Vísir - 10.11.1951, Qupperneq 5

Laugardaginm 10. nóvember 1951
V 1 S I R
setja
Vissgsa öll og snaiði iiasit se£ ðieiaeli ae
iiiiiIeRidei íei fiagfiiaöessBeem.
Eins og Ssunnug't er hefir verið unnið að því síðan s. 1.
vor að setja oiíubrennslutæki í stað kolabrennslutækja í tvo
gömlu togaranna, sem seldir hafa verið út á land, og er
verkinu nú svo langt komið, að olíubrennslutækin í öðrum
þeirra verða prófuð á næstunni, í reynsluferð, sem farin
verður Iiér um flóann.
Er það togarinn Höfða-
borg (áður Ðelgaum), sem
er að verða fullbúinn til af-
hendingár eftir breytinguna.
Hann var seldur til Skaga-
strandar og var það hrepps-
nefndin þar, sem stóð fyrir
kaupunum. Belgaum er eitl
af kunnustn fiskiskipunum
úr gamla togaraflotanum. —
Var það hinn kunni logara-
skipstjóri og útgerðarmaður
Aðaisteinn Pálsson, sem lét
smíða hann og var í upphafi
vel tií bans yandað, og var
Aðalsteinn um langt bil skip-
stjóri ó liomau.
Ilinn er togarinn Júpiter
og er breytingin á honum
skemmra á veg komin. Hann
var seldur til Þingeyrar.
Júpiter er sterkbyggt og
vandað skip. Eigandi hans
var einnig kúnnur togara-
skipstjóri og útgerðarmaður,
Tryggvi Ófeigsson. Togara-
útgerðin h.f. á Þingeyri
keypti skipið. Framkvæmda-
sljóri þess er Eiríkur Þor-
steinsson, kaupfélagsstjóri.
Mcrkileg
tilraun gerð.
Það er -aikunna, að vcgna
breyttra aðstæðna, er ekki
unnt að gcra út liina gömlu
kolakyntu íogara með liagn-
aði, og er ein höfuðorsök
þess hve kolaverð er orðið
géxpihátt. Kolakyndingin var
og xnjög erfitt verk, og æ
meiri erfiðleikum hiindið að
fá kyndara á gömlu skipin.
Fleira kemur hér og til
greina, þótt eigi verði rakið
lxér.
iMeð þeirri breylingii, senx
verið er að gcra á þeim
tveixnur togurum, sem her er
uih að ræða, er verlð að gera
ínerka tilraun, senx menn
vona, að gefi góða raun. —
Með því að setja i þá olíu-
hrennslutæki er eldsneytis-
kostjiaðurimx stórum læklc-
aður og kyridingin auðveld-
ari og þrifalegri. Eru þeir að
þessu leyti sambærilegir við
nýsköpunartogai’ana.
Hagnýt reynsla fæst.
Með þessum göriilu tog-
urum, endurbættum, seni að
framan segir, ætti að fást
reynsla um það, lxvort unnt
er áð gei-a út slika togara frá
útgexðarstöðum úti á landþ
og auka með því atvinnu í
kauptúnunum, en það er
knýjandi nauðsyn að aulca
atvinnuna í kaupstöðunum
og gei-a atvinnulífið þar fjöl-
breyllara. Fyrir mönnum
vakii’ að sjálfsögðu m. a., að
togarar þessir stundi karfa-
veiðar, karfaflökin fryst og
frá þeim géixgið tií sölu á
Vesturheimsmarkaði, en
kai’faaflinn að öðru leyti
nýttur í fiskimjöls og lýsis-
verksmiðjixm.
Tíðindanxaður frá Vísi hef-
ii’ snúið sér til Braga Ólafs-
sonar vérkfxæðings Vélsmiðj-
unnar Héðins og fengið lijá
honum nokkrár upplýsingar
varðandi brevlingárnar, sem
Verið fer að gera á Höfðaborg
(Belgaum) og Júpiter.
Samvinna við
endurbæturnár.
„Vinna liófst við Belgaum
í apríl,“ sagði Bragi Ölafsson,
„en við Júiter i maí. Við er-
um nú að ganga frá Belgaum
eða höfðaborg til fullnustu,
og að aflokinni reynsluferð
reynist allt í bezta lagi, eins
og vonir standa til, verður
skipið afhent o gfer því næst
norður.
VcJsm. Héðinn héfir smíðað
brennslula'kin, að undan-
teknum olíudælunum, sem
eru keyptar erlendis frá, og
er verkið því að öllu leyti
úxnlént, og erú þetta fyi’stu
togaráriiir, sem hrennslu-
tæki eru selt í hér á landi.
Stálsmiðjan h.f., sem er sam-
eign Héðins og Hamars, sniíð-
aði gevmana i togarána. Vél-
smiðjan Iléðinn kom
brennslulækjumim fyrir og
bíða, að henni verði lokið. Er
það von okkar, að togararnir
reynist vel, þannig breyttir,
X'eynist liappaslcip eins og þeir
voru á blómaskeiði sínu fyrjr-
um, ef þannig mætti að oi’ði
komast, og íbúunum í kaup-
túnunum, þar sem héðið er
eftir kornu þeirx-a, til aukinn-
ar hagsældar.“ .
Vélsmiðjan Héðinn liefir
Sem kunnugt er smíðað vélar
á imdangengnum áx’uni í
fjölda nxargar verksmiðjur í
úigerðax’bæjum landsins og
yrði það langur listi, ef það
Væi’i allt upp talið, og lét tíð-
indamaðurinn sér nægja, að
spjæja að lokum liver slik
vei'lcefni Héðinn hefði nú með
höridum.
Svaraði hann fyi’irspiu’n-
inni á þessa leið:
Vélar í verksmiðjur
í smíðum.
„Við ei'um sem stendur að
smíða vélar í fiskimjöls- og
lvsisvinnsluvélar í vei’ksmiðj-
ur á nokkrum stöðum úti á
landi, t. d. fiskimjölsvélar
nxeð pressu fyrir verksmiðjur
á Fáskrúðsfirði og Eskifii’ði,
vélar í fiskimjölsverksmiðju
í Hoi-nafii’ði, við erunx að
byggja stóx-an þurrkara fyi'ir
fiskimjölsverksmiðju á ísa-
firði, fiskinxjölsvélar, sem
eiga að fara vestur á Grund-
arfjörð og við erum nýbúnir
að smíða pressu og tilheyr-
ándi í fiskkrijölsverksmiðju
á ÞingeyrL“
Gefur þella svar við fyrir-
spurn um verkefni þessarar
tegimdar á yfirstandandi líma
aðeins nolckra þugmvnd um
hin geisimiklu veikefni sem
islexizkar vélsmiðjur hafa
inrit og inna af liöndum íyrir
útgerðina í landinu og
einnig í hverja átt þróunin er
nú, þ. e. að koma upp fiski-
mjölsverksmiðjum og lýsis-
vinnsluverksmiðjiim, til þess
að geta nýtt sem hezt rnai’k-
aðsmöguleika þá, sem fyrir
hendieru.
ny
hefti.
Tvö ný hefti af x-iti Vís-
indafélags Islendinga um
Heklugosið síðasta eru ný-
komin út.
Svo sem kunnugt er bund-
ust íslenzlcir náttúrijfræðing-
ar og vísindamenn samtökum
um að ski-ifa ítarlega lýsingu
á Heklugosinu og áhrif þess
á líf og gróður. Ritið er á
enskri tungu og kemur út í
mörgum heftum og bindum.
Ritstjórar eru þeir dr. Trausti
Einax-sson, Guðmundur
Kjartansson og dr. SigUrðiir
Þórai'insson.
Heftin sem síðast komu út
eru annarsvegar „Studies of
the Mechanism of Explosive
Activity in the Helila
Eruption“ eftir dr. Trausta
Einarsson, og „Water Flood
and Mud Flows“ eftir Guð-
rnund Kjartansson.
Mun unx helmingur þessa
ritverks nu vei’a kominn iit
og' er þess að vænta að ekld
dragist enn lengi að ljúka því.
Leiftur h.f. sér um útgáfu
hókarinnar og er vaildað til
hennar í lxvívetna. Fjöldi sér-
prentaðra mynda prýðir rit-
ið auk þess sem línurit og
uppdrættir allskonar ei’U í
texta.
JPífif nó
stórt og vandað' til sölu í
lcjallaranum á Hverfisgötu
49. Vægir greiðsluskilmálar.
Skipti á 4—6 manna bíl koma
til greina.
Söngskemmtun Ingibjargar
Steingrímsdótíur.
Frá fyrsta tón var það
greinilegt, að þessi uriga
söngkona efnir meira en hún
lofar. Að visu vár ■roddin dá-
stoðar jafnöruggs sainieik
ara og Victors Urbancic, Það
væri of langt mál að segja
allt, sem segja þyrfti unx hans
Matvælaástandð
eins og 1941.
Matvælaráðlierra Bret-
lands, Llogd George, sagði í
ræðu í gær, að horfur.í mat-
vælamálum landsins væru
mjög ískyggilegar.
Birgðir væru ekki nxeiri
en 1941, er verst horfði í
þessum málum. Væru hirgð-
ir af ýinsum helztu mat-
vælategundunx svo sem af
hveiti og mjöli, smjörlíki,
nxatai'feiti, sykri o. fl. mjög
nanmar. Auk þess gæti svo
farið, að Ai’gentina gæti
ekki staðið við samninga
sína um kjötsölu. Ofan á
þetta hættist, að Bretar yrðu
að spara 100 milljónir stpd.
á innflutningi ýmissa ó-
skammtaðra matvæla. Menn
vrðu því að vera viðbúniý
að gríþa yrði til í’óttækra
ráðslafana til úrhóta, en
reynt yrði með öllu móti að
hrófla sem minnst við
skammtaðri matvöru, þótt
svo geti fai’ið, að minnka
vei'ði inatvælaskammlinn.
Haustmótið
hálínað.
Æjtints ./. cfstur-
Haustmót Taflfél. Rvikur
er nú hálfnað, fimm um-
ferðum lokið, en alls verða
tefldar 10 umferðir.
Er Lárus Jolmsen nú
efstur nieð 41/-* vinning, en
næslir eru Sveinn Kristins-
son, Þórður Jörundsson og
Jón Einarsson með 4 vinn-
inga hvei’.
Finunti í röðinni er Gunn-
ar Gunnrsson með oýL viim-
ing, cn 3 vinninga hafa þeir
4xel Þorkelsson, Þðrir
jlafsson, Margeir Sigur-
jónsson, Ingvar Ásmuilds-
sóh og Jón Pálsson.
eru þau af þcirri gerð, sem Lið skjótt frá. Tómnyndiinin
Htið óstyrk i uppháíi, en þáð fiiábærá leik, og lýsii' þaðtút
notuð eru í olíukynntum tog-
UL’nm yfirleitt.
Reynsluför á næstunni.
Jafnframt þvi, sem
hrennslutæki eru sett í skipin,
eru framkvæmdar ýirisar
viðgerðir og endurbætur und-
ir „klössun“, og er það verk
framkvæmt af Héðni, Stál-
smiðjunni og Slippnum. —-
Iíöfðaborg er nú að ýerða til-
húin og er ællunín að sigla út
í bukt einhvern næstu daga
til prófunar á tækjunum.
Brevtingin á Júþiter cr ekki
eins langt á veg komin en
þess mun þó ekki langt að
er íut'ðhiega on
óVenjulega hjört
og
röddin
i#
og
af fyrir sig talsverðu sjálfs-
trausti hjá íslenzkum söngv-
urttm, hversu margir þeirn
skilningur textáns í göðu treysta sér til að komast af
lagi, enda þótt framhurður án hans aðstoðar á söngpall-
hefði hiátt véra 'slcýrári’. Ung- iniini.
frú Ingilxjöl’g ei’ kennurum
sínum tii sóma, og.méð henni
bætist tóniistarskólaniim á
Akureyri dugandi kennari.
(Hvei’s vegna er skólinn í
Reykjavik enhþá söngkenn-
aralaús?)
Ef liin unga og efnilega
listakona legði sig meir eftir
tcxtafrámburði, vii’ðist henni
muni láta vel að fara með
söngijóð (liedeij, ekki livað
sízt ér hún getur nötið að-
Húsið var fáskipað, og var
það iíía farið. Ungfi ú Íngi-
hjöi’g sannaði það greiniiéga,
að in'm er énginn flysjunghr
eða stundai’fyi’irbæri. Útlit
hennar, framkoma og kunn-
áila skipa lienni öruggan sess
í íxöpi þéirra söngvara ís-
lenzkra, sem almemiingur
hefur mest ganian af að
hlnsta á.
B. G.
Stjórnarráðslög-
íræðingar í BSRB.
Þingi BSRB var haldið á-
fram i gær, og var þá m. a.
samþykkt að taka félag
lögfræðinga í ráðuneytun-
um í sambandið.
. I gær voru kjörnar hinar
ýmsu nefndir þingsins, en
auk þess var skýrsla stjórn-
arinnar rædd og tóku marg-
ir til máls við það tækifæri.
Umræður um npptöku
lögfræðinganna í samband-
ið ui’ðu mildar og hafði
nefnd sú, cr fjallaði um
hana, klofnað i málinu, og
vildi meirihlutinn synja um
upplökuna. Meirihluti full-
trúa vildi þó taka hið nýja
félag í sambandið, og var
það samþykkl með 39 atkv.
gegn 10.
I dag sitja þiþgfulltrúar
lcaffiboð ríkisstjói'nai’innar
í ráðherrabústaðnum við
Tjarnai'götu.