir, en þá degi. En ])egar 300tfkm. voru Reykjavík,UnnurÁgústödótt-
ibreyttist veður aftur og stór- að baki komst I liomas tram ir lir Reykjavik, Hjörtur Þór-
luið frá Vötnunum miklu fyrir Protos. arinsson úr A.-Barðasti’andar-
geisaði i algleymingi. En Sex sinnum skiptust amer- sýslu og Svavar Lárusson lir
Thomas hélt áfram og ruddi iski bíllinn- og sa þýzki um Neskaupstað.
leiðina fyrir j>á, sem ;’x cflir forustuna, en báðir villtustj Kennarar skólans eru auk
,konxu. Fyi’sta óveðursdagiixn vegna j>ess, að ökumenn- skólastjóra, Sigriður Þ.
|komst Thomas aðeins 11 km. irnir skildu ekki tungu Vixlgeix’sdóttir, Hjördís Þói’ð-
en ökumaður lxans leigði landsmanna og misskildu ai-dtótir, Þórit Þorgeirsson,
fjölda manna og hesta lil |>ess vegna hinar vinsam- Stefán P. Kristjánsson, Ólaf-
jxess að draga bílinn á móti K’gu leiðbeiningar jxcirra. - ur Bxiem, en prófdómarar
veðrinu. Og þegar Thomas Stundum var ekið tram lijá I’ríða Stefánsdóttir, Baldut'
var ekið inn í Clxicago 2:>. beinagrindunx at Iefðamönn Kristjánsson og Þorsteinn
febrúar,.hafði tekið sjö daga um. sém höfðu villzt og dáið Einarsson.
að aka .413 km. frá Toíedo. .úr hungri.
Thomas, De Dion og Zusl
óku gegnum Illinois, nxeðan Ekifí ál í
Prostos og Moto-Bloc voru kviksyndi.
enn í Indíana-fylki. Vegur-j Þegar Thonxas fór frá Stjórnandi flokksins vex’ður
inn um Idaho var mjög lé- .Oinsk var hann degi á undan Sigríður Valgeirsdóttii’, en
legur og stundum var 2 feta Protos, en nokkru siðar lenti j.Iórunn Viðar mun leika und-
þykk leðja á lionum. jlxann út í feni og' ökumenn-, ir á pianó. A
Flokkur þessi nxun siðar i
þessum mánuði t'ara til þátt-
töku í Lingliátið Svía. sem
franx fer í Stokkhólmi. —