Vísir - 31.01.1950, Blaðsíða 4

V I s I R
Þriðjudagirm 31. janúar 1950
DA6BLAB
Dtgefandl: BLAÐADTGAFAN VtSlB H/F,
Ritatjórar; Kristjón Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstnetí 7,
Afgreiðala: Hverfisgötu 12. Siraar lfiöú (fitmn iinur),
Lausasala 50 aurar.
Félagsprejtsmiðjan fai,
Svo sem áð vcnju l:r!ur fcftiv kosningar mættt ætla, að
íiUir starfándi sljórnmálai'lokkar í landimi liefðu iinnið
stórsigur við nýaí'staðnar bæjar- og sveitarsljórmáScosn-
ingar, ef dæma mætti el'tir umsögnum blaða þeirra, Iivers
um sig. Rís ánægjan svo hátl, að jafnvel Aiþvðubláðið
fullyrðb’, að Alþýðuflokkurinn sé í örum vexti ög koin-
rniinistar stæra sig af sförsiginim, þótt hlutialistöíur sýni,
að hvorugur flokkurinn hefir bætt við sig fytgi er svarar til
kjósendafjölguniu’ í landinu frá því, er sambærilegar
kosningar voru háðar síðast. Atkvæðafjöigun Sjálfstæðis-
flokksins er tvöfall meiri en allnt lúniia flokkárina saman-
lagt. Ilann hefur samkvæmt úrslitum þeim, stin fyrir
liggja í kaupstöðumim, bætti við sig 3247 atkvæðum,
Framsóknarflokktu'inn Í5I3. AÍþýtJuíTfijkkit'riiiri 102 og
kommúnistar 129 atkvæðiun. Af þessttm tölum ættu menn
svo að geta dæmt um, hvort sigur Alj»ýðuflokksins og
kommfmista er slíkur, að j>að taki því að stæra sig af
hoinun.
Hugleiðingar lýjóðviijans í sambandi við úrslií kosn-
inganna cru ékki með ölíu óskcnuntilegar, entla röksemda-
iærslunui hagað eftir því, sem henta þykir á Iiverjtim
slað. Kommúnistar viðurkenna ósigur sinn í Hovkjttvik,
en lelja, að nicginorsök j>ess, „að íhaldið iiafi haldið völd-
um og unniö allmikið á“, sé sú, að hvorki „vevðleikar
þess né aðdáuu reykvískra kjóscnda á aðaifiokki islenzks
auðvalds“ hafi stuðlað að sigri þt>ss. „heldur sundrungar-
síefna i'oi’ingjaliðs Alþýðitflokks og Framsóknar, sem
hiiulraði samfylking íhaldsandstæðinga og gaf íhaldiuu
jjjegai* * í byrjiui kosningabaráttunar, ghindroða-áróðurinn
að vopni“. Hétt lil hliðar við })fcss:i kiaitsu ræðir Þjóðviljirm
svo úrslitin í Ncskaupstað og á að vontim tæpast orð til
áð lýsa stórfelldum sigri kommúnistn, en þakkar haun þó
því, „að afturhald |>ríflokkanna“ hali skriðið saman í eina
fylldngu og húð liarða baráttu gegn þt im. Sannar þfcita. að
sama orsökin virðist geta lcitt til ósigurs á einum stað;
en sigurs á öðrum, og verður ekki annað sagt, en að ekki
hregði n.ær vana sínum um röksemdarí'ærslúna,. en i'ram-
leiði sama graut í sömtt skál og vant er.
Það skal visstdega viðurkennt, að kommúnistar umm
allmilvimi sigur L Nes.kaupátað, þar sem hinir svokölluðu
'I'ítóistar hal'a i'arið með vöklin um margra ára skrið, en
jjáixþ .sigiu’ unnu þeii’ ekki, sem stefnf var að, áð inyiida
með.A.l]>ýðuflokknum og Framsókn meirjhluta innan bæjar-
sl jómar Heykjavíkui’. Þótt „váráliðið“ liéldi þánuig slöðv-
uni .sínum. lu’ást „aðallxeriim1' i sókninni. heið hei’íilegan
ósigui’ og-er nú flótíian httfinn. • Bæjarstjórnarkosningarnar
j Heykjavík marka athyglisverð límamót í íslenzkri stjórn-
málasögu, þar eð kommúnistar hafa beðið j>ar fyrsta stór-
íellda ósigur inn, en síðar mun koma enn betur i l.jós, hve
stóifelldiir sá ósigúr reynist í hrynjahdi fylgi konimúnista.
Við þessar kosuiugar mun FranisókuarHókkui’iim hafa
síinnfau-zt um, að fylgi h.aiis hér í höitiðstáðrium er í
útrauslara lagi, jiar eð liokkurinn heí'nr tapað mn 600
atkvæðum írá því að Alþingiskosningár i'óru frain liér í
haust. Var |>o gert ráð f'yrir, að flokkurinn hærist nokkur
hðsauki, vegna skipttuar listans, anrtars vegar frá Þjóð-
varharlireyfingunni og iiins vegar frá- kvenþjöðumi í
Reykjavík, sem. sýndi lofsverðaii áhuga á afdrifum fulltnia
síns við Aljiingiskpsningarnar, en ekki aðsama skapi forsjá,
að jiví er varðar liæí'ileika lians til þingsctu. En til {>ess
erti vítiirað varast j>au, og að J>essu sinni reyndist kven-
þjóðin ekki nndir söniu .sökina. seld, en Þjöðvarharhreyf-
ingin virðist hafá háliað sér áð. komiministnm, sem ekki
er að undra geri menn sér grein J'yrir tilgangi jieirrar lircyf-
irigar frá upphal'i. Kommúriislar unnu að stofnun hennar
og veitlu henni hraiitargengi eftir mætti og tiJ þess voru
refarnir skornir, að Iiún leiddi kjósendur unnarra flokka
yj'ir til jjeirra. ,
Sjáll'stæðisflokkuriniirgylur vissulega hrósað sigri, ekki
aðeins hér í höf'uðstaðmim, heldur miklu f'rekar vegna
lieildarúrslitanna, er sýna stóraukið kjörfylgi flokksjns um
land allt/en j>að sannnr, að hann er flokkiir l'raihtíðávinnar,
Verkfallsréttur kosninga-
mát s Tyrkiandi ntí í ár.
i 'z*s'$iíöíí óþt*$i Sií
þssg' ú igggggSL
sína í stjórn landsins “til að
neyða rerfeamenn til fylgis-
við sig.
Repiildikanar og blö'ö
þeiirá for'ðast að ræða jiettí-
inál cins og heitan eldinn, -en
sýnl j>ykir, að þella verði eitt
lielzia málið, sem deilt verði
nm 1 kosiiingahriðinni, sem
senn hefsl
Ankara (UP). — í fyrsta
skipti í sögu Tvrklands gera
verkamenn nii kröfu tii verk-
fallsréttar.
Verfefaii hefir aldrei verið
gerl í landinu, en í neðu, sem
CeJal Bayar, foriiigi aud-
stöðu'flokfes sljórnarinnar.
hélt fyrir skemmstu í liorg-
imii Karbufe, járnvimishunið-
slöð landsins, fevað hann
flofefe sinn títa svo á. að
verkamenn ættu aö hal'a leyfi
lil að gera verfeíöll.
í Tyrfelandi er ekfei mifeiíl
iðnaður, en megnið af iion-
tim er i höndimi stjórnar og
i'ikis. Verfefall, sem gert yrði
í verksmiðju hins opinbera,
yrði því verkfall gegn stjórn-
inni, eii sljórnari'lofekurinn,
republikanar, liafa jaí'naii
verið andyígir verfefallsrélti
verkamanna.
Þelta mál getur ráðið
miklu um úrsliliii í lcosning-
uin jieim, sem fram eiga að
fara i Tyrklaiuli á 'jiessu ári,
Jivi að ei' republifeanar fallast
á, að verkainöimum sfeuli
lieimilt að gei'a verkföll, játa
þeir, að stjórnaraiidslaðan
demoferataflofefeurinn liafi
haft rétt fyrir sér, cr liann
tófe l'yrstu til máls um þetta
cfni.
Demokratar cru þegar
íarnirlið reyna að aulca fylgi
silt meðal verkamanna og
fealla sig „vini verlcalýðsins“
og hera repuhlikana jieim
söfeum. að jieir noti aðstöðu

Helsinki (UP). — Ríkis-
stjórn Finnlands lieí'ir lagt á
hilluna fyrirætlanir um þ.jóð-
nýtingu helztu iðngreina
landsins.
\'oi'u ráðagerðir um jielia
samþykktar aí' fvrri st.jórn,
sem kommúnistar sátu í pg
margvíslegui’ undirbúuingur
framkýæindur á jijóðnýting-
umii. Þingið neitaði iindir-
búningsnefndinni um starfs-
fé og leysti stjórnin nefndina
þá upp.
’œmmtdJbai*
Samanburöur á heildarkostnaði,
bygginga í Kaupmannahöfn
og í Rcykjavík.
Linurit það. scnr hér fer á;
eftir, sýnir niismtiir á venjulcgs
tim byg'gángarkostnaöj hér í
Reykjavík, sky.: því seni Hag-
gtofan gefnr upp fyrir áriö
nMy, og Kaiipmannaliafnarb.'er
fyrir sama :i.r.
I.ínuriti’ö sýnir himdra'ös-
lilma allra helztu greina, bygg-
iiigari'önaöarius, ásanit sarnan-
. hurfii á vinnulatimini Qg' bygg-
ingarefni.
Samanburöur þessi miðar 'viö
; venjutega íbúö, — i Kauþ-
jinannahöfn hyggingar sam-
j vinuufélags, en j keykjavík skv.
i, „visitöluhúsi" Jlag'stofu ls-
lancis.
KMs og límíritiö ,her með sér.
33%
j>á keriiuf í Ijós, aö kostnaður
j einstakrá séfgreina hyggingar-
i iöna'öa.i'ins ú báöiun stööum,
| fylgist uokkuö aö. og . hvergi
: vfir tíu af hmidraöi til eö.a frá.
• •' . •. - .
Aíéstrir er nmnunnn á' viniiu-
! lamium og efni, cri þö í öfugu
| hlutfalli, þannig aö hér eru
j viumilaunin nálega. tve.ir þriðju
i af byggingarkostnaöi íiiiöaÖ
viö liölega ,í Danmörku.
Vegna hinna injiig 'svo • hegri
vinnul.auna þar, verörir bvgg-
ingareíui, sbr. línuritiö, 73% af
heildarkostnaði, á móli
hér á íslamii.
I Þaö er ein.nig a-thygHs vert,
sem ekki kemur íram á, þessu
j línuriti, aö teiknilarin arkitek'ta
og verlvfræöinga. eru i lumdr-
aðstöln vel helmingi meiri í
Daiunörku en á tslandi.
Kinnig er ,það frpðlegt tii
samanburöar, aö hver fermetei
í húsí, af þeirrf gerð, sem hér
' um ræðir,’ köstar í lOanmörkú-
eá. kr. 550.00 (ísl.)ý en: hér í
Key.kjavík írá.kr. . 1600.00. upp í
kr. 2200,00.

I |

I

mDMMoœjz