Vísir - 03.12.1949, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Laugardaginn 3. dcsember 1949
DAGBLAfi
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VTSIR H/F.
RJtítjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsaon.
Skrifstofa: Austurstrætí 2»
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fixmn línur),
Lausasala 50 aurar, ^ u ,
Félagsprentsmiðjan hi.
Þorkell Teitsson,
sainastöðvarsfjóri.
MINNINGARQRÐ
Lítilla sanda, — Iftilla sæva, — lítil
eru geð guma.
ferkishóndi ræddi citt sinn um son sinn, sem hann liafði
sett fætur undir í efnahagsmálum, á þá lund, að' sá
væri mumtrinn á honum og guði almáttugum, að guð hefði
gert allt ;tf engu, en sonurinn gerði allt að engu. Ekki er
Jtessu ólíkt farið með' Framsóknarflokkinn, sem virðist
eiga þær einar hugsjónir, að „jafna niður á við“. Nokkrir
])ingmenn Framsóknar hafa borið fram frumvarp um stór-
íbúðaskatt, sem þannig cr úr garði gerl, að hvergi munu
íinnast dæmi slíks í lýðfrjálsum löndum. Fer ekki illa á
]tví, að’ 8. þingmaður Reykvíkinga, ungfrú Rannveig Þor-
stcinsdóttir, einn flutningsmanna frumvarpsins.
• Samkvæmt frumvarpi Framsóknarflökksins mega ltjón
ekki hafa nema svefnherbérgi og eina stofu, til þess að
lenda ékki i skatti. Allt húsi’ými, scm umfram er, verðurj
skattskýlt og er þar ckkert af dregið. Þannig var vakin'
athygli á því í gær hér í blaðinu, að hjón, scm búa í litln j
einbýlishiisi, vei’ða að gi*eiða kr. 15.000,00 í stói’íliúðaskatt, I
])ótt húsið hafi verið þeirn of lítið rneðan börnin voru að
alast upp. Slíkur skattur nxyndi reynast flestum húseig-'
endum ol viða, og ieiða til ])ess eins að nienii myndu reyna'
að losa sig við húseignir sínar, sem ]>eir þó hafa varið
íjlli’i vimxu og öllu líli sínu til að eignast. Myhdi möi’gum *
kotbóndanum þykja þröngt fyi’ir dyrum, ætli hann að vera1
sama Jögmáli háðui’, sem Reykvíkingar, en ef til vill er
eittíi í’étta svarið við slíku frumvarpi, að láta það ná til
landsins alls, en ekki einvöfðungu til Reykjavíkui’. Myndu
])á augu niíuina opnast fyrir því, hvílík forsmán hér er á
ferðum.
Framsóknai’flokkui’inn hefur. talið það höfuðböl þjóð-
arinnai’, hversu fólk flykkisl til höfuð’staðarins, en með of-1
angreindu frumvarpi er flokkurinn heinlínis að gi’ciða fyr-1
ir því, að þeir menn, sem enn hjai’a við búskap eða sjávax*-1
úíveg í öðrum kaupstöðum, flytjist til Reykjavíkur. Annan'
tilgang virðist frumvai-pið ekki háfa. Ef fyrir Fi’amsókn-
arllokkinum vekti að ráða bót á þeim húsnæðisskorti, sem1
margar fjölskyldur eiga við að búa, myndi frumvarpið
vafalaust vei-a á annan veg úr garði gert, og miða að því
fyi’st og fremst að greiða fyrir aukinni l)yggingarstarfscmi'
Jiér i höfuðstaðnum, sexn fulltrúar Fi*amsóknar hafa ávallt ■
harizt á móti í Fjárhagsi’áði, svo séiu nýjustu dænxin sannaJ
Sé frumvarpið borið' fram í því einu augnamiði, að’ afla!
Fi’amsóknai’flokknum fylgi byggist það einnig á misskiln- j
ingi, með því að tæpast borgar sig að ganga á í’étt allsj
fjöldáns, til ]>ess að draga fram hhil fáeinna manna. Þetta
adti áttimdi þingmaður Reykvíkinga að skilja, einkum af
því, að hæjai’stjórnai’kosningar standa nú fyrir dyrum.
Ef ráða ætti hót á því ófremdai’ásíandi, sem í’íkjandi er
x húsnæðismálunum hér í höfuðstaðxium, verður að fara
íillt aði’a leið, en Fi*amsóknarflokkuiinn vill fara. Það er
slaðreynd, sem ekki verður á móti mælt að húsaleiguokur
á sér hér stað’ í stórum stíl eins og nú standa sakir, án
þess ;tð unnt sé að koma í veg fyrir það samkvæmt nú-
gildandi húsaleigulögum. Húsaleiguncfnd liefur of tak-
xnarkað valdsvið og hefur ávalll halt frá upphafi. Væri
]>annig ekki úr vegi að haga starfsemi nefndarinnar á
fíkan hátt og tíðkast í Danmörku og raunar víðar á Norð’ur-
löndúnx, þannig að loku væri fyrir ])að skotið að óvaldir
inenn gætu notað sér neyðina til óréttmæts hagnaðar. Þetta
hefur Alþingi aldrei hugkvæmst og er lítill sómi að sltömm-
iinum. A það má einnig benda, að Inisaleigulögin eru ger-
samlega úrelt, ])annig að þau hafa öfug áhi'if við það, sem
1il er íctlast í upphafi. Þótt hprn liafi flutzt að’ heiman,
kvænst oða afláð sér atvinnu utan höfuðstaðax’ins, vilja
foreldrarmr ekki leigja húsnæði sitt út að feinhverju lcyti,
sökum þess að húsaleigulögin takmai’ka mjög yfiri’áðarétt
jieirrá yfir húsnæðinu. Af þeim sökum einum er framboð
hiLsnæðis xninna en vera skýldi. Allt þetta ætti Eramsókn-
.íirflokkuriim að skilja, en suinir menn efu þess eðlis að
|)eir lairá ekkert af lífinu og x’eynslunni.
Fu 1 lorðinsárun u m fylgir
oftasl sú í’aun, að menn þui’fa
að liorfa á bak vinxinx sínunx'
og samferðamönnum, sjá þá
Iiverfa hvern af öðrum, eftir.
langa samleið. Ilvert rúmið
af öðru verður tónxt og ekk-
ert kemur í staðinn. Vimin-
unx fækkar vegna þess að
lífstréð sjálft er að fella blöð-
in, eftir því sem nær dregui’
liausti.
Þótt þctla dyljisl engurn,
virðist ætið jafnérfitt að sætta
sig við það, að meiin á bezta
þroskaskeiði eru kallaðir
skyndilega á brott. Þorkell
Teilsson, símastöðvai’stjóri i
Boi’garnesi, lézt fyrir nokkr-
um döguxn, eftir stutta legu,
58 ára að aldri. Útför hans
fer fram i dag að Borg á Mýi’-
um. Hann var Borgfii’ðingur
langt fram í ættir og leggst
nú til hvíldar þar sem margir
forfeður lians hafa fengið
hvíldarslað á undan honum.
Eg þekkti Þoi’kel frá harn-
æsku. Við vorunx frændur og
vinir. Hann var einn þeirra
afbragðsmanna, sem lætur
lilið yfir sér, en er heilsteypt-
ur, góðgjarn og göfuglyndur.
Hann var dulur í skapi þótt
hann væri venjulega glað-
lvndur. Hann bjó yfir óvenjii-
lcgu sálarþi’eki og kvartaði
aldrei né nxælti æði’uorð þótt
erfiðlega gengi. Árig 1914
voi’um við samtíða hér í hæn-
um. Hann var ]>á í Vei'zlunar-
skólanum, rúmlega tvitugur.
Dag nokkurn á miðjum vetri
kom liann til mín og sagðist
vera kominn tit að kveðja
mig. Þetla kom mér á óvart
vegna þess að liann hafði
gert ráð fyrir að vera allan
veturinn á skólanunx. Eg
spurði hvers vegna hann færi
en liann gaf lítið út á það.
Hann var nokkru hæglátari
og alvai’legi’i á svip en hann
átti vanda til. Að öðru lcýti
gaf ekkert lil kynna a<S ijokk-
uð óvenjulegt liefði komið
fyx’ir. Daginn eftir fi’étti eg
að faðir lians, bróðir og svst-
ir höfðu drukknað á leið upp
í Böi’garnes. Iíg undraðist oft
síðar það sálarþrek sem lxann
sýndi við þau snöggu og sáru
umskipti sem þá urðu í lifi
hans. Frá þeirri stundu var
liann fullorðinn maður, þótt
liann væri að aldri óharðnað-
ur unglingur og liann tók á
liei’ðar sér þær skyldur sem
örlögin lxöfðu kallað hann til.
Hann lók við forsjá heimilis-
ins með nxóður sinni, sem var
gerð af sanxa efniviðinum og
hann sjálfur. Hún bar byrð-
ina án þess að bogna eða
kvarta.
Sania ár og þctla gerðisl
tók hann við sínxastöðinni i
Borgarnesi og veitti henni
foi’stöðu til dauðadags. Ilann
varð siðar einnig’ póstmeist-
ari, þegar þessi emhætti voru
sameintið viða xxm land.
Símastöðin Ixefir öll þessi ár
verið í liúsi hans í kauptún-
inu, þótt stöðin hafi vaxið og
tekið miklum stakkaskiplum
frá því liann tók við lienni
fyi’st. Leysti hann starf sitt
jafnan af Iiendi með liinni
mestu prýði og annaðist
sjálfur allar viðgerðir og
breytingar, enda var liann
allra manna hagastur, að
hvei ju sem liann gelck. Mátti
segja að allt léki í höndum
lians.
Auic Jiessa aðalstax’fs, sinnti
Þoi’kell ýmsum aukastörfum.
Hann átti meðal annars
di’ýgstan ])átt í að koma á fót
útgei’ð Borgncsinganna, senx
keypti „Eldborgina“ liingað
til lands fyrir strið og rak
hana með hagsýni og
dugnaði öll stríðsárin. Hann
var i stjói’ii „Laxfoss" um
skeig og átti ýmsan þált í fé-
lagsmálum. Hann var nýtur
maður og dugandi að hverju
sem liann gekk. Hann var
manna hjálpfiisastur til hvers
sem var, ósérlilífinn og ó-
venj ulega atorkusamur.
Þorkell var kvæntur
Júlíönu Sigurðardóttir. sem
lifir mann sinn ásamt fjóruin
börnuni þcirra, þremur stúlk-
um og einum dreng. Fyrir
nokkrum árum urðu þau
fyrir þeim liarmi að missa
efnilegan dreng. Júliana er
myndarleg og góð kona sem
lxefir verig rnanni sinum
tryggur og öruggur förunaut-
ur og stutt hánn i Iífsstarfinu
af hinni mestu ráðdeild og
prýði. Hjúskapur þeirra var
liinn ástúðlegasti alla tíð og
er nú sár og þungur harmur
kveðinn að henni við hið
skyndilega fráfall hans.
Slyi'kur í harminum er
niinningin unx marni sem
sjálfur kunni að hera mót-
læti flestum öðrum hetur.
Móðii’ Þoi’kels, Oddný
Jónsdóttir, sem ox'ðin er ni-
ræð, mun ckki liafa gert ráð
fyrir því að sjá liann liverfa
á hrott undan sér. Lífið hefir
vcitt henni þung lxögg og stór
en sálai’þrek hehnar og trú-
artraust hefir vctið óbilandi.
líún liefir aldrci látið falla
æðruorð. Hún sakast ckks
við neinn og mótlæti lifsins
hefír sett svip heiðríkju og
friðar yfii’ hana.
Þox’kel harma allir sem
þekktu hann. Glaðværð lians,
góðvild og drenglvndi, settu
svip á allt lxans starf. Hann
var einu af þeinx, sení gat
horið eigi'ð mótlæti án ])ess
að bregða, en þoldi ekkert
aumt að sjá hjá öði’um. Vin-
átta lians var traust og ein-
læg, eins og nxaðurinn var
sjálfur, heilsteyptur og laus
við allan yfirhorðshátt.
Björn Ólafsson.
♦ BGRGMAL ♦
Kunniagi minn, sem stund-
að liefir Sundhöllina árum
saman, hefir sent mér bréf
vegna þessa fyrirtækis og
er 'orðinn næsta óþolinmóð-
ur yfir því, hve seint gengur
viðgerðin á húsinu. Hann er
ekki myrkur í máli og skrif-
ar á þessa leið: j
„Dýr niyndi llafliði allur —’
—", var einu sinni sagt, ogj
niætti sannarlega heimfæra
þetta upp á viðgerfi þá. sem
undanfarið hefir farið fnmi, ogj
enn stendur yfir á Sundhöll
Reykjavíkur. Að vísu veit eg
ekki hvað viðgerð þéssi uittni
kosta, en vissulega hefir hún
tekið nieiri tíma, en nokktiv
skyvisamleg rök íuæla mcð. .Er
þeini, sem um þessi mál fjalla,i
ekki Ijóst, að Sundhöllin varj
orðin ein al-nauðsvulegasta;
hreinlætis- og líkamsræktar-j
stofnun jiessa bæjar? Þangað|
sótti mikill fjcjkli manns, ekkij
aðeins til þess að sækja heilsu
og hreysti í sundlaugina, lielcl-,
ur og til ])ess að fá sér gott baö,1
enda hiirgull á almenningsbað-
húsiimdiér í bænuui; eins og al-
kunna er.
Þetta nær ekki nokkurri
átf, ekki sízt þegar vitað er,
að hér er ekki um neina
gagngera viögerð eða brevt-
ingu að ræða, eftir því semi
mér hefir skilizt á blöðunum,
heldur verið að dytta að;
ýmsu og „mála í hiLf og
gólf“. En slík „málun í hólí
og gólf“ er sannarlega ekki
slíkt stórvirki, að það ætti
að taka marga mánuði.
*
Fvrst var látið i veðri vaka,
að setja þyrfti nýtt þak fúr
kopar) á lekt húsið, en siðan
num liafa verið borfið frá j)vt
ráði, vegna jxsss, að fé fék.kst
ekki til slíkra franikvæmda. og
má þó segja, ao einhyeru tima
hafi einhverju fé verið verr
varið. Nú fer sem sagt fram
liráöabirgöaviðgerð á húsimi
(])angað til J)aö fer að . lekii á
nýjan deik), en sú tekur tíma.
Það eru því tilmæli mín til
„Bergmáls“ að sþurzt sc' íyrir
um, bvenær megi vænta j>ess,
að bæjarbúar fái aftún.afuot af.
húsiuu,- — Bcrgur.“.