Vísir - 15.05.1954, Side 4

1Lk>
, LaugaréEginn 15. maí 'i9SS
! .*1 -áL>
' B&GBLiB iíSlL' -
Fdteíjóii: Eerstdim PálstKm. • j| ,.a;^y.
1 íi líi l| Attglýsingastjéri.: Kxistján -línsnft
ái I •
j j'.'í SkEÍfsto&ir: Ingólísstmtí. ®. 1
tD'tgefsffldii.: ELABAÚT'GÁFAN ¥ÍSIE HJT.
Aígreiðíia: lngólfsstræti 3. Simi 16®0 (ítxnaa tar).
L&'Jisasaln 1' kréna.
Felag^rentsmiSján b.L
Sextwgw á wtwgmiis.t
II
Idag verður hugmyndin um finnska iðnsýningu á Islandi að
veruleika. Upp úr síðustu heimsstyrjöld fóru finnskir og
íslenzkir aðilar að ræða um möguleika á því, að kynna finnskar
•vörur og framleiðslugetu með þessum hætti hér á landi. En
þar sem sýnilegt var að kostnaður við slíka sýningu yrði mjög
mikill treystu Pinnar sér ekki til að leggja fram það fé sein
þurfti, þar sem þeir voru mjög aðþrengdir fjárhagslega eftir
styrjöldina, og stríðsskáðabæturnar til Russa urðu að ganga
fyrir öllu öðru.
Fyrir vinsamlega aðstoð tveggja íslenzkra kaupsýslumanr.a
og ræðismanns íslands í Finnlandi, ásamt nokkrum fjárstyrk
frá finnska ríkinu tókst þó loks að hrinda málinu í framkvæmd
og verður sýningín opnuð í dag í Listamannaskálanum. Við
það íækifæri mun forseti íslands, herra Ásgeir Ásgeirsso'i
flytja ávarp, Penna Tervo, verzlunar- og iðnaðarmálaráðherra,
Finna, og Eggert Kristjánsson, formaður verzlunarráðs ís-
lands flytja ræður, en síðan opnar utanríkisráðherra dr.
Kristimi Guðmundsson sýninguna. 33 finnsk iðnfyrirtæki sína
þarna vörur sínar.
Viðskipti Finna og íslendinga hafa farið ört vaxandi síðusfu
árin. Fyrir skömmu var gerður við þá nýr viðskiptasamningur,
meiri að verðmæti en nokkru sinni áður, og nær hann til ali
miklu fleiri vörutegunda en fyrri sanmingar. Lang' stærsti úi-
fluíningsliður okkar til Finnlands hefur fram til þessa verið
saltsild, og á s.l. ári fóru þangað 41,7%. af verðmasti allrar
útfluttrar síldar. Næststærsti liðurinn hefur verið saltaðar
sauðargærur, en nokkuð hefur verið selt þangað af þorskalýsi
og fiskimjöl, og lítils háttar tilraunir hafa verið gerðar með
útflutníng þangað á frystum fiski.
Innflutníngurinn hefur aðallega verið byggingartimbur, ej'a
um 90% alls þess timburs sem notað er til bygginga á íslandi.
Hjallatimbur og rafmagnsstaurar hefur einnig að mestu Ieyíi
verið keypt þar upp á síðkastið. Þá hefur pappírsinnflutningur
þaðan aukist mjög undanfarið og gert er ráð fyrir að þau við-
skipíi fari enn vaxandi. En margt bendir til að á næstu áruni
verði ýmsar aðrar vörutegundir keyptar þar, svo sem rafmagns-
vörur ýmiskonar, raflagna- og símaefni, auk skófatnaðar, glef-
og leirvara, sem nokkuð hefur nú þegar komið af á íslenzkan
rnarkað.
Síðan Finnar luku stríðsskaðabótagreiðslum til Rússa, sem
þeir inntu af hendi með sinni alkunnu skilvisi og á tilsettur.i
tíma, hafa möguleika þeirra aukist mjög til framleiðslu fyrir
aðra markaði. Þeir byggðu framleiðslukerfi sitt að ýmsu leyti
upp til þess að geta fullnægt samningnum við Rússa og geta
því nú einbeitt sér að framleiðslu þeirra vörutegunda fyrir
önnur lönd. Þeir smíðuðu t. d. mörg hundruð skipa fyrir Rússa
og munu því eflaust smíða skip fyrir aðrar þjóðir, sem þess
kynnu að óska nú. Einangrunarvörur alls konar, keramik,
gúmmi, postulín o. m. fL hafa þeir einnig á boðslólum. Véla-
iðnaður þeirra er talinn mjög fullkominn, svo sem raímótorar
báíavélar og marskonar landbúnaðartæki.
Eins og mörgum íslendingum er kunnugt eru Finnar ein
mesta fyrirmyndar þjóð heimsins á flestum sviðum. Dugnaðar
þeirra, og því nær yfirnáttúrulegt afrek til þess að standa vio
öll sín loforð og skuldbindingar, hversu hörðtrm kostum, seni
þeir hafa þurft að gæta, mun ekki- eiga sínn Iíka um víöa
v.eröld. Alþýðufræðsla stendur þar með svo miklum blóma,
að fáar þjóðir_eru„.þeim þar fremri. Finnland var fyrsta landiö
i Evfápu, sém veitti könum stjórnmálalegt jafnrétti og eitt af
íyrstu ríkjum heimsins, sem tók upp 8 stunda vinnudag.
Þótt löng leið sé milli Finnlands og íslands eiga þessar tvær
þjóðir þó margt sameiginlegt. Örlög beggja eru með ýmsum
hætti lík, þótt hrikalegri átök hafi átt sér stað í sögu Finna.
Báðar hafa barist hart fyrir tilveru sinni og frelsi og báðar
vilja allt í sölurnar leggja til að varðveita það. Áreiðanlegt er
þó, að við íslendingar gætum mikið af Finnum lært í sjálfsaf-
neitun og sparsemi.
Aukin kynni þessara norrænu lýðræðisþjóða gætu orðið
þeim báðum ávinningur, og um leið og þessi sýning leynist
örfun til aukinna og Hágkvæmrá viðskipta fyrir baðár, mætf.J
hún einnig verða landkynning, sem leiddi til enh meíri vin-
áttii og aukinna menningarsamskipta. ★★★
Kjartan Ólafsson verður sex-
tugur á morgun. Hann er fæöd-
ur og upp. alinn. í. Árnessýslu,
en fluttist til Hafnarfjarðar
1921. Þegar flett er upp í síma-
skránni, er hann auðkenndur
meðal alnafna sinna með orð-
unum fyrir aftan nafnið „frá
Hafnarfirði". Þetta kemur af
því, að hann hefir lifað og
síarfað í Hafnarfirði um þrjátíu
ára skeið, þekktur um allt land
fyrir starf sitt í verkalýðsfé-
lögum og margra ára starf í
gjaídeyris- og innflutnings-
nefnd, auk þess sem hann var
bæjarfulltrúi í Háfnarfirði um
langt árabil. — Fundum okkar
Kjartans bar saman rétt eftir
að hann kom hingað til bæjar-
ins. Leizt mér maðurinn hinn
gjörvulegasti, kurteis og um
leið einarður í framkomu og
og um langt skeið í skólanefnd
Flensborgarskólans, þá vorum
við lengi í kaupggjaldssamn-
inganefnd sinn fyrir hvorn að-
ila og því sjaidnast sammála
þar til samningar tókust, sem
oftast varð, því Kjartan var
laginn samningamaður og vildi
forðast ófrið i lengstu lög, fast-
ur fyrir, en vann alltaf á. Hann
er mælskumaður, gáfaður og
minnugur og svo áheyrilegur,
að á hann var ævinlega hlýtt
með athygli.
Eg óska vini mínum og fjöl-
skyldu hans til hamingju á
þessum afmaslisdegi hans og
svo munu fjölmargir Hafnfirð-
ingar gera — því hin gömlu
kynni gleymast ei.
Inr. Flygenring.
I þessum málum. Hún hefir unn-
i® að því, meðal arrnars, á3
fmæður sem þess hafa þurft
I með, fengju áhyggjulausa,
I hvíldarviku á hverju sumri,.
[ fengju að dvelja í fögru um-
hverfi við beztu skilyrði og
safna kröftum. Einnig hafa.
mæður fengið að dvelja með
börn sín á vegum nefndarinnar,
þá lengri tíma, á dvalarheimili
að sumrinu. Til þessara starfs-
semi hefir nefndin safnað me&'-
sölu smá blómamerkja á
Mæðradaginn. Hafa Reykvík-
ingar alltaf verið fúsir að leggja
'starfinu lið, með því að kaupa
blómin og vonandi verður einn-
, ig svo að þessu sinni. Vemm
[ samtaka í að gleðja móðurina
sem okkur er bezt og lengstan
hefir vinnudaginn á heimilir.a
án þess að kvarta.
G. Sn. (
prýðilega greindur, og þótti
mér hann vaxa að mannkostum
við aukin kynni. í
Fyrstu árin stundaði hann
verkamannavinnu en gerðist
lögregluþjónn 1926 og hélt því
starfi til ársins 1931, en var
eftir það í gjaldeyris og inn-
flutningsnefnd á annan tug ára.
Við Kjartan áttum ýmislegt |
saman að sælda, auk þess að,
vera báðir félagar í málfunda- |
félaginu „Magni“ um ártatugi
Ísafoldarprentsmíðja li.í. hef
ur gefið út Iítínn leiðbeininga-
bækling fyrir ungí fólk sem
þarf að velja sér ævistarf, en
gerir sér ekki grein fyrir hvað
það vill taka sér f'yrir hendur.
Ólafur Gunnai-sson frá Vík í
Lóni hefur samið þetfa kver og
er því skipt niður í allmarga
kafla eftir ýmsum aívinnu-
greinum. Kverið nefnist „Hvað
viltu verða“, er um 3 00 bls. að
stærð, prentað á góðan pappír
og prýtt mörgum mynduni.
Bókarhöfundur ráðleggur
þeim, sem þurfa að v.elja sér
ævistarf, að hugsa sig vcl um
áður, ráðfæra sig;við sér reynd!
ara fólk. Það er margt sem til
greina kemur, svo s.em náms-
tími og kostnaður við nám,
starfskjör, atvinnumöguleikar
ó. fl. Þá er að kanna sitt innsta'
eðli og athuga hvort maður hef
ur áhuga eða yndi af viókom-
andi starfi og þá um leið hvort
maður hefur heilsu eða ytri
skilyrði til starfans. Aðalatríð-
ið er hverju sinni að fá virmu
við hæfni manns, vinnu sém er
mamíi að skapi og maður er
ánægður með.
Ifil
tekur upp hóp-
líftryggmgar.
Líftryggingafélagið Andvaka
hefur tekið upp hóptryggingar,
sem æílaðar eru starfsfólki
fyrirtækja, félögum í félaga-
samtökum eða öðrum hópum
manna, sem hafa aðstöðu til og
uppfylla skilyrði til að tryggja
sig' sem hóp.
Slíkar tryggingar eru alger
•nýung hér á landi, en hafa
reynst mjög vinsælar í Banda-
ríkjunum og eru að ryðja sér
til rúms í öðrum löndum. Þess-
ar tryggingar hafa m. a. þann
mikla kost, að þar sem slíkar
tryggingar gilda til eins árs í
senn, bitna breytingar á verð-
gildi peninga ekki á þeim, sem
trygginganna njóta. ■— Einn
höfuðkostur þessara trygginga
er, að þær eru mjög ódýrar, m.
a. vegna þess að margir ein-
staklingar eru um eina trygg-
ingu, innheimtukostnaður
hverfur, allur útbúnaður skjala
er einfaldur og ódýr, og’ loks
gert ráð fyrir svo mikilli þátt-
töku, að sæmileg áhættudreif-
ing fáist. — Hér verður sami
háttur hafður á og í Banda-
ríkjunum og víðar, að trygg-
ingarfjárhæðin verður greidd
við dauða. Tryggingafj árhæðin
er jafnstór fyrir alla,' s.em
tryggðir eru í hópnum. Einn að- i
ili verður að semja fyrir hóp,
t. d. stjórn fyrirtækis fyrir
starfsemi sína.
Mælrada<
Á morgun er Mæðradagur-
inn!
Þessi dagur er orðinn í með-
vitund þjóðarinnar sem djásn,
unnið úr hlýjustu tiKinningum,
fegurstu roinningum um hana
sem var og er athvarfið bezta
og hlýjasta í flestum tilfellum,
blessaða móðurina.
Þennan dag vilja þeir, sem
ennþá eiga móður á lífi, gleðja
hana með blómum og hlýhug
og hinir sem misst hafa móður
sína, reyna að skreyta síðasta
hvílurúm hennar með blómum.
1 þessum anda hefir Mæðra-
styrksnefnd unnið frá upphafi.
Mæðrastyrksnefnd er sam-
eiginlegur aðili flestra kvén-
félaga borgarinnar til starfs í
(Fram af 8. síðu)
1952. Fylgzt var með bráðnun
jökulsins norður af Miðfells-
tindi og mældur hraði Morsár-
jökuls. Gerður var uppdráttun
af Morsárjökli í mælikvarða
1:12500. Tveir leiðangursmarma
týndust svo sem kunnúgt er og
hafa ekki fundizt.
Hvort Ok-jökull
hreyfíst?
Þriðji brezki hópurinn, S
manna frá Cambridgeháskóla:
dvaldi við jökla- og jarðfræði-
rannsóknir við Ok. Var ætlun
hans að athuga hvort Okjökull
væri á hreyfingu, svo og a3»
gera uppdrátt af takmörkum
jökulsins. Loks var tilgangur
leiðangursins sá að athuga regnt
og rennsli vatns og fastra efna
niður hlíðar fjallsins.
Tveir Þjóðverjar voru héí
við jöklarannsóknir í fyrra-
sumar. Annar þeirra var þýzk-
ur stúdent frá Hamborg, er
vann að rannsóknum á jökul-
ruðningum við suðurenda Síðu-
jökuls, en drukknaði á leið til
byggða. Hinn Þjóðverjinn var
kona, jarðfræðingur að mennfc
sem oftlega hefur áður komið
til íslands. Vann hún að fram-
haldsrannsóknum við Vatna-
jökul og athugaði í fyrrasuinarí
jökulruðninga við Eyjabakka-
jökul.
Hömlur á
Ieyfum.
f niðurlagi greinar sinnar
kemst formaður Rannsókna-
ráðs að orði á þessa leið:
, Síðustu árin hefur aukizt
mjög aðsókn a£ crlendum stúd-
entum, sem koma hingað tíl1
rannsókna á sumrin. Yrnsír
þessara manna eru lítt vanir
öræfaferðum og gera sér ekki.
alltaf grein fyrir hættum.. sem
þeim fylgja. Til þess að reyna
að koma í veg fyrir slvsfarir í
framtíðinni, sendir Rannsókn-
arráð því leiðbeiningar til'
þeirra, sem undirbúa vísinda-
leiðangra til íslands þar sem
þeir eru sérstaklega varaðir við
þeim hættum, sem öræfa- og
jöklaferðir hafa í för með sér,
og hvattir tjl þess að ráðfæra
sig við staðkunnuga menn og
kynna sér rækilega staðhætti,
áður en þeir leggja af stað.
Enginn utiendingur fær nú:
leyfi til þess að dveljast einn'
síns liðs við rannsóknir langt
frá byggðum".