Vísir - 11.10.1950, Qupperneq 5

Miðvikudaginn 11. október 1950
V I S I R

Menntaskólarektor heim-
sækir íslendingabyggðir
vestan hafs.
PróL Richard Reck segir frá.
' ■ . . ■ ' : ■ • '/ V • •• .
Pálmi Hannesson réktor maður, Gamalíel Þorleifsson,
er riu ásamt konu sinni vestur er vísa skyldi aðkomumönn-
I Ameríku og hefir hann m. a. unum veginn þangað, sem
ferðast um íslendingabyggS- Stephan G. Steplxansson
ir i Kanada, verið .tekið þar skáld bjó á frumbýlingsárum
með kostum og kynjum og sinum i Norður-Dakota, og
íiafa þau hjón verið heiðruð var þar staðnæmzt um slund.
á ýmsa lund. Mótar enn fyrir grunni húss-
í nýkomnum vestur- ins, og liöfðu gestirnir orð á
islenzkum blöðum hefir dr. því, hve fagurt hæjarstæði
Rirhard Beck prófessor skýrt skáldið liefði valið sér. En
frá för Pálma og konu hans fleirum í hópnum en greinar-
um Islendingabyggðir og höfundi mun hafa fundizt
segir þar; | sem liér stæði liann á vígðri
„íslendingar í Norður- grund, er hann minntist þess,
Dakota áttu aufúsugestum að að hér hafði skáldið ort sum
íagna, þegar Pálmi rektor af sínum ágætu kvæðum, og
Hannessön ög fni Pvagnhild-_ vafalaust ósjaldan á and-
ur heimsóttu byggðir þeirra yökustundum að loknum
fimmtudaginn 17. ágúst, löngum og erfiðum starfs-
þó að dvöl þeirra hjóna væri, degi frumherjans,
af óhjákvæmilegum ástæð- Eigi var Iangrar setu boð-
um, miklu styttri en vinir ig, og vár nú ekiö austur að
þeirra og landar þeirra al- Pembinahæðunum, eða
mennt hefðu kosið. | „Fjöllunum“, eins og íslend-
Grettir L. Jóhannsson, ingar nefndu þær, minnugir
ræðismaður Islands í Winni- síns svipmikla og hugum-
peg, og’ frú hans, fylgdu hin- kæra fjallalands. Slaðnæmzt
um kærkonmu gestum suður var uppi á hæðarbrúninni
að landamærum Bandarikj- norður af Mountain, og var
anna, en þár tóku á móti það fögur sjón að liorfa þáð-
þeim séra Egill H. Fáfnis, an yfir gróðursæla hyggðina,
sóknarprestur ísíendinga í þvi veðrið yar indælt og út-
Norður-Dakota og forseti sýnin víðfeðm að saina skapi.
Lúterska kirkjufélagsins, og Gestirnir frá Islandi voru
dr„ Richard Beclc vararæðis- einnig mjög hrifnir af lands-
maður Islands í Norður- iagsfegurðinni og gróður-
Dakota, sem einnig var þar sæld byggðarinnar eins og
mættur sem persónulegur hún hló við sjónum á þessum
fulitrúi herra Fred G. Aan- bjarta liásumardegi.
dahl, ríkisstjóra í Norður- Var nú haldið aftur til
Dakota. 1 Mountain og rakleiðis heim á
Var nú haldið til Moun- EIliheimilið „Borg“, en þar
taín, og ferðiúni hagað þann- hafði vistfólk allt og nolck-
urir aðrir úr hópi byggðar-
búa safnazt saman í hinum
an af ættjörðinni, var sezt aðj
rymsnarlegum veitingum qg
Elliheimilið síðan skoðað, og
dáðust þau Pálmi rektor og
frú Ragnhildur mikið að
þvi, live allt væri þar með
miklu nýtízku sniði, niynd-
arlegt og smekklegl.
Héimsókninni að Mouníain
Iauk siðan með því, að kom-
ið var í Víkurkirkju þar á
staðnum, elztu kirlcju ís-
lendinga í Vesturheimi, og
einnig skoðaður ininnisvarði
íslenzkra landnema, sem fé-
íag Frumherjadælra Pem-
binahéraðs hefir lálið reisa
af mikilli ræktarsemi og sam-
bærilegum niyndárbrag.
Við, sem áttum þvi láni að
fagna, að eiga samvcrustund-
ir með þeim Pálma rgktor
og frú Ragnhildi, þökkum
þeim inuilega konmna, en
hörnium það, að svo 'fljótt
varð að fara yfir. Og allir,
sem kymitust þeim á þess-
um slóðum, eru á einu máli
um það, að þau hafi verið
landi sínu og þjóð liinir ágæt-
ustu fulllrúar. Þau hafa
treyst ætlar- og' menningar-
böndin milli Islendinga yfir
liafið. Góðhugur vina l>eirra
og landa fylgir þeim á ferð-
um þeirra vestan liafs og’ í
lieimförinni til „gáinla lands-
ins góðra erfða“.
Níu nemendur á vegum
Norræna félagsins til vet-
urdvalar erlendis.
Nokkur undanfarin ár á skólana sem þeir liafa dval-
Frá Mountain var farið lil hafa 7—10 nemendur fengið ið í.
Grand Forks, kVöldverður
snæddur á heimili islenzkfi
vararæðismannshjónanna
þar i borg, og síðan skemmt
sér við samræður fram eftir
kvöldinu.
Fyrir liádegið á föstudag-
inn skoðuðu rektorshjónin
ríkisliáskóla Nórður-Daköta
i Grand Forks og heimsóttu
forseta hans, dr. Jojm C.
West, cr lók þeim með
míklum virktum, cnda liefir
haun áðtir með mörgum
hætti sýnt í verki hlýhug
sinn lil íslendiiiga. Séinna
um daginn héldu þau áfrám
ferð sinni til Cliicágo og það-
an lengra austur á bóginn.
ókeypis skólavist í skólum á| Áð þessu sinn föi'u eftir-
Norðui’löndum á vegum taldir nemendur til Svíþjóð’-
Nori-æna félagsins.
Síðast með Gullfossi fóru
ar:
Anidís
S teingrimsdöttiiy
9 íslenzkir nemendur á veg- Nesi í Aðaldal, í Sörángens
um Norræna félagsins til folkhögskola, Nássjö.
vetrardvalar í skólum í Sví-1 Ásgerður Ilaraldjsdóttir,
þjóð og Noregi. Neuiendur Reykjavík, í Gripsholms
fá ókeypis skólavisl í heima- folldiögkolan, Mariefred.
vistarskólum yfir velurinn og j Guðrún Bj örnsdóttir, Ak-
auk þess 150—300 kr. styrk ureyri, í Gamlebyfolkliögs-
hver í sænskum og dönskum skola, Gamleby.
gjaldeyri frá.Norræna félag- Ilanna Rósinkranz, Rvík,
inu hér og félaginu í Sviþjóð.
Þeir nemendur scnx áður
lxafa notið þessarar skólavist-
ar, hafa verið sérstaldega á-
nægðir með vist sína i skól-
unum og lokið miklu lofscrði
xg, að leiðin lægi sem mest
um byggðir Islendinga, er
blöstu við augum í gróður-
sæld sinni í fegursta sumar-
skrúða.
Þegar til Mountain kom,
var sezt að ríkulegum mið-
degisverði á prestsheimilinu,
og voru þar meðal gestanna
þau F. M. Einarsson ríkis-
þingmaður og frú lians. Ýfir
horðum tók Beck vararæðis-
maður lil rnáls bauð relctors-
stóra og veglega samkomu-
sal heimilisins.
Fór nú fram stutt skemmti-
skrá undir stjórn síra Egils,
er bauð liina virðulegu gesti
velkomna í nafni byg'gðar-
iiinár, stýrði ahnennum
söng og söng sjálfur einsöng.
Síðan bað hánn hljóðs tlr.
Beck, er kvnnti ]xau réktors-
hjónin, og var þeim álcaft
Siglúna, follvhögskolan, Sig-
tuna.
Hjördis Jóhannsdóttir, Pat-
reksfirði, í Bollná folkhög-
skolan, Bollnás.
Leifur Guðjónsson, Sel-
fössi, í Nordiska folkhög-
skolan, Kungálv.
Ivristhj örg Steingrímsdótt-
ir, Nesi í Aðaldal, í Katrine-
bei'gs folkhögskolan, Yessige-
bro.
Sigurður Jóhannsson, Ak-
ureyri, í Nögalids folldvög-
skolan, Smedby.
Til Noregs fór: Bergþór
Finnbogason, Hitárdal, Mýra-
sýslu, í Yossfolkhögskolan„
Voss.
-ýfá&A&t/e.
hjónin velkomin til Norður-, fagnað af tillieyrendum.
Dakota i nafni ríkisstjórnar-
innai’ og las npp faguryrta
Tók Pálmi rektor síðan
til máls og flutti sérstaklega
símlcveðju til þeirra fi'á Aan- hlýja og fagra kveðju frá
dahl rikisstjóra. Þakkaði ríkisstjórn Islands og ís-
Pálmi rektor hina hlýju lenzku þjóðinni, og beindi
kveðju í’íkísstjórans. ieinkum orðumsiniun tileldra
Að loknum miðdegisverði fólksins. landnemanna. Lýsti
voru skoðaðir -merkir og hann síðan í stutfu máli hin-
sögúlegir staðir í íslendinga- um mildu verklegú framför-
byggðunum. Yar fyrst num- um og breytingum, sem orð-
ið staðar við legstað og ið liafa á íslandi á síðari ár-
minnisvarða K. N. skálds við uin, en minnti jafnframt á,
Eyförd kirkju, og þótti gest-'að óhreytt værr tigu og feg-
unum frá íslandi sveitungar ^ urð landsins sjálfs. Yar á-
skáldsins og velunnarar lxafa, varpi rektors tekið með
vel og virðulega lialdið á loft j miklum fögnuði.
minningu lians. j Eflir að rektorshjónin
Lá leiðin nú lil Garðar, en höfðu héilsað öllu vislfólki
þar bættist i hópihn. Mmi sí-
ungi öldungur og fróðleiks-
og öðrum viðstöddum, sem
margs höfðu að spyi'ja heim
Hún er hárla éinkénnileg þessi þýzkg fi'iðardúfa, sem
teilinari eins þekktasta hlaðs Bándaríkjánna, St. Louis
Port-Dispátéh, hefir gert þcssa mynd af. En þaimig cr
l'riðardúfa Stokkhólms-hctjanná hvarvetna. Hún er að
rcyna að flögra héi* þessá dagana og hefir skriðið undan
vængjum hennar hcrsing kommúnista, meðreiðarsveina
þeii’ra og nyísamra sakleysingja samkvæmt undirskriftum
þeim, sem Iiirzt háfa í „Friðarhreyfingunni“ .... Þeir
heímta einiuigis afnám kjarnorkúvopna. öll önnitr morðtól
eru góð og lilessuð i þeirra augum og þá senúilega ekki
sízl vélhyssan riissnéska (framleiðsluár 1950), sem full-
trúi Bandaríkjanna lagði fram í öryggisráðinu til að sanna
hjálp Rússa við inni’ás No.rður-Kúreumaim, en Málik
varð ókvæða við og stökk af lundi..........Þessir menn
lcggja blcssim sína á hverskonar morð kommúnista hvar-
vetná um hcim, af þvi að þar er ltjarnorku cr ekki beitt.
Þeir samþykiijá morð Finna 1939—40, því að þar var
engin kjarnorka notúð. Þeir samþykkja þjóðamorð austan
.jámtjalds, því að þar eru „gamaldags" vopn notuð. ...
Það er ástæða til að óslta friðarlieyfingunni til liamingju
|iheð friðarást liennar.
FJársöfnun
iíSVFÍ fil mið-
unarsiöðvar á
Gárðskága.
riin árlega lilutavelta
Kvcnúadeildar Slyáavarnafé-
lá'gs íslands verður haldin í
Verlcámannáskýlinu n. k.
sunudag 15. þ. m. og liáfa
koúuniar þegar liáfi'ð söfnun
muna á þessa lilutaveltu og'
orðið vel ágengt, en liluta-
veltur kvcnnadeildar Slysa-
varnafélagsins í Reykjavík
ern kuiinár fýrir fjölbreyini
og inyndarleik. í þfetta sTdpti
á allur ágóði af hlúlávfeltúmii
að renna til þess að koina
uþp racliómiðunarslöð á
Garðskaga lil afnota fyrir
veiðiskipaflotann, en þetla
er langþráð takinark sjó-
manna við Faxaflóa, sein
íiiun verða þeim til mikils
Öryggis. Þurfa nú allir að
veita Kveimadéildiimi full-
tingi sitt og fjárstuðiiing til
að lninda þessu iiauðsynja-
máli i framkvæind.