Vísir - 17.10.1950, Qupperneq 5

Þriðjttdaginn 17. október 1950
V I S I R
&
Kreuger myrtur ?
Fa*ömsEi. yfirvöEd iakaa aaatíl
mœrra
aw
í Frakklandi er komið upp á málið, mistókst
mál, sem vakið hefir gcysi- (Kreuger hélt því fram að lög-
lega athygli — því er nefni- regla Parísar bæri ábyrgð á
lega haldið fram, að Ivar morði bróður hans, cn um
Kreuger hafi ekki framið þessar mundir voru það Þjóð-
sjálfsmorð heldur verið verjar, sem voru Iiúsbændur
myrtur.
Það eru nú næstuni tveir
áratugir, síðan sænski eld-
spýtnakonungurinn fannst
nár í gistiliúsi við Avenue
Vittorio Emanuel i París, en
nýlega liefir sænski blaða-
maðurinn Jules Berman, sem
búsettur er í París, haldið því
fram i timariti, að Ivreuger
hafi ekki framið sjálfsmorð
heldur liafi hann verið myrt-
ur. Ber Berman frönskum
þar í borg.
Mótsagnir
vitna.
Nú er það hlaðaniaðurinn
Berman, scm komið hefir
skrið á málið á ný. I grein
sinni heldur hann þvi fram,
að háttsettur, franskur lög-
regluembættsmaður hafi
skýrt fi'á þvi árið 1937, að
liann vissi óyggjandi, að Ivar
Kreuger hefði ekki framið
svokaliaðra, hlupu i spor
konnnúnisla i þessu máli, til
Sjálfsmorðs
hvergi getið.
Lögreglan i Paris hefir í ójafnaðar og ólæru. — Ilvað
fórum sinum spjaldskrá, J>ar varðar þá um þjóðarhag og
sem geymd eru nöfn allra atvinnu almennings?
manna, sem sjálfsmorð .... .
„ . ’. , , f , . Alþrngi.
fremja þar i borg. I þessan
spjaldskrá er nafns Ivreugers Sannleika verður að segja,
livcrgi o'etið. |l)('jtt ófagur sé: Andstæðir og
Líkið var auk þess látið iilvigi1 stjórnmálaIlokkar
Cinmg‘ standa uppi í lieila viku, áður Þjóðaripiar sldpa menn til
en J>að var brennt. Berpían þingsetu, suma reynslulitla
hefir hinsvegar gengið úr gaspiaia og iítt iorsjála um
skugga um J>að, að enginn almennings hag. Alþingi (og
nánustu samstarfsmanna
Kreugers, en þeir voru alls
tíu i Paris, hafi séð um þess-
ar ráðstafanir, lieldur liafi
J>að verið ókunnugur maður,
stjórnin, sem það skipar)
verður J>ví líka innhyrðis
andstætt og úrræðalítið. Og
nú i 8—10 ár liefir bæði J>ing-
lögregluyfirvöldum, sem J>á sjálfsmorð, en l>að væn
voru starfandi, svo mikla Iiættulcgt að rannsaka J>etta
vanrækslu á brýn, að liið op- dularfulla mál nánar.
inbera hefir neyðzt til að taka
málið til riýrrar' athugunar
og rannsóknar.
Bermann lét það samt eklci
af tra sér. Grein hans bendir á
ýmsar mótsagnir í skýrslum
lögreglunnar og frásögnum
af vitnaleiðslum, svo að J>að
vriðist með öllu óskiljanlegt,
livers vegna frekári rannsókn
h'afi ekki verið látin fram
fara fyrr. Til dæmis sagði að-
stoðarmaður Kreugers, Litt-
orin, að skammbyssan liefði
verið í vinstri hendi Kreug-
ið og ríkisstjórnin reynst úr-
sem J>að gerði, Durant að'^isjust og. máttvana í gönuhiaupin gefast J>á jafnan
iiafni frá Higginson-bankan-, dyrtiðarmahnu, þar td könnð ver&tj og j)VÍ verr fei% seni
um í New York, en hann var í algert ongþveiti.
hafði ekki vildð frá Kreuger! AUir vilja ráða, þótt fáir
alla. leiðina austur yfir At- -seu ‘:eiir t]1 þess. Og þingið' hagfræðingarnir gcrðu næst-
lantshaf á franska skipinu hafði setið mánuð, áður en um gys ag tillögunni, með
arinnar, meðan tími var til
og telja mátti dýrtíðina við-
ráðanlega. Svo hægfara og
lítil breyting í einu, hefðí
öllum verið lítið tilfinnanleg,..
en þó að liðnum árum getað
b j argað s j ávar útgerðinni,.
hag ríkissjóðs og atvinnu:
landsmanna. —. En tillagan
var þara frá sauðsvörtum al-
múga, og þvi sennilega langt
fyrir neðan virðingu hinna
háu hcrra að lita við henni,
eða hreyfa á Aljringi. — Enda:
þurfti ekki J>á, fremur en nú„.
að efast um andstöðu og nið-
urrif allra óþjóðlegu aflanna,.
sem ætíð sitja á svikráðum
við hag þjóðfélagsins. Eii;
„Ile de France“
Engin fingra-
för tekin.
Og Berman bcr fram f jölda
það gat myndað rikisstjc
_ , , nii.isst.jorn. því að nefna hana þá fyrst er
Svo loks er það gafs.t alveg allt var komið t óefni> og
upp, og forsetinn varð að telja allt slilct ómögulegt. Það
skipa utanþings-stjórn, (’42) er eins og að reka lmlf á
sem bæði vildi og likleg var bera kviku á mörgum lalm_
. • „ •íllar T -l ,gtta tiatt Hokkuin þegulll ef nefll(1 er iækkun
annana spuinmga, sem allar hemil á dýrtiðinni, J>á gat launa
bcra að sama brunni vehja. J>ingið J>ó komið sér saman l T, .
tortryggni í garð þeirra yfir- um jiað, að fella j)á stjórn er | Reynslan og sannleikurmn
valda, sem um l>etta mál ]jvi eftir alviklun bar skvlda mun Þ° seK!a 1)1 Þcss a smum
fjölluðu. Hvers vegna vorujtil að styðja. Líka felldi J>að tíma’að cf Þjóðm óðlast ekki
fingraför aldrei tekin af skynsanilega tillögu er þessjJ?^S\
skammbyssunni? Hvers; C(ÍA™ n... r,vlIJa> að lækka kl*ofur til
jstjórn bar fram í dýrtiðar-
vegna var mönnum svo mik- málinu
ið i mun að evðileggja dagbók I
liins látna, svo að jafnvel nán- Önnur tillaga.
ustu ástvinir fengu ekki að
kaups og verðlags, þá verður
J>að neyðin ein, sem hlýtur að
kenna naktri konu að spinna.
Skamma stund munu end-
Fyrir 7—8 árum kom fram
lita í liana? Hvers vcgna var og var itrekuð i blöðum til- ast l>au óforsjálu úrræði, sem
ræðisnianni Svía i Paris laga um J>að, að lögleiða t enn eru endurtekin, að ætla
meinaður aðgangur að skjöl- lækkun vísitölunnar til fram- jað grípa mikla peninga úr
kvæmda á báðar hliðar, um galtómum og botnlausum
1-—3% á mánuði, staðfast- kassa ríkissjóðs, til að verð-
lega til J>ess að bjarga gengi bætn mjólk eða aðra vöru.
krónunnar og hagsæld þjóð-' V. G.
um og skilrilijum Irins látna
og hvers vegna* fékk hann
ekki a.ð koma í íbúð hans?
Hver gaf þá skipun — sem
einnig var framkvæmd — að
öll einkaskjöl lrins látna, sem
fyndust i íbúð hans, skyldu
brennd?
Og

Ehrenburg spáði
dauða Kreugers.
Máðurinn, sem stendur bak
við fullyrðingu Bermans og
vinnu J>á, sem liann hefir lagt
í að raniisaka inál J>elta, er
sennilega Torsten Kreuger,
bróðir eldspýtnakóngsins.
Hann fullyrtj J>egar árið ers, enda þótt hann hefði eklci
1934, að bróðir sinn hefði verið örfhendur. Karin Böck-
verið myrtur og árið 1937 ^ mann, rilari Rreugers, skýrði
gerði hann í trekaðar tilraun- frá J>ví, að byssan hefði legið
ir tif að neyða lögregluna í vinstra megin á hvilunni og
Paris til að taka inálið upp loks bar lögregluforinginn
aftur. í það sinn ætlaði hann Mangaud fyrir rétti, að byss-
að færa sönnur á það, að an hefði legið við vinslri fót-
bróðir sinn hefði orðið að legg Irins láina.
bráð beimssamsæri ameríska
bankahringsins Morgan. Árið
1938 bætti. Torst.en Kreuger
]>ví við, að Rússa.r mundu
eiiinig liafa haft einhyer af-
skipti af þessu og nefndi þyí
til sönnunar, að ár.ið áður en ( Reynslap og framkyæmdin hækkað þar, óviðráðanlega,
Ivar Kreuger hafi andazt, at gongisl cllingu kiónimnai^ en auðvitaö langmest a Þeiin'sagnir og sögur um liðna minnir J>að á liðna tíman og
Iiafi koniið út bók eftir Ilja 1 marz s. 1. hefir oiðið nokk- öllum vcgna lággengis. krón- tíma. og liðnar kynslóðir. æskuár-in. Af þessum ástæð-
Ehrenburg um SvíJ>jóð og uð óglæsilegii uin hjargrað untíai. J pjóðlegur fróðleikur hefir um hafa bækur uin þjóðleg
Rngar skoiður að neinu nág einstökum vinsældum fræði menningarlega J>ýð-
ííkissjóðs, en Aljiingi gagui voru seltar gegn vax- llár á lantll sjðustu árin. Er ingu og. alveg sérstakléga nú
Kreuger andast í París með gerði sér vonir um, og andi verðbólgu. Þvcrt á móti jlctta ekki aö ófyrh'syiiju ]>ví. á þessmn tímamóluni Mns
dularfullúm liætti. stofuieikningat hagíiæðiúga vai i lögunum bejnhnis geiio við stöndum á mciri tima- aamla otí nýia tima
sýndu. Fór svo hér sem oft-'í skyn, að mjólkin skyldi mLm nú en islenzka þjóð- " önnmLoíLbókm, sú er
Hótunarbréf ar, að reynslan (sem cr ó- hækka i júlí í sumar og svo in liefir nokkuru sinni gert að framan getur er „Bónd-
vegna kvikmynd,ar. lýgnust) virðir Jítils lítt íor- autvilað aðrar vörur síð- áður. Umskiptin eru svro gif- inn á lieiðinni“ eftir Guðlaug
Arið 1938 hafi verið gerð sjálar áætlanir. Xerða til ]>ess ar, að sama skapi. \erka- Urleg, breytingin og þróunin Jónsson. Höfundurinn er
kvikmynd um lif og dauða margar orsakir, og hér þess- menn og launahersingin öll svo or að miðaldra maður Hnappdælingur að uppruna
eldspýtnakóngsins, en er ætl- ar helztar: iátti að iá lullar upphætur, sten(lur með annan fótinn í og hefir hann safnað efninu
unin var að sýna hana í kvik- I- Sildin í sjónum átti að samkvæml hækkun vdsitöl- grárri forneskju, i tímabili að mestu eða öllu úr byggð-
myndahúsi í Paris, fengu tæVa þjóðimri. rilörg hundruð unnar. Þeir máttu ekki grúlarlampa og lestarferða, arlagi sínu eða nærliggjandi.
eigendur J>ess ekki frið fyrir inilljóuir króna. En veilan hera auknar byrðar Jijóðfé- en með þinn fótinn i ahnælti sveitum.
Iiótunarbréfum og tilkynn- var, að enginn var J>á farinn lags síns, alíir aðrir áttu að tæknialdarinnar, öld þrýsti- I þókinni cru 11 þa&ttir.
inum um að enginn mundiUtð sjá hana. Og ekki áttu bæla J>eim a sig. |loftsflugvéla, úlvarps og Þeir eru: Guðmundur á
sækja kvikmyndahúsið fram- nýju togararnir að liggja; 5. Þessa opnu leið hafa hvei'sgonar undratækja, sem Ileiðabæ, Tjaldbrekkubænd-
ar. Ekki vai' hægt að grafast mánnðiim saman við halnar- kommunistar hlaupið hat- menn 1(>tu sig ekki drevnia ur, Þverárbóndinn, Þórður
fyrir um J>að, liverjir hefðu garðana. jrammlega, og aðrir elta Jiá. um fyrir fáum áruin. Gislaspn lireppstjóri, Hrakn-
staðið að baki þessu. j 2. Gert var ráð fyrir því.Þeir hafa einskis svifist um'
En Torstein Kreuger gafst verðlagi sjáyaraí'urða
Bækur um þjóðleg fræði.
.. 99Móaadiaaaa ú h&iftimati**
afitj 9~MM*firfaais° ús* héraúi*^
Bókaútgáfan Norðri sendi unuin. Þessvegna finnur J>að
á dögunum frá sér tvær bæk- fróun í hvérjum þætti, hverri
ur varðandi íslenzk fræði. sögu eða hverri þók sem
eldsýtnakónginn, og liafi útgerðar og bættan fjár-
Ehrenburg í bókinni
látið hag
ekki upp. Þami 16. febrúar ekki var mögulegt að fá með
1941 birti hann í Stochholms- sama, og því siður með aukn-
tidningen 12 atriði, senv áttu um, lilkostnaði.
, — ——, Ástin á sagnafróðleik á ó- ingar Sveinbjörns Loftssonar,.
sem yerkfpll, krölur og hótanir. efað rðt sina að verulegu Kerliugarskarð. Heiiuasætan
að sanna skoðun hans, En
þessi titraun til að varpa ljósi
3. Verð á stöku nauðsynja-
vörum frá útlöndum hefir
Þeir hala gert allt hvað þeir leyti að rekja lil þcssa. um- á Rauðamel, Sjóslýs við Stað-
gátu lil að eyðileggja gagn róts i þjóðfélaginu. Fólk ann'arsveit árið 1894, Sjúkra-
það ei' af gengislögunum uppruna sínum, æsku sinni, flutningur árið 1894, Mál-
hefðj getað orðið. Og for-
sprakkur jafnaðarmanna,
ogjjeim minningum semþaðjlaus.a Fitma og Tvo alþýðu-
geymir frá uppvaxtarárun- J skáld. Nokkrar myndlr af