Vísir - 12.10.1949, Blaðsíða 5

Miðvikuduginn 12. októbcr 1949
V I S I B
0
BJDRN □LAFSSDN:
Alögur hlaðast á þjóðiíta sakir
tapreksturs atvinnuveganna.
Ilifif) k&stur siyrkjjeiiriðiws
líMunþeganwiee ?
Ölhmi er nú að verða ljóst,
aðefnahagsóstandið í landinu
er ekki eins og það á að vera
og þarf að vera. I>jóðin finn-
ur að hún gengur ekki heil til
skógar i frainleiðslu, við-
skiptúm og fjármátunl. O-
ánægjan er almenn en al-
menningur á enn erfitt með
að sjá hlulina í réttu ljósi,
vegna þess að dómgreind
hans er trufluð af togstreitu
flokkanna og andstæðimi
skoðunum jæirra á lausn
Aandamálanna.
Kapphlaupið um
launþegana.
Flestir landsmenn geta
kailast „launþegar“ vegna
j>ess að þeir taka laun í einni
eða annari mynd. Undanfar-
in ár hafa bændurnir verið
gerðir að „launþegum" með
þvi að leitasl liefir verið við,
að skammta þeim laun í sam-
ræmi A'ið kaup verkamanna.
!>að er misskilningur að
hugsa sér, að breytingar á
verðlagi innanlands, hvort
unum hefir grafið undan öllu
heilbrigðu atvinnulifi í iand-
inu, atvinnulífinu sem dag-
legt brauð og afkoma allra
launþega bvggist á.
Engin stöðvun,
aðeins hotnlaus hít.
Undánfarandi tvö ár liefir
styrkjastefnan og dýrtíðin
gert stærri og stærri kröfur
til gjaldþols þjóðarin nar.
Nýir skatíar hafa verið iagð-
ir á og hækkaðir tollar. Það
er rétt sem Gylfi Gislason
segir, „að lialli heillar at-
vinnugreinar verði ekki jafn-
aður án þess að það kosti
einhvern eitthvað“. En þrátt
fyrir það mikla fé sem lekiíj
hefir verið af landsmönnum
með síhækkandi álögurn,
Jiefir engin stöðvun orðið eða
afturbati. Milljóna-tugirnir
hverfa inn í hið sjúka fjár-
hagskerfi, eins og kastað sé
i botnlausa híl, án þess að
nokkuð breytist til batnaðar.
Þvert á móti. Astandið hekl-
ur áfram að versna, vegna
sem það er vegna hækkunarj ag ekki er ráðisl að rót
lolla og skatta eða annara . meinsemdarinnar sem er
efna-
Er styrkjaleiðin ódýr?
ICmil Jónsson, viðskipta-
málaráðherra segir í Alj)bl.
ráðstafana, koiui aðeins iram j jafnvægisskorturinn í
við |)á, sem taka föst laun hjá j hagsmáhinlim.
riki. hæ eða einkafyrirlækj-
um. Það kemur fram við alla.
Alþýðuflokkurinn og
kommúnistar hafa talið sig
sjálfkjörna til forsvars hags-
mnnum „Iaunþeganna“ og i . að tollarnir og skaitarnir lil
kappjdaiq)i jæssara tvegg.ja aft halda opinni gjaidþrota-
ílokka um hylli þeáa ra, sem , leið styrkjastefnunnar séu
laun taka í landinu, liafa j)eir teknir „fvrst og fremst af
lýst vfir þeirri höfuðstefnu, þeim vörum, sem þeir efna-
að j)cir séu á móti öllum ráð-; minnstu verða að neita sér
stöfunum er raski kjörum ; um að mestu levti“ (lelur-
launþegamia. Af |)essum sök- ■ breyling hér). Og iiann segir
um hefir Alþýðuflokkuriim j ennfremur að lollahækkan-
tekið upp sem aðalmál í ir hafi verið’ seliar „fyrst og
kosningunum, að útfhllnings- fremst á vörur, sem ekki
framleiðshumi verði fram- leljast GI brýnustu nauð-
vegis lialdið uppi nieð miil- j synja“ (leturbreyting liér). I
jóna slyrkjum úr rikissióði [>að er varla við öðru aðj
vegna þess að það sé „ódýr- húast en að alnienningur taki |
ast“ fyrir launþcgana. I trúanleg orð ráðherráns um
Það er mannlcgt að forðast þessi efni. En slaðreyndirnar
í lengstu lög rýrnun lífskjar-, tala öðru máli.
amia, í hvaða mynd sem lnin Böluskátturinn er einn af
kemur fram. En engin sjálfs- ' nýju sköttunum. Á þessu ári
bleklcing er liætlúlegii en sú,' var liamx liækkaður stórlega
að loka báðújn augurn við, og hann verður hækkaður
staðreyndunum og neila að emijiá meira, ef á þarf
gera sér grein fvrir lilutun- ( að halda. Fyrir alinenning er
um eins og þeir éru í raun og J>etta faiinn skattur vegna
veru. -— Mvndi ekki vera jiess, að liann keinur hvergi
holt fvrir Alþýðuflokkiim að fram nema i hækkiiðu vöru-
atlxuga, hversu ódýr styrkja- ( vcrði og það hefir verið ó-
leiðin hefir revnst iaunþegun-. sparl nolað af Alþbl., Þjóð-
um undanfarm tvö ár. Og-'viljanUm og Tiinanum, að
mundi það þá ekki heppilegt j verðhækkunin væri aðallega
um leið, að athuga hvernig verzhmarstétlinni að kénna.
, aðgerðarlevsis“-stefna
AI-
þýðúflokksins í dýrtíðarmái-
Söluskatturinn einn hækkar
innkaupsverð erlendrar vöru
til nevtendanna um 15—18%.
Það er ekki við þvi að búast
að almeniiingur geri sér grein
fyrir þessu enda er litið gert
að því af Alþýðubl. og Þjóð-
viljanum að lxalda því á loft.
Þessi skattur leggst á ALL-
AR aðfluttar nauðsynjar al-
mennings en ekki, eins og
ráðherx-ann segir, fvrst og
fremst á þær vörur „sem þeir
efnaminnstu verða að neita
sér um að meslu leyti“.
Tollhækkunin, 65 % á verð-
toll og 200% á þungatoll,
tekur til allra neyzluvara al-
mennings uenxa kaffis,sykurs
kornvöru og tóbaks. Þessi
viðbótartollur hækkar urn
20—30% innkaupsverð á
vefnaðarvörum, fatnaði, skó-
fatnaði, búsáhöldum og
fjölda amiai-a nauðsynjavara.
Það er heklur ekki réit lijá
ráðheiranuni, að þessi tollur
leggist fyrst og fremst á vör-
ur „senx ekki téljast til brýn-
ustu nauðsynja“.
Sölúskattnrinn og toll-
hækkxmin til sanians hækka
þvi innkau])Sverð margxa
þeirra vöruflokka, senx lelj-
ast til lifsnauðsynja al-
mennings, um 35—53%.
Þarf því engan að furða þótt
eríélit vöruyerð sé hátt i
landinu. Þetta er aðeius litið
sýnishoi'ix af þvi hvað
styrkjastefnan og gjaldþrota-
leiðin er „ódýr“ fyrir al-
inenning. Ef afmumiar væri
þessar úJögur, mundi erlent
vöruverð í flestum greinum
lækka sexn þessuxn álögum
íxemur.
Auk þessara álagna, sem
Ieggjast beint á Isrýnuslu
nauðsynjar almemxings. er
svo lagður skattur á bifVeið-
ar, vavalxluti í þ<ær, rafmagns-
tæki til heimilisnota og fleira.
Hvað er krónu-lækkun?
Það er fleira verðlækkun
krónumxar en bein lækkun á uppbótarhluliim hinsvegar
gengi liénnar gagnvart er- • að líkindum 30 -35%. Er þá
lendri mynt. Allir nýir skatt-j reiknað með að togaraflotinn
áá' og töllar seni seltir eru áog og sildarllotiim sé ekki
liækka beinlinis verð erlendva reknir með tapi. Afkoman
vara, er ekkerl annað en lijá tógaraflotanum er þann-
grímuklædd gengislækkun. ig, aðheill tugur gamalla tog-
Skattax’ og 'tollar seni settir ara getur ekki stundað veiðar
eru á þessu ári' i sambandi, vegna siórkostlegs taprekst-
við styrkjastéfnu Alþýðu- urs og nýju togararnir fjestir
flokksins, og leggjasl á vöru- eru annað hvort reknir með
verðið í landinu. nema sam- tapi eða berjast í bökkuut ,
tals um 80 niillj. króna. Þetta Aðeins fá skip hafa á síðaslu
er „gengislækkun“ fram- ári skilað nokkrum hagnaði
kvænul vegna jxess að Alþ.fl. j tjTgeiðin á> nýju toguruuunx
neilaði að faliast á nokkur er dauðada'md ef nokkuð f.er
önnur úrræði. Þe.lta er sú „ó- úl af með söíii aflans frá j)vi
dýra“ lausn sem á að tryggja sem nú er. Ef nokkmi vi!
launþéguixum að kjör Jæirra | letti að vera í logaraúlgerð
verðí ekki lýrð með „al-j landsnxanna, ])á þyrfti út-
inennri“ gengiskekkun. gerðiii að fá,20% hærra Verð
Ef gert er ráð fvrir að allur en liún fær nú, tii þess að
innflutningur á þessu árijgeta tekið þá áliættu sem
verði um 350 millj.. jxá sam-
svara þessa árs nýjar álögur
(80 millj.) að gengi erlendrar
myntar hafi verið hækkað
um 30% og gengi krónunnar
fellt að sama skapi.
Sunxum mnn að iíkindúm
finnast að þegar svona sé
komiðv þíi sé nokkilð hjáróma
fvrir suma flokka að hrópa
sig hása gegn gengisiækkuix
eða verðhjöðnun. Hitt er svo
annað nxál, að sú gríniu-
klædda gengislækkun sem
framkvæmd hefir verlð, cr
ekki sú lækning sent ásland-
ið þarfnast, þótt launaþeg-
arnir hafi orðið að laka á sig
byrðar af þessum ráðstöfun-
um, eins og aðrir Íandsmenn.
Sterkustu rökin.
Sterkuslu rök Alþfl.leið-
toganna fyrir því að iialxia
við laprekstri atvimmveg-
anna, eru þau, að aðeins
fjórði hluti útflutningsfram-
leiðsiunnar sé rekinn með
lapi. Þess vegna scgja j)eir, að
nieðaix aðeins V\ hluti fram-
íeiðslunnar þarf styrk, et' éx-
dýrast fyrir laiinþegaiinu að
leggja á sig skatta og lolla
lil að greiða lapið,
Þegar mæia þarf fram
með hæpmini málstað, þá er i
stundum heppilegt að segja'
ekki allá sögu eins og liún er. i
ITver éinasti inaður sem1
nokkuð fylgist með af'komu j
útvegsinsogafurðasölu iands-!
manna, veit það, að öll út-
gerð í landinu er á hi aðri íeið |
í tapi'ekstiir. Eixgimx veit Ixvað
tekur við innau fárra mán 1
aða cn allt útlit er fyrir að
framundau sé iækkamii verð
og vaxandi erfiðíeikar um
söiu.
Það er rétt, að á síðnsta i
ári munu jxier afurðir sem
fengu ujiplxætur úr rikissjóði,
nema um 25% af útflutningi
ársins. A þessu ári verður
jafnan fylgir þessum útvegi.
Allir vita hvernig síldar-
útvégurinn er stæður. Én
þótt segja megi, að verð það
sem gx-eitt var í sumar fvrir
nýja síld, sc gott og skjli
ixagnaði með hæfilegum afia-
brögðúm, þá gengur þess
cnginn dulinn að síklaraf-
urðir, sérstaklega lýsi. er á
fallandi markaði.
Það er því lítið annað en
biekking að fullyrða, að að-
eins 14 liluti úti'lulnings-
framleiöshmnar þurfi styrk.
öll útflutningsfranileiðslan
hox-fir fram á taprekstur,
þólt svo kunni að fara að
komist verði lijá þvi á þéssu
ári að styrkja nenux % hluta
liennar.
Álirifin á
fjárhagskerfið.
Sú stefna, sem Al])ýðufl.
berst nú fvrir og hefir fvlgt í
tið núverandi stjórnar, að
láta ríkið slanda straum af
taprekstri atvinnuvegannna,
hefir liaft hinar ógæfusam-
legustu afleiðingar fyrir allt
efnahagslif í landinú. A sið-
Uvstu þremur áruxn liafa upp-
bótai’greiðslur ríkissjóðs nxeð
landbúnaði og sjávarútvegi
iiækkað úr 16 millj. upp i
75—80 millj. FjárlÓgin liafa
liækkað úr 143 millj. (19461
Bankaútlánin hafa á árunum
upp í 290 millj. (1949).
1046 -1948 liækkað um 390
millj. og eru nú komin upp
yfir ÖII skvnsamleg lakmörk.
RíkissjóðUr safnaði skuldunx
á árunum 1917 og 1948 er
námu um 100 inillj. kr.
Þcssi ólxeillavænlega þi’óun
er bejn afleiðing ]xess, að
verðlxólgan hefir ekki verið
stöðvuð með þvi að ná jafn-
vægi i efnahagskerfi lands-
ins. Og mikilvæg'ásti á;fang-
inn að þvi takmarki er sá, að
alvinixLivegirnii’ geti borið sig
og séu reknir án stvrkja af
almannafé. Það er takmark-
ið seni Sjálfstæðisflokkurinn
berst fýrir að náð verði, því
að jxað er skilyrði fyrir heil-
bi’igðu atvinnulífi í landinu.
Slyi’kjastefnan sem Al-
þýðufl.* i og' koniniúnistur
bx'i jast fyrir, getur ckki end-
að neina á einn veg. Hún
eudar með bruni, atvinnu-1
lcvsi og algerri upplansn í
efnaliagsmálum landsins, ef
ekki er nú þegar stungið við
fótum.
Margt er nú til I
matiitn!
.Glæný stórhiða
Crvals gulrófxir
Harðir þorskhausar
Hrefnukjöt
Svartfugl og Lundi
Síld í átlungum
Súr hvalur og ótal
mai’gl fléira.
Fiskverzlunin
Hafliði Baldvlnsson,
Hverfisg. 123. Sími 1456.
Saltfiskbúðin, Hverfisg. 62