Vísir - 28.03.1952, Blaðsíða 4

il
V I S I B
r ii.ti iii.il • ■; .»
Föstudaginn 28. marz 1952
DAðBLAÐ
Rltstjórar: Kristján GuSlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstrætíi 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H.F.
AfgreiSsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm Iínur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hjálp til sjálfhjálpar.
Marshallhjálpin svokallaða miðar að því, að þjóðirnar geti
rétt úr kútnum eftir hörmungar styrjaldarinnar og séð
sér sjálfar farborða er frá líður. Fjárstyrkurinn beinist fyrst
og fremst að auknum og bættum framleiðslutækjum, en miðar
jafnframt að því að örfa millirikjaviðskipti og halda upp blóm-
3égu athafnalífi með vestrænum þjóðum. Hjálparstarfsemi
'þessi héfur náð tilgangi sínuni, þótt árangurinn muni koma
cnn skýrar í ljós er frá líður. Miklum hörmungum hefur verið
afstýrt, en auk þess er hér um riýjung að ræða í alþjóðlegri
samvinnu, sem komið hefur á óvart. Á dögum Marx og Engels
■var slík styrktarstarfsemi talinn óhugsandi, enda vafasamt að
Lenin og jafnvel Stalin marskálkur hafi áttað sig á slíkum
straumhvörfum í milliríkjaskiptum.
Kommúnistar um heim allan hafa reynt eftir getu að spilla
árangri af Marshallhjálpinni, þótt þeim hafi ekki tekist það
svo, sem til var ætlast. Ráðstjórnarríkin snérust fjandsamlega
gegn slíkri hjálparstarfsemi og neituðu að leggja henni nokkurt
lið. Aúk þess, sem þetta stórveldi skarst þannig úr leik, knúði
'það leppríkin einnig til hins sama. Er þess skemmst að minnast
að Tékkóslóvakía hafði fyrir sitt leyti æskt eftir slíkri efna-
ihagsaðstoð, en varð að hverfa frá því áformi sökum yfir-
gangs og herradóms Ráðstjórnarríkjanna. Kommúnistar hafa
arijög klifað á þvi, að þær þjóðir, sem þæðu Marshallhjálp af-
ffiöluðu sér sjálfstæði sínu, og yrðu háðar Bandaríkjunum efna-
hagslega, sem hefðu einnig í höndum sér yfirstjórn fjármála
Mutaðeigandi ríkja. Slíkar fullyrðingar eru stáðlausir stafir,
«en hitt er annað mál, að vestrænar þjóðir hafa tekið upp nýja
stefnu í milliríkjaskiptum, sem mótast af auknu frjálsræði og
,'kommúnistar eiga því erfitt með að skilja.
Ráðstjórnarríkin boðuðu á sínum tíma til ráðstefnu með
rfulltrúum leppríkjanna, en þar voru fjárhags og viðskiptamál
rædd, einkum að því er varðaði löndin í Mið- og Austur-
'Evrópu. Um árangur af ráðstefnunni er ekki vitað, en þó er
'íalið að leppríkin séu nú svo gersamlega háð Ráðstjórnarríkjun-
un, að þau ákveða bæði verðlag á innflutningsvörum og út-
‘flutningsvarningi og allt sé þetta leppríkjunum í óhag. Auk
þessa hafa Ráðstjórnarríkin pínt óhóflegar greiðslur út úr hin-
um hernumdu þjóðum, svo sem dæmin sanna frá AustUrríki
og Austur-Þýzkalandi. Skýrslur herma að Austurríki hafi
orðið að láta af hendi uþp í stríðsskaðabætur, fjárfúlgu er nem-
arr 500 millj. dollar’a, en verði auk þess að greiða fjárhæð
árlega til Ráðstjórnarríkjanna, er nemur 50 millj. dollara, eða
sem svara 800—900 millj. íslenzkra króna.
Um Þýzkaland hafa herir Ráðstjórnarríkjanna farið ráns-
hendi, einkum fyrst eftir hernámið. Verksmiðjur, járnbrautir
-og járnbrautarteinar, byggingarefni hverju nafni sem nefnist,
málmar og margvísleg hráefni, auk allra annarra verðmæta
Jiafa verið flutt þaðan til Ráðstjórnarríkjanna, og nemur allt
jþetta meiri fjárhæðum en tÖlum verður á komið.
‘ Vert er einnig að minna á stríðsskaðabætur Finna í þessu
sámbandi, en þar hafa Ráðstjórnarríkin sagt fyrir um alla
Æamninga, og ákvarðað bætur á bætur ofan. Flafa Finnar raun-
verulega þegar greitt af hendi mun meiri verðmæti, en svarar
tíl stríðsskaðabótanna, ef venjulegar viðskiptareglur menn-
dngarþjóða giltu í þessum efnum. Þar er vissulega ekki að ræða
um hjálp til sjálfshjálpar, heldur fjárkúgun fyrst og fremst
ásem jafnvel Þj'óðviljirin á váfálaust érfitt 'iriéð að verja,'en hitt
-er svo annað mál að þarna fara Ráðstjórnarríkin að dæmi
Þjóðverja á Bismarcksdögum, sem ekki þykir þó sérlega eftir-
breytni vert. Nýi tíminn í samskiptum þjóðanna er þeim víðs
Æjarri.
Vafi hefur þótt leika á, hvort Bandaríkin myndu hverfa að
<einangrunarstefnunni, sem réði ríkjum fyrir síðustu heims-
•átyrjöld, eða halda áfram forystu í stjórn alþjóðamála. For-
setakosningar þær, sem í hönd fara ráða miklu um það, en
^allar líkur benda til að einangrunarstefnan eigi þangað ekki
•Sáfturkvæmt um ófyrirsjáanlega framtíð. Átökin milli Stassen
og Eisenhower gefa í rauninni um þetta nokkra vísbendingu.
Stassen hefur þótt hneigjast að einangrunarstefn,unni, en
iEisenhower er málsvari þess frjálsyndis, sem mótað hefur
sstjórnmálastefnu Bandaríkjanna á undanförnum árum. Óvæntir
ísigrar Eisenhowers benda t'il að ‘ stefna hans eigi ríkari ítök
4 Bandaríkjunum, en gera mátti ráð fyrir, en jafnframt verður
jbá ekki horfið frá því verki, sem hálfnað er, að veita þjóðunum
'hj álp til ‘ sj álfhj álpar,
Leitað atvinnu fyrir íslenzka
prentara á Norðnrlöndum.
HÍP vill jafnvel líka takmarka tölu nema.
í síðasta tbl. Prentarans ,fé-
lagsblaðs Hins íslenzka prent-
arafélags, er meðal annars rætt
um atvinnuleysí í ptentarastétt.
Héfir HÍP haft samráð við
önnur verkaíýðsfélög til að
finna leiðir til úrbóta, en þær
ráðstafanir, sem gerðar hafa
verið af hinu ópiríbera, hafa
ekki komið prenturum að gagni.
Stjórn félagsins hefir þó ekki
látið þetta nægja, því að enn-
fremur segir Prentarinn:
„Spurzt hefir verið fyrir um
það hjá prentaráfélögunum í
Noregi og Svíþjóð, hvort íslenzk
ir prentarar myndu geta féngið
vinnu í þessum löndum. Svör
hafa borizt frá báðum félÖgun-
um, og hefir' hvort tvéggja tek-
ið vel í málaleitun þessa. Norð-
menn segja að vísu, að vinnu-
markaður þeirra sé nú þegar
nær fullur af dönskum prent-
urum, sem hafa átt við mikið
atvinnuleysi áð stríða. Þeir telja
þó, að þeir myndú geta komið
tveim mönnum í vinnu, en þar
er mjög örðugt um húsnæði, og
væri því nauðsynlegt, að menn
ættu eitthvað víst, þegar þeir
kæmu þangað. Svíar telja sig
munu geta útvegaö fimm setj-
urum vinnu, en óska þess, áð
þeir kynnu nokkuð fýrlr sér í
sænsku eða dönsku. Þessa mögu
leika væri mjög æskilegt að
ungir prentarar færðu sér í nyt.
Átt hefir verið tal um það við
stjórn F.Í.P og forstjóra ríkis-
prentsmiðjunnar, hvort samtök
þeirra myndu ekki fáanleg til
að takmárka meira tölu nema
en gert er ráð'fyfir í samningi,
meðan þetta atvinnuleysi á sér
stað í prentiðninni. Vel var í
þetta tekið af þessum aðiljum,
er rætt var við þá. Hitt er svo
annað mál, hvort forráðamenn
prentsmiðjanna hafa almenrit
mikla tilhneigingu til að verða
við þessum eðlilegu óskum
prentara.....“
MARGT Á SAMA STAÐ
tAUGAVEG 10 - S!MI 3367
Hálft hús
til sölu, 1 herbergi og eld-
hús, loftherbergi, hálfur
kjallari. Njálsgötu 30 B.
KrLstján Kristjánsson.
Sími 4762 kl. 2—5.
Aristoc-
nylonsokkar
Glassowbúðin
Fréyjugötu 26.
BEZT AÐ AUGLTSAIVISI
Þýzkar
Háfjallasólir
og
Giktarlampar
4 slærðir koinnar aftur.
Verð frá kr. 480,00.
Véla- og raftækjaverzlunin
Bankastræti 10. Sími 2852.
Tryggvagötu 23. Sími 81279.
SKÍPAOTCCRÐ
RtKlSINS
óskast í nýja veitingastofu í
Keflavík. Uppl. í Suðurgötu
15 hér, 1. hæð. Símn 7694;
Sundskýlur
(herrá)
úr silkiteygju, margir
litir, nýkonmar.
GEYSIR H.F.
Fatadeildin.
til Hornafjarðar, Djúpavogs,
Breiðdalsvíkur, Stöðvarfjarðar
eftir helgina. — Tekið á móti
flutningi í dag og árdegis á
morgun.
NLs. Hekla '
austur til Seyðisfjarðar um
miðja næstu viku. Tekið á móti
flutriingi til Fáskrúðsf jarðar,
Reyðarfjatðar, Eskifjarðar,
Norðfjarðar og Seyðisfjarðar,
í dag og árdegis á laugardag. —
Farseðlar seldir á mánudag.
E.s. Armann
Tekið á móti flutningi til
Vestmannaeyja daglega.
Grámann skrifar:
„Óstundvísi er hættulegur
þjóðarlöstur. Það er slæmur
galli á starfsmanni, hvar í stéít
sem hann er settur, að vera ó-
stundvís. Það er virkilega leitt
að neyðast til að koma oft sama
erindis til háttset'tra manna.
Fjöldi þeirra er opinberir
starfsmenn — þjónar þjóðar-
innar -—- en; hversu margir
þeirra gera ekki sjálfum sér
hneysu, og öðrum tjón, með
því að mæta til starfa áinna
eftir eigin geðþótta af ein-
skærri leti og hugsunarleysi
eða öðrum lakari ástæðurii og
verri hvötum. Hversu margir
þessára manna láta ekki svo
sem þeir hafi engar skyldur að
rækja. Jafnvel stendur þeirra
móttökutími skráður á hurðir
þeirra.
Menn. korna
þráfaldlega
utan af landi ýmissa erinda
til þessara „háu herra“, —
dveljandi hér dögum saman
'án þess að ná taíi þeirra. Verða
síðan áð-fára heim ekki erinda-
lokum fegnir; hafa eytt (hér)
dýrmætum tíma frá heima-
störfum; bóndinn á slættinum,
útgerðarmaðurinn á vertíðinni.
Auk þess hafa þeir eytt fjár-
munum í ferðalag og dvalar-
kostnað. Og' — svo að ekki sé
gleymt „garminum honum
Katli“, hafa þeir orðið að fá
sér lögfræðing til þess að ljúka
erindinu, eða einhvern slíkan
„fugl“, sem tekur gjald fyrir
skv. „taksta“, hvort sem gágn
hefir orðið að starfi hans' eða
ekki.
Hví skyldu svo ekki
skrifstofu- og aðstoðarmehn
þessara „húsbænda“ hafa'sama
lag' á vinnubrögðum sínum.
„Eftir höfðinu dansa limirnir.11
T. d. Vélritunarstúlkuna vant-
ar að starfi. „Uppköstin“ hrúg-
ast upp á borðinu hennar. Vél-
in (skrifstofan) er úr sambandi!
Við fetum neðar í þennan svo-
kallaða mannfélag'sstiga. -—•
Verkamennirnir í starfi eru oft,
ef svo má segja, drifhjól í vagni.
Ef einn vantar -tefst allur hóp-
urinn. Athugum t. d. stein-
stéypuhóp (holl). Þó aðeins
einn mann vanti minnka af-
köstin mikið meira en sem
nemur verki hans.
í sumum
starfsgreinum
er meira um óstundvísi en öðr-
um. Vélstjóri á mótorbát lætur
sig tæpast vanta af þeirri ein-
földu ástæðu að hann mundi
verða rekinn tafarlaust. Sjó-
ménnirriir munu flestum. stétt-
um stundvísari. Á sveitaheim-
ilunum er talsvert öðru máli
að geg'na, því þar getur hús-
bóridinn 'sjálfur vakið svefn-
purkurnar. En — þó eru vand-
ræðin þar líka. Um sláttinn —
þennan stutta uppskerutíma
bóndans, er það orðið mjög al-
gengt á þessum „frí“-anna tím-
úm, að fólkið sýnir lítinn á-
huga á störfunum.
Meira.
Síðari hluti bréfs Grámanns
verður birt í Bergmáli á morg-
un. —• kr.
Gáta dagsins.
Bræður fimm mcð breyttan
leik
borast bver £ annars fat.
Tvær þá sysíur tölta á kreik
og troða þeim inn í sjálfs
síri gat.
Svar við gátu nr. 86:
Saumnál.