Vísir - 17.10.1949, Blaðsíða 4

W I S I K
Mánudaginn 17. okútber 1949
irfisiR
DAGBLAÐ
Dtgefandl: BLAÐADTGÁFAN VlSIR H/R
Ritítjórar: Kristján Guðlaugsson, Herateinn Pálsson,
Skrifstofa: Austurstræti 7.
Afgreiðala: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fimm iinur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan hX
Baráttan gegn ríkisstjórRÍnnl
IJTosningabaráttan er nú komið á það' stig, að auðsætt er
að aðalátökin verða háð milli Sjálfstæðisflokksins og
kommúnista í kaupstöðum landsins. 1 áróðri sínum berta
kommúnistar hinsvégár svo sérkennilegum aðferðum, að
cngmn getur dulizt að mjög eru þeir uggandi uni sinn hag.
Sjaídan mun það liafa hent harovítugan stjórnmálafloklc að
leitast öllu öðru frekar við að villa á sér lieimildir og vilja
ekki kannast við nafn sitt né stefnu. Konnnúnistar vilja
láta það heita svo, sem þeir taki ekki sem fJokkur þált í
átökuhum, lieldur sé það „hin sameinaða stjórnarand-
staða“, sem þar komi fram. Tilgangi sínum lýsa kommún-
istar þvinæst á þá luiid, að liann sé eins og aðeins einn, —
að koma núverandi ríkisstjórn frá völdum, þótt stjómin
liafi sjálf lýst yfir því, að hún' muni ekki sitja nema fram
yfir kosningar. Hvernig í ósköpunum er unnt að taka
slikar baráttuáðferðir alvarlega?
Kjósendur liafa aldrei átf auðveldara val við kjörborð-
ið. Annaðlivort standa þeir með kommúnistum eða berjast
gegn þeim. Vilji þeir ekki veita kommúnistimi brautar-
gengi kjósa þeir Sjálfstæðisflokkinn, sem standa mun ör-
ugglega gegn allri kommúnistískri byltingahneigð og nið-
urrifsstarfsemi. Kommúnistum hefur borizt liðsaulci, þar
sem Þjóðvarnarfélagið er, enda er auglýsingastarfsemin
<kki spöruð og flaggað með nöfnum kvenna og karla,
sem eldci hafa sýnt hreinan lit til þessa, cn vitað er þó að
Jiafa lengst af staðið kommúnistum nærri. Flpkkslínumar
hafa þannig skýrzt á þá lund, að ekki vérður á betra kos-
ið, cn úrslitin velta fyrst og fremst á því, að enginn Sjálf-
■stæðismaður láti hlut sinn eftir liggja, en neyti atkvæðis-
réttar síns í tíma. A öruggu flokksstarfi byggist allt braut-
argengi flokksins og liagur þjóðarinnar í heild.
Það er engin mviljun, að i þeim kosningum, sem farið
hafa fiarn síðustn árin á Norðurlöndiun, liafa kommúnistar
stöðugt verið að tapa fylgi, enda er nú svo komið, að heita
má, að Jæir hafi víðast hvar verið þurrkaðir út. Engar
jjjóðir ættu að liafa bétri skilvrði, en einmitt Norðurlanda-
þjóðirnar, til að <læma um og meta réttilega stefnu og
wtarf konuuúnista, bæði lieimá fyrir og erJendis. Nörður-
iandaþjóðirnar búa í nágrenni við Ráðstjórnarríkin, sem
lagt hafa kápp á að efla kommúnistaflokkana Jiar sem ann-
arsstaðar, en árángurinh er enn sem komið er gersamlega
neikvæður. Þetta inættu kjósendur vissutega hafa í huga
á sunmidaginn, er kennir, énda verður rauhin vafalaust
sú, að fvlgistap kommúnis'fa verður engu minna hér en
annarsstaðar á Norðurlöndum. Ætti þjóðin að setja metn-
að sinn í að standa ekki í þessu efni langt að baki frænd-
þjóðum sínum á Norðurlöndum, sem vissulega hafa gefið
okkur fordæmið. 1 rauninni leikur vafi á Jjví eirtu, hvert
tap kommúnistanna verður, en hitt er vafalaust að jieir
munu tapa miklu fylgi. Aldrei mun nokkur stjórnmála-
flokkur hafa háð vonlausari baráttu, enda er svo að sjá,
sem hann hafi gert sér þess grein og liáir kosningabaráttu
sína i ótta og vonleysi.
Þrennskonar ófrelsi.
íslendingum er i blóð borið að unna
frelsi í orðum og gerðum. Þeir setja pér-
sónúlegt frelsi ofar öllu öðru. I>að er þess
vegua furðulegt að konnnúnismi, sem ér
fjandsamlegur öllu persónulegu lrelsi,
skuli háfa nokkra áhangendur hér á landi.
Skal hér bent á þrennskonar ófrelsi. seni
hvarvetna fylgir kommúnismanuni,
TRÚAR-ÓFRELSI.
Hvar sem þeir komast til valda, hefja
þeir ofsóknir á bendur kirkju og kristin-
dómi. Siðustu dæmin eru ofsóknir konun-
únista í Ungverjalandi og Tékkóslóvakiu
gegn kennimönnuin kirkjunnar. Þeir hafa
verið faugelsaðir hundruðum saman og
margir dæmdir til ævilangrar hegningar-
vinnu. í Téklcóslóvakíu er kommúnista-
flokkurinn að brjóta niður alla kirkju-
lega starfseini og siðustu fréttir herma, að
að liann ætli að láta géra „nýja“ þýðingu
af biblíunni, sem er í samræmi við kerini-
setningar kommúnismans en hjálpar
flokknurn til að brjóta niður andlegt sjált-
stæði fólksijis og gera kirkjuna að áróð-
urstæki flokksins. Hinir sönnu kommún-
istar eru trúlausir efnishyggjuraenn. Þeir
fyrirlítu trúarskoðanir fölksiris og kenn-
ingar kristiridómsiris. En vegna jþess að
trúfrelsi gefur þjóðunum ándlégan styrk
til að standa 'á möti kúgun og áþján, þá
ráðast konimúnistarnir í'yrst gegn trú-
frelsinu, þvi að J>á er d'tirleikurinn auð-
veldari.
SKOÐANA-ÓFRELSI.
t Sovétríkjunum er ekki hægt fvrir
nokkurn mann, að taka sér kassa undir
liönd (eins og ýmsir gera í Englándi), taka
sér stöðu á Rauðatorginu fyi’ir framan
Kreml og hefja upp rödd sínaiim landsins
gagn og nauðsynjar. Slíkur niaður nmndi
fljótlega hverfa. í Rússlandi má enginn
boða til fundar nema með levfi stjórnai-
innar og slíkt leyfí er ekki veitt. Þar getur
enginn talað gegn stjórnmni. Þar iná eng-
inri bafa í frammi áróður meðal verka-
nranna og hvetja þá til að héinita hærra
kaup. Þar ákveður stjórnin hvað hver fær
í laun. Verkfallsréttiirinn þékkist ekki í
Rússlandi. I>eír sein gerasl svo djarfir að
sýna óánægju með kjör sín, eru fluttir
burt, ériginn veit hvért. I Rússlandi þekk-
ist ekki ritfrelsi eins og það tiðkqst í Vest-
urlöndum. Blöðin eru lokuð fyrir þjöð-
itíni þannig, að engin fær að ritá i þau slaf
nema í samræmi við stefnu og fyriririæli
kominúnistaforingjanna. í broðtinum er
ekkert nema áróður stjórnarvaldanna. I
þeim koma sjaldan nokkraf fréttir frá
uinheiminum. Þar deilir enginn á stjórn-
arstefnuna. Þar er engin stjórnarand-
staða. Þar er eiigum leyft að vera óánægð-
um opinberlega. Þar er aðcins einn flokk-
u r og enginn má gagnrýna bann. Sá sem
slíkt gerði mundi ekki íengi lifa, hartn
fengi hvergi að vinna fyrir daglegu brauði.
Skoðanafrelsi þekkist ekki þar sem koinm-
únistar ráða.
Allt þetta er á stefnuskrá islenzku
kommúnislanna. Fyi-sta boðorð kommún-
ismans í hverju Jandi er Jjella: Fólkið uiá
ekki lmgsa, ekki tala, ekki skrifa. I>að er
hlulverk þeirráisem stjórna kommún-
istanna.
ÁTTHAGA-ÓFRELSÍ.
í öllum löndúm, neina þar sem komm-
úiustar ráða, fá irienn að fara frjálsir ferða
sinna innan kuids og utan. í ríki komm-
únista má enginu hreýfa sig úr stað áii
leyfis. Enginn getur farið úr landi neina
með levfi, sem sjaldan er yeitl, yegna þess
að yfirvöldin vita aðtalsverður hluti þjóð-
arinnar muudi þá fara úr íandinu og koma
aldfei aftur. Fyrir allan almenmng væri
jafnauðvelt að útvega sér far tiJ tunglsins
eins og að úlyega sér kyfi til að fara úr
landi. Þjóðin er lokuð inni í siriu eigin
lantii eins og fuglar í búri. Þannig er átt
hagaófrelsið í öllum löndum sem kóimn-
únistar hafa brotið úridir sig. En á inánn-
réttindaskrá Sameinuðu þjóðamia cr Jiáð
talið eitt hÖfuðahiði, að þegnar allra landu
hafi fullkomið ferða-frelsi.
•Y- -Y- "
Allir íslendingar hafa rólgróið halur á
ófrelsi, í bvað mynd serii það birtist. Það
er þess vegna furðulegt, að riokkur and-
lega lieiJbrigður niaður í þessu landi. skuli
geta fylgt kóhimiirustum að niálúrii. Þeir
keppa að sama marki og kommúnislar
allsstaðar annarsstaðar. Þeir eru fjand-
menn kirkju og kristindóms. Þeir mundu
útrýmá trúfrelsi í laridinu hvenær sem
þeir fengi bolmagn til. Þeir munu hvenær
sem þeir fá aðstöðu til þess útrýma mál-
frelsi, ritfrelsi og gera fólkið að átthaga-
þrælum.
Þólt núverandi ríkisstjórn hafi átt við margvíslega
erfiðleika að etja, sem misjafnlega héfur ráðizt fram úr,
svo sem verða vill uin sambræðslustjórnir, er liilt ljóst, að
stárfið verður annað og örúggara éftir kosningarna'r, eink-
tim ef svo færi sem líkur eru lil, að Sjálí'stæðisflokkurinn
ynrii mikinn kosningasigur og næði jafnvel algjiirum níéiri
hluta á Alþingi. Undir öllum kringumstæðum má telja
víst að sá flokkur hafi stjórnarforystu með höndum að
kosnírtgum afstöðritun. 'Ætli þá það viðreisnarstarf að
geta hafizt, sem kommúnistaflokkurinn hefur barizt í
gegn, sumpart með stuðningi annarra tlokka, sem meifa
Jiafu hugsað um valdastfeituna, en hag og velferð Jijóðar-
jnnar. (legn slílumi umbótum berjast kommúnístár öðru
frekar, en hit.t er algjör blekldng, áð barátta þeirra bein-
íst gegn núveraridi ríkisstjórn, énda má það’ crigan villa.
Hvar eru Hallveigarstaðir
bezt settir?
Atjórn IlaHveigarstaða heíir
lagt mikla vinnu i állan und-
irbúning að liinu væntanlega
kvennaheimili, og þær konnr.
sem einknin liáfa verið þar i
fararbroddi, lagt aö mörkum ó-
eigingjarnt ög mikiö starf.
Upphafíegá var ætlunin aö
reisa kvennaheimili'ö vift Arn
arhvál, þaf sém nú er hæsti-
réttur, en þegar til k.om leizt
konununt ekki á þann staö, og
fíuttu sig á lóö i Garðastræli.
noröan Túngötu.
*
þá byrjar fyrir alvt’jru nýr
þáttur, sem er barátta bygg-
ingarnefndar I lallveigarsta’öa
viB hyggingan'firvöld bæjarins.
og er mjög leitt til þess aft vita.
því það er án nökkurs vafa ósk
allra Itæjarbúa, aB' fýrir konun-
um verði greitt, svo seru frekast
er unt, tit þess aö hrinda áfrám
hinu mikla áhugamáli þeirra
meö byggingu Hallveigarstaöa.
Hér var þó um aö ræða aö-
eins læknilegt eða skipulags-
legt' ósamkomniag, Konurnar
höfðu látið gera uppdrætti afc
húsi við Gárðastrætið, sem
l.iyggingary firvöldunum fannst
of viðatnikið fyrir staðinn, en
mátti hins vegar ekki niinna
vera til þess að fullnægja þiirf-
um bvggjenda.
*
JJm stærð hússins hefir veril
. dcilt. fram og.aftnr í helzt til
langan tíma, og visað frá ein-
um aðila til annars, eins og
g engur um mörg viðkvætn
stórmál i byggingu þessa bæj-
ar.
Börgarstjórinn er allur aí
vilja géröur til þess að greiða
úr málinu, og ganga eins langt
til satnlcomulags um stærð
hins fyrirliögaða húss, og frek-
st’Cr tmt að réttlæta á þessum
stað og sama er að segja tim
byggmgárneínd bæjarins.
Hinsvegar er augljóst mál,
að erfitt verður að kotna mjög
stóru og háu húsi fyrir, i miðju
„vi]Iu“-hverfi, tvílyftra Inrsa.
£u allt er þetta löng saga, sem
ékki verður rákiri hér nema
yfirborðslega, rétt til Jjess að
geta komið á framfæri tillögu
um lausn, sem mér finnst, að all-
ir gætu sameinast um. Er ]>að
nýr staður, sem bæjaryfirvöldin
ættu að afhenda konunum, sém
vott virðingar og þakklætis, -
einn fegursti staðurinn i bæn-
um undir veglégt hús, suður-
endi Tjarnarinnar,; þar sem
staðið hefir til að reisa nýtt
hótel fyrir bæinn.
*
JJótelhugmyndin var þörf og
góð, en ailskonar afturkipp-
ur er komirín í það ínál, og vorú